سەنبى, 23 قاراشا 2024
تاعزىم 8125 0 پىكىر 8 مامىر, 2014 ساعات 17:05

كەنەسارى ساربازدارىنا دۇعا باعىشتاۋ

  • كەنەسارى حاننىڭ اقمولا بەكىنىسىن العانىنا 176 جىل 

 

9 مامىر كۇنى ساعات 11.00-دە «جاس ازامات» جاستار ۇيىمىنىڭ ۇيىتقى بولۋىمەن استانا مۇسىلماندار زيراتتىعىندا كەنەسارى حاننىڭ اقمولا بەكىنىسىن تالقانداۋى كەزىندە شەيت بولعان ساربازدارى مەن الاش ارىسى سىماعۇل سادۋاقاسۇلىنىڭرۋحىناقۇران باعىشتالادى.

كەنەسارى قاسىمۇلى

 جالپى قازاق تاريحىندا بۇگىنگى ەلىمىزدىڭ قالىپتاسىۋىنا ىقپال ەتكەن، الايدا ءتۇرلى سەبەپتەرگە بايلانىستى ءالى دە ەسكەرىلمەي كەلە جاتقان تاريحي ماڭىزدى وقيعالار مەن داتالاراز ەمەس. سول ەسكەرۋسىز داتالاردىڭ ءبىرى - پاتشالىق رەسەي يمپەرياسىنىڭ ۇستەمدىگىن ورنىقتىرۋ ماقساتىندا سالدىرعان اقمولا بەكىنىسىن تالقانداپ، پاتشالىق وتارشى كۇش الدىندا قازاق جۇرتى اتىنان باتىل تالاپتار قويعان كەنەسارىنىڭ اقمولا بەكىنىسىن العانىنا 176 جىل تولىپ وتىر.
1837 جىلى پاتشالىق وتارشىلدىقتىڭ ەزگىسى مەن بۇعاۋىنان ازات باسىن قۇل قىلماۋ جولىندا اتقا مىنگەن كەنەسارى حان باستاعان توپ حورۋنجي رىتوۆتىڭ وتريادىن جەڭەدى. ىلە 1838 جىلى باتىس ءسىبىر گەنەرال-گۋبەرناتورىنا ءوز شارتىن قويىپ، ارنايى حات جولدايدى. وندا اقتاۋ بەكىنىسى مەن اقمولا پريكازىن جويۋدى، ومبىداعى تۇتقىندا وتىرعان ءوز قانداستارىن بوساتۋدى باتىل تالاپ ەتەدى. كەنەسارى حاننىڭ بۇل ءادىل تالابىن تويتارعان گۋبەرناتورعا حان جاۋاپ رەتىندە ستارشينا سيمونوۆتىڭ اسكەري جاساقتارىنا شابۋىلداپ، قارۋ-جاراق پەن وق-دارىگە قول جەتكىزەدى. كەيىن اقمولا بەكىنىسىن 6 كۇن قورشاۋدا ۇستاپ، شابۋىلعا شىعادى. كەنەسارىنىڭ داڭقتى جاۋىنگەرىنىڭ ءبىرى باسىقارا بەكىنىستىڭ ىشكى جاعاسىنa باسا-كوكتەپ كىرىپ بارىپ، سۇراپىل ۇرىس سالدى. ول وسى شايقاستا ەرلىكپەن قازا تاپتى.كەنەسارى كوتەرىلىسىندەگى ءىرى جەڭىس سانالاتىن بۇل شايقاستا قازاق باتىرلارىنان 200-گە جۋىق سارباز شەيىت بولدى. ولاردىڭبارلىعى دا قازىرگى استانا قالاسىنىڭ مۇسىلماندار زيراتتىعىندا جاتىر. الايدا ەل ەگەمەندىگى مەن ۇلت تاۋەلسىزدىگى جولىندا وپاتبولعان ساربازداردىڭ بۇل ەرلىگى تاريح تارازىسىنان ءادىل باعاسىن ءالى دە تولىق الا الماي كەلەدى. ەلورداداعى بۇل قابىرستاندا كىمدەر جاتقانىن كوزىقاراقتى زيالى قاۋىم بولماسا، جاستار جاعى تىپتەن بىلە بەرمەيدى. 

سماعۇل سادۋاقاسۇلى

سونىمەن بىرگە، زامانداستارى ء«بىزدىڭ كەنەسارىمىز» دەپ اتاعان الاشتىڭ ەكىنشى تولقىن قايراتكەرلەرىنىڭ كوسەمى سىماعۇل سادۋاقاسۇلىنىڭ سۇيەك كۇلى ماسكەۋدەن ارنايى اكەلىنىپ وسى قورىمعا قويىلعان بولاتىن.سول سەبەپتى «جاس ازامات» جاستار ۇيىمى باس بولىپ، بۇل تاريحي كۇندى اتاپ ءوتۋدى، ەل تاۋەلسىزدىگى جولىندا ەرلىكپەن قازا تاپقان ساربازداردىڭ رۋحىنا تاعزىم جاساۋدى قولعا الىپ وتىر. ءىس-شارانىڭ باستى ماقساتى – ەسكەرۋسىز قالىپ جاتقان ەلەۋلى جەڭىستەرىمىزگە قوعام نازارىن اۋدارۋ. ۇلت بوستاندىعى، ەل تەڭدىگى ءۇشىن جان اياماي كۇرەسكەن حالىق باتىرلارىن دارىپتەۋ. سول ارقىلى بۇگىنگى جاستارعا، جاڭا ۇرپاققا وتانشىلدىق سەزىم مەن پاتريوتيزمنىڭ ۇلتتىق ۇلگىسىن دارىپتەۋ. مۇنى، بىرىنشىدەن، ۇرپاق الدىنداعى وتەۋگە ءتيىستى پارىز دەپ بىلسەك، ەكىنشىدەن، جاستار بويىنداعى وشكىندەپ كەتكەن وتانشىلدىق سەزىمدى جانداندىرۋدىڭ ەڭ دۇرىس ءھام بىردەن-ءبىر جولى دەپ سانايمىز. 
شاراعا «جاس ازامات» جاستار ۇيىمىنىڭ مۇشەلەرى، قوعام جانە مادەنيەت قايراتكەرلەرى، بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارى وكىلدەرى، سونداي-اق، ۇلتىن سۇيگەن ازاماتتار قاتىسادى. 
دۇعادا بولۋعا شاقىرامىز!

ۇيىمداستىرۋشى: «جاس ازامات» جاستار ۇيىمى
وتەتىن كۇنى: 9 مامىر، 2013 ج.
وتەتىن ۋاقىتى: 11.00.
وتەتىن ورنى: جاستار ش/ا، «قاراوتكەل» ەسكى مۇسىلماندار زيراتى
 

Abai.kz

0 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

سىني-ەسسە

«تالاسبەك سىيلىعى»: تالقاندالعان تالعام...

اباي ماۋقاراۇلى 1465
بىلگەنگە مارجان

«شىعىس تۇركىستان مەملەكەتى بەيبىت تۇردە جوعالدى»

ءالىمجان ءاشىمۇلى 3238
ءبىرتۋار

شوقاننىڭ ءازىل-سىقاقتارى

باعدات اقىلبەكوۆ 5377