سەيسەنبى, 26 قاراشا 2024
جاڭالىقتار 6120 0 پىكىر 25 ءساۋىر, 2014 ساعات 13:28

"تۇركىستان" - 20: «تۇركىستاندا» دوستاسقان...

قازاق ءباسپاسوزىنىڭ ىشىندە شوقتىعى بيىك، ورنى بولەك باسىلىمنىڭ ءبىرى دە، بىرەگەيى  - «تۇركىستان» گازەتى.

جىل جىل بەدەرىندە مەملەكەتتىڭ مۇددەسىن قورعاپ، ۇلتتىڭ ۇپايىن تۇگەندەۋدە بۇل گازەتتىڭ اتقارعان جۇمىسى الاشقا ايان. اركەز قالىڭ وقىرمانىنا وي سالاتىن، قوعامنىڭ وزەگىنە تۇسكەن وتكىر ماتەريالداردى جاريالاپ قانا قويماي، قازاق تاريحىن، ۇلى تۇلعالارىن تۇگەندەپ ەلگە جەتكىزىپ وتىردى. سونداي-اق، ورمانداي ەلدى قالىڭ ويعا باتىرعان قاتپارى قىرىق قابات ماسەلەلەردى قوعامنىڭ ءسوزىن ۇستاپ جۇرگەن ازاماتتارمەن بىرلەسە تالقىلاپ، شىعار جول ىزدەپ كەلەدى.

مىنە، ءبىزدىڭ زامانىمىزدىڭ «كوزى، ءتىلى، ءھام قۇلاعى» بولىپ وتىرعان «تۇركىستان» گازەتى ءوزىنىڭ 20 جىلدىق مەرەيتويىن وقىرمانىمەن بىرگە اتاپ ءوتىپ جاتىر.

گازەت ۇجىمىن وسىناۋ مەرەيلى مەرەتويلارىمەن Abai.kz سايتىنىڭ رەداكتسياسى اتىنان قۇتتىقتايمىز! ەلگە ەتكەن ەڭبەكتەرىڭىز جانا بەرسىن!

ABAI.KZ

 

ديداحمەت اشىمحانۇلى. "تۇركىستان" - 20: «زاماندا» باس قوسقان، «تۇركىستاندا» دوستاسقان...

«تۇركىستاننىڭ» ءبىرىنشى كۇنىنەن بەرى وسى رەداكتسيادا قىزمەت ەتىپ كەلە جاتقان مەنىڭ ەسىمە بۇگىندە نە تۇسەدى؟ جوق، «نە» دەگەننەن گورى «كىم» دەگەنىم دۇرىس. ويتكەنى «كىمنىڭ» ارتىندا ادام بار. ال ءبىز گازەتتى ادامدارمەن شىعاردىق. شىن مانىندە باس ارىپپەن جازىلاتىن ادامدار! ولاردىڭ باسىندا – قالتاي اعام، ونىڭ قاسىندا – ەكى ابەكەم – ءابىراش پەن ءابىلماجىن اعالار بار. مىنە «نە» تۋرالى ەمەس، «كىم» تۋرالى اڭگىمە وسىدان باستالادى. ءبىز بۇل ادامدارمەن گازەتتى بىرگە شىعارىپ قانا قويعانىمىز جوق، بىرگە ادامشا قىزمەت ەتتىك، ادامدىق، كىسىلىك دەگەننىڭ نە ەكەنىن بىلدىك، ادامدارمەن ادامشا قارىم-قاتىناس جاساۋدى ۇيرەندىك. بۇگىندە بىرەۋ «تۇركىستاننان» نە الدىڭ دەسە، مەن ەڭ الدىمەن وسىنى العا تارتامىن، ۇلكەندەردەن العان ونەگەمدى، ادامداردان كورگەن جاقسىلىعىمدى ايتامىن!

بۇل جونىندەگى ءسوزىمدى تۋرا ءبىرىنشى ابەكەمنەن – ءابىراش جامىشەۆتەن ساباقتاعىم كەلەدى. كەزىندە ول كىسى دۇنيەدەن قايتقاندا، جۇرەگىمنىڭ بار جىلۋىن ءبىلدىرىپ «جاۋاپتى حاتشى جامىشەۆ» دەگەن ماقالا دا جازعانمىن. ويتكەنى ول دا ماعان ءوز جىلۋىن از توككەن جوق ەدى. بۇل جونىندە اتالعان ماقالادا ءبىراز اقتارىلعانىم بار. ال قازىر قىسقا قايىرسام: 76-نىڭ كۇزىندە ستۋدەنت مەنى سۋىقتاۋ قابىلداپ، ارتىنشا بالاسىنداي باۋىرىنا تارتقان دا، 80-ءشى جىلدىڭ ماۋسىمىندا سايىنعا ايتىپ، «قازاق ادەبيەتىنە» قىزمەتكە الدىرعان دا، سودان 83-ءتىڭ كۇزىنە دەيىن ءدال وزىندەي «قىسقارتۋ مەن ۇستارتۋدىڭ» ناق شەبەرى ەتىپ شىعارعان دا سول اعام – سول ابەكەم ەدى عوي. سوسىن... 91-ءدىڭ كۇزىندە، «زامان-قازاقستان» جاڭا اشىلىپ جاتقاندا، باياعىدا «قازاق ادەبيەتىندە» قايراپ-قايراپ قالدىرىپ كەتكەن «وتكىر قايشىسىن» تاعى دا وزىنە شاقىرعان عوي. «شاقىرعاننان قالما!». اسىرەسە، ابەكەم شاقىرسا قالاي قالايىن. كەلدىم.

قىزمەتكەرلەردىڭ نەگىزگى قۇرامى جاساقتالىپ قويىپتى. باس رەداكتور – قالاعاڭ، قالتاي مۇحامەدجانوۆ، ءبىرىنشى ورىنباسارى – بەيبىت ءساپارالى، جاي ورىنباسارى – ءابىلماجىن اعا جۇماباەۆ. جاۋاپتى حاتشىسى – ءوزىمنىڭ ءابىراش اعام. ەندى مىنە ءبىز كەلدىك: جۇماگۇل، نۇرقاسىم، ءسابيت، ابزال.

ءوستىپ ءبارىمىزدىڭ باسىمىز تۇگەندەلدى-اۋ دەگەندە قالاعام «ۇلى قۇرىلتايىن» شاقىرىپ جىبەرسىن. ءبىرىنشى جيىن. ءبىرىنشى باس قوسۋ. توردە – قالاعاڭ، ەكى جاعىندا – ەكى ابەكەڭ. ءبىز ولارعا تىك قاراي المايمىز. ۇلكەن ادامدار. ۇلكەن قىزمەتتە بولعان كىسىلەر. اناۋ ءابىلماجىن اعا «جازۋشى» باسپاسىنىڭ ديرەكتورى كەزىندە ەسىگىنەن سىعالاي المايتىنبىز. مىنا ءابىراش اعاعا قانشا جاقىن جۇرسەك تە، بەتپە-بەت كەلگەندە ءبىرتۇرلى مىسى باسىپ تۇراتىنى بار. ال قالاعاڭنىڭ ءجونى ءتىپتى بولەك. اتى اڭىزعا اينالعان كەسەك تۇلعا، بۇكىل قازاقتىڭ قالتايى. ال قازىر سول اعانىڭ الدىندا وتىرمىز. نە دەر ەكەن؟ ءسوزىن نەدەن باس­تايدى؟ كۇتكەنىمىز – ارينە، رەسمي ءسوز، باسشىلارعا ءتان جۋان داۋىس، وكتەم ءۇن. سوندا ول نە دەدى دەيسىز عوي. العاشىندا، راسىندا كادىمگى باسشى سياقتى سالماقتى-اق سويلەپ وتىر ەدى، بىراق سوڭعى جاعى بىلاي جالعاسىپ كەتكەن. 

– مەن ءوزى بۇعان دەيىن اناۋ-مىناۋ جورنال بولماسا، ەسى دۇرىس قابىرعا گازەتىنە رەداكتور بولماعان اداممىن. سوندىقتان سەندەر گازەتتى ويلاڭدار، ال مەن سەندەردى ويلايىن... ەستىپ وتىرسىڭ با، ءاي، سارى شال؟ – دەپ وڭ جاعىنداعى ءابىلماجىن اعاعا قۋلانا قاراعان...

– ە، ەستىپ وتىرمىن عوي. ەستىدىم، – دەيدى ول كوكشىلدەۋ كوزى كۇلىمسىرەي ءتۇسىپ.

– ءوي، سەنىڭ قۇلاعىڭدى! – دەپ قالاعاڭ كەسەكتەۋ مۇرنىن ءبىر سيپاپ تاستاپ، ءسوزىن ءارى سوزعان. (كەيىن بىلدىك، قالاعاڭ بۇل ابەكەڭمەن ىلعي دا ويناپ وتىرادى ەكەن. سونداي ساتتە قۇرداسى نە دەسە دە ابەكەڭنىڭ جىلى جىميىپ قانا قوياتىنى قانداي ادەمى ەدى، شىركىن!).

– اناۋ تۇرىك جاعىمەن جاقسى كەلىسىمشارت جاسادىق، – دەدى سوسىن قالاعاڭ. – ءوزىمىزدىڭ جەكە رەداكتسيالىق ءۇيىمىز، جەكە شوتتا اقشامىز، قايقايىپ ءمىنىپ، شالقايىپ وتىراتىن ەكى-ءۇش ماشينامىز بولادى... ايلىقتارىڭدى دوللارمەن، دوربامەن الاسىڭدار. سەندەر ءۇشىن ەندى تۇركياعا بارۋ تۇرگەنگە بارۋدان وڭاي. تاڭەرتەڭگى تاماقتارىڭدى الماتىدان ءىشىپ، تۇستىكتەرىڭدى ستامبۇلدا جاساپ وتىراسىڭدار... تەك سەندەرگە ءبىر ءوتىنىشىم – مىنا گازەتتىڭ ءبىر ءنومىرىن شىعارىپ ءبىر-اق كەتىڭدەرشى.

ءبارىمىز دۋ كۇلدىك. الدىمىزدا ايۋداي اقىرعان باسشى ەمەس، كادىمگى ادام وتىرعانىن سەزىندىك. ارامىزدا سابىرلى قالپىن ساقتاعان ءابىراش اعا عانا. ال «سارىشال» ابەكەڭ:

– ءاي، قالتاي-اي، باسىمىزعا جۇماق ورناتاتىن بولدىڭ عوي، – دەپ جىلى جىميىپ قويدى.

– بىراق جۇماق ەكەن دەپ جۇمىستى ۇمىتىپ كەتپەڭدەر، – دەدى قالاعاڭ.

ء–يا، ءيا، جۇمىس ىستەۋىمىز كەرەك. ەڭ الدىمەن گازەتتى دۇرىس شىعارۋىمىز كەرەك! – دەپ ءابىراش اعا ءبارىمىزدى كوزىمەن ءبىر شولىپ وتكەن.

وسى ساتتە ابەكەڭنىڭ كوڭىل كۇيىن مۇمكىن مەن عانا تۇسىنگەن شىعارمىن. مانادان بەرى بۇل كىسى قالاعاڭدى تىڭداعانداي بولىپ وتىرعانمەن، نەگىزگى ويى گازەتتە ەكەنىن ءىشىم سەزگەن. سەبەبى، سوناۋ 76-دان بەرى مەن بىلەتىن ابەكەڭ تەك گازەت ءۇشىن تۋعانداي ەدى. شىندىعىندا، ارامىزداعى ناعىز «گازەتچيك» تە سول كىسى بولاتىن.

سونىمەن جۇمىس باستالدى. العاشقى كۇننەن بايقاعانىم: قالاعاڭ قابىرعا گازەتىن بىلاي قويعاندا، تۋرا «پراۆدانىڭ» باس رەداكتورى بولعانداي-اق ەكەن. گازەتكە نەنى بەرۋ كەرەك، قالاي بەرۋ كەرەك، قايدا بارىپ، كىمدەرمەن سويلەسكەن ءجون، حالىق نەنى وقىپ، نەنى بىلگىسى كەلەدى، مۇراعات قورلارىندا قانداي قۇندى دۇنيەلەر بار – ءبارى-ءبارىن بىزگە ايتىپ، نە ىستەۋ كەرەكتىگىن شەگەلەپ تاپسىرىپ وتىرادى. كەيدە ء«اي، مىنانى وقىپ پايدالانىڭدارشى» دەپ ءوز ۇيىنەن دە الدەبىر ەسكى كىتاپ، كونە جورنالداردى الىپ كەلەدى. قادىمشا، جاديتشە جازىلعان ولاردى نۇرقاسىم اعا اۋدارىپ، گازەتكە ۇزبەي جاريالايدى. مىسالى، كەزىندە قازاندا باسىلعان «شورا» جۋرنالىنان ءوز تاريحىمىزعا قاتىستى قانشاما قۇندى دۇنيە بەرگەنىمىز ءالى ەسىمدە. ال قالاعاڭنىڭ ءوزى ماقالانى ءبىز سياقتى قالاممەن جازىپ قينالمايدى، تىكەلەي «ديكتوۆكا» جاسايدى. ونى قاعازعا باساتىن قىز ارەڭ ۇلگەرىپ وتىرادى. كەرەمەتى سول، قالاعاڭنىڭ ول ماقالاسى ءتىل جاعىنان تاتاۋسىز توگىلىپ تۇرادى. 

لەزدەمەمىز وتە قىزىقتى وتەدى. قالاعاڭ قالجىڭداپ وتىرىپ-اق نەبىر ادەمى اڭگىمەنىڭ تيەگىن اعىتادى. بىرىنە كۇلەمىز، بىرىنە ويلانامىز. جوق، كۇلگەننەن گورى ويلاناتىن كەزىمىز كوپ. قالاي ويلانبايسىڭ، كەيدە ءومىرى ەستىمەگەن، بىلمەگەن سوزدەردى ەستيمىز. حالقىمىزدىڭ تاريحىنا، جالپى تۇركى دۇنيەسىنە قاتىستى قانشاما تىڭ دەرەك­تەرگە قۇلاق توسامىز. تەلەگەي تەڭىز ءبىلىم. بىلگەنىن قازاقتىڭ قاراپايىم سوزىمەن-اق كەستەلەپ، ورنەكتەپ، قىزىقتىرىپ جەتكىزەتىن سۇلۋ ءتىل. ءتىل دەمەكشى، ول شىعىس شايىرلارى تۋرالى قازاقشا تۇسىندىرە كەلىپ، ەندى ءبىر ساتتە ولاردىڭ رۋبايلارىن پارسىشا، تۇرىكشە سايراي جونەلەدى. اۋزىمىزدى اشىپ ءبىز وتىرامىز. تاعى دا ءتىل دەمەكشى، قالاعاڭ ءتىل ماسەلەسىنە ەرەكشە ءمان بەرەتىن. گازەتتىڭ، ادەبيەتتىڭ، ۇلتتىڭ!

– ءسوزدىڭ جانى بار. ورنىن تاپپاعان، زورلىقپەن قىستىرعان ءار ءسوز جىلاپ تۇرادى، – دەيتىن ول.

– ەڭ وكىنىشتىسى، ءتىلدى قاراپايىم حالىق ەمەس، مىنا سەندەر سياقتى تىلشىلەر، وقىعان-توقىعاندار بۇلدىرەدى، – دەيتىن تاعى دا ول.

– پۋبليتسيستيكا – ۋاقىتتىڭ تىنىسى، ادەبيەت – سول ۋاقىتتىڭ پسيحولوگياسى. ياكي ادەبيەت – ادامنىڭ، زاماننىڭ، قوعامنىڭ جان-دۇنيەسى. ال جان-دۇنيەنىڭ قۇلپىن ءتىل دەگەن كىلتپەن عانا اشاسىڭ، – دەيتىن جانە دە. 

 «سەندەر گازەتتى ويلاڭدار، مەن سەندەردى ويلايىن» دەگەن ءسوزىنىڭ ءتۇپ ءمانىسىن ءبىز كەيىن تۇسىندىك. شىندىعىندا ول گازەتتى دە، ءبىزدى دە ويلادى. ءبىزدى، ارينە، كوبىرەك. اۋىراتىن اياعىن سۇيرەتە ءجۇرىپ، ءبىزدىڭ ءۇي-جايىمىز، تۇرمىسىمىز، ايلىعىمىز بەن شايلىعىمىز ءۇشىن اشپايتىن ەسىگى، كىرمەيتىن تەسىگى جوق ەدى جارىقتىقتىڭ. ءوستىپ ءجۇرىپ بوگەنباي مەن سەيفۋلليننىڭ قيىلىسىنان ەكى قاباتتى، وتىزداي بولمەلى ءۇيدى الدى رەداكتسياعا. ءوستىپ ءجۇرىپ بەس-التى جالاڭاياقتىڭ قولىن جەكە پاتەرگە جەتكىزدى. مەن سياقتى جاياۋدى «اتقا» مىنگىزدى. بۇعان قوسا سىرتتان كومەك سۇراپ كەلەتىن اعايىن-جەكجات، تانىس-بەيتانىستار دا جەتكىلىكتى. سولاردىڭ ىشىندە اسىرەسە شەتتەن كەلگەن قانداستارىمىزعا دەگەن قالاعاڭنىڭ جاناشىرلىعى تىپتەن بولەك-ءتى. ولاردىڭ جوعارىعا جەتكىزەتىن، تومەنگە جەتەلەپ اپاراتىن شارۋاسى ءبىر باسقا، كەيدە ءتىپتى بۋحگالتەر رايا ەكەۋىمىزدى شاقىرىپ الىپ:

 – مىنا كىسى موڭعوليادان كەلىپتى. قايبىر جەتىسىپ ءجۇر دەيسىڭ. شوتتا قانشا اقشا بار؟ بىردەمە تا­ۋىپ بەرەيىك تە، – دەيتىنى دە ەسىمىزدە. شوتتان شىقپاعان «دۇنيە» اقىرى ءوز قالتاسىنان شىعاتىن دا كەزى بولاتىن. (بۇعان مىسالداردى بۇرىنعى ەستەلىكتەرىمدە جازعانمىن. سوندىقتان تاعى قايتالاماي-اق قويايىن).

سول كۇندەرى جانە ءبىر كوزىم جەتكەنى: قالاعاڭ قاي باستىقتىڭ الدىنا كىرسە دە ءبىر شارۋاسىن بىتىرمەي شىعاتىن كەزى جوق-تى. سونداعى قۋانىشىن كورسەڭ. كوزى كۇلىمدەپ، اۋزى جىبىرلاپ شىعادى الدىمنان.

– سونىمەن نە ءبىتتى، اعا؟ – دەيمىن مەن.

– سونىمەن سول بالا حاننىڭ قىزىن الىپ، مۇراتىنا جەتىپتى، – دەيدى ول ءماز بولىپ. تۇسىنىكتى. ماسەلە شەشىلدى دەگەن ءسوز!

بىردە ءوستىپ ءبىر اكىمنىڭ كابينەتىنەن وتە كوڭىلدى شىققان.

– نە بولدى، اعا؟ – دەيمىن مەن.

– ءوي، نە بولعانىن سۇراما. جەتى جۇرتتىڭ ءتىلىن، جەتى عالامنىڭ سىرىن بىلەتىن قاسقا ەكەن، – دەيدى ول. سوسىن مەنىڭ قۇلاعىما سىبىرلاپ، بىلاي دەيدى:

– ءتىپتى ابايدى دا بىلەدى ەكەن!

– قالاي؟

– بىلاي. مەن اباي تۋرالى ايتا باس­تاپ ەدىم، ول: «وي، قالاعا-اي، ابايدى كىم بىلمەيدى. ول تاقپاق جازاتىن ادام ەمەس پە!» – دەگەنى عوي.

ايتەۋىر، قالاعاڭ نە ايتسا دا سوڭىن كۇلكىمەن بىتىرەدى. قايداعى جوق ءسوزدى قايدان تاباتىنىن دا بىلمەيسىڭ. قاراڭىز. الماتىدا، بەسىنشى قاباتتاعى ءبىر ءمينيستردىڭ كابينەتىنە كوتەرىلىپ كەلەمىز. جاياۋمىز. ەكى اتتاپ ءبىر دەمالامىز. باسقىش تىك. كوتەرىلۋ مۇڭ. قالاعاڭ جوعارىعا قاراپ:

– شاڭىراقتان ەتتىڭ ءيىسىن سەزسە، سوقىر مىسىق سوعان سەكىرەدى. ءجۇر، ديداحمەت، ءجۇر! – دەپ قويادى.

قالاعاڭ قالجىڭ ايتقاندا، مىناۋ ۇلكەن، مىناۋ كىشى، ال مىناۋ مەنىڭ قىزمەتكەرىم دەمەيدى. كىرگەن جەرىندە كىمدى بولسىن كۇلكىگە كومىپ كەتە بارادى. ايتپەسە بىلاي دەي مە ول. مەنى پرەزيدەنتتىڭ ءباسپاسوز قىزمەتىنە قوسىپ گەرمانياعا ۇشىرىپ جىبەرەدى دە، ەرتەڭىندە تىلشىلەر بولمەسىنە كىرىپ:

– سەندەر راديودان مىنا حاباردى ەستىدىڭدەر مە؟ – دەيدى ۇلكەن ءبىر جاڭالىق ايتاتىنداي بولىپ.

– نە تۋرالى؟ قانداي؟ – دەپ قىز-جىگىتتەر ەلەڭ ەتە قالادى. 

– كەشە گەرمانيا كانتسلەرى گەلمۋت كول ءبىزدىڭ ديداحمەتتى قابىلداپتى. ال بۇگىن نۇرەكەڭمەن كەزدەسەدى ەكەن، – دەيدى.

ءجا، بولدى! جالپى، ءوز باسىم قالاعاڭنىڭ قالجىڭدارىن كوپ ايتۋدى قالامايمىن. تەرە بەرسەم، مەنىڭ كۇندەلىكتەرىمدە بۇل تۋرالى ءبىر كىتاپقا جەتەرلىك دۇنيە بار. بىراق تەرگىم كەلمەيدى، سەبەبى قالاعامنىڭ قالجىڭدارىن ايتقان سايىن ونىڭ ادامدىق تۇلعاسى، ادامگەرشىلىك قاسيەتتەرى تاسادا قالىپ قوياتىنداي كورىنەدى. ال جانىندا سەگىز جىل جۇرگەن مەن ءۇشىن بارىنەن دە وسى قىمبات. ۇرپاققا تاربيە، ونەگە ءۇشىن دە وسى كەرەك. ال شىن مانىندە جاقسىلىعىن جان-جاققا شاشىپ جۇرەتىن، جۇرەك جىلۋىن جاقىنعا دا جاتقا دا ايامايتىن، وزىنەن بۇرىن وزگەنى ويلايتىن، بار قازاقتى ءبىر قازاقتاي كورەتىن مۇنداي ادام سيرەك تۋاتىن شىعار. ايتساق، الدىمەن وسىنى ايتايىق. شۇكىرشىلىك، ايتىپ تا ءجۇرمىز.

بۇل جاعىنان مەن اسىرەسە كولبايعا ريزامىن. ادىربەكۇلىنا. رەداكتسيامىزدىڭ سوناۋ «زامان»-نان بەرگى قىزمەتكەرى. ءبارىن كورگەن، ءبارىن ويعا تۇيگەن. ەندى سولارىن موردەي ەتىپ قاعازعا ءتۇسىرىپ ءجۇر. ونىڭ قالتاي مۇحامەدجان، ءابىلماجىن جۇماباي، نۇرقاسىم قازىبەك تۋرالى جازعاندارىن دا ماقالا ەمەس، جىر دەسە بولعانداي. جۇرەكتى تەربەيتىن، كوڭىلدى قوزعايتىن جىر. ال ادام تاعدىرى، زامان زارى جايىندا جازعاندارى جانە ءبىر توبە. ولاردىڭ قاي-قايسىسى دا بۇگىن وقىپ، ەرتەڭ ۇمىتىلاتىن دۇنيە ەمەس. تەك سوڭعى ءازىمباي لەكەروۆ پەن لاۆرەنتي بەريا تۋرالى ماقالالارىندا قانشاما شىندىقتىڭ بەتى اشىلعانىن بىلەسىزدەر مە! بىلمەسەڭىزدەر، وقىڭىزدار! وسى كولبايعا جاساعان ءبىزدىڭ ءبىر قياناتىمىزدى دا جاسىرمايمىن. ول – ۇزاق جىل ونى وسى گازەتىمىزگە جاۋاپتى حاتشى ەتۋ. كەز كەلگەن رەداكتسيادا بۇل جۇمىستان اۋىر جۇمىس جوق. بۇنى مەن «جاۋاپتى حاتشى جامىشەۆتە» جەرىنە جەتكىزە ايتقانمىن. راس، جاۋاپتى حاتشى بولىپ ءجۇرىپ بىردەمە جازۋعا بولار، بىراق كوسىلىپ، ەسىلىپ جازۋىڭ ەكى تالاي. بۇعان جامىشەۆتىڭ قولى كەلگەنمەن، كولبايدىڭ ءالى كەلمەگەن. ونىڭ كوسىلگەنى دە، ەسىلگەنى دە – سوڭعى جىلدارى عانا. «جاۋحاتشىدان» قۇتىلعان سوڭ.

...مىنە، مەن رەداكتسيادا وتىرمىن. باياعى «تۇركىستاندا». باياعى ورىنباسارمىن. جوق، مەن ءبىرىنشى ورىنباسار دا بولعانمىن. ول كەزدە جاڭابەك – جاي ورىنباسار. قازىر ءبىرىنشى. ەشتەڭە جوق، پۋتين – مەدۆەدەۆ سياقتى ءبىر-بىرىمىزگە قىزمەتتى كەزەك بەرىپ وتىرا بەرەمىز... انە، باياعى ايناش، باياعى كولباي. كوزگە ىستىق ەسكىكوزدەر. سوناۋ كۇندەردەگى قايران اعالارىمنىڭ قازىر مۇندا ءبىرى جوق. بىراق ولاردان ميراس بوپ قالعان ءبىر جىلىلىق بار. ول – مەن باستىقپىن، سەن قىزمەتكەرسىڭ دەمەيتىن، ۇلكەنى دە، كىشىسى دە ءازىل-قالجىڭسىز جۇرمەيتىن، ءبىر-بىرىنە جاقسىلىق پەن جاناشىرلىقتان باسقانى بىلمەيتىن – ادامدىق قاسيەت. كورگەندى دەگەن ءسوز وسىنداي دا ەسكە تۇسەدى. بۇل جاعىنان قازىرگى «تۇركىستاندىقتاردىڭ» كورگەنى بار. كەشەگى اعالاردان! الىپتاردان! سونىڭ ءبىرى... جو-جوق، ايتپايمىن. ول ءوزىن قويىپ گازەتى تۋرالى ءبىر جىلى ءسوز ايتساڭ ۇناتپاي قالادى. ماقتاساق، اناۋ قىزداردى ماقتايىق. «تۇركىستاندى» «تۇركىستان» ەتىپ وتىرعان ءتورت-بەس قىز دەگەندى مويىندايىق. انە، كەزىندە ءبىز بارا الماعان شەت ەلدەردە سولار ءجۇر كوك تۋدى جەلبىرەتىپ. مىنە، ءبىزدىڭ ءتىسىمىز باتپاعان تالايلاردىڭ شاڭىن قاعادى ولار بۇرقىراتىپ. قازاق دەسە – قانىن، ۇلت دەسە – جانىن بەرۋگە دە دايار – سولار. ولاردى بىرەۋلەر قاسقىر دەيدى. قاسقىر وزىمەن كەتسىن، ءبىزدىڭ قىزدار – رەداكتسيادا قىز جىبەك، سىرتتا – شەتىنەن تۇمار حانىم عوي.

سولاي! «تۇركىستان» دەگەن وسىنداي گازەت، اعايىن!

Abai.kz

0 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

سىني-ەسسە

«تالاسبەك سىيلىعى»: تالقاندالعان تالعام...

اباي ماۋقاراۇلى 1533
بىلگەنگە مارجان

«شىعىس تۇركىستان مەملەكەتى بەيبىت تۇردە جوعالدى»

ءالىمجان ءاشىمۇلى 3313
ءبىرتۋار

شوقاننىڭ ءازىل-سىقاقتارى

باعدات اقىلبەكوۆ 6006