ۇلكەن تاقىرىپقا شاعىن نارسەنىڭ تۇرتكى بولاتىنى بار ەمەس  پە.

وسىدان ءبىراز ۋاقىت بۇرىن پرەزيدەنت ۇكىمەتكە جانە «سامىرۇق-قازىنا» توراعاسىنا «مەن جەكەشەلەندىرۋدىڭ تاعى دا ءبىر تولقىنىن ازىرلەپ، وتكىزۋدى تاپسىرىپ ەدىم. ول بيۋدجەتتى تولىقتىرۋ مەن بيزنەستى دامىتۋدىڭ ماڭىزدى كوزى. مەملەكەتتىڭ قاتىسى بار ۇيىمداردىڭ سانى 6000-نان اسادى. وندا ميلليوننان استام ادام جۇمىس ىستەدى. بارىنە جالاقى تولەۋ كەرەك. رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتتەن ول ءۇشىن ءبىر جارىم تريلليون تەڭگە جۇمسالادى... «سامىرۇق-قازىنا» قورىنىڭ اينالاسىندا مىڭداعان ەنشىلەس كومپانيالار بار. ونىڭ بارىنەن قۇتىلىپ، بيزنەسكە بەرۋ قاجەت!»، دەپ مىقتاپ تاپسىرعانى ەسىمىزدە.

جۇرتتى جولاتپايتىنى نەسى؟

نارىقتىق ەكونوميكا جاعدايىندا ول، جالپى تۇرعىدان العاندا، دۇرىس قادام.

بىراق كۇنى كەشە پرەزيدەنتتىڭ وسى تاپسىرماسىن ورىنداۋ باعىتىنداعى ۇكىمەتتىڭ قاۋلىسىن كورىپ، ءوز باسىم تاڭ قالدىم.

جەكەشەلەندىرۋگە ءتيىس مەملەكەتتىك مەنشىك نىساندارىنىڭ ىشىندە «سامۇرىق-قازىنانىڭ» ىشىندەگى، پرەزيدەنت اتاعان، پروفيلدىك ەمەس اكتيۆتەردى، ياعني مەملەكەت ارالاسپاي-اق، ونى قارجىلاندىرماي-اق، ءوز كۇنىن ءوزى كورۋگە ءتيىس بيزنەس جاعىنان قاۋقارلى كومپانيالاردى كورە المادىم، كەرىسىنشە، الەۋمەتتىك ماڭىزى بار نىساندار بارشىلىق ەكەن.

ماسەلەن، جەرگىلىكتى جەردەگى «قازاق ءتىلىن وقىتۋ ورتالىقتارىن» جەكەشەلەندىرۋدىڭ نە قاجەتى بار ەكەن؟ ءتىل مەملەكەتتىك بولسا، ونى تانىتۋ، ودان ءارى سانا مەن جۇرەككە ءسىڭدىرۋ ءىسىن دە مەملەكەت ءوزى جۇرگىزۋى كەرەك ەمەس پە؟! نەمەسە كەشە عانا مەملەكەت قارجىسىنا جاقسىلاپ تۇرىپ جوندەلگەن الماتىداعى «رەسپۋبليكا سارايىن» جەكەشەلەندىرۋدىڭ نە قاجەتى بوپ قالدى؟! تاۋەلسىزدىكتىڭ سيمۆولىنا اينالعان ول عيماراتتى كىم ءوز قانجىعاسىنا بايلاماق؟ مەملەكەتتىك دەڭگەيدەگى جيىندار مەن باسقا دا ماجىلىستەر وتكىزەتىن الماتىعا لايىقتى ءبىر عيمارات كەرەك ەمەس پە؟ نەمەسە ونەرىن ساحنادا كورسەتكىسى كەلەتىن الەۋمەتتىك جاعىنان قورعانۋى ءتيىس تالانتتار مەن تاقىرىپتار بار ەمەس پە؟ ەرتەڭ ولاردىڭ سول ساحناعا شىعۋى نە شىقپاۋى جەكە ادامنىڭ شەشىمىنە بايلانىستى بوپ قالا ما؟

قىزىق بولعانى، ءدال وسى كۇندەرى ەلدەگى 35 باق-تى جەكە قولعا بەرۋ تۋرالى ۇكىمەتتىڭ تاعى دا ءبىر قاۋلىسى شىقتى. بۇل دەگەنىڭىز، اقپارات الاڭىن تاعى دا ءبىر بولشەكتەپ، ءبىر توپتان ەكىنشى ءبىر، قازىرگى بيلىككە جاقىنداۋ توپتىڭ قولىنا كوشىرۋ دەگەن ءسوز ەمەستىگىنە كىم كەپىل؟

قازىر ەڭ باي ادام – باسشى قىزمەتتەگى شەنەۋنىكتەر. سوندىقتان جەكەشەلەندىرۋدىڭ جاڭا تولقىنىنا دا ناقتى قاتىسا الاتىن سولار. ال قارا سۋ ءىشىپ، قارا نان جەپ وتىرعان قالىڭ جۇرت جاڭا جەكەشەلەندىرۋگە ارالاسىپ، ءىسى العا جىلجيدى دەگەنگە ءوز باسىم سەنبەيمىن. ياعني، وسى قىزىقتى تاعى دا سول بيلىك باسىنداعىلار كورەرى حاق!

الدانعان حالىق، تونالعان قازىنا 

ارينە، 90-جىلدارداعى جاپپاي جەكەشەلەندىرۋمەن ۇكىمەتتىڭ وسى قاۋلىسىن سالىستىرۋدىڭ ءوزى ىڭعايسىز. ول كەزدە كەشەگى حالىق شارۋاشىلىعىنىڭ تۇتاستاي سالالارى جەكەنىڭ قولىنا كوشىپ كەتكەن ەدى عوي.

         «جەكەمەنشىك – ەكونوميكا مەن بيزنەستىڭ قوزعاۋشى كۇشى جانە ول سەنى اسىراي الادى» دەگەن كلاسسيكالىق تۇجىرىم بارشا جۇرتتىڭ ساناسىنا سول كەزدە سىڭە قويمادى دا، سول تۇستاعى زاڭداردىڭ بىرجاقتىلىعىنا بايلانىستى قازاقستاندىقتاردىڭ باسىم كوپشىلىگى جەكەشەلەندىرۋ تويىنا قاتىسا الماي، ناۋقاننان تىس قالدى.

         شەتەلگە بارساڭىز، قازاقستان تۋرالى ءبىر اڭىزدى مىندەتتى تۇردە ەستىپ قالاسىز: ياعني، ء«بىزدىڭ ەلدە مىقتى ەكونوميكالىق رەفورمالار جۇزەگە اسىرىلعان. سوندىقتان دا قازاقستان باسقا ەلدەرمەن سالىستىرعاندا نارىقشىل ءارى دامىعان».

         بىراق بۇل اڭىزدىڭ ەكىنشى جاعى بار: سول ليبەرالدى زاڭداردىڭ جەمىسىن قايمانا قازاق كورە الدى ما؟ جالپى جەكەشەلەندىرۋ ناۋقانى و باستا كىمنىڭ مۇددەسىن كوزدەدى؟

ءسوز جوق، كەشەگى بىرىڭعاي سوۆەتتىك ءارى جوسپارلى شارۋاشىلىقتى تۇبەگەيلى وزگەرتىپ، ديرەكتيۆالىق سيپاتتان ايىرىپ، نارىقتىق جولعا قويۋ كەرەك بولعاندىعىن ەشكىم دە جوققا شىعارا المايدى. ول – بارشا ادامزات ءجۇرىپ كەلە جاتقان كۇرە جول. سوندىقتان دا جەكەمەنشىك - كەرەك.

 بىراق، مەنىڭشە، قازىرگى قازاق قوعامىندا ءبىر ۇلكەن دۇنيەتانىمدىق دەڭگەيدەگى پروبلەما شەشىلمەگەن.

ول جەكەشەلەندىرۋ سەكىلدى بارشا حالىققا تىكەلەي قاتىسى بار قۇبىلىس پەن ۇزدىكسىز ءجۇرىپ جاتاتىن ۇدەرىسكە دەگەن وركەنيەتتى (ياعني ونىڭ سوزسىزدىگى مەن قاجەتتىگىن مويىنداۋ), سونىمەن بىرگە تالاپشىل (ياعني، «ول شارۋانى نەگە قوعام قاداعالامايدى؟» دەگەن تۇرعىدا) كوزقاراس قالىپتاسپاعان. مەنىڭشە، وسى جاعدايدى تۇبەگەيلى وزگەرتەتىن ۋاقىت جەتتى.

ونىڭ ۇستىنە بىزدە مەملەكەتتىك جانە جەكە قۇزىرداعى مەنشىكتىڭ ارا-جىگى وسى كۇنگە دەيىن اجىراماعان ءارى انىقتالماعان!

قازىرگى بيلىكتەگى بايشىكەشتەر وسى قۇقىقتىق «قىزىق قۇبىلىستى» ۇتىمدى پايدالانۋدا.

بىزدە مەنشىك تۇرپاتى ءدۇدامال قانشاما ماڭىزدى نىسان بار! «اكتسياسىنىڭ پالەنشە پايىزى مەملەكەتتتىكى» دەپ ەلدى الداپ، تۇگەنشە پايىزىنا يە جەكە تۇلعا سول نىساننىڭ تولىق قارجىلىق «قىزىعىن» كورىپ جاتقانى قانشاما؟! ءتيىستى پايىزىنا سايكەس مەملەكەتتىك بيۋدجەتكە قارجى ءتۇسىپ جاتىر ما، جوق پا ونى قاداعالاپ جاتقان ەشكىم جوق! ناتيجەسىندە بيۋدجەتتىك قىزىعىن كورۋگە ءتيىس قالىڭ جۇرتشىلىق ءالى دە نە حابارسىز، نە شاماسىز!

وعان قوسا وسى جىلدار ىشىندە قازاقستان ەكونوميكاسى، ونىڭ ىرگەلى كاسىپورىندارىنىڭ قارجى جۇيەسى «وففشورلانىپ» كەتتى دە، كەشەگى حالىق مەنشىگىنىڭ سۇبەلى تۇستارىنىڭ تۇپكىلىكتى بەنەفيتسيارى (ياعني شىن قوجايىنى) كىم ەكەندىگى، ونىڭ سول بايلىقتى يەمدەنۋدەن قانداي پايدا كورىپ جاتىر – مۇنىڭ ءبارى قالىڭ جۇرتشىلىققا بەيمالىم! ارى تازا بولسا، شىنايى پاتريوت بولسا، ول قازاقستاندىقتار نەگە ءوز قارجىسىن ەلدە ساقتامايدى؟ ءسويتىپ نەگە قازاقستان بيۋدجەتىنە سالىق تولەمەيدى؟

كەزىندە حالىقتىڭ ءبىر مىقتاپ الدانعانى ءبارىمىزدىڭ ەسىمىزدە. سونشاما دابىرا ەتىپ، جارناما جاسالعان، ء«اربىر ادام مەملەكەت مەنشىگىنىڭ يەسى بولا الادى!» دەگەن ۇرانمەن وتكىزىلگەن «كۋپوندىق جەكەشەلەندىرۋدىڭ» ناقتى ناتيجەلەرى قايدا؟! سول كۋپوندار كىمدى جارىلقادى؟ ولاردىڭ تاعدىرى نە بولدى؟ سۋدىڭ دا سۇراۋى بار ەمەس پە؟ سوندا سول كۋپوندار سۋ قۇرلى بولماعانى ما؟

ارينە، قازبا بايلىققا، ياعني ەلدىڭ باس بايلىعىنا كىم يە، سول ساياسي بيلىككە دە يە دەگەن جاتتاندى ءسوزدى قايتالاماۋعا دا بولاتىن ەدى. بىراق، شىن مانىندە، قازاقستاننىڭ جەر استى بايلىعىن جەكەشەلەندىرىپ العان قازىرگى بيلىك جانە ونىڭ جانىنداعى وليگارحتار مەملەكەتتى دە جەكەشەلەندىرىپ العانىن قالاي ايتپايسىڭ؟ ءجا، ول دەگەنىڭىز ءوز الدىنا بولەك اڭگىمە...

جەكەشەلەندىرۋگە جاڭاشا كوزقاراس قالىپتاسسا...

بىزدە ەكى نارسەنى قايتا قاراۋ كەرەك: 1995 جىلى اسىعىس-ۇسىگىس، ەشبىر تالقىلاۋسىز رەفەرەندۋمدا قابىلدانىپ كەتكەن كونستيتۋتسيا مەن سول قۇجات نەگىزىندە بارلىق بيلىكتى قولىنا العان باس بيلىكتىڭ حالىق بايلىعىن جاپپاي جەكەشەلەندىرۋ ساياساتىنىڭ قورىتىندىلارىن قازىرگى زامان، وسكەن سانا-سەزىم مەن مەملەكەتتىڭ بۇگىنگى الەۋەتى تۇرعىسىنان جاڭاشا ساراپقا سالۋ قاجەت!

مەنىڭشە، ول ءۇشىن مەملەكەتتىك ورگاندار، قوعامدىق ۇيىمدار، ەكونوميست ماماندار، عالىم-ساراپشىلاردان قۇرالعان ءتيىستى كوميسسيا قۇرىلۋى ءتيىس. ول كوميسسيا وبەكتيۆتى، جان-جاقتى كوزقاراس تۇرعىسىنان قازاقستاندا 90-جىلدارى وتكىزىلگەن جەكەشەلەندىرۋ ناۋقانىنا ءتيىستى باعا بەرسىن. اقتى اق دەسىن، قارانى قارا دەسىن!

جانە دە ۇكىمەت ول كوميسسياعا قاجەتتى بارلىق قۇجاتتاردى بەرۋى ءتيىس. بولار ءىس بولدى، بوياۋى ءسىڭدى. ەندىگى جەردە جەكشەلەندىرۋدىڭ اسىرا سىلتەنگەن، بەلدەن باسىلعان، ادىلەتسىز وتكەن تۇستارىن ەشبىر ەموتسياسىز، اسىقپاي-ساسپاي جونگە سالاتىن ۋاقىت كەلدى دەپ ويلايمىن!

مەملەكەتتىك جانە جەكەمەنشىك ارا-جىگىن اجىراتىپ الاتىن، وعان ناقتى باعا بەرەتىن كەز كەلدى.

ماسەلەن، ءاربىر قازاقستاندىق جىل سايىن مەملەكەتتىك اكتسيالاردان بيۋدجەتكە قانشا قارجى تۇسەتىنىن ءبىلىپ وتىرۋى ءتيىس. جانە دە سول جوسپار ورىندالماسا، سول ءۇشىن جاۋاپ بەرەتىن مينيسترلەر وتستاۆكاعا كەتۋى كەرەك! سوندا عانا مەملەكەتتىك مەنشىكتى ءتيىمدى پايدالانۋدا تەمىردەي ءتارتىپ ورنايدى.

سونىڭ ىشىندە ۇستاعاننىڭ قولىندا، تىستەگەننىڭ اۋزىندا كەتكەن مەملەكەت مەنشىگىن حالىققا قايتارۋ ماسەلەسى دە كەڭ جيىندا قارالۋى قاجەت.

ارينە، كەيبىر اسىرە ليبەرالدار «ناتسيوناليزاتسيا ۇرانى» - نارىققا جات، ول بيزنەستىڭ دامۋىنا كەرى اسەر ەتەدى، جالپى دامۋدى توقتاتادى، توقىراۋعا اكەپ سوقتىرادى» دەگەن تۇجىرىم ايتىپ، بۇل تاقىرىپتى ءتىپتى قوزعاۋعا قارسى.

مەنىڭ ولارعا ايتار ءۋاجىم مىناۋ: شىن مانىندە «جەكەمەنشىك» ينستيتۋتى ەل ءۇشىن، ەكونوميكا ءۇشىن اسا ماڭىزدى شارت، ونسىز (جەكە مۇلىكسىز، كاپيتالسىز، باستاماسىز) العا جىلجۋ مۇمكىن ەمەس. جانە دە جەكەشەلەندىرۋ قورىتىندىلارىن قايتا قاراۋ دەگەندە مەن ەشبىر جاعدايدا ءوز كاپيتالىن جەراستى قازبا بايلىقتارسىز، ەكونوميكانىڭ باسقا سالالارىندا ادال ەڭبەك ، ماڭداي تەرىمەن جيناعان شاعىن جانە ورتا بيزنەستىڭ مەنشىگى تۋرالى ايتىپ تۇرعان جوقپىن. ول تاپتىڭ مەنشىگى كوزدىڭ قاراشىعىنداي ساقتالۋى ءتيىس. ايتپەسە، جەر-جەردەن جاڭاشا رەيدەرلىك، ياعني سول مەنشىك تارتىپ الىنىپ جاتقانى تۋرالى اقپارات قۇلاققا جەتىپ جاتقان جوق پا.

مەنىڭ ارقاۋىم ءارى ادۆوكاتىم – اتا زاڭ. وندا تايعا تاڭبا باسقانداي جازىلعان «جەر جانە ونىڭ قويناۋى، سۋ كوزدەرi, وسiمدiكتەر مەن جانۋارلار دۇنيەسi, باسقا دا تابيعي رەسۋرستار مەملەكەت مەنشiگiندە بولادى» دەگەن قاسيەتتى ءسوز بار.

وسىنىڭ ءتۇبىرى مەن سالدارىنا نەگە ءجىتى ۇڭىلمەيمىز؟ نەگە كونستيتۋتسيانىڭ ورىندالۋىن تالاپ ەتپەيمىز؟

رەسمي دەرەكتەر بويىنشا، قازاقستان قازبا بايلىقتارىنىڭ قورى بويىنشا 6-ورىندا ەكەن. «نەگە حالقىنىڭ ءومىر ءسۇرۋ دارەجەسى بويىنشا وسى ورىندى يەلەنبەيمىز؟» دەگەن زاڭدى سۇراقتى سول حالىقتىڭ ساناسىنا نەگە ورنىقتىرمايمىز؟!

ونىڭ ءوز سەبەبى دە بار. ويتكەنى، قازاقستان جەر قويناۋىندا مەندەلەەۆتىڭ حيميالىق ەلەمەنتتەر تابليتساسىنداعى 110 ەلەمەنتتىڭ 99-ى بار ەكەنى انىقتالىپتى. ونىڭ 70-ءى بارلانعان، ال 60-ى قازىلىپ، ساتىلىپ جاتىر.

مينەرالدىق-شيكىزاتتىق بازاسى 5004 كەن ورنى بار ەكەن. ونىڭ باعاسى شامامەن 46 تريلليون (!) دوللار قۇرايدى!

وسىناۋ ادام باسى اينالىپ كەتەر سانداردان كەيىن «وسىنشاما باي ەلدە نەگە كەدەي ءومىر ءسۇرىپ جاتىرمىز؟» دەگەن ساۋالدى تىگىنەن قويۋ كەرەك-اۋ!

كوشەدە جۇرگەن پاقىردى، وليگارح بول دەپ شاقىردى...

جەرىمىزدىڭ قويناۋىندا جاتقان وسىناۋ بايلىقتى (مۇناي، گاز، التىن، حروم، مىس پەن مىرىشتى) جەكەباس پايدالانىپ، سونىڭ راحاتىن كورىپ، «فوربس» جۋرالىنىڭ ءتورىن بەرمەيتىن جەكەلەگەن ادامداردىڭ ماسەلەسىن نەگە ماي شام الىپ الىپ، قارامايمىز؟ كىم وعان تىيىم سالا الادى؟ 

كەشەگى كۇنى قاراپايىم شەنەۋنىك بولعان، گەيتس نەمەسە دجوبس سەكىلدى بيزنەس تالانتىمەن تانىلىپ، كوزگە تۇسە قويماعان ادامدار نەگە بۇگىندە ادامنىڭ ميىنا سىيعىسىز ميللياردتاردىڭ يەسى؟

باسقالار سەكىلدى، باسەكەلى ورتادا بيزنەس جاساپ، قارجى تاپسا، باسقا اڭگىمە.

ارينە، نارىقتىق زاڭدارعا ساي اتا زاڭدا مىناداي ءبىر باپ بار: «جەر، سونداي-اق زاڭدا بەلگiلەنگەن نەگiزدەردە، شارتتار مەن شەكتەردە جەكە مەنشiكتە دە بولۋى مۇمكiن».

ءسوز جوق، جەكە باستامانى، ىسكەرلىكتى، بيزنەستى قولداۋعا ءتيىس مىقتى باپ. ويتكەنى، شىن مانىندە، جەكە مەنشىك ەكونوميكانىڭ نەگىزگى قوزعاۋشى كۇشى. جەكە مەنشىكسىز ەشبىر ەلدىڭ شارۋاشىلىعى دامىمايدى.

بىراق، نەگە ول 17 ميلليوندىق حالىق يە بولۋعا ءتيىس پايداعا قاتىستى بولادى دا، ءار اۋىلدا، اۋداندا، وبلىستا تىرلىك جاساۋى ءتيىس شاعىن بيزنەسكە قاتىسى بولمايدى؟ ەشكىمگە قۇپيا ەمەس جايتتار بار ەمەس پە. ماسەلەن، وركەنيەتتى ەلدەردە شاعىن جانە ورتا بيزنەستىڭ ۇلتتىق ىشكى ونىمدەگى ۇلەسى  50-60 پايىزدان اسىپ جاتسا، بىزدە ول كورسەتكىش (رەسمي تۇردە) 22 پايىزدىڭ و جاق بۇ جاعى. ءوز باسىم وسى كورسەتكىشكە دە سەنبەيمىن. ءاربىر قازاق ءوز اۋىلىنداعى «ەكونوميكانى» قاراسىنشى، سونداعى شاعىن بيزنەس سول كورسەتكىشكە جەتە مە؟ بار بولسا، قىتاي تاۋارلارىن ساتۋ بيزنەسى بولار...

بىزدە شاعىن جانە ورتا بيزنەس دەڭگەيىندەگى جەكەشەلەندىرۋدى مەيلىنشە وڭاي ءارى قارقىندى وتكىزۋ كەرەك تە، ونىڭ ەسەسىنە شيكىزات ساتۋمەن پايدا تاۋىپ جاتقان وليگارحتاردىڭ قولىنداعى، ۇنەمى پايدا تۇسىرەتىن كاسىپورىندار مەن كەن ورىندارىن بىرتىندەپ مەملەكەتتىك مەنشىككە قايتا قايتارۋ ءىسىن تالقىلاۋدى باستاۋ كەرەك.

ونىڭ وركەنيەتتى تۇردە جانە ەرتەڭ اسىرە سىنشىلار «مىناۋىڭىز بارىپ تۇرعان پوپۋليزم»، «نارىق زاڭدارىنا قارسى ناتسيوناليزاتسيا» ايدارىن ەشكىم تاعا المايتىن ءبىر جولى بار. ياعني، كەزىندە سول نىسان ءۇشىن قانشا اقشا تولەدى، قازىرگى قوجايىنعا سونى قايتارىپ بەرۋ. سول سومانىڭ ۇستىنەن كورگەن ميللياردتاعان پايدا جەتەدى ولارعا! وسى جانە باسقا جولداردى تالقىلايىق!

جانە دە ونداي ءاربىر نىساندى 100 پايىز مەملەكەت مەنشىگىنە قايتارۋدىڭ قاجەتى بولماس. ماسەلەن، جەكە ينۆەستيتسيالاردى قاجەت ەتەتىن نىساننىڭ 49 پايىزىنا دەيىن بيزنەسكە، ونىڭ ىشىندە وتاندىق كاسىپكەرلەرگە ساتۋعا بولادى. مەنىڭشە، نارىقتىق جولعا بۇل ەش قايشى كەلمەيدى.

بىراق ول ءۇشىن بىزدە ءبىر نارسە جەتىسپەيدى: ول – ساياسي جىگەر مەن نيەت! ونىڭ دا ءوز سەبەبى بار: بىزدە باستى ساياسي شەشىمدەر قابىلدايتىن باس بيلىك ناق سول وليگارحتارمەن توننىڭ ىشكى باۋىنداي بايلانىسقان، كەرەك دەسەڭىز، سولارعا كىرىپتار، سولاردىڭ ايتقانىنان شىعا المايدى.

بىراق بۇل بيلىك تە ماڭگىلىك ەمەس. ءوز باسىم، ءدال وسى ماسەلەنى كۇن تارتىبىنە قويىپ، زاڭدى ءارى زاماناۋي ءادىس-تاسىلدەرمەن شەشە الاتىن جاڭا بيلىك كەلەتىنىنە كامىل سەنەمىن!

كونستيتۋتسيانىڭ 6-بابىندا «مەنشiك مiندەت جۇكتەيدi, ونى پايدالانۋ سونىمەن قاتار قوعام يگiلiگىنە دە قىزمەت ەتۋگە تيiس» دەپ جازىلعان. 

ال بىزدە سول مەملەكەتتىك جانە جەكە مەنشىكتىڭ «قوعام يگىلىگىنە قىزمەت ەتۋىن» كىم قاداعالاپ وتىر؟

دۇنيە جۇزىندە مەملەكەت مۇلكىن باسقارۋدىڭ فورمالارى كوپ. ءار ەلدە - ءارتۇرلى. قازىر مەملەكەت اكتسيالارىنا يە كومپانيالاردى باسقارۋ «سامۇرىق-كازىنا» ۇلتتىق قورىنا جۇكتەلگەن. كەزىندە ۇكىمەتتە بارلىق مەملەكەتتىك مۇلىكتى شاعىن عانا كوميتەت باسقارعان.

مەنىڭشە، قازىر بىزگە باسقاشا ورگان قاجەت. ول شاعىن، كاسىبي، يكەمدى جانە تىكەلەي نە پرەزيدەنتكە، نە پارلامەنتكە باعىنۋى ءتيىس. جانە دە ونىڭ باسشىلىعىنا قوعامدىق ۇيىمدار مەن تاۋەلسىز باق وكىلدەرى ەنگىزىلگەنى دۇرىس بولار ەدى.

وسى جانە دە باسقا باستامالاردى قولعا الساق، مەملەكەتتىك جانە جەكە مەنشىك قوعامداعى وزىنە ساي بيىك مارتەبەسىنە يە بولىپ، حالىق يگىلىگىنە جۇمىس ىستەي باستار ەدى...

ءامىرجان قوسانوۆ

Abai.kz