قۋانىشىن دا، قايعىسىن دا انگە قوسقان قازاقتىڭ قازاقستاننان كەيىنگى ۇيىسىپ، جۇرت بولىپ وتىرعان جەرى – قىتاي.  ول جاقتاعى ءبىر شوعىر جۇرتتىڭ ىشىندە -  نامىسىن بيىك ۇستاپ، الاماندا ات وزدىرىپ جۇرگەن،  ەرلىك كورسەتىپ، ەلدىكتى پاش ەتىپ جۇرگەن باۋىرلارىمىز جەتەرلىك. باسەكەلەردە توپ جارىپ – بايگە ولجالاعان، كۇرەسكەنىن جۇمارلاپ، جۇدىرىقتاسقانىن ساباعان، ءانىن اسقاقتاتىپ، كۇيىن كۇمبىرلەتكەن  قانداستارىمىزدىڭ  اتاعىن ەستىگەندە قاشاندا كوڭىلىمىز مارقايىپ قالادى. انە سول ارعى جاقتاعى رۋحى ءور قازاقتىڭ ءبىرى – جانات نۇرسۇلتانۇلى. بۇگىنگى قازاق پوەزياسىنىڭ قارا نارى جاركەن بودەشۇلىنىڭ جاقىندا وتكەن مەرەيتويىنا سوناۋ ىشكى قىتايدان ارنايى كەلگەن جانات مىرزامەن سىر-سۇحبات قۇرۋدىڭ ءساتى ءتۇستى. 

-  بۇل اتاجۇرتقا العاشقى كەلۋىڭىز بە؟

- جوق، بۇل بىرىنشى كەلۋىم ەمەس. مەنىڭ اتا-انام ەلگە العاشقى بولىپ قونىس اۋدارعانداردىڭ ءبىرى. ون جىلدان بەرى جاركەنت قالاسىندا تۇرادى. اتا-اناما سالەمدەسە، وسىنداعى ونەردەگى دوستارىمنىڭ شاقىرتۋىمەن ەلگە ءجيى كەلىپ تۇرامىن.

-   جانات مىرزا، ءبىزدىڭ بىلۋىمىزشە، ءسىز قىتايداعى باۋىرلارىمىزعا ەتەنە تانىسسىز. دەگەنمەن قازاقستاندىق وقىرماندارعا جاقىنىراق تانىسۋدىڭ ءساتى كەلگەن سياقتى…. 

-  اكەمنىڭ ەسىمى – نۇرسۇلتان. ءۇرىمجى قالاسىنىڭ ماڭىنداعى قازاق اۋىلىندا تۋىپ-ءوستىم. انامىز 12 بالانى دۇنيەگە اكەلگەن ارداقتى جان. 7 اپەكەم، 2 اعام، 2 ءىنىم بار. باۋىرلارىم، اپكەلەرىمنىڭ ءبارى اتاجۇرتتا باقىتتى عۇمىر كەشىرۋدە.

-ء  ان ونەرىنە قالاي كەلدىڭىز؟

- جاسىمنان انگە اۋەس بولدىم. مەكتەپ قابىرعاسىندا ءتۇرلى ءىس-شارالاردا، كونتسەرت-كەشتەردە ءان سالىپ جۇرەتىنمىن. اۋداندىق، قالالىق بايقاۋلاردا ونەر كورسەتىپ ءجۇردىم. مەكتەپ بىتىرگەن كەزدە  ۇلكەن ساحنالارعا اياق باستىم. شىڭجاڭ تەلەۆيزياسى ۇيىمداستىرعان،  ءۇرىمجى مادەنيەت باسقارمالارى ۇيىمداستىرعان ساۋىق كەشتەر مەن كونتسەرتتەردە ءان شىرقادىم.

- بۇل جاقتاعى ونەر جۇلدىزدارىمەن شىعارماشىلىق بايلانىسىڭىز بار ما؟

- ارينە، بار. بۇل جاقتاعى كوپتەگەن انشىلەرمەن اعا-باۋىر بوپ ارالاسامىن. بىرلەسىپ جازعان اندەرىمىز دە كوپ. ولاردى قىتاي ەلىنە كونتسەرتكە شاقىرىپ تۇرامىز. مەن جەكە شىعارماشىلىقپەن قاتار باقىتكەلدى مۇقاشۇلى دەگەن ازاماتپەن بىرگە «دوس توبى» دەگەن  دۋەت بولىپ تا ءان سالىپ ءجۇرمىن. وسى جاقتاعى دوستارىمىزدىڭ شاقىرۋىمەن 2012 تاراز قالاسىندا وتكەن «قاراتاۋ اۋەنى» اتتى فەستيۆالدا ونەر كورسەتىپ، جۇلدەلى ورىنعا يە بولدىق. بيىلعى وتكەن «دالا داۋىسى» فەستيۆالىنىڭ دە سىيلىعىن ەنشىلەدىك.

-  جوعارىدا اتا-انام جاركەنتتە تۇرادى دەپ قالدىڭىز. باۋىرلارىڭىزدا وسى جاقتا ەكەن. ءوزىڭىز قاشان تولىقتاي ات باسىن بۇراسىز بۇل جاققا؟

-   ءيا، «دۇنيەنىڭ باسقا تۇكپىرى قانشا جەردەن ءجاننات باعى بولسا دا، قازاقستانعا جەتپەيدى» – دەپ ۇلكەن كىسىلەر بۇل جاققا ەرتە كوشكەن. مەن مەكتەپتەن سوڭ گيدرولوگيا، ياعني اۋا رايىن بولجاۋ مەن باقىلاۋ بويىنشا ءبىلىم الدىم.  وقىپ جۇرگەن كەزىمدە ۇلكەن تابىستارعا جەتۋ ءۇشىن ءبىلىم عانا ەمەس ۇلكەن تاجىريبەلەر كەرەك ەكەنىن ءتۇسىندىم. سولاي بيزنەس باستاپ كەتتىم. بيزنەسىم ونەرىمدى دامىتۋىم ءۇشىن كەرەك.  قولعا العان شارۋالارىم بويىنشا قازىر قىتايدىڭ گۋاڭجوۋ قالاسىندا تۇرامىن. بيزنەستە ءجۇرىپ، قىتايدىڭ ىسكەرلىك تاجىريبەسىنە ابدەن قانىقتىم.  قالاي دەگەنمەن، قانشا الىستا جۇرسەك تە ءوز ۇلتىمدى، وتانىمىزدى ءبىر ءسات ەستەن شىعارعان ەمەسپىن. اللا قالاسا جاقىندا اتاجۇرتقا ءبىر جولا ات باسىن بۇرامىن.  الماتى قالاسىنىڭ تۇرعىنى اتانىپ، جانۇيالى بولۋعا نيەتتەنىپ وتىرمىن.

- ەلگە كەلەمىن دەپ جاتسىز، اللا نيەتىڭىزگە بەرسىن! بۇل جاققا كەلۋگە ارعى بەتتەگى جۇرتتىڭ، ءوز قاتارىڭىزدىڭ ىقىلاسى قالاي؟

- ارينە، اتاجۇرتقا ءبارى دە كەلگىسى كەلەدى. قاي قاشاندا ەلگە كەلىپ جۇرگەن بىزدەردەن قىزىعىپ سۇراپ جاتادى. مەن دە دوستارىما:

«قازاق بوپ تۋعان بالامىن،

قازاق دەپ جاندى جانارىم،

قازاقتاي ەلىم بولعان سوڭ

قازاقسىز قايدا بارامىن.»، – دەپ، ەلگە كەلۋگە ىلعي دا ناسيحات ايتىپ جۇرەمىن. ونەر جولىندا جۇرگەن، باسقا سالادا دا جۇرگەن جىگىتتەر قازاق بالاسى رەتىندە جۇمىس ىستەي الۋى كەرەك.  ءبىر جەڭنەن قول، ءبىر جاعادان باس شىعارىپ، شەتەلدە العان بىلىمدەرىن وسىندا جۇمساپ، ىسكە جاراتۋى قاجەت. مەنىڭ بايقاۋىمشا، قازاقستانعا ءبىر كىسىلىك ۇلەسىن قوسا الاتىن تانىمال عالىمدار مەن ءتيىستى ماماندار شەتەلدە ءجۇر. قىتايدىڭ وزىندە قانشاما قاراكوزدەر عىلىمي الەۋەتىن سول ەلدىڭ دامۋىنا جۇمساۋادا. سوندىقتان، شەتەلدەن مامان شاقىرۋدا، شەتەل تاجىريبەسىن يگەرۋدە ەڭ الدىمەن سول ەلدە ءومىر ءسۇرىپ جاتقان قانداستارىمىزدى ءبىرىنشى نازاردا ۇستاعانىمىز ءجون. ەستۋىمشە، سوڭعى جىلدارى ءبىر جولا توقتالىعان قازاق كوشى قايتا جانداناتىن كورىنەدى. بۇل ارينە قۋانتارلىق جاعداي. مۇنداي قادام قازاق ەلى مەن ونىڭ بيلىگىن دۇنيەجۇزىنە ابىرويلى ەتە تۇسپەك.

- اڭگىمەڭىزگە راحمەت! ەلگە ءبىر جولا كەلۋىڭىزدى كۇتەمىز…

-    وزىڭە دە راحمەت! اماندىق بولسا ءبىر كىسىلىك ازاماتتىق ۇلەسىمدى قوسۋعا دايىنمىن. ءاربىر قازاق قايدا جۇرسەدە “قازاقستان” دەپ اتالاتىن مەملەكەتتىڭ گۇلدەنىپ-كوركەيۋىنە، ءوسىپ-وركەندەۋىنە قىزمەت ەتۋگە مىندەتتى. ونىڭ ءاربىر تاسى مەن توپىراعى اتا-بابالارىمىزدان بىزگە اماناتتالعان. سول امانات ءۇشىن اتاجۇرتقا ات بايلايمىن.

اڭگىمەلەسكەن نۇرعالي نۇرتاي