ارداگەردى ارداقتا: بۋرابايداعى باتا
جاڭا جىل قارساڭىندا ەلباسى نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ باستاماسىمەن قازاقستاندا ارداگەرلەردى قولداۋدىڭ جالپىۇلتتىق اكتسياسى وتۋدە. بۇل بىرەگەي شارا جانە تمد-نىڭ بىردە-ءبىر ەلىندە تەڭدەسى جوق. اكتسيا اۋقىمىندا رەسپۋبليكانىڭ بارلىق وبلىستارىنىڭ، قالالاردىڭ جانە اۋدانداردىڭ اكىمدەرى ارداگەرلەرگە ارنايى بارىپ، مەملەكەت باسشىسىنىڭ اتىنان كەلە جاتقان مەرەكەمەن قۇتتىقتاپ، جاڭاجىلدىق سىيلىقتار تاپسىرۋدا. ءسويتىپ، رەسپۋبليكامىزدا تۇراتىن ۇلى وتان سوعىسىنىڭ 5 115 قاتىسۋشىسىنىڭ ارقايسىسى پرەزيدەنتتىڭ اتاۋلى قۇتتىقتاۋىنا يە بولادى.
اقمولا وبلىسى، بۋراباي اۋدانى اكىمى تولەگەن تاشماعامبەتوۆ ەلباسى نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ اتىنان ۇلى وتان سوعىسىنىڭ ارداگەرلەرىن كەلە جاتقان جاڭا جىل مەرەكەسىمەن قۇتتىقتاپ، گۇل شوقتارى مەن سىي-سياپاتتارىن تابىس ەتتى. اۋدان اكىمى ءبىرىنشى بولىپ، ششۋچە قالاسىنىڭ تۇرعىنى، ۇوس ارداگەرى ۆاسيلي پازىچتى قۇتتىقتادى.
«كەشەگى قان مايداندا وتان ءۇشىن جاۋمەن ايقاسقان باتىرلارىمىزدىڭ ەرلىگى ەشقاشان ۇمىتىلمايدى. ەلباسىمىز جاڭا جىل قارساڭىندا سىزدەرگە زور قولداۋ ءبىلدىرىپ وتىر. مەملەكەت تاراپىنان، اكىمدىك تاراپىنان سىزدەرگە قولدان كەلگەنشە كومەك كورسەتە بەرەتىن بولامىز. سىزدەردى ەلباسى اتىنان كەلە جاتقان جاڭا جىل مەرەكەسىمەن جانە ۇوس 70 جىلدىعىمەن شىن جۇرەكتەن قۇتتىقتايمىن»،- دەدى ءوز سوزىندە اۋدان اكىمى تولەگەن تاشماعامبەتوۆ.
ۆاسيلي پازىچ 1944 جىلدىڭ قىركۇيەگىنەن باستاپ، 1945 جىلدىڭ مامىرى ارالىعىندا 32-ءشى اۋە پولكىندا، كەيىن 887 تۇنگى بومبالاۋ پولكىندە نەمىس باسقىنشىلارىنا قارسى سوعىستى. مايداندا كورسەتكەن ەرلىگى ءۇشىن «وتان سوعىسىنىڭ ەكىنشى دارەجەلى وردەنى»، «گەرمانيانى جەڭگەنى ءۇشىن»، «بەرليندى جاۋلاپ العانى ءۇشىن» جانە «پراگانى ازات ەتكەنى ءۇشىن» مەدالدارىمەن ماراپاتتالعان. كەيىن بەيبىت ومىردە ۇزاق ۋاقىت ەلدىڭ الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق دامۋىنا ۇلەسىن قوسىپ، ءتۇرلى باسشىلىق قىزمەتتەر اتقاردى. بەرتىن ششۋچە قالاسىنا قونىس اۋدارىپ، وسىندا تۇرىپ جاتىر.
قارت مايدانگەر ەلباسى ساياساتىن قولداپ، ونىڭ ءاردايىم ارداگەرلەرگە قول ۇشىن بەرىپ وتىراتىنىنا قۋانىشتى ەكەنىن جەتكىزدى.
ء«وز باسىم، ەلباسىنا دەگەن العىسىم شەكسىز. نۇرسۇلتان ءابىشۇلىنىڭ ەرەن ەڭبەگىنىڭ ارقاسىندا ەلىمىز جىلدان جىلعا گۇلدەنىپ كەلەدى. وسىنداي ءبىرتۇتاس، تاتۋلىعى مەن ىنتىماعى جاراسقان مەملەكەتتە ءومىر ءسۇرىپ جاتقان قازاقستاندىقتاردىڭ ارمانى جوق. بەيبىتشىلىك ءۇشىن ەلىمىزدىڭ ەرتەڭى ءۇشىن كەۋدەلەرىن وققا توسەگەن بىزدەردىڭ ۇمىت قالدىرماي قۇرمەت كورسەتۋ - باعاسى جوق يگى قادام، كەلەر ۇرپاقتىڭ ەسىنەن ماڭگى وشپەسى انىق»، - دەپ اعىنان جارىلدى ۆاسيلي پازىچ.
ال، تاتيانا كراسيلنيكوۆا مايدانعا اتتاناردا ون سەگىزگە ەندى تولعان ورىمدەي قىز بولىپتى. كەۋدەسىندە سول قاسىرەتتى جىلدارداعى باتىرلىعى ءۇشىن العان وتان سوعىسىنىڭ ەكىنشى دارەجەلى وردەنى، «گەرمانيانى جەڭگەنى ءۇشىن»، «جاۋىنگەرلىك ەرلىگى ءۇشىن»، «كەنيگسبەرگتى جاۋلاپ العانى ءۇشىن» جانە بىرقاتار مەرەيتويلىق مەدالدارى كورىنىس تاپقان. ارداگەر ۇلى وتان سوعىسى جىلدارى قاتتى قينالعانىن ايتتى. ول قازىرگى جاستار سونداي سۇراپىل سوعىستى كورمەي، ولاردى تاۋەلسىزدىكتىڭ اق تاڭىن قادىرلەۋگە شاقىردى.
«تاۋەلسىزدىك - قاسيەتتى ۇعىم. سوندىقتان، ەلىمىزدىڭ بولاشاعى جاستاردى وسى قۇندىلىعىمىزدى باعالاۋعا شاقىرامىن. ەلباسى، ۇلت كوشباسشىسى نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ ساياساتىن بۇگىنگى كۇنى بۇكىل الەم مويىنداپ وتىر. اسىرەسە، ەلىمىزدەگى ءبىز سياقتى قاريالار مەملەكەت تاراپىنان بارىنشا كومەك كورىپ كەلەدى. كەشەگى سوعىس كەزىندە وتان ءۇشىن، ەل ءۇشىن جاۋمەن الىسقان ەڭبەگىمىز زايا كەتكەن جوق. بۇگىن مىنە، ەلباسىمىز سوناۋ كەڭەستەر وداعىنىڭ قۇرامىنداعى مەملەكەتتەر باسشىلارىنىڭ ىشىندە ءبىرىنشى بولىپ، ۇوس ارداگەرلەرىنە قۇرمەت كورسەتىپ وتىر. بۇل وتە ەستە قالارلىق وقيعا. ەلباسىمىزعا راحمەت! وتانىمىز گۇلدەنە بەرسىن»، - دەپ قۋانىشتان كوزىنە جاس الدى قاريا.
سونىمەن قاتار، بۇل كۇنى ۋكراينا مايدانىندا بولىپ، اتقىشتار پولكىندە سوعىسقان مايدانگەر شاكىر دۇيسەنوۆتە ەسكەرۋسىز قالمادى. ارداگەر وتان سوعىسىنىڭ ءبىرىنشى دارەجەلى وردەنى مەن «ەرلىگى ءۇشىن»، «گەرمانيانى جەڭگەنى ءۇشىن» جانە مەرەيتويلىق مەدالدارىنىڭ يەگەرى. اقساقالدىڭ سەگىز بالاسى بار. ولاردان ون سەگىز نەمەرە، ون سەگىز شوبەرە ءسۇيىپ وتىر ەكەن. مايدانگەر ەلباسىنا دەگەن ريزاشىلىعىن جاسىرمادى.
اباي-اقپارات.
(ماقالا «قازاقپارات» حاا دەرەكتەرى نەگىزىندە ازىرلەندى).