كەشە پاۆلودار قالاسىندا قازاق كۇرەسىنەن «الەم بارىسى» دەگەن اتاۋعا يە بولعان بالۋاندار باسەكەسى ءوتتى.  جۇلدەلىك قورى 27 ميلليون تەڭگەلىك جارىستا ءار قۇرلىقتىڭ 35 مەملەكەتىنەن كەلگەن 38 تۇيە بالۋان باق سىنادى. «الەم بارىسىندا» قازاقتىڭ ء«تورت بارىسى»: تارازدىق بەيبىت ىستى­باەۆ («قازاقستان بارىسى – 2012» ءتۋرنيرىنىڭ جەڭىمپازى), سەمەيلىك ايبەك نۇعىماروۆ («قازاقستان بارىسى – 2013» ءتۋرنيرىنىڭ جەڭىمپازى), قاراعاندىلىق اسىل بارمە­نوۆ («قازاقستان بارىسى – 2014» ءتۋرني­رىنىڭ كۇمىس جۇلدەگەرى) جانە قىزىلور­دالىق رۋسلان ابدىرازاقوۆ («قازاقستان بارىسى – 2014» ءتۋرنيرىنىڭ قولا جۇلدە­گەرى) بىلەك كۇشىن سىنادى. الايدا باس جۇلدە كۋبالىق وسكار رەنە ۆيدال برايسونعا بۇيىردى.

شىنى كەرەك، 29 جاستاعى كۋبالىق بالۋاننىڭ قازاق كۇرەسىنەن «الەم بارىسى» اتانۋى وتە ادىلەتتى بولدى. ءبىزدىڭ «بارىستارىمىز» (مىسالى، ب. ىستىباەۆ) قىزبالىق تانىتىپ، تورەشىلەرىمىز كەيدە «ىشتەن شالعانىمەن» اتان جىعار الىپ كۇش يەسىنىڭ جەڭىس تۇعىرىنا كوتەرىلۋى قازاق كۇرەسىنىڭ مارتەبەسىن اسقاقتاتىپ، ونىڭ شىنىندا حالىقارالىق سيپات يەلەنۋگە مۇمكىندىگى بار ەكەندىگىن ايگىلەدى. وسى ماسەلەگە اسىرەسە كوڭىل بولگەن اڭگىمە الەۋمەتتىك جەلىلەردە كورىنىس تاپتى. سونىڭ كوزىمىز شالعان قايسىبىرىنە شولۋ جاساپ وتەيىك.

ء امىرجان قوسانوۆ:

- قازاق سپورتىن ناسيحاتتاۋداعى تاعى ءبىر تابىسىمىز قۇتتى بولسىن! تەلەديدار جانە باسقا دا باق ارقىلى بۇكىل الەم قازاقستاندى تانىپ جاتىر. كۇرەسىن دە، ونەرىن دە. قۇتتى بولسىن!
سىرت كوز بەن قۇلاق ءۇشىن ءبىر عانا تۇيتكىل پاۆلودار دەگەن قازاققا ءۇش قايناسا سورپاسى قوسىلمايتىن قالا اتىندا بوپ تۇرعان سياقتى...

ەرلان كارين:

- Qazaq kuresinin bolashagy ushin sheteldik paluannyn zhengeni de durys boldy! Aibek utylsa da, odan qazaq kuresi zhenilmedi!

المابەك اقتايلاقۇلى: 

- «قازاق بارىسى» الەمدىك دەڭگەيدە ءوتتى.ءوزى دە جاس كۇرەس قوي.قاجىمۇحان اتامىزدان كەيىن ارتتا قالىپ قويىپ ەدى.

بەيبىت ىستىباەۆ ۇلتتى ۇياتقا قالدىراتىن ءۇش ەرسىلىك جاسادى.قىزعانشاق ازامات ەكەن.

قازاق كۇرەسى – قازاقتىڭ ۇلتتىق سپورت ءتۇرى.سول ءۇشىن وعان قازاق نەمقۇرايلى قاراماۋى كەرەك.قازاق كۇرەسىندە باسقادان جىعىلۋ ول - قازاق ءۇشىن نامىس.جىلاۋعا بولادى.پسيحولوگيالىق ءادىس ايلالار جاساۋعا بولادى. جەڭىلگەنىن مويىنداپ قول الىسقاننان كەيىن ارتىنان جۇگىرىپ بارىپ قاپسىرا قۇشاقتاعانى ەندى ەرسى بولدى. كۇللى قازاقتى جەرگە قاراتتى. ونسىز دا كۇرەستىڭ ەرەجەسى مەن تورەشىلەردىڭ ارەكەتتەرىنەن ۇيالىپ، حالىق جەرگە كىرە جازداپ وتىرعان.قازاق تورەشىلەرى دە ادىلەتسىزدىكتى كوپ جاسادى.

مەنىڭ ءبىر كۇمانىم بار.قازاق كۇرەسىنىڭ كاتەرى – كۋبالىقتار بولماسىن. قاجىمۇحان اتامىزدان: « كىمنىڭ كۇشى مەن مىسىنان قايمىقتىڭىز؟»، - دەپ سۇراعاندا: «ارالدا 25 جاستاعى  كۋبا قىزىن كۇرەسۋگە شىعارعاندا قاتتى قايمىقتىم، مىسى باسىپ كەتتى، جىعا المايتىنىمدى ءبىلدىم دە: «مەن – قازاق دەگەن ۇلتتىڭ وكىلىمىن. قازاق ايەل اداممەن كۇرەسپەيدى» دەپ سالت داستۇردەن ساڭىلاۋ تاۋىپ قۇتىلدىم" – دەگەن ەكەن. وسى اڭگىمەنى  زۇلقارناي ايتىپ وتىرۋشى ەدى، جارىقتىق. ايبەك تە وڭاي وسپاق ادام ەمەس.مىناۋ سول جىگىتتى جالعىز قولىمەن كوتەرە سالدى عوي.

جاندوس ءبايدىلدا:

- كۋبا بالۋانى بiر ەمەس، ءۇش بالۋانىمىزدى ۇتتى. وزiنەن سۇرادىم جاڭا، ەڭ قيىنى كiم بولدى دەپ. شيرەك فينال دەدi, ياعني اسىل بارمەنوۆ. اسىل جاڭا قاراعاندىعا اتتاندى. وتە قاراپايىم، اقىلدى بالۋان. ءۇش كۇندە باۋىرلارداي بوپ كەتتiك. ەۋرازيا بارىسىندا جولىعامىز دەپ تارقاستىق!

قازاق كۇرەسى بويىنشا وتكەن  «الەم بارىسى» دوداسىنا تورتكۇل دۇنيەنىڭ ءار قيىرىنان كەلگەن بالۋاندار مىنالار: 

ەۋروپا:
دەنيەل بەرناردۋس گەراردۋس (گوللانديا).
36 جاستا. بويى 192 سانتيمەتر، سال­ماعى 105 كەلى. دزيۋدودان گوللانديانىڭ ءۇش دۇركىن چەمپيونى (1999, 2003, 2005), دۇنيەجۇزىلىك ۋنيۆەرسيادانىڭ قولا جۇلدەگەرى (1999), الەم چەمپيوناتىنىڭ قولا جۇلدەگەرى (2009), قازاق كۇرەسىنەن ەۋ­روپا (2003) جانە الەم چەمپيو­ناتتا­رىنىڭ (2013) قولا جۇلدەگەرى.

گاريبيان ارۋتيۋن (ارمەنيا).
40 جاستا. بويى 176 سانتيمەتر، سال­ما­عى 100 كەلى. دزيۋدودان ەۋروپا چەمپيونى (1990). سامبودان الەم چەمپيونى (1993).

ءامىراسلان احمادوۆ ء(ازىربايجان).
18 جاستا. بويى 180 سانتيمەتر، سالما­عى 115 كەلى. سۋمودان الەم چەمپيوناتىنىڭ ەكى دۇركىن جۇلدەگەرى (2010, 2012), ەۋروپا چەمپيونى (2013).

رايمۋند گيردتس (گەرمانيا).
41 جاستا. بويى 180 سانتيمەتر، سال­ما­عى 96 كەلى. دزيۋدو مەن سامبودان گەرمانيا چەم­پيونى (2010, 2011). دجيۋ-دجيتسۋدان گەر­مانيانىڭ ايماقتىق چەمپيونى (2013).

گەورگي زاكاريدزە (گرۋزيا).
21 جاستا. بويى 190 سانتيمەتر، سال­ماعى 150 كەلى. دزيۋدودان گرۋزيا چەمپيو­ناتىنىڭ قولا جۇلدەگەرى (2013), ەۋروپا­نىڭ اشىق بىرىنشىلىگىنىڭ جەڭىمپازى (2014)

توماس يوحانسسەن (دانيا).
27 جاستا. بويى 190 سانتيمەتر، سال­ماعى 90 كەلى. دزيۋدودان دانيا چەمپيو­ناتىنىڭ بىرنەشە دۇركىن جۇلدەگەرى.

گرەگوري رۋدەلسون (يزرايل).
30 جاستا. بويى 198 سانتيمەتر، سا­ل­ماعى 110 كەلى. وزبەك كۋراشىنان الەم چەم­پيونى (2011). بەلبەۋلى كۇرەستەن دۇ­نيە­جۇزىلىك ۋنيۆەرسيادانىڭ قولا جۇل­دەگەرى (2013).

ماتسەي سارناتسكي (پولشا).
27 جاستا. بويى 201 مەتر، سالماعى 124 كەلى. دزيۋدودان دۇنيەجۇزىلىك ۋنيۆەر­سيادانىڭ كۇمىس جۇلدەگەرى (2011), پول­شانىڭ ءتورت دۇركىن چەمپيونى (2011, 2012, 2013, 2014), ەۋروپا اشىق بىرىنشىلىگىنىڭ ەكى دۇركىن كۇمىس جۇلدەگەرى (2013, 2014).

اندرەي كۋنىك (ۋكراينا).
26 جاستا. بويى 185 سانتيمەتر، سال­ماعى 92 كەلى. بەلبەۋلى كۇرەستەن ەۋروپا چەم­پيونى (2009), الەم چەمپيوناتىنىڭ ەكى دۇركىن قولا جۇلدەگەرى (2010, 2013), الەم چەمپيونى (2011). قازاق كۇرەسىنەن الەم چەمپيوناتىنىڭ قولا جۇلدەگەرى (2012).

ماكسيم شيرياەۆ (رەسەي).
26 جاستا. بويى 189 سانتيمەتر، سال­ماعى 130 كەلى. دزيۋدودان رەسەي چەمپيو­ناتىنىڭ قولا جۇلدەگەرى (2010), سامبودان ەۋروپا چەمپيوناتىنىڭ قولا جۇلدەگەرى (2012), الەم كۋبوگىنىڭ يەگەرى (2012), رە­سەي چەمپيوناتىنىڭ كۇمىس جۇلدەگەرى (2012), اسا اۋىر سالماقتا رەسەي چەمپيونى (2014).

مۇرات گەمالماز (تۇركيا).
31 جاستا. بويى 183 سانتيمەتر، سال­ماعى 138 كەلى. وزبەك كۋراشىنان ەۋروپا چەمپيوناتىنىڭ ەكى دۇركىن كۇمىس جۇل­دەگەرى (2003, 2005). دزيۋدودان ەۋروپا چەم­پيوناتىنىڭ قولا جۇلدەگەرى (2004) جانە ەكى دۇركىن تۇركيا چەمپيونى (2004, 2005).

لۋكاش كرپالەك (چەحيا).
24 جاستا. بويى 195 سانتيمەتر، سال­ماعى 100 كەلى. دزيۋدودان چەحيانىڭ بىر­نە­شە دۇركىن چەمپيونى، الەم چەمپيونى (2014), الەم چەمپيوناتىنىڭ ەكى دۇركىن قولا جۇلدەگەرى (2010, 2013), ەكى دۇركىن ەۋروپا چەمپيونى (2013,2014).

مارتين پادار (ەستونيا).
35 جاستا. بويى 195 سانتيمەتر، سال­ماعى 150 كەلى. دزيۋدودان ەۋروپا چەم­پيو­نى (2009), ەۋروپا چەمپيوناتىنىڭ كۇمىس (2002) جانە ءتورت دۇركىن (2005, 2006, 2007, 2011) قولا جۇلدەگەرى.

ازيا

رافيقۇل يسلام (بانگلادەش).
28 جاستا. بويى 171 سانتيمەتر، سال­ماعى 95 كەلى. ءۇندى كۇرەسىنەن ءۇندىستاننىڭ اشىق بىرىنشىلىگىنىڭ جەڭىمپازى (2014).

كۋمار پراۆين ء(ۇندىستان).
23 جاستا. بويى 190 سانتيمەتر، سال­ماعى 120 كەلى. ەركىن كۇرەستەن جاسوس­پىرىمدەر ارا­سىنداعى الەم بىرىنشىلىگىنىڭ كۇمىس جۇل­دەگەرى (2010). قازاق كۇرەسىنەن الەم كۋبوگى (2011) مەن ازيا چەمپيو­ناتىنىڭ (2011) قولا جۇلدەگەرى.

احماد ءال-باشابشەح احماد باسسام (يوردانيا).
22 جاستا. بويى 178 سانتيمەتر، سال­ماعى 92 كەلى. سامبودان يوردانيا چەم­پيونى (2014).

كۋتايب حۋسەين موحان ءال-دەبي (يراك).
33 جاستا. بويى 175 سانتيمەتر، سال­ماعى 95 كەلى. قازاق كۇرەسىنەن ازيا چەم­پيوناتىنىڭ قولا جۇلدەگەرى (2009), دۇ­نيە­جۇزىلىك جەكپە-جەك ونەرى فەستي­ۆالىنىڭ كۇمىس جۇلدەگەرى (2008).

مۇحامماد تەيموۋري ساراح (يران).
25 جاستا. بويى 190 سانتيمەتر، سالما­عى 100 كە­لى. الىش كۇرەسىنەن ازيا چەم­پيو­نى (2014).

چينگ جاو (قىتاي).
30 جاستا. بويى 182 سانتيمەتر، سال­ماعى 130 كەلى. دزيۋدودان قىتايدىڭ ەكى دۇركىن چەمپيونى (2007, 2009), قىتايدىڭ ۇلتتىق چەمپيوناتىنىڭ كۇمىس جۇلدەگەرى (2010), قىتايدىڭ ءابسوليۋتتى چەمپيو­ناتىنىڭ جەڭىمپازى (2012).

ماتار دوۋميت (ليۆان).
33 جاستا. بويى 182 سانتيمەتر، سال­ماعى 104 كەلى. دزيۋدودان ليۆان چەمپيونى (2008).

التانگەرەل داۆاانيام (موڭعوليا).
30 جاستا. بويى 188 سانتيمەتر، سال­ماعى 130 كەلى. بەلبەۋلى كۇرەستەن الەم چەم­پيونى (2011). قازاق كۇرەسىنەن ازيا چەم­پيونى (2012), الەم كۋبوگىنىڭ يەگەرى (2012), قاجىمۇقان مۇڭايتپاسوۆ اتىن­داعى ءتۋرنيردىڭ ەكى دۇركىن جەڭىمپازى.

مۇحامماد ارپا (پاكستان).
30 جاستا. بويى 172 سانتيمەتر، سال­ماعى 105 كەلى. بەلبەۋلى كۇرەستەن پاكستان­نىڭ ەكى دۇركىن چەمپيونى (2012, 2013).

مۇحامماد يۋسسەف ءال-مونير (سيريا).
34 جاستا. بويى 190 سانتيمەتر، سال­ماعى 100 كەلى. دزيۋدودان ازيا چەمپيو­ناتىنىڭ قولا جۇلدەگەرى.

داداحان قۇرباناليەۆ (تاجىكستان).
25 جاستا. بويى 177 سانتيمەتر، سال­ما­عى 100 كەلى. دزيۋدودان تاجىكستان چەم­پيونى.

ماحمۇتجان يۋسۋپوۆ (وزبەكستان).
24 جاستا. بويى 195 سانتيمەتر، سال­ماعى 115 كەلى. بەلبەۋلى كۇرەستەن ازيا چەم­پيوناتىنىڭ قولا جۇلدەگەرى (2011). سامبودان ازيا چەمپيوناتىنىڭ قولا جۇلدەگەرى (2012)

افريكا

دەدوننە دولاسسەم (كامەرۋن).
35 جاستا.بويى 181 سانتيمەتر، سالماعى 100 كەلى. دزيۋدودان افريكا چەمپيونا­تىنىڭ كۇمىس (2009) جانە ءۇش دۇركىن قولا جۇلدەگەرى (2008, 2010, 2013).

اسپا انج فيليپپ كوتچا (كوت-د’يۆۋار).
26 جاستا. بويى 186 سانتيمەتر، سال­ماعى 140 كەلى. دزيۋدودان كوت-د’يۆۋاردىڭ ءتورت دۇركىن چەمپيونى (2010, 2011, 2012, 2014)

گوۋسسو سيديبە (مالي).
33 جاستا. بويى 185 سانتيمەتر، سال­ماعى 100 كەلى. دزيۋدودان افريكا ويىن­دا­رىنىڭ قولا جۇلدەگەرى (2011), مالي چەم­پيوناتىنىڭ قولا جۇلدەگەرى (2013)

 امەريكا

ماكسيم نيززولو (ارگەنتينا).
33 جاستا. بويى 174 سانتيمەتر، سال­ماعى 128 كەلى. سامبودان ارگەنتينا چەم­پيونى (2013).

وسكار رەنە ۆيدال برايسون (كۋبا).
29 جاستا. بويى 192 سانتيمەتر، سال­ماعى 140 كەلى. دزيۋدودان پانامەريكا ويىن­دارىنىڭ جەڭىمپازى (2007), بەيجىڭ وليم­پياداسىنىڭ كۇمىس جۇلدەگەرى (2008), الەم چەمپيوناتىنىڭ قولا جۇلدەگەرى (2009)

اارون سكوتت ۆەدەل (اقش).
43 جاستا. بويى 172 سانتيمەتر، سال­ماعى 90 كەلى. قۇمدا كۇرەسۋدەن اقش چەم­پيونى (2013).

حۋان-پابلو مەلو بورتولي (ۋرۋگۆاي).
35 جاستا. بويى 190 سانتيمەتر، سال­ماعى 100 كەلى. گرەك-ريم كۇرەسىنەن ۋرۋگ­ۆاي چەمپيونى (2014). سامبو، ەركىن كۇرەس، گرەك-ريم كۇرەسى جانە دجيۋ-دجيتسۋدان وتكەن كوپتەگەن حالىقارالىق تۋرنير­لەردىڭ جەڭىمپازى.

مۇحيتتار ايماعى

دجەيسون بەزۋدەنحۋت (اۆستراليا).
18 جاستا. بويى 185 سانتيمەتر، سال­ماعى 90 كەلى. دزيۋدودان اۆستراليانىڭ ەكى دۇركىن چەمپيونى (2012, 2014), مۇحيت جاعا­لاۋى بىرىنشىلىگىنىڭ ەكى دۇركىن جە­ڭىمپازى (2012, 2013). اۆستراليانىڭ ءاب­سوليۋتتى چەمپيونى (2010-2013).

(بالۋاندار تۋرالى مالىمەت «ايقىن» گازەتىنەن الىندى)

Abai.kz