بانكتار باسىنا بەرە مە؟
ۇلتتىق بانك بيىل كوممەرتسيالىق بانكتەرگە قايتارىلمايتىن زايمدار كولەمىن نەسيەلىك قورجىننىڭ 15 پايىزىنا دەيىن تومەندەتۋدى مىندەتتەگەن. بۇل ەلباسى تالاپ ەتكەن 10 پايىزعا ءتۇسىرۋ مىندەتىن قامتاماسىز ەتپەك شارا ەدى. الايدا تاۋەكەلدى دۇرىس باعالاماۋ، سىبايلاس جەمقورلىققا جول بەرۋ، كاسىبي شەبەرلىكتىڭ جوقتىعىنىڭ كەسىرىنەن بۇل كورسەتكىش ازايۋدىڭ ورنىنا ءبىر جىلدا 19 پايىزعا ارتىپ، 2014 جىلدىڭ باسىندا 31 پايىزعا دەيىن جەتتى. ال 1 قىركۇيەككە دەيىن ونىڭ ءوسىمى 4,8 پايىزعا ارتتى. بىراق وعان قاراپ جاتقان بانكتەر جوق، ءبارى دە قايتكەندە تابىس تابۋ ءۇشىن تۇتىنۋ نەسيەلەرىن اياماي تاراتۋدا. وسىنىڭ ءوزى ولاردىڭ ازاماتتار مەن مەملەكەت الدىنداعى جاۋاپكەرشىلىگىنىڭ تومەندەپ بارا جاتقانىن كورسەتەدى. ءسويتىپ، سايىپ كەلگەندە تابىستى قالتاعا باسىپ، ال شىعىنعا ۇشىراسا، ونى مەملەكەتتىڭ ەسەبىنەن جاۋىپ، الەۋمەتتەندىرۋگە ۇيرەنىپ العان.
الايدا... وسىعان دەيىن مەملەكەت بانكتەردىڭ ميللياردتاعان شىعىنىن جاپقانىمەن ولار حالىقتان كەپىلگە قويىلعان مۇلىكتەردى تارتىپ الۋدى جالعاستىرۋدا. سونىڭ ىشىندە كەيبىر كليەنتتەرىنىڭ باسىنداعى جالعىز ءۇيدى دە سوت شەشىمىمەن تارتىپ الىپ جاتقان كورىنەدى. اۋ، سوندا مەملەكەتتىڭ ولاردىڭ ميللياردتاعان تەڭگە شىعىندارىن ۇلتتىق قوردان جاپقانى قايدا؟ شىعىنىن جاپتىرىپ الىپ، حالىقتان جانە ءوندىرىپ جاتقانى ما؟ سولاي بولىپ شىقتى.
ماجىلىستەگى «حالىقتىق كوممۋنيستەر» فراكتسياسىنىڭ مۇشەسى، دەپۋتات ايقىن قوڭىروۆ وزدەرىنە ءتۇسىپ جاتقان حاتتارعا سۇيەنىپ، پالاتانىڭ پلەنارلىق وتىرىسىندا وسىلاي دەدى. باسىنداعى جالعىز باسپاناسىنان ايرىلىپ جاتقان كەيبىر جاندار باسقا امالى جوق بولعان سوڭ وزىنە ءوزى قول دا سالىپتى. مۇنىڭ ارتى الەۋمەتتىك شيەلەنىسكە سوقتىراتىنىن ەسكەرىپ وسى پروبلەمانى تۇبەگەيلى انىقتاۋ ءۇشىن ءبىز تاۋەلسىز ساراپ جاساعالى وتىرمىز، دەيدى ايقىن قوڭىروۆ. ءوزىنىڭ ۇلتتىق بانكتىڭ توراعاسى قايرات كەلىمبەتوۆكە جاساعان ساۋالىندا ول وسى ماسەلەگە بايلانىستى مىناداي اقپارات بەرۋدى ءوتىنىپتى:
- ەكىنشى دەڭگەيدەگى بانكتەر ۇلتتىق بانكتىڭ وسى ماسەلەگە قاتىستى №30-1-06/498 حاتى بويىنشا قانداي ناقتى ارەكەتتەر جاسادى؟ ولاردىڭ جاۋاپتارى مەن ەسەپتەرىنىڭ كوشىرمەسىن كورسەتۋ;
- بانكتەردىڭ بۋحگالتەرلىك ەسەپتەرىن جۇرگىزۋ جانە نەسيەلەردى ەسەپتەن شىعارۋ ءتارتىبى جونىندەگى نۇسقاۋلىقتى بەرۋ;
- 2013 جانە 2014 جىلدارداعى بارلىق بانكتەردىڭ قارجىلىق، سالىقتىق ەسەپتەرى;
- وبلىستار بويىنشا يپوتەكالىق نەسيەلەردى قايتارا الماعان ازاماتتار مەن ۇيىمداردىڭ ءاربىر بانككە قاتىستى ءتىزىمى;
- ەكىنشى دەڭگەيدەگى بانكىلەر «يپوتەكالىق نەسيەلەندىرۋدى كەپىلدەندىرۋ جونىندەگى قازاقستاندىق قور» اق كەلىسىمشارتتار جاساسقانىن بىلەمىز. ەندەشە قاي بانكىگە، قانشالىق كولەمدە ساقتاندىرۋ تولەمدەرى بەرىلگەنى تۋرالى اقپارات;
اپىرماي، وسى كۇنگە دەيىن كوكەلەرى مەن جاكەلەرى جوعارىدا وتىرعان ەكىنشى دەڭگەيدەگى بانكتەرگە ەشكىمنىڭ ءتىسى باتا قويماپ ەدى، «حالىقتىق كوممۋنيستەردىڭ» ولارعا شاماسى كەلە قويار ما ەكەن؟ الدىمەن مىنا اقپاراتتاردى ۇلتتىق بانك تە جەكەمەنشىكتىڭ مۇددەسىن قورعايمىز دەگەن نەشە ءتۇرلى زاڭدارعا سۇيەنىپ بەرە قويمايدى-اۋ... ال بەرسە بولدى، كوممۋنيستەر حالىقتى ابدەن باسىنىپ بولعان بانكتەردىڭ قوياسىن اقتارعالى وتىر. يا، ءسات!
سەرىك ەلەۋ، ساراپشى
Abai.kz