قانات ابىلقايىر. قازاقتىڭ «پورنوجۇلدىزى» - ايدا
ايتۋعا ۇيات. ايتپاۋعا تاعى بولمايدى. وسى اپتانىڭ باسىندا باسىمىزعا جاي تۇسىرەر جايسىز حابار كەلىپ جەتتى. قازاقتىڭ قىزدارىنىڭ ارىن قورلايتىن پورنوگرافيالىق فيلم ساتىلىمعا شىعىپتى. حابار جەتىسىمەن سول ديسكىنى ىزدەستىرە باستادىق.
كوك بازاردىڭ ماڭى
ايتۋعا ۇيات. ايتپاۋعا تاعى بولمايدى. وسى اپتانىڭ باسىندا باسىمىزعا جاي تۇسىرەر جايسىز حابار كەلىپ جەتتى. قازاقتىڭ قىزدارىنىڭ ارىن قورلايتىن پورنوگرافيالىق فيلم ساتىلىمعا شىعىپتى. حابار جەتىسىمەن سول ديسكىنى ىزدەستىرە باستادىق.
كوك بازاردىڭ ماڭى
ىعى-جىعى حالىق. ساناما ورمەكشى تورىن قۇرىپ تاستاعان. سول شىرمالعان توردىڭ اراسىندا شىرىلداعان شىبىن جاننىڭ داۋىسى ەستىلەدى. قازاقتىڭ قىزى بولماسا ەكەن. ونسىز دا كورەسەنى كورگەن ارۋلارىمىزدىڭ بەتىنە كۇيە جاعىلماسا ەكەن. ءتىپتى، الماتىدا تۇسىرىلگەن پورنوگرافيالىق كينو بولسا دا، ۇلتىنىڭ باسقا بولعانىن قالادىم. توپ ديسكى ساتىپ تۇرعان ءوزىم قۇرالپى قازاق جىگىتىنە جاقىنداپ قالىپپىن. سەزىك تۋدىرماسىن دەپ قولىما ۇستاعان اپتالىق گازەتتەردى ىشىمە سۇڭگىتىپ جىبەردىم.
ديسكى الىپ تۇرعان ءۇش قىزدان قىمسىنىپ ءبىراز تۇردىم.
- سۇراي بەرىڭىز، - دەيدى ساتۋشى. كىبىرتىكتەپ قالسام كەرەك. ءار ديسكىگە ءبىر ۇڭىلەم. قىزدار كەتكەن سوڭ:
- پورنوگرافيالىق كينولار بار ما، - دەدىم.
- بار. قاندايى قاجەت؟
قولىما بىرنەشە ديسكىنى ۇستاتا سالدى. قاراپ جاتىرمىن. اراسىندا ىزدەگەنىم جوق.
- قازاقتىڭ قىزدارى جايلى جاڭا ديسكى...
- اگۋ-ءدىڭ قىزدارى جايلى ما؟ ول قىمبات تۇرادى.
- قانشا؟
- مىڭ تەڭگە.
- سونىڭ بىرەۋىن بەر.
ساتۋشى الدەبىر جەرگە جۇگىرىپ كەتتى. كوپ كۇتتىرمەدى. تاناۋىنان جەل ەسىپ ەنتىگە باسىپ جەتكەن جىگىت:
- ول ديسكى ءبىتىپ كەتىپتى. ەرتەڭ ەرتەڭگىسىن الا كەلەيىن، - دەدى.
- تەلەفون ءنومىرىڭدى جازىپ الايىن. بۇگىن كاسەتانى تاپپاسام قوڭىراۋ شالارمىن، - دەدىم.
ساتۋشى تونىن الا قاشتى.
كوك بازاردان تومەن قاراي ىلدىيلادىم. تاعى دا ءبىر توپ ديسكى ساتاتىن جەرگە كەلدىم. بۇل جەردەن ىزدەگەنىمىز وڭاي تابىلدى. سىرتىنا «الما-اتينسكوە پورنو»، «ستۋدەنتى اگۋ»، «ليۋبيتەلسكيە سەمكي» دەگەن جازۋى بار ديسكىنىڭ بەتىندەگى جالاڭاش ايەل نازدانىپ تۇر. دەرەۋ قالتاما سۇڭگىتىپ جىبەردىم دە، مىڭدىقتىڭ قۇلاعىن شىعاردىم.
سانام سان ساققا جۇگىرىپ كەتتى. مىناۋ مەشىتتىڭ ماڭىنداعى ديسكى ساۋدالايتىنداردىڭ ءوزى قامسىز قازاققا قانداي قاتەر ءتوندىرىپ تۇرعانىن بىلمەيمىز-اۋ... مۇندا نە جوق؟ بۇگىن كينوتەاتردا كورسەتىلەتىن فيلم، ەرتەڭ وسى جەردەن تابىلادى. زاڭسىز كوشىرىلىپ، زاڭسىز ساتىلادى. كىمگە ساۋدالاعىسى كەلسە، سوعان بەرەدى. ول بالا ما، شاعا ما، ەشكىمنىڭ شارۋاسى جوق. ولار اقشا تاپسا بولدى. قالعانى قۇرىپ كەتسىن. توپان سۋ باسسا دا، توبىعىمەن سۋ كەشىپ جۇرە بەرەدى.
ايدانىڭ ارى
كوزبەن كورمەگەنگە سەنبەيتىن قازاقپىز. سوراقىلىعى سول - «ءبىز ەشكىمنەن دە كەم ەمەس ەكەنبىز». باس اياعى بەس مينۋتقا سوزىلاتىن «قازاقى-پورنو» ماعان وسىنى ۇقتىردى. راس. ەلىرگەن جاسوسپىرىمدەر اللانىڭ ءوزى جاسىرعان كۇنالى ءىستى قالتافوندارىنىڭ كامەراسىنا ءتۇسىرىپ، ءبىر-بىرىنە تاراتىپ جىبەرەتىن جايلار قازىر كوپتەپ كەزدەسەدى. بىراق، مىناۋ ناقتى ديسكىگە كوشىرىلگەن نۇسقاسى. مۇنداي سۇمدىق بۇرىن-سوڭدى بولماعان-دى. ونداعى ازعىنداعان قاتىناستى سۋرەتتەپ، اسپەتتەۋ ارتىقتاۋ بولار. بارىپ تۇرعان ازعىندىق. قازاقىلاپ ايتقان كەزدە قارىنداسىمىزعا («ءار قازاق مەنىڭ جالعىزىم» دەگەن اكسيوماعا سۇيەنىپ وتىرمىن) ەكى جىگىت ارتىلادى. وكىنىشتىسى ولار دا قازاق. شۇبار تىلدىلەردىڭ ءبىرىنىڭ بەتى ءبىر كادردا جارتىلاي كورىنىپ قالدى. ۇرىنارعا قارا تاپپاي جۇرگەن بالاڭ جىگىتتەر سەكىلدى. ايقاس الاڭى جاتاقحانانىڭ بولمەسىنە كەلەتىنى دە راس. بىراق، انىق ەمەس. كوك ءھام سارعىش شاقپاقتى ورتاسىندا اق جولاعى بار «ماتراستار» سونى دالەلدەپ تۇر. ءاۋ باسىنداعى 2-3 سەكۋند ءبىر قارايىپ، ءبىر اعارىپ ساپاسىز كامەرا (قالتافوننىڭ كامەراسى بولسا كەرەك) بۇلعاقتى سالعىسى كەلدى. بىراق، بەرتىن كەلە قىز ءمۇسىنى ايقىن كورىنە باستادى. «اناڭنىڭ اۋزىن...» دەگەندەي قارىنداستىڭ ويماقتاي اۋزىنا سوعىس اشقان پاتشاعار قىزدىڭ تىسىمەن الىسىپ الەك. ارا-تۇرا ءبىراز دورەكى قيمىلدار جاساپ، قايمىققان قىزدى يكەمدەپ الادى. ءبىراز ۋاقىتقا سوزىلعان ءىس، جاس جىگىتتىڭ دەگبىرىن الدى بىلەم. نازارىن تومەنگى قاپتالعا اۋداردى. ياعني، نەگىزگى ىسىنە كوشتى. ءدال سول ساتتە داۋىسى عانا ەستىلىپ، كامەراعا ءتۇسىرىپ تۇرعان جىگىتتىڭ ۇياتتى جەرى كورىندى. ءدال ءبىر ازعىنداعان شەت ەلدەگىدەي ول دا ويماقتاي اۋىزعا شابۋىلىنا كىرىسىپ كەتتى. «ايدا بەس-اق مينۋت شىداشى» دەگەن بالاڭ جىگىتتىڭ داۋىسى قانىڭدى قايناتىپ جىبەرەدى ەكەن. ەكى جىگىتتىڭ ءبىر قىزدى ورتاعا الۋى اتى وشكىر شەتەل ازعىندارىنىڭ ءىسى سياقتى ەدى. ەندى مىنە... كوردىك. جيىركەندىك. كورمەگەنىمىز وسى ەدى. ايدانىڭ ارى «قوس قۇلقىننىڭ» تابانىندا تاپتالىپ جاتتى. انىعىندا كۇللى بارشا قازاق قىزدارىنىڭ ارى ەمەس پە ەدى، بۇل؟...
قازاقتىڭ الدىندا جاۋاپ بەرۋلەرى كەرەك
اۋەكتەتىپ قايتەمىز. قازاقتىڭ بەتى كۇيە-كۇيە. كىم جاقپادى ونى؟. الەم الدىنا قازاققا ءۇش قايناسا سورپاسى قوسىلمايتىن بورات قازاقتىڭ اتىنان قارىنداسىن توسەككە سۇيرەلەپ ماسقارامىزدى شىعارىپ، نامىسىمىزعا سولاي تيگەن. بىراق، «ءلام-ميم» دەگەنىمىز شامالى. ارتىنشا وعان جاۋاپ رەتىندە قازاق قىزدارىنىڭ ارلىلىعى تۋرالى فيلمدەردى جاۋدىرۋىمىز كەرەك ەدى. وعان قاۋقارسىز بولدىق. كەرىسىنشە، سول كينودان ۇلگى العانداي كوركەمدىكتى ىشقىردان ىزدەيتىن بىرقاتار فيلمدەر ءتۇسىرىپ تاستادىق. اتاپ ايتالىق. «اڭشى»، «قاروي»، «اكە قورلىعى»، «شيزا»، «تۇنگى بليۋز»، «كەلىن»، «قايرات-چەمپيون»، «ماحاببات تالكەگى». نە بەردى؟ ەشتەڭە دە. الاش وعلاندارىن ازدىردى. مىنە، سونىڭ كورىنىسى ىسپەتتى جايما بازاردىڭ ساۋداسىن جاستارىمىزدىڭ ازعىن قىلىعى قىزدىرىپ جاتىر. ءبارىنىڭ اۋزىندا اگۋ-ءدىڭ قىزدارى.
ەكى ساناسىزدىڭ ءىسى دەپ كەشىرەر ەدىك. مۇنداي ساناسىزدار ەلىمىزدە از با؟ اركىم بىلگەنىن ىستەسە، ەلىمىز پورنوگرافيالىق فيلمدەر تۇسىرۋدەن كوش باستاپ كەتپەي مە؟ بىرىنشىدەن اتاۋىنان ات ۇركەتىن اباي اتامىزدىڭ اتىنداعى الماتى ۇلتتىق پەداگوگيكالىق ۋنيۆەرسيتەتى ءۇشىن ۇيات. نەگە؟ سەبەپ، سول ۋنيۆەرسيتەتتىڭ ستۋدەنتى بولسىن، بولماسىن ديسكىلەردىڭ سىرتىنداعى جازۋ ءبىراز ماسەلە تۋىنداتادى. دەرەۋ وقۋ ورنى باسشىلىعى بۇل ءىستىڭ انىق-قانىعىنا جەتۋى كەرەك. اقتالۋدىڭ قاجەتى جوق. ياعني، وسى ماسەلەنى كوتەرگەن ءباسپاسوز قۇرالدارىمەن ەمەس، ستۋدەنتتەرمەن اينالىسۋى قاجەت-ءتى. سوسىن... ءبىزدىڭ ەلدە زاڭ بار. سول ءبىر توسەكتە ەس-ءتۇسسىز قىلىمسىعان قانشىق (سولاي دەۋگە ءماجبۇرمىن) ءار قايسىمىزدىڭ قارىنداسىمىز، قىزىمىز، اپكەمىز... بىرنەشە جىلدان سوڭ، انامىز... سول سەبەپتى بەس مينۋتتا «پورنوجۇلدىز» اتانعان ايدانى تاۋىپ، جازا كەسۋ كەرەك. قازاقتىڭ باسقا ارۋلارى زاڭ بار ەكەنىن ءبىلسىن. ال، ادىرەم قالعىر «ەكى اقىماق» زاڭ الدىندا جاۋاپ بەرۋگە ءتيىستى. نەگە دەيسىز بە؟ ديسكى قابىنىڭ سىرتىندا «كازاحسكوە پورنو» دەگەن ءسوز تۇر. ياعني، كۇللى قازاقتىڭ كورىنىسى دەگەن ءسوز. ونىڭ «گەرويلارىن» تاۋىپ، جازاعا تارتا الماسا الماتى قالاسىنىڭ ىشكى ىستەر دەپارتامەنتىنە سىن. ءبىزدىڭ ايتارىمىز وسى. ءسىز نە دەيسىز؟
«بولاشاق» گازەتى، مامىر، 2010
تۇپنۇسقاداعى تاقىرىپ: قازاقتىڭ «پورنوجۇلدىزى» نەمەسە اگۋ-ءدىڭ ايداسى جايلى اقيقاتتى كىم ايتادى؟