(فوتو الەۋمەتتىك جەلىدەن الىندى)

بۇگىن استانا قالاسىندا مەملەكەت باسشىسى نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ قاتىسۋىمەن «نۇر وتان» پارتياسىنىڭ كەزەكتەن تىس XVII سەزدى بولىپ ءوتتى.

سەزد بارىسىندا مەرزىمىنەن بۇرىن وتەتىن ءماجىلىس سايلاۋى دا ءسوز بولدى. ءام بيلىك باسىنداعى پارتيانىڭ  داعدارىس دەندەگەن كەزىندەگى دوداعا تۇسىرەتىن  دەپۋتاتتىققا ۇمىتكەرلەرىنىڭ ەسىمدەرى جاريا بولدى. بۇل تۋرالى «اباي-اقپارات»  حابارلايدى.

سونىمەن، مەملەكەت ءباسشىسىنىڭ ءوزى تىزگىنىن ۇستاپ وتىرعان بيلىك باسىنداعى باس پارتيا ۇسىنعان ۇمىتكەرلەر  كىمدەر؟

مينيسترلىكتەن  دەپۋتاتتىققا ەكى قادام

مەملەكەتتىك حاتشى – گۇلشارا ابدىحالىقوۆا باستاعان، پرەزيدەنت اكىمشىلىگىنىڭ جەتەكشىسى – نۇرلان نىعماتۋلين قوستاعان،  قر پرەمەر-ءمينيسترىنىڭ ورىنباسارى – داريعا نازارباەۆا، مادەنيەت جانە سپورت ءمينيسترى – ارىستانبەك ءمۇحاماديۇلى، «استانا ەكسپو-2017» ۇق اق باسقارما توراعاسى – احمەتجان ەسىموۆ، قر قارجى ءمينيسترى – باقىت سۇلتانوۆ جانە ت.ب. اق جاعالىلار بار. ءجون-اق، ەكەن.

اكىم – دەپۋتات – كانديدات

سونداي-اق، بۇل ساپتا قازىرگى تاڭدا وبلىس باسقارىپ وتىرعان اقساقالدار دا جوق ەمەس. مىسالى، ماڭعىستاۋ وبلىسى اكىمى – اليك ايدارباەۆ، شقو اكىمى – دانيال احمەتوۆ، الماتى وبلىسىنىڭ اكىمى – اماندىق باتتالوۆ، اقتوبە وبلىسىنىڭ اكىمى – بەردىبەك ماشبەكۇلى جانە اقمولا وبلىسىنىڭ وليگارح اكىمى – سەرگەي كۋلاگين دە دوداعا تۇسۋگە قۇلىق تانىتىپ وتىر.

ء«تۇش»، ويانىپ كەتپەسىن!

بەسىنشى شاقىرىلىمنان التىنشا شاقىرىلىمعا اۋىپ تۇسۋگە مۇمكىندىگى مول دەپۋتاتتاردىڭ قاتارىنان مايرا ايسينا، يرينا ارونوۆا، نۇرلان ءابدىروۆ، ماۋلەن اشىمباەۆ، اسقار بازارباەۆ، زاعيپا باليەۆا، ەرسۇلتان بەكتۇرعانوۆ، سۆەتلانا بىچكوۆا، سەرگەي ديانچەنكو، قاجاحان جاباعيەۆ، باقىتجان ەرتاەۆ، قۋانىش سۇلتانوۆ، سەرىك ۇمبەتوۆ، مۇحتار تىنىكەەۆ، ولگا شيشيگينا، ء ماجىلىس سپيكەرى – قابيبوللا جاقىپوۆ ت.س.س ءبىرسىپارا دەپۋتاتتار تابىلىپتى.

دەپۋتات بولام، مىنەكي!

بۇل بۇل ما. ۇلكەن ساياساتتاعى ۇلكەن پارتيا ۇمىتكەرلەرى قاتارىندا بۇرىن-سوڭدى ساياساتقا ارالاسپاق تۇگىلى،  ساياسات تۋرالى ءتۇس تە كورىپ ۇلگەرمەگەن جاپ-جاڭا كانديداتتار دا بار.

ولاردىڭ ءبىرى سپورتشى، ءبىرى كينو اكتەرى، ال ەندى بىرەۋلەرى ەسترادا انشىلەرى. مەملەكەت بايراعىن الەم الدىندا اسقاق جەلبىرەتىپ جۇرگەن سپورتشىلاردىڭ ىشىنەن: بوكسشىلار – گەننادي گولوۆكين مەن سەرىك ساپيەۆ، اۋىراتلەت – يليا يلين بار. راس، سولاردىڭ ىشىندە ءانشى – جانار دۇعالوۆا مەن قايرات نۇرتاس تا دەپۋتات بولامىن دەپ شاۋىپ ءجۇر.  اكتەر – نۇرلان ءالىمجانوۆتىڭ دا باعى جانىپ، باس پارتيا تىزىمىنە قوسىلىپتى. ايتپاقشى، جۋرناليستتەر دە دەپۋتات بولادى ەكەن. مىسالى، ورىس ءتىلدى ورتاعا كەڭىنەن تانىمال – ارتۋر پلاتونوۆ پەن قازاق ءتىلدى ورىس قىزى مايا ۆەرونسكايا دا دوداعا تۇسەدى.

باس پارتيانىڭ ۇسىنعان ۇمىتكەرلەر تىزىمىندە بارلىعى – 127 ادام. ولاردىڭ قاتارىندا، وبلىس، قالا ءماسليحاتى دەپۋتاتتارى مەن ۇلتتىق حولدينگ باسشىلارى، ءتۇرلى مانساپتاعى ورىنباسارلار بار.

باس پارتيا سەزدىنەن كەيىن تىزىلە قالعان «سپيسوكقا» توقتالا كەتەيىك.

اۋەلى قازىرگى مينيسترلەر مەن اقوردا جانىندا جۇرگەن كانديداتتار تىزىمىنە ۇڭىلەيىك.  بۇل ساناتتا ەل ساياساتىنا قانىق ءام قازىرگى ىشكى ساياساتتاعى جاعدايدى ءسىز بەن بىزدەن جاقسى تۇسىنەتىن، اككى ساياساتكەرلەر ۇسىنىلعان ەكەن. تەك ءبىر اقيقاتى – احمەتجان اقساقالدان وزگەسىنىڭ قىزمەتتىك لاۋازىمدارى تومەندەيتىنىن اڭعارۋعا بولادى. دەمەك،  ارىستانبەك، باقىت، گۇلشارا، نۇرلان سىندى پرەزيدەنت كومانداسىنداعى شەنەۋنىكتەر ەندى ءماجىلىس كرەسلولارىنا جايعاساسا، ناۋرىزدان كەيىن پرەمەر-مينيستر – ءماسىموۆتىڭ مينيسترلەر كابينەتىندە  اۋىس-ءتۇيىس بولادى دەگەن ءسوز. الايدا، ءماجىلىس سپيكەرلىگىن وتكەن جىلى عانا تاپسىرىپ بەرگەن داريعا حانىمنىڭ قايتا دەپۋتاتتىققا سايلانۋى ەكىتالاي ويعا قالدىرادى. بۇل ورىندىقتارعا لايىق نەمەسە لايىق ەمەس ەكەندىگىن ەل ءىشى ايتا جاتار.

ەكىنشى، قازىرگى وبلىس باسشىلارى دا باس پارتيادا مۇشەلىكتە بولعان سوڭ، دەپۋتاتتىققا ءدامىلى كورىنەدى. بولسىن دەلىك. ەگەر بەس وبلىس باسشىسى الدا-جالدا ماجىلىسكە اۋىساتىن بولسا، كادرلىق وزگەرىستەر بۇل ساناتتا دا ورىن الادى. ەندەشە، باق نازارى ناۋرىزداعى دودادان كەيىن، اقوردانىڭ تاعايىنداۋلارىنا اۋىساتىنى تۇسىنىكتى. بۇل اكىمدەردىڭ قاتارىندا زەينەتكە جاسى جەتسە دە، پرەزيدەنت پارمەنىمەن قىزمەتتىك وكىلەتتىكتەرى بىرنەشە جىلعا ۇزارتىلعاندارى دا بار.

ءۇشىنشى، بەسىنشى شاقىرىلىمدا باق الدىندا ءبىر مالىمدەمە جاساماعان ماجىلسمەندەردىڭ دە دوداعا تۇسۋگە دايىندىقتارى، ساياسي كارەراسىنىڭ ساپاسى سىن كوتەرىپ تۇرعانى شامالى. مىسالى، بەسىنشى شاقىرىلىمدا دەپۋتات بولعان – يسيمباەۆا، بىچكوۆا، جاراسوۆ، جاباعيەۆ، دۇيسەباەۆ، بەكتۇرعانوۆ، ارونوۆالار كىمدەر؟ ەسىمدەرىن ەل بىلمەيتىن دەپۋتاتتار التىنشى شاقىرىلىمدا نە بىتىرەدى دەپ ۇمىتتەنەمىز؟  

ءتورتىنشى، پارتيا پارمەنىمەن، التىنشى شاقىرىلىمداعى ءماجىلىس كرەسلوسىنا ۇمىتكەرلەردىڭ قاتارىن قازاقستاننىڭ سپورت جانە ونەر جۇلدىزدارى دا تولىقتىرىپ وتىر دەيمىز-اۋ. وسىنىڭ الدىندا سايتىمىزدا بۇل تۋرالى كەڭىنەن بايانداپ، باجايلاعان ەك. الايدا، باس پارتيا ءبىزدىڭ باجايىمىزعا باس قاتىرماسا كەرەك. حوش، گەنەرال قاسىموۆتىڭ  قۇيتىرقى ۇسىنىسىنان كەيىن، بوكسشى سەرىك ساپيەۆ «دەپۋتات بولۋعا ابدەن لايىقپىن» دەپ شىقتى. ءانشى قايرات نۇرتاس تا، «دەپۋتات بولۋعا دايىنمىن. دەپۋتات بولسام، انشىلىكتى قويامىن» دەدى بۇگىن. ال، ءانشى قىز جانار دۇعالوۆانىڭ پروديۋسەرى بايان حانىم ەسەنتاەۆانىڭ ءوزى، «دۇعالوۆا دەپۋتات بولاتىنداي تۇك بىتىرگەن جوق» دەگىنىنە قاراماستان، جانار دا جارىسقا قاتىساتىنىن ايتتى. اقىلىمىزدىڭ تايازدىعى ما، ايتەۋىر بۇل تىزىمگە ارتۋر پلاتونوۆ پەن مايا ۆەرونسكايانىڭ قانداي قىزمەتى ءۇشىن قوسىلعانىن تۇسىنە المادىق.

بەسىنشى، ءماجىلىس مەرزىمىنەن بۇرىن تارقاتىلىپ، سايلاۋدىڭ ناقتى كۇنى بەلگىلەنبەستەن بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارى ىشىندە «اباي-اقپارات» العاش بولىپ، ءسال ەرتەرەكتە ەلگە ورالىپ، بۇگىندە قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تولىققاندى ازاماتى باۋىرلارىمىزعا ءماجىلىس دەپۋتاتتىعىنا ماندات بەرۋ تۋرالى باستاما كوتەردىك.  كۇنى كەشە عانا مەملەكەت باسشىسىنىڭ ءوزى ماقۇلداپ، قر كوشى-قونى تۋرالى زاڭعا قول قويدى، بەكىتتى. وسى زاڭنىڭ قابىلدانۋىنا ءبىر كىسىدەي-اق اتسالىسىپ، باسى-قاسىندا جۇرگەن ازاماتتاردىڭ «باس پارتيا» ۇسىنعان تىزىمگە كىرمەي قالۋى اعاتتىق پا، الدە ادەيى ىستەلگەن ارەكەت پە؟

ايتپاقشى: ء«بىزدى تارقاتىڭىزشى، شارشاپ قالدىق» دەپ ەلباسىنا جىلاعان ءماجىلىستىڭ ەسكى «سوستاۆىنداعى» دەپۋتاتتاردىڭ كوبى قايتا دەپۋتات بولۋعا نيەتتى ەكەن. سوندا، وزدەرى تارقاتۋدى سۇراعان ماجىلىسمەندەر، ەندى وزدەرىن قايتا سايلاتۋ ءۇشىن دوداعا تۇسپەك پە؟ ونىڭ ۇسىتىنە، «نۇر وتان» پارتياسى ۇىنعان تىزىمدەگى كوپ كوكەنىڭ ەسىمى ەلگە بۇرىننان تانىس، ەسكى شەنەۋنىكتەر. تىزەسى شىققان ءتىزىم بۇل.

قازاقستان تاۋەلسىزدىگىن العان كۇننەن باستاپ، ەلىمىزگە ورالعان 1 ميلليوننان استام قانداستاردىڭ ىشىندە دەپۋتات بولۋعا ابدەن لايىقتى ازاماتتار جوق پا ەدى؟ بار. بىراق، باس پارتيا كورمەگەن، ەلەمەگەن سياقتى ولاردى. ايتپەسە، بۇگىندە ەلباسىنىڭ كوشى-قون ساياساتىن ۇنەمى  قولداۋىنىڭ ناتيجەسىندە اتاجۇرتقا كەلگەن قانداستار اراسىندا 74 عىلىم دوكتورى، 213 عىلىم كانديداتى، 1600 شىعارماشىلىق قىزمەتكەر، 12,5 مىڭ ءبىلىم بەرۋ سالاسىنىڭ قىزمەتكەرلەرى، 7 مىڭ مەديتسينا سالاسىنىڭ ماماندارى، 40 مىڭ 700-دەن استام جوعارى  بىلىم العان ازاماتتار بار..  ال بۇلاردىڭ قاتارىندا ەلباسى تىزگىنىن ۇستان “نۇر وتان” پارتياسىنا مۇشە بولعان ازاماتتاردىڭ قاتارى دا كوپ ەدى عوي.

ءانشى كەرەك دەسەڭىز – مايرا مۇحامەدجانقىزى، ءبيشى كەرەك دەسەڭ - شۇعىلا، بوكسشى كەرەك دەسەڭ - قانات يسلام،اقىن كەرەك دەسەڭ – اۋىت مۇقيبەك، جازۋشى دۇكەن ءماسىمحان، جۋرناليست كەرەك بولسا – ەسەنگۇل كاپقىزى ت.ب. جەتىپ جاتىر ەمەس پە؟!

پلاتونوۆ پەن ۆەرونسكايانى ۇسىنعان «نۇر وتان» قالامى قارىمدى جۋرناليست ەسەنگۇل كاپقىزىن بىلمەي مە؟ الدە، بۇل «نۇر وتان» پارتياسى يدەولوگتارىنىڭ ساۋاتسىزدىعى ما؟

حوش، «سەز – سەز بولدى، ارتى ميەز بولدى» دەگەن وسى بولسا كەرەك.

نۇرگەلدى ابدىعانيۇلى

Abai.kz