قازاقستاننىڭ بيۋدجەتتەن تىس جينالعان مۇناي قورى ءجونسىز جۇمسالا بەرسە، كوپ ۇزاماي سارقىلۋى مۇمكىن. وسى ماسەلە جايىندا باتىس باسپاسوزىندەگى سىن-ەسكەرتۋ ەلدە قىزۋ تالقىعا ءتۇسىپ جاتىر.

سوڭعى كۇندەرى قازاقستاندىق اقپارات قۇرالدارى ۆيتسە-پرەمەر باقىتجان ساعىنتاەۆ پەن قارجى ءمينيسترى باقىت سۇلتانوۆتىڭ جاڭا الەمدىك ەكونوميكالىق داعدارىس باستالىپ، مۇناي باعاسى توقتاۋسىز ارزانداعان تۇستا قازاقستان ۇلتتىق قورىنىڭ «ومىرشەڭدىگى» جايلى ايتقان مالىمدەمەلەرىن تاراتۋدا.

اقش-تىڭ Wall Street Journal گازەتىنە «ۇلتتىق قور ونداعى اقشا مەملەكەتتىك باعدارلامالارعا جۇمسالىپ جاتقاندىقتان جانە مۇناي باعاسىنىڭ ارزانداۋىنا بايلانىستى «جۇقارىپ» بارادى، ينۆەستيتسيالاۋ ساياساتى وزگەرمەسە، قورداعى اقشا جەتى جىلعا عانا جەتەدى» دەگەن پىكىر بىلدىرگەن سوڭ ەكونوميست بەرىك وتەمۇرات «قازاقستان ۇلتتىق بانكى ينۆەستيتسيالىق كورپوراتسياسى» باسشىسى قىزمەتىنەن بوساتىلدى. ال، وسى تۇستا ۇكىمەت مۇشەلەرى وپتيميستىك سارىنداعى مالىمدەمەلەر جاريالاپ جىبەردى.

قوش، ۇلتتىق قورداعى اقشا تۇگەسىلسە نە بولادى؟ بۇل سۇراققا بۇگىنگى كۇنى تۇركىمەنستاندا بولىپ جاتقان وقيعالاردى مىسالعا كەلتىرگەن ءجون سياقتى. قازىر تۇركىمەنستانداعى مەملەكەتتىك مەكەمەلەر قولدا نە بار، ايلىقتى سونىمەن تولەپ جاتىر. ماسەلەن، "تۇركىمەنمالدارى" مەملەكەتتىك بىرلەستىگى ەڭبەكاقىنى قويمەن بەرىپ جاتقان كورىنەدى. 

احال ءۋالاياتى مال شارۋاشىلىعى كومپلەكسىندە جۇمىس ىستەيتىن سەليم مەملەكەتتىك بىرلەستىكتە قولما-قول اقشا جوق بولعاندىقتان، جۇمىسشىلارعا ايلىقتى مالمەن تولەپ جاتقانىن ايتتى. ونىڭ سوزىنشە، ءبىر مال - 270 ماناتقا باعالانادى. ء«بىر قوي — شامامەن 16-18 كيلوگرامم ەت. جۇمىسشىلار امالسىزدان ەڭبەك اقىسىن مالمەن الۋلارىنا تۋرا كەلەدى. ولار باسقا نە ىستەي الادى؟»، — دەيدى سەليم. ونىڭ سوزىنشە، مالدى بازارعا اپارىپ ساتادى، ءسويتىپ قولدارىنا اقشا الادى.

دوللار باعامى بۇگىنگىندەي شارىقتاپ، تەڭگەمىز قۇلدىراي بەرسە، بىزدە دە جالاقى ورنىنا ماڭىراپ مال ءجۇرۋى ىقتيمال. Cول كەزدە مىنانداي جارنامالاردىڭ كوبەيۋى ابدەن مۇمكىن.

ءشارىپحان قايسار

Abai.kz