ارحيمەدتىڭ قۇپياسى
ەلىمىزدەگى فۋتبول كلۋبتارىنىڭ بارلىعى بىردەيسول وبلىس اكىمدەرىنىڭ بەدەلىن كوتەرەتىن، ابىرويىن اسقاقتاتاتىن ەرەكشە ءبىر قۇرالعا اينالدى دەسەك، قاتەلەسە قويماسپىز. بۇكىل بۇل وبلىستىڭ ميللياردتاعان قارجىسىن ۋىسىندا ۇستاپ وتىرعان اكىمدەر وسىنداي فۋتبول كلۋبتارىنا جۇمسالاتىن قارجىعا كەلگەندە ۇساقتىق تانىتپايدى. ول قارجى بەينە ءبىر ارعى اتاسىنان مۇراعا قالعانداي اتىمتاي جومارتشا ايرىقشا مىرزالىق تانىتاتىندىعىن قايتەرسىز. سويتە تۇرا جەرگىلىكتى قارادومالاقتاردان ەمەس، نەگىزىنەن اقشا ءۇشىن ءتىپتى مۇحيتتىڭ ارعى جاعىنان اۋىپ كەلگەن لەگيونەرلەردەن عانا ءتۇۇراتىن وسى اياق دوپشىلاردىڭ الاتىن ايلىقتارى تۋرالى اقپاراتتى اسكەري قۇپيادان ارتىق ۇستايدى. جان بالاسىنا سىر اشپايدى.
ارينە، ونىڭ سىرى دا بەلگىلى عوي. ول اقشا جايلى اڭگىمەنىڭ بەتى اشىلىپ قالسا، مىنا بۇگىنگىدەي تارشىلىق زامانىندا تالاي جۇرتتىڭ جاعاسىن ۇستاتارى ءسوزسىز. دەگەنمەن، حالىقتان سىر جاسىرمايتىن اكىمدەر دە بار ەكەن. جاقىندا اقتوبە وبلىسىنىڭ اكىمى بەردىبەك ساپارباەۆ وسىنداي ءبىر ەرلىك جاسادى. ول كىسى ەشتەڭەدەن دە قىسىلماستان تالاي جىل قىمتاپ ۇستاپ كەلگەن قۇپيانى جايىپ سالدى. اكىمنىڭ ايتۋىنا قاراعاندا وسىنداعى «اقتوبە» فۋتبول كومانداسىنىڭ لەگيونەرلەرى 57 مىڭنان 67 مىڭ ەۆروعا ء(تىپتى دوللار دا ەمەس) دەيىن اي سايىن جالاقى الاتىندىعىن ايداي الەمگە پاش ەتتى.
كورشىمىز اقتوبە وبلىسىنىڭ وسىنداي باتىل قادامىنان قاناتتانعان ءبىزدىڭ وبلىستىڭ جانكۇيەرلەرى دە وسىنداعى «توبىل» (قوستاناي جۇرتىنىڭ بۇعان ءتىلى كەلمەگەندىكتەن ونى «توبول» دەپ اتايدى) فۋتبول كومانداسىنداعى جاعدايدى بىلمەككە نيەتتەنگەن. جۋرناليستەر وبلىس اكىمى ارحيمەد مۇقانبەتوۆكە دۇعاي سالەم جولداپ، «توبولعا» جىل سايىن بيۋدجەتتەن قانشا قارجى بولىنەتىندىگىن، ونداعى فۋتبولشىلاردىڭ ايلىعىنىڭ قانشالىقتى دارەجەدە ەكەندىگىن ايتۋدى ءوتىنىپ، ساۋال جولداعان. وبالى نە، ارحيمەد بەگەجانۇلى جاۋابىن كوپ كۇتتىرگەن جوق. تەك جاۋاپتى ءوزى ەمەس، وسىنداعى وبلىستىق دەنە تاربيەسى جانە سپورت باسقارماسىنىڭ باستىعى سەرگەي ماتۆيەنكو قايتارىپتى. ءسىرا، ول كىسىنىڭ مۇنداي ۇساق-تۇيەككە قولى تيمەگەن سەكىلدى. جارايدى، جاۋاپتى كىم قايتارسا دا بىزگە ناتيجەسى قىزىقتى. الايدا سول ناتيجە دەگەن پالە قۇيرىعىن ۇستاتپاي كەتىپتى. سەرگەي دەگەن كىسىنىڭ جاۋابى سىرعىتپا جاۋاپتىڭ ول جاق، بۇل جاعىندا. ناقتى ەشتەڭە جوق. وبلىس سپورتىنىڭ تىزگىنىن ۇستاپ تۇرعان بۇل داۋازىمدى ازامات ناعىز ديپلومات دەرسىز. سەرگەي ايتادى، «توبولدىڭ» بىلتىرعى جىلعى بيۋدجەتى 1,9 ميلليارد تەڭگە قۇراسا، ول بيىلعى جىلى 2 ميللياردتتان اسىپ جىعىلادى ەكەن. مۇنىڭ ىشىندە دەمەۋشىلەردىڭ دە قوسقان قارجىسى بار كورىنەدى. الايدا بۇل كىسى ناقتى ايتقاندا بيۋدجەتتەن قانشا اقشا بولىنەدى، ال دەمەۋشىلەردىڭ ۇلەسى قانشالىقتى ەكەندىگىن تالداپ بەرۋگە ونشا ىنتا بىلدىرە قويماپتى. ال فۋتبولشىلاردىڭ جالاقىسى جايلى اڭگىمەدەن اسقان ەپتىلىكپەن اينالدىپ وتەدى. جاۋاپتا ناقتى تسيفر كورسەتىلمەيدى، الايدا ولاردىڭ ايلىعى قازاقستانداعى ورتاشا كورسەتكىشتەن اسپايدى ەكەن. ءتىپتى بىزدەگىلەر ەلىمىزدەگى توپ كلۋبتاعى ويىنشىلاردان الدەقايدا از الاتىن كورىنەدى. ايتقىش ەكەن. بۇل كىسىنى سپورتتى باسقارۋعا ەمەس، ەلىمىزدىڭ قارجى مينيسترلىگىن باسقارۋعا جىبەرسە ەلىمىز ەشتەڭەدەن ۇتىلمايتىن شىعار. ناقتى جاۋاپتان اسقان شەبەرلىكپەن اينالىپ ءوتۋدى دوساەۆ پەن سۇلتانوۆ وسى كىسىدەن ۇيرەنسە، ارتىق بولماس.
سونىمەن، بىزدەگى «توبول» ويىنشىلارىنىڭ ايلىعى قانشا؟ ايتۋعا بولمايدى. ويتكەنى...ەلىمىزدەگى زاڭناماعا سايكەس مۇنداي اقپاراتتى بەرۋگە بولمايتىن كورىنەدى. ول قانداي زاڭدىلىق؟ بيۋدجەتتەن بولىنەتىن قارجىنى قۇپياعا اينالدىرعان ول قانداي زاڭ-زاكون؟ بۇل دا تىلسىم دۇنيە.
مىنەكەي بىزدەگى جاعداي وسىنداي. جالپى وسى «توبولدىڭ» فۋتبولشىلارىنا، اسىرەسە لەگيونەرلەرگە جۇمسالاتىن حالىقتىڭ قارجىسىنىڭ قانداي ەكەندىگىن كەزىندە ەشبىر اكىم—نە شۇكەەۆ، نە كۋلاگين، نە سادۋاقاسوۆ قۇپيا ساقتاپ ايتپاي كەتتى. ەندى وسى «ءداستۇردى» جاڭا اكىم — ارحيمەد مۇقانبەتوۆتىڭ جالعاستىرىپ كەلە جاتقاندىعى تىم وكىنىشتى.
مۇراتبەك داۋرەنۇلى.
قوستاناي.
Abai.kz