25 جەلتوقسان كۇنى ساعات 17:00-دە، الماتى قالاسىنداعى «تيان-شان» قوناقۇيىندە (بوگەنباي باتىر – قوناەۆ كوشەلەرىنىڭ قيىلىسى) «الاش اۆتونومياسىنىڭ اسكەرى» اتتى كىتاپتىڭ تۇساۋكەسەرى ءوتىپ، تاريحشى-عالىمدار مەن زيالى قاۋىم وكىلدەرى الاش قوزعالىسى تاقىرىبىنداعى ويلارىن ورتاعا سالادى.

تۇساۋكەسەرگە الاشتانۋشى، پروفەسسور مامبەت قويگەلديەۆ; جازۋشى، «قازاق ادەبيەتى» گازەتىنىڭ باس رەداكتورى جۇماباي شاشتايۇلى; ادەبيەتتانۋشى، پروفەسسور ايگۇل ىسىماقوۆا; رەجيسسەر ساتىبالدى نارىمبەتوۆ; كينودوكۋمەنتاليست حاليلا وماروۆ; اقىن الماس احمەتبەكۇلى قاتىسادى. شاراعا الماتى قالاسىنىڭ اكىمى ب.بايبەك تە ارنايى شاقىرىلىپ وتىر.

تۇساۋكەسەرگە ارنالعان كەشتە ءداستۇرلى ءانشى جولامان قۇجيمانوۆ مىرجاقىپ دۋلاتوۆتىڭ «الاش گيمنى» اتتى ءانىن جانە جۇسىپبەك ايماۋىتوۆ ءسوزىن جازعان «عاسكەر ولەڭى» اتتى ءاندى ورىندايدى. جۇسىپبەكتىڭ «عاسكەر مارشى» دەگەن ولەڭى 1918 جىلى «اباي» جۋرنالىنا جاريالانعان. قازاق اسكەرىن جيناۋعا كەلگەن مىرجاقىپ كوكشەتاۋ مەن قىزىلجاردىڭ 22 بولىسى باس قوسقان جيىندا ساپ تۇزەگەن اسكەرمەن وسى ءاندى ايتقانىن س.مۇقانوۆ ء«ومىر مەكتەبى» رومانىندا سۋرەتتەپ جازادى. ءىليا جاقانوۆ ءاننىڭ اۋەنى مىرجاقىپتىكى دەيدى. كونەكوز قاريالاردىڭ ەستەلىگىنشە، الاش اسكەرى ساپ تۇزەگەندە وسى ەكى ءاندى ايتقان ەكەن. ال، ءداستۇرلى ءانشى تىلەۋلەس قۇرمانعاليەۆ قاپەز بايعابىلۇلىنىڭ «قاپەزدىڭ قوشتاسۋى» اتتى ءانىن ورىندايدى.

«الاش اۆتونومياسىنىڭ اسكەرى» اتتى كىتاپتىڭ اۆتورى - الاش قوزعالىسى تاريحىن بىرنەشە جىلدان بەرى زەرتتەپ جۇرگەن جۋرناليست بولات ءمۇرسالىم. بۇعان دەيىن ب.ءمۇرسالىم «الاشوردا» (2012 ج.) اتتى فوتوالبوم قۇراستىرىپ شىعارعان بولاتىن. جاڭا كىتاپتا الاشوردا ۇكىمەتىنىڭ 1917-1920 جىل ارالىعىندا بولشەۆيكتەردىڭ بۇلىنشىلىگىنەن قازاق حالقىن قورعاۋ ءۇشىن قالايشا اسكەر قۇرعانىن، ەڭ اۋەلگىدە 13500 ادامنان تۇراتىن ميليتسيا بولادى دەپ جوسپارلانعان قۇرىلىمنىڭ ازامات سوعىسى جىلدارىندا تۇراقتى اتتى اسكەر پولكتەرىنە اينالعانى جازىلعان. باسىلىمدا بۇرىن كوپشىلىككە تانىس بولا قويماعان جاڭا سۋرەتتەر جاريالانعان.

كىتاپ 1000 دانامەن «باسپا-ءسوز» باسپاسىنان شىققان. كىتاپقا كاسىپكەر دارحان سيسەكەنوۆ دەمەۋشىلىك جاساعان. 1917 جىلدىڭ 25 جەلتوقسانىندا (ەسكى ستيلمەن 12 جەلتوقسان) ورىنبور قالاسىندا قازاقتىڭ ۇلتتىق-تەرريتوريالىق الاش اۆتونومياسىن قۇرۋ، الاشوردا ۇكىمەتى مەن الاش اسكەرىن جاساقتاۋ تۋرالى تاريحي شەشىم شىققان. ياعني، بيىلعى 25 جەلتوقساندا بۇل شەشىمگە 98 جىل تولدى. ۇلتتىق مۇددەنى كوزدەپ، رەسەي يمپەرياسىنىڭ ەزگىسىنەن بوساپ، دەموكراتيالىق باعىتتاعى مەملەكەتتىك قۇرىلىمدى ماقسات تۇتقان الاش قايراتكەرلەرىنىڭ ءىسى ۇرپاق جادىنان ەشقاشان ۇمىتىلماۋى ءتيىس. قوسىمشا اقپارات ءۇشىن بايلانىس تەلەفونى: 8-778-110-58-58

اباي-اقپارات