قازىر قازاق قوعامىندا قىزۋ تالقىلانىپ جاتقان ءبىلىم جانە عىلىم ءمينيسترىنىڭ (ساعاديەۆ ەرلان – رەد.) جاڭا رەفورماسىنا قاتىستى ەلباسى نۇرسۇلتان ءابىشۇلىنىڭ ءوزى ءۇن قوستى. پرەزيدەنت جاڭا ءبىلىم رەفورماسىن حالىققا دۇرىس تۇسىندىرە الماعان ساعاديەۆكە سوگىس ايتىپ، ەسكەرتۋ جاساعان،-دەپ حابارلايدى 31 ارنا.

سونىمان قاتار، الداعى ۋاقىتتا ورتا جانە جالپى ءبىلىم بەرەتىن مەكەمەلەردە قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى پاندەرى بىرىكتىرىلۋى مۇمكىن. بۇل تۋرالى پرەزيدەنت نازارباەۆتىڭ ءوزى حابارلاعان.

وسىنداي ۇسىنىس ايتقان مەملەكەت باسشىسى نۇرسۇلتان نازارباەۆ  ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترىنە پاندەر سانىن قىسقارتۋدى تاپسىرىپتى.

«حالىققا تۇسىندىرە المايسىڭدار!» پرەزيدەنت مينيستر ساعاديەۆتى وسىلاي سىنادى. ءبىلىم مينيسترىمەن بىرگە ءجۇز وزگەرەتىن ءبىلىم سالاسىنداعى رەفورمالاردى حالىق دۇرىس تۇسىنبەگەن ەكەن. داۋدىڭ باسى وسى، دەدى پرەزيدەنت.

ءسويتىپ، پرەزيدەنتتەن سوگىس ەستىگەن ساعاديەۆ مىرزا، ء«ۇش ءتىلدى وقىتۋ»، «بەسكۇندىككە كوشۋ» سەكىلدى باستامالار مەنىڭ ەمەس، 15 جىلعى ۇكىمەتتىڭ جۇمىسى»،-دەپ اقتالىپتى.

«قازىر ءتۇسىندىرىپ جاتىرمىز، مەن سويلەپ جاتىرمىن كۇن سايىن. ەرتەڭ حالىقپەن سويلەسىپ ءبىر ءتۇسىندىرىپ بەرەمىن دۇرىستاپ»، - دەپدى مينيستر.

«بەسكۇندىك بىلىمگە كوشۋ ءۇشىن وقۋدى ۇزارتۋ ەمەس، پاندەردى قىسقارتۋ كەرەك. ناپريمەر، قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى موجنو ودين پرەدمەت سدەلات؟ ليتەراتۋرا ي گرامماتيكا رۋسسكوگو يازىكا، يستوريا ي گەوگرافيا. مى دەتەي پيچكاەم ۋجاسنو منوگو، تاكوگو نەت ۆ ميرە»، - دەدى نازارباەۆ.

قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتىن ءبىر ءپان رەتىندە وقىتۋدى مينيستر دە قۇپتاپ وتىر.  پرەزيدەنتتىڭ پارمەنىن ەكى ەتپەيتىن ەرلان ساعاديەۆ جوعارى سىنىپتارداعى پاندەردىڭ 30 پايىزى قىسقاراتىنىن ايتتى. بۇل اياق استى ەمەس، ءتورت جىلدا جۇزەگە اسادى دەگەن مينيستر بەس بالانىڭ اكەسى رەتىندە «بارلىق رەفورما بالا ءۇشىن» دەپ ۋادە ەتتى. اتا-انالاردى ۋايىمداماۋعا شاقىردى.

سونداي-اق پرەزيدەنت الەم تاريحىن ورىس، وزگە تەحنيكالىق، جاراتىلىستانۋ پاندەرىن اعىلشىن تىلىندە وقىتۋدى قازىر اۋاداي قاجەت دەپ وتىر. "كوزگە قۇم قۇيعان" دەپ كەڭەس كەزىن ايىپتاعان نازارباەۆ تاماق تاۋىپ جەگىڭ كەلسە ءتىل ءبىلۋ مىندەتتى دەپ كەستى.

سونداي-اق پرەزيدەنت بيۋدجەتتەن اقشا ۇرلاپ، جەمقورلىققا بارعان شەنەۋنىكتەردى تەمىر تورعا قاماۋدىڭ قاجەتى جوق دەدى. جەگەندەرىن ون ەسە قايتارىپ، مۇلىكتەرىن تارتىپ العان سوڭ ولاردىڭ قول-اياعىن بايلاۋدىڭ قاجەتى نە دەگەن نۇرسۇلتان نازارباەۆ تۇرمەنىڭ تاربيەلەيتىنىنە كۇمانمەن قارايدى.

ءتىپتى ولاردى اباقتىعا وتىرعىزىپ، اسىراۋ ءۇشىن اقشا شاشۋدىڭ كەرەگى جوق دەگەن پرەزيدەنت تۇرمەدەگى ادام سانىنىڭ 40 پايىزعا ازايعانىن ايتتى.

ەسكەرتە كەتەيىك، وسىعان دەيىن «Abai.kz» پورتالى ءبىلىم جانە عىلىم ءمينيسترى ەرلان ساعاديەۆتىڭ ورتا مەكتەپتەرگە ءۇش تىلدىلىك جۇيەنى ەنگىزۋ تۋرالى باستاماسىنا قاتىستى دۇركىن-دۇركىن ماقالالاردى ءوز الاڭىندا جاريالاپ كەلەدى. قازاقستان پرەزيدەنتىنىڭ اتىنا اشىق حات جولداپ، ءسوزى جوعالعان ۇلتتىڭ ءوزى دە جوعالاتىنىن ايتتى.

PS:قازاقستاندىق ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىندەگى نەگىزگى پروبلەما – ەتنولينگۆيستيكالىق فاكتور ەكەنى راس-اق.

وتكەن جولى مينيستر ەرلان ساعاديەۆ مىرزا مىسال كەلتىرىپ ايتقانى دا وسى ايىرماشىلىق بولسا كەرەك. ءوز سوزىندە قازاقستانداعى قازاق ءتىلدى مەكتەپتەردەگى وقۋشىلاردىڭ ءبىلىمى ورىس ءتىلدى مەكتەپتەرمەن سالىستىرعاندا 2 ەسەگە ارتتا قالعان دەپ ەدى. قازاق ءتىلىنىنىڭ ەسەبىنەن اعىلشىن ءتىلىن ۇيرەتۋ ساياساتىن مىقتاپ قولعا العان ءمينيستردىڭ ەندىگى قادامى قانداي بولماق؟

نۇرگەلدى ابدىعانيۇلى

Abai.kz