الماتى. 21 ماۋسىم. قازتاگ- ءادىل ورمانوۆ. نورۆەگيانىڭ سىرتقى ىستەر مينيسترلىگىمەن قارجىلاندىرىلاتىن سەيسمولوگيالىق نورسار ورتالىعى يادرولىق سىناقتار مەن سەيسميكالىق قۇبىلىستارعا مونيتورينگ جاسايتىن مامانداردى دايىندايتىن حالىقارالىق ورتالىقتى قۇرۋعا $1 ملن ءبولدى. بۇل تۋرالى «ۇلتتىق يارولىق ورتالىق» رمك (ۇياو) باس ديرەكتورى  قايرات قادىرجانوۆ ءمالىم ەتتى.

«نورۆەگيالىق تاراپ  بىزگە ورتالىق قۇرۋعا $1 ملن بولمەكشى. بۇل كوپ ەمەس، بىراق بىزگە ازىرگە جەتەدى»، - دەدى ق. قادىرجانوۆ ورتالىقتىڭ دۇيسەنبى كۇنى اشىلۋ راسىمىندە سويلەگەن سوزىندە.

«وقۋ ورتالىعىنىڭ بىزدە قۇرىلۋىنىڭ ءبىر سەبەبى ءبىز يادرورلىق سىناقتاردىڭ سەسميكالىق مونيتورينگى جۇيەسىن دامىتۋدا كسرو تاجىريبەسىن ساقاتاپ جانە دامىتا العاندىعىمىزدا. ءبىزدىڭ ماماندار جوعارعى دەڭگەيگە قول جەتكىزىپ، ەندى وزدەرى وقىتا الادى (باسقا سەرىكتەستەرىن - قازتاگ)»، - دەدى ۇياو باسشىسى.

«زەرتحانا ماماندارىنىڭ بىلىكتىلىك دەڭگەيى قاي جەردە ءجاي قوپارىلىس بولعانىن، ال قاي جەردە يادرولىق سىناق بولعانىن،ونىڭ قۋاتىن، ال قاي جەردە ءجاي اشەيىن داۋىل وتكەنىن ءدال انىقتايتىنداي دارەجەدە بولۋى ءتيىس»، - دەيدى ۇقياو باسشىسى.

قازاقستاندىق مامانداردىڭ بىلىكتىلىك دەڭگەيى تۋرالى ايتا وتىرىپ، ق. قادىرجانوۆ، ۇياو ساراپشىلارى 1998 جىلعى ءۇندىستان مەن پاكىستانداعى، سونداي-اق 2006 جانە 2009 جىلعى كحدر-داعى يادرولىق سىناقتاردى ءدال انىقتاي العانىن ەسكە سالدى. 

الماتى. 21 ماۋسىم. قازتاگ- ءادىل ورمانوۆ. نورۆەگيانىڭ سىرتقى ىستەر مينيسترلىگىمەن قارجىلاندىرىلاتىن سەيسمولوگيالىق نورسار ورتالىعى يادرولىق سىناقتار مەن سەيسميكالىق قۇبىلىستارعا مونيتورينگ جاسايتىن مامانداردى دايىندايتىن حالىقارالىق ورتالىقتى قۇرۋعا $1 ملن ءبولدى. بۇل تۋرالى «ۇلتتىق يارولىق ورتالىق» رمك (ۇياو) باس ديرەكتورى  قايرات قادىرجانوۆ ءمالىم ەتتى.

«نورۆەگيالىق تاراپ  بىزگە ورتالىق قۇرۋعا $1 ملن بولمەكشى. بۇل كوپ ەمەس، بىراق بىزگە ازىرگە جەتەدى»، - دەدى ق. قادىرجانوۆ ورتالىقتىڭ دۇيسەنبى كۇنى اشىلۋ راسىمىندە سويلەگەن سوزىندە.

«وقۋ ورتالىعىنىڭ بىزدە قۇرىلۋىنىڭ ءبىر سەبەبى ءبىز يادرورلىق سىناقتاردىڭ سەسميكالىق مونيتورينگى جۇيەسىن دامىتۋدا كسرو تاجىريبەسىن ساقاتاپ جانە دامىتا العاندىعىمىزدا. ءبىزدىڭ ماماندار جوعارعى دەڭگەيگە قول جەتكىزىپ، ەندى وزدەرى وقىتا الادى (باسقا سەرىكتەستەرىن - قازتاگ)»، - دەدى ۇياو باسشىسى.

«زەرتحانا ماماندارىنىڭ بىلىكتىلىك دەڭگەيى قاي جەردە ءجاي قوپارىلىس بولعانىن، ال قاي جەردە يادرولىق سىناق بولعانىن،ونىڭ قۋاتىن، ال قاي جەردە ءجاي اشەيىن داۋىل وتكەنىن ءدال انىقتايتىنداي دارەجەدە بولۋى ءتيىس»، - دەيدى ۇقياو باسشىسى.

قازاقستاندىق مامانداردىڭ بىلىكتىلىك دەڭگەيى تۋرالى ايتا وتىرىپ، ق. قادىرجانوۆ، ۇياو ساراپشىلارى 1998 جىلعى ءۇندىستان مەن پاكىستانداعى، سونداي-اق 2006 جانە 2009 جىلعى كحدر-داعى يادرولىق سىناقتاردى ءدال انىقتاي العانىن ەسكە سالدى. 

سەيسميكالىق ستانتسيالار جەلىسىن دامىتۋ، دەيدى ول، يادرولىق سىناققا جاپپاي تىيىم سالۋ (ياسجتس) جونىندەگى كەلىسىم رەجيمىنە تەحنيكالىق قولداۋ كورسەتۋگە مۇمكىندىك تۋدىرادى.

ياسجتس وقۋ ورتالىعى قر ۇياو گزي (قازاقستاننىڭ ۇلتتىق يادرولىق ورتالىعىنىڭ گەوفيزيكالىق زەرتتەۋلەر ينستيتۋتى) ارنايى سەيسميكالىق اقپاراتتى جيناۋ جانە وڭدەۋ بازاسىندا جۇمىس ىستەيتىن بولادى. بۇل ورتالىق حالىقارالىق مونيتورينگ جۇيەسىندە قازاقستان ۇلتتىق مالىمەتتەر ورتالىعى (قۇمو) اتىمەن تانىس.

وقۋ ورتالىعى باسقا مەملەكەتتەر ءۇشىن، ەڭ الدىمەن ورتالىق ازيا ەلدەرى ءۇشىن ماماندار دايىندايدى. سونداي-اق ەۋروپالىق ەلدەر تاراپىنان دا وتىنىمدەر ءتۇستى.

وسىنىڭ ارقاسىندا بارلىق ەلدەردە قولدانىلاتىن وڭدەۋ تاسىلدەرى ءبىر ىزگە ءتۇسىرىلىپ، مونيتورينگتىڭ تيىمدىلىگىن ارتىرۋ ءۇشىن مالىمەتتەرمەن الماسۋ بولىپ وتىرادى. مۇنىڭ بارلىعى سەيسميكالىق قاۋىپسىزدىك ماسەلەسىن شەشۋگە كومەكتەسەدى.

قازىرگى ۋاقىتتا قازاقستاندا ياسجتس قولداۋ رەتىندە حالىقارالىق مونيتورينگ جۇيەسىنىڭ بىرنەشە سەسموستانتسيالىق توبى جۇمىس ىستەيدى. ول ستانتسيالاردىڭ بارلىعى 2002-2006 جىلدارى تابىستى حالىقارالىق سەرتيفيكاتسيادان ءوتتى جانە تاۋلىك بويعى ۇزدىكسىز رەجيمدە جۇمىس ىستەيدى. 

1999 جىلى الماتىدا قۇمو اشىلىپ، ول سپۋتنيكتىك بايلانىس ارنالارى ارقىلى بارلىق ستانتسيالاردان ۋاقىتىلى مالىمەتتەر الىپ، ولاردى وڭدەپ جانە الەمدىك مالىمەتتەر ورتالىعىنا جىبەرىپ وتىرادى. ينفرادىبىستىق مونيتورينگ مالىمەتتەرى دە وپەراتيۆتى تۇردە وڭدەلىپ تۇرادى. ءبىزدىڭ ورتالىق 7 حالىقارالىق جانە ۇلتتىق ورتالىقتارمەن مالىمەتتەرمەن تۇراقتى تۇردە الماسىپ تۇرادى.