وسى ءبىز، قازاق-ءبىر حالىق، ءبىر بولايىق دەپ ۇراندايمىز كەلىپ. بىراق، سودان بىرىگىپ كەتكەن قازاق كورمەپپىن. رۋ تۋرالى اڭگىمە شىقسا ءبىتتى، قىزىل كەڭىردەك بولىپ، ءبىر حالىق ەكەنىمىزدى ۇمىتىپ كەتەمىز. ويتكەنى، رۋلىق فيلوسوفيانى اۋىستىراتىن ەشتەڭە ويلاپ تاپقان جوقپىز.

جەردىڭ كەڭدىگى دە ۇلتتىق تۇتاستىققا كەدەرگىسىن كەلتىرەدى. باي مەن كەدەي، اۋىل قازاعى مەن قالا قازاعى، قازاق جانە ورىس ءتىلدى بولىپ ءبولىنۋ، ءدىني ۇستانىمداعى كەرەعارلىق، مەملەكەتتىك ءتىل ۇستەمدىگىنىڭ جوقتىعى، بيلىكتىڭ جالتاقتىعى، قاراورمان قازاقي ۇستانىمنىڭ السىزدىگى سياقتى ۇلتتىق بىرلىككە كەدەرگىلەر بارشىلىق. بۇل ايتۋداي-اق ايتىلدى. ەندى، ۇلتتىق تۇتاستىق ماسەلەسىندە، ونى ايتىپ زارلاي بەرۋدىڭ قاجەتى شامالى. ء"بىر بولايىق!" دەگەننىڭ ءوزى ۇران عانا. ۇران - ەشقانداي بىرلىكتىڭ كورسەتكىشى بولا المايدى. بىرلىككە جەتكىزەتىن، الاشتىڭ بالاسىن جۇدىرىقتاي تۇيەتىن دەرەكتەر مەن وقيعالاردى جيناقتاۋىمىز كەرەك. سونى ۇلگى رەتىندە ۇسىنۋعا ءتيىسپىز. سوندا، ول، ۇران بولمايدى، ول بىرلىكتىڭ قالىبىنا اينالادى. سوندىقتان، مەن، ء"بىر-قازاق" دەگەن توپ اشسام دەپ وتىرمىن. سول توپتى جۇرگىزۋگە اتسالىسىڭىزدار، ۇلەس قوسىڭىزدار. ءسىزدىڭ ءبىر دەرەكتى تاۋىپ بەرگەنىڭىز -مىڭ رەت ۇرانداعاننان ارتىق بولادى. قانداي دەرەكتەر دەيسىز عوي؟ مەن ازىرشە ءۇش دەرەك بىلەمىن: 

1. قازاقتىڭ انتروپولوگ عالىمى /اتى-ءجونىن ۇمىتىپ تۇرمىن/ اتىراۋ مەن التايدىڭ تۇكپىرىندەگى قازاقتاردىڭ قانىنداعى دنك سالىستىرىپ زەرتتەگەن. ناتيجەسى-عاجاپ! ءبىر-بىرىنەن نەشە مىڭ شاقىرىمدا تۇراتىن قازاق بالالارىنىڭ قانىنداعى دنك-بىردەي، ايىرماشىلىق جوق. ءبىر ادامنىڭ بالاسىنداي. وندا نەسىنە رۋعا، جۇزگە ءبولىنىپ، الاۋىز بولىپ جۇرەمىز وسى. وسى دەرەكتى ۇرانداتۋعا بولادى مىنە!

2. سەمەيدە، شىڭعىستاۋدىڭ ىشىندە "قوڭىر اۋليە" دەيتىن ۇڭگىر بار. تەرەڭ تۇبىندە كول جاتىر. وسى ۇڭگىردىڭ ماڭى تولى مولا. ءار مولادا - قۇلپىتاس. ءار قۇلپىتاستا - رۋتاڭبا. قازاق رۋتاڭباسىنىڭ كوبى بار سول جەردە. شىڭعىستاۋ - قايدا، قاراتاۋ - قايدا؟ ماڭعىستاۋ - قايدا؟ ء"بىر ەل - ءبىر جەر" بولماساق- بوزداقتاردىڭ سول جەردە شەيىت بولىپ نەسى بار؟

3. 1986 جىلعى جەلتوقسان كوتەرىلىسى. اينالىپ كەلىپ جازالانعاندار تۋرالى ايتامىز. دۇرىس ارينە. بىراق، سول كەزدەگى ۇلتتىق رۋحتىڭ تاسقىنىن نەگە ايتپايمىز؟ بارلىق قازاق - ءبىر قازاق بوپ كەتتىك ەمەس پە؟ رۋ سۇراسقان ادام كورمەپپىن، سوندا! قازاق ميليتسيونەرلەرى قازاق بالاسىن قولىنان كەلگەنشە قۇتقارىپ جاتتى. ۇستازدار - بوزتورعايشا شىرىلداپ شاكىرتتەرىن قورعادى. زيالى قاۋىمنىڭ تاباندىلارى جاستار جاعىندا بولدى. سونداعى ۇلتتىق رۋحتىڭ كوتەرىلىسىن ەشۋاقىتتا ۇمىتۋ مۇمكىن ەمەس. ءالى كۇنگە دەيىن قۇيقام شىمىرلايدى. مىنە، جازامىن دەگەن جاستارعا - تاقىرىپ!

كورىپ تۇرسىزدار، مۇنىڭ ەشقايسىندا دا زار جوق، اڭىز دا جوق، ۇران دا جوق. ناقتى ومىردە بولعان دەرەكتەر. دەرەك بولعاندا - بۇلجىتپايتىن دالەلدەر عوي. ءبىر بولايىق ەمەس، بىرلىكتىڭ - ناقتى كورسەتكىشى. مىنە، وسىلاردى جيناقتايىق. تاعى قانداي دەرەك بىلەسىزدەر، جازىڭىزدار. مەنىڭ ويىمشا، راحىمعالي قۇل-مۇحاممەت، قونىسبەك بوتباي سياقتى ۇلتجاندى ازاماتتار باسىپ بەرۋگە قۋانا-قۋانا كەلىسەدى. ولار، بالپىلداعان قۇر ءسوز بەن ناقتى ءىستىڭ ايىرماسىن بىلەدى. سونىمەن، كەلىستىك پە؟ بۇگىن ويلانىڭىزدار، ەستىگەن دەرەكتەردى تەكسەرىڭىزدەر، تولىقتىرىڭىزدار. ەرتەڭ، مەن، ء"بىر-قازاق" دەگەن توپ جاساقتايمىن. سول كەزدە - بولىسىڭىزدەر. بۇگىنشە، ماعان جازا بەرىڭىزدەر. ال، اناۋ، ۇيدە، كورپەنىڭ استىندا جاتىپ الىپ، ءتىلىن بەزەپ، قىلىشىن تىستەلەيتىن باتىرسىماقتار، قۇر مىجىمالارىڭدى ءوشىرىپ تاستايمىن. ناقتى ۇسىنىستارىڭدى، قۇپ كورەمىن. ۇرىستا-تۇرىس جوق. باستايىق!

سەرىك جانبولات

Facebook-تەگى پاراقشاسىنان