بوقاەۆ پەن ايانوۆ ءىسى: وپپوزيتسيا سەركەلەرى اتىراۋعا نە ءۇشىن كەلدى؟
اتىراۋ قالاسىندا ماكس بوقاەۆ پەن تالعات ايانوۆتىڭ ءىسى بويىنشا باستى سوت وتىرىسى ءالى جالعاسىپ جاتىر. قازىرگى ۋاقىتتا ىسكە قاتىسى بار كۋاگەرلەردەن جاۋاپ الىنىپ، وقيعانىڭ ءمان-جايى انىقتالۋ ۇستىندە. سونىمەن، وتكەن اپتاداعى سوت پروتسەسى نەسىمەن ەستە قالدى؟
دۇيسەنبى كۇنى اتىراۋ قالاسىنىڭ ەكس-اكىمى نۇرلىبەك وجاەۆ يساتاي-ماحامبەت الاڭىندا نەلىكتەن ميتينگ وتكىزۋگە رۇقسات بەرىلمەيتىنىن ايتقان بولاتىن. ەستەرىڭىزدە بولسا، سوتتالۋشىلار م.بوقاەۆ پەن ت.ايانوۆ 24 ءساۋىر كۇنى ءدال وسى الاڭعا حالىقتى جيناپ، شەرۋ وتكىزگەن، سونداي-اق، 21 مامىر كۇنى تاعى ميتينگ وتكىزۋدى جوسپارلاعان.
سوت وتىرىسىندا ن.وجاەۆ ەسكەرتكىش ورنالاسقان الاڭدار ميتينگ ءۇشىن رۇقسات ەتىلگەن جەرلەردىڭ قاتارىنا ەشقاشان ەنبەگەنىن ايتتى.
«سەبەبى بۇنداي الاڭداردىڭ تاربيەلىك ءمانى زور، ولار - حالقىمىز ءۇشىن قاسيەتتى، كيەلى سانالاتىن جەرلەر. قالادا يساتاي-ماحامبەت الاڭىنان وزگە قۇرمانعازى الاڭى، سوعىستان قايتپاعان ساربازدارعا ارنالعان ماڭگىلىك الاۋ الاڭدارى دا بار. سونداي، ەسكەرتكىشتەر تۇرعان الاڭداردا ميتينگ وتكىزۋگە رۇقسات ەتىلمەيدى. ال رۇقسات ەتىلگەن جەرلەر ءتىزىمىن قالا اكىمى مەملەكەتتىك ورگاندارمەن اقىلداسىپ جاسايدى. ءتىزىم ماسليحاتقا ۇسىنىلىپ، شەشىمدى ءماسليحات ءوزى شىعارادى. قالادا ميتينگكە رۇقسات ەتىلگەن 5 جەر بەكىتىلگەن»، - دەپ ءتۇسىندىردى ن.وجاەۆ.
اتاپ وتسەك، بۇعان دەيىن كۋالىك ەتكەن اكىمدىك قىزمەتكەرلەرى دە، ن.وجاەۆ تا بوقاەۆ پەن ايانوۆقا ميتينگ وتكىزۋگە رۇقسات بەرمەگەنىن جانە ولاردى جاۋاپكەرشىلىك تۋرالى الدىن-الا ەسكەرتكەنىن ايتقان بولاتىن. سونداي-اق، بوقاەۆقا ەلباسىنىڭ موراتوري جاريالاعانى جانە ونىڭ مەملەكەتتىك جەر كوميسسياسىنىڭ قۇرامىنا قابىلدانعانى دا جەتكىزىلگەن، دەگەنمەن سوتتالۋشى ميتينگ وتكىزۋ يدەياسىنان باس تارتپاعان.
وسى اپتادا ميتينگكە قاتىسقانداردان جاۋاپ الىنا باستادى. شەرۋگە قاراباتان كەنتىندەگى جۇمىسشىلار بەلسەندى قاتىسقان بولاتىن. ولار ميتينگ جايلى جۇمىس ورنىنان جانە الەۋمەتتىك جەلىلەردەن ەستىگەندەرىن جانە شەرۋدە بوقاەۆتى تانىعاندارىن ايتتى. جۇمىسشىلاردىڭ سوزدەرىنەن سوتتالۋشىلارعا تاعىلىپ وتىرعان ۇلتتىق ارازدىق تۋدىرۋ ايىبى دالەلدەنىپ جاتىر. بوقاەۆ پەن ايانوۆ جالعان اقپارات تاراتۋ ارقىلى حالىقتىڭ پاتريوتتىق سەزىمىن وياتىپ، كوبىرەك ادام جيناۋدى كوزدەگەن.
«مەن تالعات دوسىممەن سويلەسكەندە، ول ماعان ميتينگ بولايىن دەپ جاتىر، قازاقتىڭ جەرى قىتايعا وتەيىن دەپ جاتىر، بولاشاعىمىزدى ويلاپ، قىتايلىقتارعا قۇل بولىپ كەتپەيىك، بالالارىمىز قۇلدىققا كەتىپ قالماسىن، سول ءۇشىن بىرگە كوتەرىلەيىك، اينالاڭداعى ادامداردىڭ بارلىعىنا رەپوست جاساپ ايت دەدى. ول ميتينگتى ەشقايسىسى بىلمەي قالماسىن دەپ ەسكەرتتى. ءار قازاقتىڭ ەلىنە دەگەن پاتريوتتىق سەزىمى بولادى عوي، مەن وسىنى ەستىگەننەن كەيىن بارلىعىنا ايتۋىم مىندەت دەپ سانادىم. قازاقتىڭ جەرى ساتىلايىن دەپ جاتىر دەگەن سوڭ مەن اينالامداعى تانىستارىما، دوستارىما، جۇمىستا جۇرگەندەرگە ايتىپ ءجۇردىم. وسىلايشا، جينالامىز دەپ شەشتىك»، - دەدى ا.جارىلعاسىنوۆ.
سوت وتىرىسىندا تالعات ايانوۆ كۋاگەردىڭ ايتقانىنىڭ بارلىعى دۇرىس ەكەندىگىن ايتتى. وتىرىستا كۋالىك ەتكەن جۇمىسشىلاردىڭ بارلىعى قازاقستان
جەرى قىتايعا ساتىلادى دەگەندى ەستىگەندىكتەن عانا ميتينگكە ەش ويلانباستان شىققاندارىن جەتكىزدى.
كۋاگەرلەردىڭ جاۋاپتارىنان بەلسەندىلەردىڭ كىناسى دالەلدەنىپ، شىندىقتىڭ بەتى اشىلا باستاعاندىقتان بولار، سوتتالۋشىلارعا قولداۋ كورسەتۋ نيەتىمەن الماتىدان بەلگىلى وپپوزيتسيا سەركەلەرى گۇلجان ەرعاليەۆا مەن رىسبەك سارسەنبايۇلى ۇشىپ كەلدى. ءتىپتى، گۇلجان ەرعاليەۆا «بوقاەۆ پەن ايانوۆ كىناسىن مويىنداۋى كەرەك» دەپ مالىمدەمە جاسادى. ونىڭ ايتۋىنشا، اتىراۋدا ءىسى قارالىپ جاتقان ماكس بوقاەۆ پەن تالعات ايانوۆتىڭ ايىپ تاعىلعان كەي باپتار بويىنشا كىناسى بار. سوندىقتان، گ.ەرعاليەۆا مەن ر.سارسەنبايۇلى سوتتالۋشىلاردى پروتسەسسۋالدىق كەلىسىمگە قول قويۋعا شاقىرۋ ءۇشىن سۋديا گ.داۋلەشوۆادان ولارمەن ءبىر ساعاتقا كەزدەستىرۋدى ءوتىنىپ حات تا جازدى.
«پروتسەسس تە، تاعىلىپ وتىرعان ايىپ تا وتە كۇردەلى. ولار قىلمىستىق كودەكستىڭ «زاڭسىز ميتينگ ۇيىمداستىرىپ، زاڭسىز شەرۋگە قاتىستى»، «جالعان اقپارات تاراتتى»، «الەۋمەتتىك جانە ۇلتتىق ارازدىق تۋدىردى» دەگەن باپتار بويىنشا ايىپتالىپ جاتىر. راس، جىگىتتەر ميتينگتى ۇيىمداستىردى، حالىق اراسىندا ناسيحات جۇرگىزىپ، ولاردى قاتىسۋعا دا شاقىردى. مىنە، وسى باپتار بويىنشا جىگىتتەر ايىبىن مويىنداۋى كەرەك دەپ ويلايمىن. ال، قر قىلمىستىق كودەكسىنىڭ 174 باپ، 2 ءبولىمى بويىنشا تاعىلعان ايىپ وتە كۇردەلى. مەنىڭ ويىمشا، كەز كەلگەن پروتسەستە كەلىسىم بولۋى ءتيىس. جانە ول زاڭدىق تۇرعىداعى دۇرىس كەلىسىم پروتسەسى بولۋى كەرەك»، - دەگەن گۇلجان ەرعاليەۆا، بۇل سالادا ءبىراز تاجىريبەسى بار اعا بۋىن رەتىندە، سوتتالۋشىلاردى اقىلعا شاقىردى جانە مەملەكەتتىك ايىپتاۋشىلار مەن قورعاۋشى تاراپقا كەلىسىم ۇستەلىنە وتىرۋعا كەڭەس بەردى.
«ارينە، شەشىمدى جىگىتتەردىڭ (ماكس پەن تالعات – ەسكەرتپ.) وزدەرى قابىلدايدى. بىراق، ولار الدىڭعى ەكى باپ بويىنشا ايىبىن موينىنا الۋى كەرەك. قانشا دەگەنمەن، ولار ەرەسەك ازاماتتار عوي. بولار جايت بولدى»، - دەدى گۇلجان ەرعاليەۆا.
دەسەك تە، №2 اتىراۋ قالالىق سوتىندا قارالىپ جاتقان «جەر داۋىنان» تۋىنداعان قىلمىستىق ءىستىڭ سوڭعى نۇكتەسىن ءادىل سوت قويار.
اتاپ وتسەك، وتكەن اپتاداعى سوت پروتسەسىندە قورعاۋشى تاراپ بوقاەۆقا قاتىستى بۇلتارتپاۋ شاراسىن وزگەرتۋدى، ونى تەرگەۋ اباقتىسىنان بوساتىپ، ۇيقاماققا الۋدى سۇرادى. ال تالعات ايانوۆ م.بوقاەۆتى ەلەكتروندىق «براسلەتپەن» بولسا دا بوساتۋدى ءوتىندى. «بۇنداي «براسلەتتەر» كوپ ساتىپ الىنعان، ولار بوسقا جاتپاسىن»، - دەپ كۇلدى ول. بوقاەۆ بولسا، سوت وتىرىسى بارىسىندا بىرنەشە رەت ءتارتىپ بۇزىپ، ايعايعا باسىپ، كەلگەن كۋاگەرلەرگە ميتينگكە قاتىسقانى ءۇشىن العىسىن جاۋدىرىپ، ءوزىنىڭ ارەكەتتەرىن تۇسىندىرۋمەن بولدى. سوت پروتسەسىنىڭ نەمەن اياقتالاتىنى - ۋاقىت ەنشىسىندە...
abai.kz