سەنبى, 23 قاراشا 2024
جاڭالىقتار 3562 0 پىكىر 2 قىركۇيەك, 2010 ساعات 07:46

وركەن كەنجەبەك. «پرەزيدەنتتىكتەن» باس تارتامىن

ايدىڭ-كۇننىڭ امانىندا رەسەيدەگى ۇلتتىق رەسپۋبليكالاردىڭ باسشىلارى ءۇش سوزدەن وزدەرىنە ۇكىم شىعارىپ جاتىر. رامزان قادىروۆتىڭ رياسىز باستاماسىنىڭ تەزدەتىپ قولداۋ تاپقانىنا «تاڭىمىز» بار.

قادىروۆتىڭ دەپۋتاتتارىنا ارناعان سوزىنە داعىستان، ينگۋشەتيا، قاباردى-بالقار، قاراشاي-شەركەس رەسپۋبليكالارىنىڭ باسشىلارى دا اسكەري بۇيرىق العانداي، باستارىن شۇلعىپ قالدى. ۋدمۋرتيا پرەزيدەنتى الەكساندر ۆولكوۆ قازىر-اق «پرەزيدەنتتىكتەن» قۇتىلۋعا اسىق. ول «رەسپۋبليكادا پرەزيدەنتتەر ەمەس، ايتالىق رەسپۋبليكا باسشىلارى بولۋى ءتيىس»، - دەگەن پالساپاعا كوشىپتى. ماري ەل رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى لەونيد ماركەلوۆتىڭ دە ايتارى وسى. بۋرياتيا باسشىسى ۆياچەسلاۆ ناگوۆيتسىن ءوز لاۋازىمىن باسقاشا اتاۋ تۋرالى ءوتىنىشىن حالىق حۋرالىنا (پارلامەنت) جولداپ جىبەردى. سوندا ولارعا ەسىكتەگى التىن جالاتىلعان تاقتايشالارىن اۋىستىرۋ ارمان بوپ كەلىپتى... وسى كەزگە دەيىن. بۇعان، ارينە ەشكىم سەنبەيدى. سەبەبى، ات اۋىستىرۋ اكتسياسىندا اق جايمانى قارا جىپپەن كوكتەگەن كرەمل ساياساتى جاتىر.

ايدىڭ-كۇننىڭ امانىندا رەسەيدەگى ۇلتتىق رەسپۋبليكالاردىڭ باسشىلارى ءۇش سوزدەن وزدەرىنە ۇكىم شىعارىپ جاتىر. رامزان قادىروۆتىڭ رياسىز باستاماسىنىڭ تەزدەتىپ قولداۋ تاپقانىنا «تاڭىمىز» بار.

قادىروۆتىڭ دەپۋتاتتارىنا ارناعان سوزىنە داعىستان، ينگۋشەتيا، قاباردى-بالقار، قاراشاي-شەركەس رەسپۋبليكالارىنىڭ باسشىلارى دا اسكەري بۇيرىق العانداي، باستارىن شۇلعىپ قالدى. ۋدمۋرتيا پرەزيدەنتى الەكساندر ۆولكوۆ قازىر-اق «پرەزيدەنتتىكتەن» قۇتىلۋعا اسىق. ول «رەسپۋبليكادا پرەزيدەنتتەر ەمەس، ايتالىق رەسپۋبليكا باسشىلارى بولۋى ءتيىس»، - دەگەن پالساپاعا كوشىپتى. ماري ەل رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى لەونيد ماركەلوۆتىڭ دە ايتارى وسى. بۋرياتيا باسشىسى ۆياچەسلاۆ ناگوۆيتسىن ءوز لاۋازىمىن باسقاشا اتاۋ تۋرالى ءوتىنىشىن حالىق حۋرالىنا (پارلامەنت) جولداپ جىبەردى. سوندا ولارعا ەسىكتەگى التىن جالاتىلعان تاقتايشالارىن اۋىستىرۋ ارمان بوپ كەلىپتى... وسى كەزگە دەيىن. بۇعان، ارينە ەشكىم سەنبەيدى. سەبەبى، ات اۋىستىرۋ اكتسياسىندا اق جايمانى قارا جىپپەن كوكتەگەن كرەمل ساياساتى جاتىر.

بارىنەن بۇرىن باۋىرلاس باشقۇرت، تاتار اعايىن ءۇشىن تارىلعان ورىستە تىنىستاۋ، يمپەريالىق ساياساتقا يىلمەۋ قيىنداپ بارادى. ەستەرىڭىزدە بولسا، باشقۇرت قۇرىلتايى ورتالىقتىڭ استامشىل ساياساتىن اشىق ايىپتاعان بولاتىن. سونداعى ماسكەۋ باعىتىنا ايتىلعان مىردەي سوزدەردەن سوڭ، پرەزيدەنت مۇرتازا راحىموۆ مانسابىن قيدى. وسىدان سوڭ، باسشىلىققا كەلگەن رۇستەم حاميتوۆتىڭ جان-جۇيكەسى كىممەن جاقىن بولاتىنى ايان شىعار. ول دا «پرەزيدەنت» سوزىنەن پالە كورىپتى. تاتارستان عانا بۇل دۇرمەكتەن تىس. ماسكەۋدىڭ ىزعارىنا رۋستام ميننيحانوۆتىڭ (تاتارستان پرەزيدەنتى) قاشان ىعاتىنىن ۋاقىتتىڭ ەنشىسىنە قالدىردىق. ازىرگە... كرەمل زاڭناماسىندا بەكىتىلگەن فەدەراتيۆتىك قۇرىلىمدى قايتا قاراپ، ۋنيتارلى ەل بولۋدىڭ قامىنا كىرىستى. كەشەندى كىرىسىپتى. العاشىندا رەسەيدىڭ كونستيتۋتسيالىق سوتى ارنايى ۇيعارىممەن بىرقاتار ۇلتتىق رەسپۋبليكالارداعى زاڭداردان «سۋۆەرەنيتەت» تۋرالى باپتاردى الىپ تاستاۋدى تالاپ ەتتى. ەندىگىسى مىناۋ. بۇدان كەيىن ۇلتتىق رەسپۋبليكالار مەن وبلىستاردى قوسىپ جىبەرۋگە قارەكەتتەنۋى كادىك. «اسا قۇپيا» گريفى قويىلعان قۇجاتتاردىڭ سىزباسى «وڭتايلاندىرۋ»، «بيۋدجەت قارجىسىن ۇنەمدەۋ» دەگەن جەلەۋلەرمەن كورىنىس تاۋىپ جاتسا، قايتەسىز؟ ايتالىق، ورىنبور وبلىسىنا اپارىپ باشقۇرتستاندى قوسا سالسا.. قالاي دەسەك تە، بۇل ءتۇبى تۇركى تاتار، تىۆا، ساحا، باشقۇرت، چۋۆاش ۇلتتارىنىڭ ءوزىن-ءوزى ساقتاۋ قابىلەتىنە سىناق بولماق. تەك وسى سىناقتىڭ تاريحتىڭ قايتا كەلەر الەۋەتىنە تاپ بولۋىن تىلەيىك.


«اباي-اقپارات»

 

0 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

سىني-ەسسە

«تالاسبەك سىيلىعى»: تالقاندالعان تالعام...

اباي ماۋقاراۇلى 1464
بىلگەنگە مارجان

«شىعىس تۇركىستان مەملەكەتى بەيبىت تۇردە جوعالدى»

ءالىمجان ءاشىمۇلى 3231
ءبىرتۋار

شوقاننىڭ ءازىل-سىقاقتارى

باعدات اقىلبەكوۆ 5338