بۇگىن ەلورداداعى «جاستار تەاترىندا» قازاقستان رەسپۋبليكاسى تاۋلسىزدىگىنىڭ 25 جىلدىعىنا ارنالىپ «قىتايعا بايلانۋ» اتتى كونتسەرت ءوتتى. قىتاي يەروگليفىندە جازىلعان كونتسەرتتىڭ     ورىسشا اۋدارماسى «پريۆيازاننوست ك كيتايۋ» دەپ اتالىپتى.  قازاقشاعا قوتارساق – «قىتايعا بايلانۋ». حانزۋ تىلىنەن حابارىمىز شامالى بولعاندىقتان تۇپنۇسقانى تانىپ، وقي المادىق. بالكىم، كونتسەرتتىڭ اتى «قىتايعا بايلانۋ» ەمەس، «قىتايعا تارتىلۋ» شىعار؟.. قازاقى ءتىلدىڭ قالپى مەن ءسوزدىڭ كوركەمدىگىنە سالساق، «پريۆيازاننوست ك كيتايۋ» -دى «قىتايعا ساپار» دەپ ەركىن تارجىمالاۋعا دا بولار، قالاي دەسەك تە، قحر-ءدىڭ قازاقستانداعى توتەنشە جانە وكىلەتتى ەلشىلىك قىزمەتىن ۋاقىتشا اتقارۋشى يۋ ديان پي حانىم قاتىسقان كونتسەرتتىڭ اتاۋى «قىتايعا بايلانۋ» دەگەندى اڭعارتتى. ونىڭ ۇستىنە قازاقستانداعى مەملەكەتتىك ءتىلدىڭ كونستيتۋتسيالىق مارتەبەسىن قحر ەلشىسى كەزەكتى رەت ۇمىت قالدىرىپ، كونتسەرتتىڭ رەسمي كىرىسپە بولىگىندە اۋدارماشى قىزدى ورىسشا سويلەۋگە ءماجبۇر ەتتى. «كەزەكتى رەت» دەيتىن سەبەبەمىز، قىتاي مەن ورىس ەلشىلىگى عانا وزدەرىنىڭ ەلشىلىك ميسسياسىندا وسى كۇنگە دەيىن قازاق تىلىندە قارىم-قاتىناس جاساعان ەمەس. ءبىزدىڭ بۇل ءسوزىمىز ەلشىلەر قازاق تىلىندە سويلەسىن دەگەندى استە بىلدىرمەيدى. الايدا، مىسالى اقش ەلشىلىگى قازاق تىلىندە سويلەپ، جازا الاتىن اۋدارماشىلاردىڭ قىزمەتىنە جۇگىنگەندى قولاي كورەدى. باتىس، اراب، تۇرىك ەلشىلىگى دە قازاقستاندا مارتەبەسى اتازاڭمەن ايشىقتالعان ءتىلدى – قازاق ءتىلىن قۇرمەت تۇتادى.

ءجا، سونىمەن كونتسەرتىمىزگە ورالايىق. «جاستار تەاترىندا» وتكەن كونتسەرتكە ىلە-قازاق اۆتونومدى اۋدانىنىڭ ونەرپازدارىن ءزۇنۇن اكبار جولداس باسقارىپ كەلىپتى. ءزۇنۇن جولداس قازاق-قىتاي قارىم-قاتىناسىنىڭ جىل وتكەن سايىن جاقسارىپ، تەرەڭدەپ بارا جاتقانىن ايتىپ تۇرىپ: «قازاقستان – اشىق تەڭىز جولىنا شىعا المايتىن جالعىز ەل»، -  دەدى. بۇل شاماسى  ونىڭ: «قازاقستاننىڭ مۇحيتى - قىتاي» دەگەنى بولسا كەرەك. ال، ەلشى حانىم قازاق پەن قىتاي اراسىنداعى ەلشىلىك قىزمەتتىڭ بەرىك ورناعانىنا 25 جىل تولعانىن اتاپ ءوتىپ، جۇڭگو مەملەكەتىنىڭ باتىس ولكەسىندەگى تابيعاتتىڭ سۇلۋلىعىنا، ادامداردىڭ سۇلۋلىعىنا كادىمىگىدەي ماداق ايتتى.

ءسوز جوق،  ىلە-قازاق اۆتونومدى اۋدانىنىڭ ونەرپازدارى قويعان كونتسەرت وتە تارتىمدى بولدى. قازاقتىڭ، ۇيعىر حالقىنىڭ، حانزۋ جۇرتىنىڭ اندەرى كەزەك شىرقالىپ، ءبيى بيلەندى.  كونتسەرت سوڭى قازاق توبى مەن بىرگە جالپى كوپشىلىكتىڭ ايگىلى «قارا جورعا» ءبيىن بيلەۋمەن اياقتالدى. كونتسەرتكە نەگىزىنەن قحر-دا تۋىپ اتاجۇرتىنا ورالعان اعايىن كوپ بارعان سياقتى. ولاردىڭ باباقونىسىنا كىندىگىنەن بايلانعان قازاقتار ەكەنى كورىنىپ تۇردى.

ومار حامزا

Abai.kz