وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسىندا قازاقستان رەسپۋبليكاسى تاۋەلسىزدىگىنىڭ 25 جىلدىعىنا ارنالعان «ۇلى دالا ەلى - تاۋەلسىزدىكتىڭ 25 نەگىزى» اتتى 25 جۇلدىزدى كۇن اكتسياسى باستاۋ الدى.

جۇلدىزدى 25 كۇننىڭ ءبىرىنشى كۇنى - «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ كونستيتۋتسياسى» دەپ اتالىپ، شىمكەنت قالاسىنداعى «كورمە» ورتالىعىندا «تاۋەلسىزدىك جەتىستىكتەرى» اتتى تانىستىرىلىمدىق كورمە كەشەنىنىڭ اشىلۋىمەن باستالدى.

شاراعا قاتىسقان وبلىس اكىمى جانسەيىت تۇيمەباەۆ بارشا وڭتۇستىكقازاقستاندىقتاردى تاۋەلسىزدىك تويىمەن قۇتتىقتاپ، ەلىمىزدىڭ جەتكەن جەتىستىكتەرى مەن اتا زاڭنىڭ ءمان-ماعىناسىنا توقتالدى. 

«قازاقستان رەسپۋبليكاسى تاۋەلسىزدىگىنىڭ تاريحى تەرەڭدە جاتىر. 1991 جىلعى 16 - جەلتوقساندا «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىك تاۋەلسىزدىگى تۋرالى» كونستيتۋتسيالىق زاڭى قابىلداندى. تاۋەلسىزدىك - ءبىزدىڭ ۇرپاققا بەرىلگەن ۇلكەن باقىت، حالقىمىزدىڭ ماڭگىلىك قۇندىلىعى. تاۋەلسىزدىكتىڭ ارقاسىندا قول جەتكەن ءىرى جەڭىستەرگە دالەل بولاتىن مىسالدار وتە كوپ. ماسەلەن، شيرەك عاسىردا قازاقستاندا ازاماتتىق قىزمەتكەرلەردىڭ جالاقىسى 17,6 ەسەگە وسسە، قازاقستاندىقتاردىڭ كۇتىلەتىن ءومىر ءسۇرۋ ۇزاقتىعى 4,4 جاسقا ۇلعايدى. 25 جىل ىشىندە قازاقستاندا بالانىڭ تۋىنا وراي تولەنەتىن جاردەماقى 7 ەسە كوبەيدى. سوڭعى 17 جىلدا جۇمىسسىزدىق كورسەتكىشى 2,7 ەسەگە ازايدى.  بۇل مەملەكەت باسشىسى نۇرسۇلتان ءابىشۇلى نازارباەۆتىڭ ساليحالى ساياساتىنىڭ ارقاسىندا قول جەتكىزگەن بەلەستەر»، - دەدى ج.تۇيمەباەۆ.

 «تاۋەلسىزدىك جەتىستىكتەرى» اتتى تانىستىرىلىمدىق كورمە ەلىمىزدىڭ شيرەك عاسىردا قول جەتكىزگەن جوعارى كورسەتكىشتەرى - «قازاقستان 2050» ستراتەگياسى، ەلورداسى - استانانىڭ دامۋى، يندۋستريالدى-يننوۆاتسيالىق دامۋ باعدارلاماسى، «ماڭگىلىك ەل» جالپىۇلتتىق يدەياسى، الەمدىك جانە ءداستۇرلى دىندەر كوشباسشىلارىنىڭ سەزى سىندى 14 تاقىرىپتىق بولىمنەن تۇرسا، قالعان 12 ءبولىم وڭتۇستىك قازاقستاننىڭ الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق كورسەتكىشتەرى مەن شاعىن جانە ورتا بيزنەستىڭ دامۋى، تۇرعىن ءۇي قۇرىلىسى، اۋىل شارۋاشىلىعى مەن ءبىلىم، مادەنيەت، سپورت جانە ءتۋريزمنىڭ دامۋىنا ارنالدى.

سونىمەن بىرگە، شارا اياسىندا ەگىز تۋىلعان نارەستەلەردىڭ اتا-انالارىنا تۋ تۋرالى كۋالىكتەر بەرىلىپ، قوعام ومىرىنە ەتەنە ارالاسىپ، بەلسەندى كوزگە ءتۇسىپ جۇرگەن 16 جاسقا تولعان ازاماتتارعا جەكە كۋالىكتەر تاپسىرىلدى. ال مەرەكە قارساڭىندا شاڭىراق كوتەرىپ، وتباسىن قۇرعان جاس جۇبايلارعا نەكە كۋالىگى تابىستالدى.

«قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ كونستيتۋتسياسى» جۇلدىزدى كۇنىندەگى شارالار مۇنىمەن بىتپەيدى. كەشكە دەيىن اۋدان، قالالارداعى كىتاپحانالاردا «جەتى جارعى» كىتاپ كورمەلەرى ۇيىمداستىرىلىپ، مادەنيەت مەكەمەلەرىندە زيالى قاۋىمنىڭ قاتىسۋىمەن «مەملەكەتتىلىك تاريحى» جوباسى وتپەك. سونداي-اق، جاستارعا ارنالعان «جانۇيا» قىسقامەتراجدى ءفيلمىنىڭ تۇساۋكەسەرى وتسە، ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارىندا «ايبارلى اتا زاڭ» تاقىبىرىندا اشىق ساباقتار ۇيىمداستىرىلادى.  

تاۋەلسىزدىك جىلدارىندا ءوڭىر ەكونوميكاسىنا 3 ترلن. 300 ملرد تەڭگەدەن استام ينۆەستيتسيا تارتىلدى. سونداي-اق، وسى جىلدار ىشىندە 347 دەنساۋلىق ساقتاۋ نىسانى، 491 مەكتەپ، 1491 بالاباقشا پايدالانۋعا بەرىلدى. ال ونەركاسىپ ءونىمىنىڭ كولەمى 24,1 ملرد. تەڭگەدەن 670,4 ملرد. تەڭگەگە ارتسا، اۋىل شارۋاشىلىعى 20,0 ملرد. تەڭگەدەن 426,9 ملرد. تەڭگەگە وسكەن. سونىمەن قاتار، 25 جىلدا ءوڭىر حالقىنىڭ سانى 1,8 ميلليوننان  2,8 ميلليونعا جەتىپ، 1 ميلليونعا ارتقان. شيرەك عاسىردا 2001 جىلى بۇكىل مەملەكەتىمىزدىڭ بيۋدجەتى 508 ملرد. تەڭگە بولسا، بۇگىندە تەك وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسىنىڭ بيۋدجەتى 550 ملرد. تەڭگەگە جەتىپ وتىر.

ايتا كەتۋ كەرەك، قاراشانىڭ 21 مەن جەلتوقسان ايىنىڭ 15 كۇنى ارالىعىندا وتەتىن «ۇلى دالا ەلى - تاۋەلسىزدىكتىڭ 25 نەگىزى» اتتى 25 جۇلدىزدى كۇن اكتسياسى «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ كونستيتۋتسياسى»، «مەملەكەتتىك رامىزدەر»، «مەملەكەتتىك شەكارا»، «مەملەكەتتىك ءتىل»، «جاھاندىق باستامالار»، «ازاماتتىق قوعام»، «بىرەگەيلىك جانە بىرلىك»، «ۇلتتىق ۆاليۋتا»، «يادرولىق قارۋسىز الەم»، «عىلىم مەن جاڭا تەحنولوگيالار»، «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى ينستيتۋتى»، «وتباسىلىق قۇندىلىقتار»، «ۇلت ساۋلىعى»، «سپورت جەتىستىكتەرى»، «جالپىعا ورتاق ەڭبەك قوعامى»، «مادەنيەت جانە رۋحانيات»، «نۇرلى جول»، «نۇرلى بولاشاق»، ء«بىلىم»، «الەۋمەتتىك جاڭعىرتۋ»، «ەكسپو «جاسىل» تەحنولوگيالارى»، «يندۋستريالاندىرۋ»، «قۋاتتى قازاقستان – قۋاتتى وڭىرلەر»، «استانا»، «ماڭگىلىك ەلدىڭ» ماڭگىلىك قۇندىلىقتارى»  سىندى ءتۇرلى اتاۋلارمەن تاۋەلسىزدىك  جەتىستىكتەرىن باياندايتىن 80-گە جۋىق تاعىلىمى مول جيىن، مەرەكەلەرىمەن جالعاسىن تابادى.

Abai.kz