اقش-تا تۇتقىندا وتىرعان قازاق بالاسى جاندوس باقىتبەكۇلى: «كىناسىزدىگىمدى دالەلدەۋگە ءوز ەلىم نەمكەتتى قاراۋدا»
قازاقتىڭ ءبىر قۇلىنى مۇحيتتىڭ ارعى جاعىندا جالا جابىلىپ جازىقسىز قاماۋدا جاتىر. ءوزىنىڭ قانداي «قىلمىس» جاساپ قويعانىن جاندوس جانى شىرقىراپ تومەندە اشىق جازىپ وتىر.
اقش پوليتسياسىنىڭ جاندوستى تەرگەۋگە العانىنا ون شاقتى كۇننەن اسىپ بارادى. الايدا، جاناشىر جاقىندارى مەن دوستارىنان وزگە تىرس ەتىپ ءۇن شىعارعان قازاق قاۋىمى كورىنبەي تۇر. بىزدەن باسقا ەلدىڭ ءبىر ازاماتى تاپ جاندوس سياقى كەپكە ۇشىراپ قالسا، ساياسي پارتيالارىنان باستاپ قوعامدىق ۇيىمدارى مەن قوزعالىستار، بەلگىلى تۇلعالار ارا ءتۇسىپ اراشا سۇراپ جاتادى. ءباسپاسوزى الەمدى شۋلاتىپ جىبەرەدى. ال، بىزدىكى نە ۇنسىزدىك؟ نە دەگەن بەيعامدىق؟ نەتكەن نەمكەتتىلىك؟!.
وسى ساۋالداردى قويا وتىرىپ ءبىز سىرتقى ىستەر مينيسترلىگىن، ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترلىگىن، قازاق ءباسپاسوزىن، جاستار مەن ستۋدەنتتەردىڭ ۇيىمدارىن بەلسەندىلىك تانىتىپ، جاندوس باۋىرىمىزدىڭ تاعىدىرىن تالكەككە سالماۋ ءۇشىن ارەكەت جاساۋعا شاقىرامىز.
ءبىر قازاق - بار قازاق، بار قازاق - ءبىر قازاق!
«اباي-اقپارات».
جاندوستىڭ حاتى:
قازاقتىڭ ءبىر قۇلىنى مۇحيتتىڭ ارعى جاعىندا جالا جابىلىپ جازىقسىز قاماۋدا جاتىر. ءوزىنىڭ قانداي «قىلمىس» جاساپ قويعانىن جاندوس جانى شىرقىراپ تومەندە اشىق جازىپ وتىر.
اقش پوليتسياسىنىڭ جاندوستى تەرگەۋگە العانىنا ون شاقتى كۇننەن اسىپ بارادى. الايدا، جاناشىر جاقىندارى مەن دوستارىنان وزگە تىرس ەتىپ ءۇن شىعارعان قازاق قاۋىمى كورىنبەي تۇر. بىزدەن باسقا ەلدىڭ ءبىر ازاماتى تاپ جاندوس سياقى كەپكە ۇشىراپ قالسا، ساياسي پارتيالارىنان باستاپ قوعامدىق ۇيىمدارى مەن قوزعالىستار، بەلگىلى تۇلعالار ارا ءتۇسىپ اراشا سۇراپ جاتادى. ءباسپاسوزى الەمدى شۋلاتىپ جىبەرەدى. ال، بىزدىكى نە ۇنسىزدىك؟ نە دەگەن بەيعامدىق؟ نەتكەن نەمكەتتىلىك؟!.
وسى ساۋالداردى قويا وتىرىپ ءبىز سىرتقى ىستەر مينيسترلىگىن، ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترلىگىن، قازاق ءباسپاسوزىن، جاستار مەن ستۋدەنتتەردىڭ ۇيىمدارىن بەلسەندىلىك تانىتىپ، جاندوس باۋىرىمىزدىڭ تاعىدىرىن تالكەككە سالماۋ ءۇشىن ارەكەت جاساۋعا شاقىرامىز.
ءبىر قازاق - بار قازاق، بار قازاق - ءبىر قازاق!
«اباي-اقپارات».
جاندوستىڭ حاتى:
«مەنىڭ جايىمدى كوبىڭىز بىلەتىن بولارسىزدار، جازىقسىز جازالانىپ وتىرعاندىعىم دا بىرازىڭىزعا بەلگىلى ەكەنى انىق. يا، ماقسات جەتەلەپ، امەريكا ەلىنە بارىپ، قايتاتىن ۋاقىت تا جاقىنداپ قالعان كەزدە، امەريكالىق "ستراتەگتەردىڭ" اۋىنا قارماقسىز ءىلىنىپ قالدىم. امەريكا مەنى جىبەرگىسى كەلمەدى مە، تەڭىز سامالى كەرى ەستى مە، قايدام، قايدان شىققانى بەلگىسىز، ەكى قىز ماعان تاپا-تال تۇستە "وسىلاي جاسادىڭ" دەپ، ادام سەنگىسىز جالا جاۋىپ كەتتى. مەنىڭ بار ويىم ولارعا كومەكتەسۋ بولىپ ەدى عوي...
تامىزدىڭ ءبىر جايما شۋاق كۇنى، "Magic Forest" اتالاتىن پاركىندەگى كەزەكتى جۇمىس كۇنىندە "Slide", قازاقشا ايتقاندا، "سىرعاناق" دەگەن اتتراكتسيوندا جۇمىس ىستەپ جاتقان ەدىم. تۇسكى اس ۋاقىتى دا كەلىپ، 25 مينۋتتىق كۇندەلىكتى ۇزىلىسكە شىقتىق. ءبىر اللاھىم بەتىن ارى قىلسىن، بۇلداپ وتىرعان جايىم جوق، رامازان ايىندا ورازا تۇتىپ جۇرگەندىكتەن، تاماق ىشپەيمىن، سوسىن دوستار بىرىگىپ، فۋتبول جايلى سويلەسىپ وتىرعانبىز. ساعات 12.10 شاماسىندا كەنەت مەنى باستىعىم شاقىرتتى، مەيلى دەپ ارتىنان ەرىپ وتىردىم. كەلە جاتقانىمىزدا باستىعىم Shelli ماعان: "سەن ءبىر قىزدىڭ ۇياتتى جەرىنە قولىڭدى سۇعىپسىن عوي",- دەدى. شاتاستىرىپ العان بولار دەدىم دە، تاڭقالىسىمدا شەك جوق، سىرتقا شىقتىم. پارك سىرتىندا 5 مينۋتتاي تۇرعان سوڭ، ءمان-جايدى تولىق سۇراماستان، كوپ كۇتتىرمەي مەنى پوليتسيا ماشيناسى كەلىپ، الىپ كەتتى. ويىمدا جامان وي جوق، قارسىلاسپادىم. بولىمشەدە مەنەن نە بولعانى جايلى انىقتاما الدى، كەشكە دەيىن سوندا بولدىم. جانىمدا دوسىم بولاتىن. كەش اۋا ويىمىزدا ەرتەڭگى كۇن، "ۇيگە قايتامىز" ،- دەپ سۇراساق، جىبەرگىلەرى جوق. مەن سوندا قالدىم، ەرتەڭىندە عانا مەنى تۇتقىنداعاندىقتارىن ءبىلدىم.
سونداعى مەنىڭ جازىعىم، سول سىرعاناقتان سىرعاناۋعا ارنالعان كەنەپ قابىنا دۇرىس وتىرماي، تومەن قۇلاپ بارا جاتقان قىزدى اياعىنان ۇستاپ، ارتقا تارتىپ دۇرىس وتىرۋىنا كومەكتەسكەنىم. ال ول قىزدىڭ پوليتسيا قىزمەتكەرىنە بەرگەن انىقتاماسىن كورسەڭىز... جاعاڭىزدى ۇستايسىز! مەن جاعامدى ۇستاي-ۇستاي اق جاعام قارايىپ كەتتى...
مەن قازىر ءوز كىنامنىڭ جوقتىعىن دالەلدەۋ قامىن جاساپ جاتىرمىن. بارلىعى دا ءبىر اللاھتىڭ قالاۋىمەن، مەنىڭ دە، ماعان قول ۇشىن بەرىپ جاتقان ادامداردىڭ ءىس-ارەكەتتەرى وعان تەك سەبەپكەر عانا بولىپ قالادى. قىركۇيەك ايىنىڭ 30 كۇنى سوت بولادى. سول كەزدە كىمنىڭ اق، كىمنىڭ قارا ەكەندىگى تارازىعا سالىنادى. بىراق قىستىڭ قامىن جاز ويلاۋ كەرەك. تورەلىك سوتتا، شەشىمدى تورەشى شىعارادى، ال ونىڭ بۇيرەگىنىڭ باسقا جاققا بۇرىلا سالماسىنا كىم كەپىل؟!
مەن جاتپاي-تۇرماي ىزدەنىس ۇستىندەمىن. بىراق جوعارىدا وتىرعان اعا-اپايلار مەنىڭ جايىمدى بىلە تۇرا، كوپ كوڭىل اۋدارماۋدا. ەشكىمگە لاجىم جوق، ەشكىمگە دە قاتتى ايتۋدان اۋلاقپىن، وعان مەنىڭ قۇقىعىم دا بولماق ەمەس. ءبىر ايتارىم، وسىعان جاۋاپتى ورگانداردىڭ ماعان كومەككە قول ۇشىن بەرگەندەرى شامالى كۇيىندە قالۋدا. ءبىر جاق، ء"بىز سىزگە كومەكتەسەيىك",- دەسە، ءبىر جاق مۇلدەم سالعىرتتىق تانىتىپ وتىر. مەن اللاھ تاعالادان باسقا ەشكىمگە جالىنبايمىن، ەشكىمنەن دە تىلەنىپ كومەك سۇرامايمىن دا. دەگەنمەن دە، ەل جۇگىن ارقالاپ وتىرعان اعا-اپايلار شەتەلدەگى ۇلدارىڭىز - مەنىڭ حالىمە بەيقام قاراپ، ءجۇن كورپەنى جىلى جامىلىپ جاتقاندارىڭىز مەنى تاڭ قالدىرادى. وتاندىق باق وكىلدەرىنىڭ ينتەرنەت پەن گازەت بەتتەرىندەگى ماقالالارى بوس، مىلجىڭعا بەرگىسىز سوزدەرمەن تابالاۋعا عانا شامالارى جەتتى. ءتىپتى، "جاندوس كىناسىن ءىشىنارا مويىنداپ وتىر" ،- دەپ جەتكىزگەندەر دە بار، قالاي قولدارىڭىز ەرىك بەردى مۇندايعا؟..
مەنىڭ ايتارىم، وسى ماقالا-مەندەگى بار شىندىقتىڭ كوزى. ىشىنەن كىنا، كىناعا ۇقسار وبەكت تاپساڭىزدار، قيالدارىڭىز جاقسى دامىعان ەكەن دەۋ عانا قالدى مەندە!
تاريحتى ايگىلەپ، ەلىمىز ەگەمەندىك الدى. شاڭىراق تۇزەلىپ، تاۋەلسىزدىك تۋىن دا جەلبىرەتىپ، ەڭسەلى ەل بولعانىمىزعا دا 20 جىلداي بوپ قالىپتى. ەر نامىسىن قامشىلاي الاتىنداي كەز كەلدى عوي، نەگە سول اتام قازاق تۇقىمىنىڭ ءبىر تۇياعىنا ءجوندى كومەك بەرە الماۋدامىز؟!
مەن - قازاقپىن! قانىم- قازاق، جانىم قازاق دەپ جار سالادى جۇرەگىم. مەنى بىلەتىن كەز-كەلگەن ادام مەنەن اسقان پاتريوتتاردىڭ دا از ەكەنىن بىلەدى. اتتەڭ، جاۋىرىنىم جەرگە كۇرەسسىز تيمەي تۇرعاندا...
ەندەشە، قاسيەتتى رامازان ايىندا ورازا تۇتىپ جۇرگەنىمدە ماعان جابىلعان جالا وتىن سوندىرۋگە نەگە قول سوزبايسىزدار؟! ماحامبەتتەر قايدا قازىر، باتىر ءولدى دەپ، ۇرپاقتارى جەر يىسكەگەنى مە بۇل؟!
بۇل ماقالا بارىڭىزگە بولماسا دا، بىرىڭىزگە وي سالادى دەگەن ءۇمىتىم باسىم!
جاندوس باقىتبەكۇلى، 11 قىركۇيەك 2010 ج. اقش لەيك-دجوردج قالاسىنان»