باسىنان «بىلىعى» اسىپ جاتقان ماسكەۋ مەرى مەن قازاقستاننىڭ رەسەيدەگى توتەنشە جانە وكىلەتتى ەلشىسى زاۋىتبەك تۇرىسبەكوۆ «ىڭعايسىز» كەلىسىمگە كەلىپتى. ىڭعايسىز بولاتىنى سول، ەلىمىزدىڭ ەسەبىنەن باقانداي 8 ميلليون دوللاردى ماسكەۋدەگى جەر استىنا «سۇڭگىتپەك». انىعىراق ايتقاندا، ءبىزدىڭ ەلشى ز.تۇرىسبەكوۆ «رەسەيدەگى ەڭ باقۋاتتى بيزنەس-لەديدىڭ» كۇيەۋىنە ماسكەۋدە كەلەسى جىلى اشىلعالى جاتقان «بوريسوۆو» ستانساسىن العاشقىدا «استانينسكايا» دەپ اتاۋدى ۇسىنىپتى. ءوزارا تالقىلاي كەلە، كەيىن ماسكەۋلىكتەر ءسوزدى وزگەرتىپ «ساتانينسكايا» (سايتاندىق) دەپ اتاۋى مۇمكىن دەپتى. ءسويتىپ، سوڭىندا «كازاحستانسكايا» دەگەن اتاۋعا توقتاپتى... ءجاي ۇسىنسا ءبىر ءسارى عوي، زاكەڭ الگى ستانسانى ارلەۋ جۇمىستارىنا 8 ملن دوللار بولۋگە ۋادە بەرىپتى. ماسكەۋ مەرى قاتتى قۋانسا كەرەك، ساسقانىنان «بۇل - بيىلعى جەڭىستىڭ 65 جىلدىعى جانە رەسەيدەگى ۇستازدار جىلىندا قازاقستان مەن رەسەيدىڭ ستراتەگيالىق جانە وداقتىق قارىم-قاتىناسىنىڭ جارقىن ۇلگىسى» دەپ سالىپتى! پا، شىركىن، دەسەڭشى! الدە ساياسات دەگەن وسىنداي -  قابىسسا دا، قابىسپاسا دا ءسوزدى ساباقتاستىرا سالۋ ما ەكەن؟ بۇل جەردە جەڭىس پەن ۇستازدار جىلىنىڭ نە قاتىسى بار؟

وسى جاڭالىق جايلى رەسەي اقپارات قۇرالدارى الاقايلاپ الەمگە جار سالىپ جاتىر. ساڭىراۋ دا ەستيتىن داقپىرتتى تەك ءبىزدىڭ دەپۋتاتتار عانا ەستىمەپتى.

باسىنان «بىلىعى» اسىپ جاتقان ماسكەۋ مەرى مەن قازاقستاننىڭ رەسەيدەگى توتەنشە جانە وكىلەتتى ەلشىسى زاۋىتبەك تۇرىسبەكوۆ «ىڭعايسىز» كەلىسىمگە كەلىپتى. ىڭعايسىز بولاتىنى سول، ەلىمىزدىڭ ەسەبىنەن باقانداي 8 ميلليون دوللاردى ماسكەۋدەگى جەر استىنا «سۇڭگىتپەك». انىعىراق ايتقاندا، ءبىزدىڭ ەلشى ز.تۇرىسبەكوۆ «رەسەيدەگى ەڭ باقۋاتتى بيزنەس-لەديدىڭ» كۇيەۋىنە ماسكەۋدە كەلەسى جىلى اشىلعالى جاتقان «بوريسوۆو» ستانساسىن العاشقىدا «استانينسكايا» دەپ اتاۋدى ۇسىنىپتى. ءوزارا تالقىلاي كەلە، كەيىن ماسكەۋلىكتەر ءسوزدى وزگەرتىپ «ساتانينسكايا» (سايتاندىق) دەپ اتاۋى مۇمكىن دەپتى. ءسويتىپ، سوڭىندا «كازاحستانسكايا» دەگەن اتاۋعا توقتاپتى... ءجاي ۇسىنسا ءبىر ءسارى عوي، زاكەڭ الگى ستانسانى ارلەۋ جۇمىستارىنا 8 ملن دوللار بولۋگە ۋادە بەرىپتى. ماسكەۋ مەرى قاتتى قۋانسا كەرەك، ساسقانىنان «بۇل - بيىلعى جەڭىستىڭ 65 جىلدىعى جانە رەسەيدەگى ۇستازدار جىلىندا قازاقستان مەن رەسەيدىڭ ستراتەگيالىق جانە وداقتىق قارىم-قاتىناسىنىڭ جارقىن ۇلگىسى» دەپ سالىپتى! پا، شىركىن، دەسەڭشى! الدە ساياسات دەگەن وسىنداي -  قابىسسا دا، قابىسپاسا دا ءسوزدى ساباقتاستىرا سالۋ ما ەكەن؟ بۇل جەردە جەڭىس پەن ۇستازدار جىلىنىڭ نە قاتىسى بار؟

وسى جاڭالىق جايلى رەسەي اقپارات قۇرالدارى الاقايلاپ الەمگە جار سالىپ جاتىر. ساڭىراۋ دا ەستيتىن داقپىرتتى تەك ءبىزدىڭ دەپۋتاتتار عانا ەستىمەپتى.

- بۇل تۋرالى سەنەن ەندى ەستىپ تۇرمىن، - دەدى تەلەفون تۇتقاسىن كوتەرگەن الدان سمايىل بىزگە. - مەن الدىمەن ماسەلەنىڭ ءمان-جايىن انىقتاپ الايىن، سوسىن بارىپ سىزدەرگە تۇسىنىكتەمە بەرەيىن، جارايدى ما؟

«جارامايدى» دەي المايمىز. كۇتەيىك دەپ شەشتىك. جۋرناليستىك زەرتتەۋىمىز تاعى دا تۇرىسبەكوۆتىڭ «ارزان يميدجگە» ارقا سۇيەگەن بىرقاتار ماسەلەنىڭ بەتىن اشتى: بيىل ماسكەۋدەگى ءا.مولداعۇلوۆا جانە ب.مومىشۇلى اتىنداعى مەكتەپتەردى تاعى دا زاكەڭ سوڭعى ۇلگىدەگى قۇرال-جابدىقپەن «جارىلقاپ» تاستاپتى. رەسەيدەگى ەلشىلىگىمىز ماسكەۋ ءۇشىن «ءيىلىپ توسەك، جايىلىپ جاستىق». قۇرال-جابدىق بولعاندا دا، ەلىمىزدىڭ قيىر تۇكپىرىندەگى اۋىل مەكتەپتەرىنىڭ جارىماي وتىرعان  - كومپيۋتەر، مۋلتيمەديالىق قوندىرعى، ءتۇرلى وقۋلىقتار دەي مە، ايتەۋىر ءبىر ملن دوللاردىڭ دۇنيەسى. ال ماسكەۋ تاراپى الگى ەكى مەكتەپتى كۇردەلى جوندەۋدەن وتكىزۋگە 576 مىڭ دوللار عانا جۇمساپتى. سالىستىرمالى تۇردە الساق، ورىس اقىن-جازۋشىلارى اتىنداعى ورتا مەكتەپتەر ءبىزدىڭ ەلدە دە جەتەرلىك. بىراق ءبىز وسى ۋاقىتقا دەيىن  رەسەي ەلشىلىگى تاراپىنان ءدال سونداي قامقورلىق جاسالعانىن ەستىمەپپىز.

تاياۋدا الماتىدا اشىلاتىن مەترو ستانسالارىنىڭ بىرىنە «ماسكەۋ» اتاۋى بەرىلەدى ەكەن. ءبىز رەسەي فەدەراتسياسىنىڭ الماتىداعى باس كونسۋلدىعىنا تەلەفون شالىپ، سول ستانسانى ارلەۋدى ماسكەۋ موينىنا الادى ما دەپ سۇرادىق. اتى-ءجونىن اتاعىسى كەلمەگەن ءبىر قىزمەتكەر: «ونداي ماسەلە ءبىزدىڭ تاراپىمىزدان كوتەرىلگەن جوق. سوندىقتان، الماتىداعى مەترو ستانساسىن ارلەۋ جونىندە «الماتىمەتروقۇرىلىس» كومپانياسىنان سۇراڭىزدار» دەپ جاۋاپ بەردى. قايران، 8 ميلليون!.. ايتپاقشى، وتكەندە قۇرعىر كوزىم ينتەرنەت بەتىنەن ءبىر مالىمەتتى كوزىم شالىپ ەدى. قۇلسارى قالاسىندا اتاقتى مۇناي كومپانياسى كاسىپتىك-تەحنيكالىق مەكتەپتى 9 ملن دوللارعا سالىپ، پايدالانۋعا بەرىپتى. ودان دا سول اقشانى ءدال سونداي وقۋ ورنىن اشۋعا جۇمساسا نە بولار ەدى؟ بيىل شەتەلدىك ينۆەستورلارمەن كەزدەسكەن ەلباسى وسى ماسەلەگە باسا نازار اۋداردى. «تەك بيىل عانا ەلىمىزدە 150-دەن استام كاسىپورىن اشىلادى. وندا كىم جۇمىس ىستەيدى؟» -دەدى پرەزيدەنت كادر تاپشىلىعىنا قاتىستى. ودان سوڭ، جاڭا ماماندىققا وقىتاتىن وقۋ وردالارىن كوبەيتۋ قاجەتتىلىگىنە توقتالدى...

ويدى وي قوزعايدى. تاياۋدا عانا اقش-تا «كىشكەنتاي قىزداردى جىنىستىق بوپسالاۋعا يتەرمەلەدى» دەپ ايىپ تاعىلعان جاندوس باقىتبەكۇلى 1,5 مىڭ دوللار كەپىل جارنا تولەپ بوستاندىققا شىققان-دى. سول كەزدە سىرتقى ىستەر مينيسترلىگىنىڭ ءباسپاسوز حاتشىسى: «نەمەنە، سول اقشانى ءبىز تولەۋىمىز كەرەك پە؟ بىزدە ونداي اقشا جوق»، - دەپ كەرگىپ ەدى. ال مىنا جەلگە ۇشار 8 ملن دوللاردى ەسەپتەسەك، جاندوس باقىتبەكۇلىن 533 رەت كەپىلدىككە شىعارىپ الۋعا بولادى ەكەن. سوندا سىرتقى ىستەر مينيسترلىگىنە نە قىمبات؟ ءوز ازاماتى ما، الدە قىمباتقا تۇسكەن ارزان يميدج بە؟

«حالىق ءسوزى»، №14