باتىس ەلدەرىندەگى سياقتى ەمەس، قازاق ەلىندە قازاقستاندىقتاردىڭ داستارحانىن كوز الدىڭا ەتسىز ەلەستەتۋ مۇمكىن ەمەس. سودان با ەكەن، باسقا مينيسترلەرگە قاراعاندا اۋىل شارۋاشىلىعى ءمينيسترىن قازاقستاندىقتار كوبىرەك مازالايدى. قازاقستاندىقتار بولعاندا دا... كوبىرەك مازالايتىندار كوبىنەسە بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىنىڭ وكىلدەرى. وبالى نە كەرەك، بىزدەگى بۇل سالانىڭ ءمينيسترى اسىلجان مامىتبەكوۆ مىرزا ەكى كۇننىڭ بىرىندە حالىق كۇڭكىلى مەن جۋرناليستەر جەبەسىنە ءجيى ءىلىنىپ-اق جاتادى. مويىنداۋىمىز كەرەك، ءال-ءازىر «شەلەكتەپ قۇيعان جاڭبىر» اراسىنان قۇپ-قۇرعاق بولىپ... امان-ەسەن ءوتىپ كەلە جاتقان مينيسترلەرىمىزدىڭ بىرەگەيى دە وسى كىسى. ال ەندى بۇگىنگى اڭگىمە «القيسساسى» بىلاي:

ءبىزدىڭ ەلىمىزدە نە كوپ – قوعامدىق ۇيىمدار مەن قاۋىمداستىقتار كوپ. كوپ بولعانى دۇرىس، ارينە. وسىنداي «كوپتەردىڭ» قاتارىنا سوڭعى جىلدارى پالاتا دەگەندەر دە ء«بىر بۇيىرلەپ» كەپ قوسىلدى. اتاۋى ايدىك، ال اتقاراتىن تىرلىگى كوبىنەسە كوپشىلىككە بەيماعۇلىم. وسىنداي پالاتالاردىڭ ءبىرى – قازاقتىڭ اقباس تۇقىمدى ءىرى قاراسىنىڭ رەسپۋبليكالىق پالاتاسى دەپ اتالادى. كۇلسەڭىز دە، كۇلمەسەڭىز دە، ءوزىڭىز بىلەسىز، قۇرمەتتى وقىرمان، بىراق شىندىقتىڭ اتى – شىندىق. كەشە عانا وسىناۋ پالاتا مۇشەلەرىنىڭ جالپى جينالىسى بولىپ ءوتتى. جينالىستىڭ ءوزى مال جارىقتىققا قاتىستى بولعان سوڭ بۇل جينالىسقا، البەتتە، ەلىمىزدىڭ اۋىل شارۋاشىلىعى ءمينيسترى اسىلجان مامىتبەكوۆ تە قاتىستى. ءجاي عانا قاتىسقان جوق، «...قايدان شىققانىن بىلمەيمىن، ءبىزدىڭ ىشكى رىنوگىمىزدى يمپورت ەتتەر جاۋلاپ الىپتى دەگەن اڭگىمەلەر ايتىلىپ جاتىر، - دەپ ناق-ناق مالىمدەمە جاسادى، - اشىعىن ايتۋ كەرەك، بىزدە الىس-جاقىن شەت ەلدەردەن تاسىمالدانىپ جاتقان مال ەتى جوق، مۇنى دۇرىس تۇسىنىڭىزدەر. بىراق راس، يمپورتتالعان ازىن-اۋلاق ەتتەر بار، الايدا بۇلار ەت كۇيىندە ساتىلمايدى، بۇلار – ءارتۇرلى كونسەرۆىلەر مەن شۇجىقتار جاساۋعا ارنالعان. ال شۇجىق دەگەنىمىز ەت ەمەس قوي...»

ال كەرەك بولسا! اۋىل شارۋاشىلىعى ءمينيسترى اسىلجان مامىتبەكوۆ وسىلايشا جاپ-جاڭا جاڭالىق اشتى. شۇجىق دەگەنىمىز ەت ەمەس ەكەن. شۇجىق ەتتەن جاسالمايدى ەكەن. ال ول سوندا نەدەن جاسالادى؟ مۇنى ءبىز بىلە المادىق - مۇنى باسقوسۋعا قاتىسىپ وتىرعان مال سالاسىنىڭ ماماندارى دا بىلە المادى. ءمينيستردىڭ ايتۋىنا قاراعاندا، سونداي-اق، ءبىزدىڭ ەلىمىزدە ەت دەگەنىڭىز شامادان تىس كوبەيىپ كەتكەن كورىنەدى، سوندىقتان دا «ارتىق ەتتەرىمىزدى» ەكسپورتتاپ جاتقان كورىنەمىز. ماسەلەن، ءبىزدىڭ ءبىر كومپانيامىز (كومپانيا اتاۋىن مينيستر اشىپ ايتپادى) ماسكەۋلىك ءبىر كاسىپورىنمەن كەلىسىم-شارت جاساسىپتى – جاقىندا عانا. سول كەلىسىم-شارت بويىنشا وسىناۋ كومپانيا اي سايىن تۇپ-تۋرا ءبىر مىڭ توننا ەتتى ەكسپورتقا شىعارىپ جاتقان كورىنەدى. «بۇل دەگەنىڭىز – ءبىر جىلدا ون ەكى مىڭ توننا ەت دەگەن ءسوز، - دەدى مينيستر، - وسىدان ءۇش جىل بۇرىنعى 130 مىڭ باس شاماسىنداعى ءىرى قارا مالىمىز بۇگىنگى كۇنى 217 مىڭ باسقا جەتتى...»

ويپىرماي، ءا! ەكى جىلدىڭ ىشىندە ەكى ەسەگە دەيىن ءوسىپ كەتكەن بىزدەگى مال باسى وسىنشاما كوپ بولسا، وندا نەگە «كونسەرۆىلەر مەن سوسيسكالاردى» ء(مينيستردىڭ ءوز ءسوزى) يمپورتتالعان ەتتەردەن جاساپ، تۇتىنۋشىلارىمىزدى «جارىلقاپ» ءجۇرمىز؟ ماسەلەنىڭ وسى جەرى ونشا-مۇنشا ميعا قونا قويمايدى. ميعا قونا قويمايتىن مۇنداي ماسەلەلەردى... مينيستر مىرزا دا تارقاتىپ ايتىپ بەرە المادى.

ايتسە دە، وسىناۋ باسقوسۋداعى ءبىزدىڭ جانە ءبىر تاڭ قالعانىمىز – پالاتا جينالىسى... قازەكەڭنىڭ ءىرى قارا مالىنا ارنالىپ شىعارىلعان «اقباس – العا باس!» دەپ اتالاتىن جاپ-جاڭا انمەن اياقتالدى. باسقوسۋدىڭ ءبىر ۇتقان جەرى دە وسى بولدى. ءبىزدىڭ ويىمىزشا.

مارات ماداليموۆ.

Abai.kz