استانا قالاسىنىڭ تۇرعىنى ساكەن بايكەنوۆ «الەۋمەتتىك جەلىدە ۇلتتىق الاۋىزدىقتى ناسيحاتتايتىن اقپارات تاراتتى» دەگەن سەبەپپەن ەكى ايعا قاماۋعا الىندى.

ساكەن بايكەنوۆتىڭ 2015 جىلدىڭ 9 قاڭتارىندا «Facebook» الەۋمەتتىك جەلىسىندە جاريالاعان پىكىرى «ۇلتارالىق ارازدىقتى ناسيحاتتايتىن جازبا» دەپ تابىلىپ، استانا قالاسىنىڭ سارىارقا اۋداندىق №2 سوتى ونى قاماۋعا الۋعا سانكتسيا بەرگەن.

س.بايكەنوۆتىڭ ايەلى قارلىعاش ءمىرزادىلوۆانىڭ «ازاتتىق» راديوسىنىڭ تىلشىسىنە بەرگەن سۇحباتىنا قاراعاندا، ونىڭ جۇبايىن 7 ناۋرىز كۇنى تاڭەرتەڭگى ساعات 11:00 شاماسىندا الماتىداعى جالداپ تۇرىپ جاتقان پاتەرىنەن ۇقك قىزمەتكەرلەرى ۇستاپ، سول كۇنى تۇستەن كەيىن استاناعا ۇشاقپەن جەتكىزگەن. ولار ق.مىرزادىلوۆاعا تەك كۇيەۋىنىڭ «ۇلتتىق الاۋىزدىقتى قوزدىرعانى» ءۇشىن ۇستالعانىن عانا حابارلاعان، بىراق ونىڭ ناقتى قانداي ءىس-ارەكەت جاساعانىن ايتپاعان. ۇقك قىزمەتكەرلەرى بايكەنوۆپەن بىرگە ونىڭ ۇيىنەن نوۋتبۋك، iPad پلانشەتى، ەكى ۇيالى تەلەفون جانە 4G ينتەرنەت بايلانىسى مودەمىن الىپ كەتكەن. قارلىعاش ءمىرزادىلوۆا سودان بەرى استاناداعى ۇقك مەن وزگە قۇقىق قورعاۋ ورىندارىنا قانشا حابارلاسسا دا، ەرى جايلى ەشبىر اقپارات بىلە الماي وتىرعانىن ايتادى.

س.بايكەنوۆتىڭ سوتى دا تەز ارادا – 9 ناۋرىز كۇنى ساعات كەشكى 18-دە، اپاق-ساپاقتا اسىعىس وتكىزىلە سالعان. وعان ايىپتالۋشىنىڭ ايەلىن دە، تۋىستارىن دا، ءتىپتى ادۆوكاتىن دا شاقىرماعان.

– ءبىزدى سوتقا شاقىرعان جوق. ەشكىمدى دە قاتىستىرمادى. تۇسكى ەكىدەن كەشكى ساعات بەسكە دەيىن سوت عيماراتى الدىندا ءجۇرىپ، اقپارات الا المادىق. ساكەنگە قانداي ايىپ تاعىلعانىن بىلمەيمىن. سەبەبى، ىسپەن ءالى تانىستىرعان جوق. كەزدەسۋگە دە كىرگىزبەي وتىر، – دەپتى ادۆوكات تولەگەن شايكوۆ «ازاتتىق» تىلشىسىنە.

استانادا تۋىپ-وسكەن، «ەۋرازيا» ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىن بىتىرگەن 37 جاستاعى ساكەن بايكەنوۆ «انتيگەپتيل» قوزعالىسىنىڭ بەلسەندىسى رەتىندە نارازىلىق اكتسيالارىنا قاتىسقانى ءۇشىن بۇعان دەيىن بىرنەشە رەت اكىمشىلىك جاۋاپكەرشىلىككە تارتىلعان بولاتىن. «انتيگەپتيل» قوزعالىسىنىڭ مۇشەسى ماقسات ءىلياسۇلى باستاعان توپ الەۋمەتتىك جەلىلەردە ساكەن بايكەنوۆتى بوساتۋ تۋرالى قول جيناپ جاتىر. م.ءىلياسۇلى الداعى كۇندەرى وزدەرىنىڭ تالاپتارى مەن اشىق حاتتارىن قازاقستان باس پروكۋراتۋراسى مەن ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك كوميتەتىنە تاپسىرماق.

س.بايكەنوۆتىڭ «Facebook» الەۋمەتتىك جەلىسىندەگى تانىس-بىلىستەرى ونىڭ ەشقانداي دا ارتىق اڭگىمەگە بارعانىن بايقاماعاندارىن ايتىپ وتىر. «ول قازاقستان اۋماعىنا تارايتىن رەسەيلىك تەلەارنالاردىڭ قازاقستاندىقتارعا ۋكراينانى كوپە-كورنەۋ جەككورىنىشتى ەتىپ كورسەتىپ جاتقانىنا، ءوز جەرىن قورعاپ جاتقان ۋكرايندىقتاردى فاشيست دەپ ايىپتايتىنىنا نارازى بولىپ، پىكىرلەر جازدى. ء«بىز ءار نارسەگە ءوز مۇددەمىزدىڭ تۇرعىسىنان قاراپ، باعا بەرۋىمىز كەرەك» دەگەن كوزقاراستى ۇستاندى. مىنە، وسى سوزدەر الدەكىمدەرگە جاقپاي قالعان. باسقا ورەسكەل ەشتەڭە دە جوق بولاتىن» دەيدى ولار.

ال ءبىر جىل بويىنا اتالعان الەۋمەتتىك جەلىدە قازاق حالقىن كەمسىتىپ-قورلاۋمەن بولعان تاتيانا شەۆتسوۆا-ۆالوۆانىڭ ۇستىنەن قوزعالعان قىلمىستىق ءىس ءالى اياقتالعان جوق. ايىپتالۋشى ادۆوكاتىنىڭ تالابى بويىنشا، ءبىر ايدان بەرى كومپيۋتەرلىك-تەحنيكالىق ساراپتاما جۇرگىزىلىپ جاتىر. ول ساراپتاما قازاق حالقىن كەمسىتىپ، ۇلتتار اراسىن ارانداتۋعا باعىتتالعان جازبالاردىڭ قاي كومپيۋتەردەن جازىلعانىن انىقتاماق. ساراپتاما جۇمىسى 10 ناۋرىزعا دەيىن بىتەدى دەلىنگەنىمەن، ازىرگە تىم-تىرىس.

ەستەرىڭىزگە سالا كەتەيىك، جىل باسىندا تاتيانا شەۆتسوۆا-ۆالوۆانىڭ ۇستىنەن قر قىلمىستىق كودەكسىنىڭ «الەۋمەتتتىك، ۇلتتىق، ناسىلدىك نەمەسە ءدىني دۇشپاندىقتى قوزدىرۋ» دەپ اتالاتىن 164-بابىنىڭ 1-تارماعى بويىنشا قىلمىستىق ءىس قوزعالعان ەدى. قىلمىسى دالەلدەنگەن جاعدايدا ول 7 جىلعا دەيىن باس بوستاندىعىنان ايرىلۋى مۇمكىن. بىراق ايىپكەر قىلمىسىن مويىنداماي وتىر. ويتكەنى، كەزىندە ءوزى فەيسبۋكتە جازعان «ەسلي بۋدەتە ۋسترايۆات تۋت ۆ كز تاكوي جە (…) پو پوۆودۋ يازىكا ي ۆوزۆەليچيۆانيا سۆوەي كورەننوي ناتسي، تو س ۆامي بۋدەت تو جە ساموە، چتو ي س كرىموم – سەۆەرنىە، ا، ۆوزموجنو، چتو ي ۆسە وستالنىە چاستي كز پەرەيدۋت ۆ رف. ي نە پۋتەم اننەكسي، كاك ۆى تۋت ۆيزجيتە نا كاجدوم ۋگلۋ، ا پۋتەم رەفەرەندۋما، كاك ەتو پرويزوشلو ۆ كرىمۋ، ت.ە. دوبروۆولنىم ۆحوجدەنيەم ۆ سوستاۆ رف» دەگەن سياقتى وسپادار ويلارىنىڭ بارلىعىن ءوشىرىپ ۇلگەرىپتى.

«NewTimes.kz» سايتىنا سىلتەمە جاساي وتىرىپ بۇدان بۇرىن دا جازعانىمىزداي، بۇل قىلمىستى ءىستى قاراپ جاتقان الاتاۋ اۋداندىق سوتى... رەسەي تاراپىنان كادىمگىدەي قىسىمعا ۇشىراپ وتىر ەكەن. ءوز اتى-ءجونىن ايتۋدى قالاماعان قۇپيا دەرەككوزدىڭ مالىمدەۋىنشە، «الاتاۋ اۋدانىنىڭ جانە الماتى قالاسىنىڭ سوتى مەن پروكۋراتۋراسى قر سىرتقى ىستەر مينيسترلىگى ارقىلى قر ازاماتشاسى ت.شەۆتسوۆا-ۆالوۆانىڭ ءىسى بويىنشا تۇسىنىكتەمە بەرۋدى تالاپ ەتىپ وتىرعان رەسەي تاراپىنان قىسىم كورۋدە. ۇيقاماقتا وتىرعان ت.شەۆتسوۆا-ۆالوۆا بۇرىن كسرو-نىڭ مقك (كگب) قۇرىلىمىندا ىستەگەن جانە شەتەلدەن (رەسەيدەن؟) قارجىلاناتىن كۇدىكتى بىرەۋلەرمەن تىعىز بايلانىس ورناتىپ، سوت پروتسەسىنە قاتىسۋشىلارعا قىسىم جاساپ جاتىر».

ال قازاقستان سوتىنا قىسىم جاسايتىن ونداي شەتەلدىك قولداۋشىلارى جوق ساكەن بايكەنوۆ ەندى قايتەدى؟

ساكەن سىبانباي

Abai.kz