وسىلاي دەمەسكە امالىمىز جوق.

القيسسا:

قازاق ەلىندە ءبارى دە ساتىلادى، ءبارىن دە ساتىپ الۋعا بولادى. ءتىپتى مەملەكەتتىك ءتىلدى دە – اڭگىمەنىڭ اشىعىن ايتايىق! سەنبەيسىز بە، اينالايىن وقىرمان؟ سەنبەسەڭىز – ۇكىمەتىمىزدىڭ مەملەكەت مەنشىگىندەگى بىرقاتار نىسانداردى جەكەمەنشىككە ساتۋ تۋراسىنداعى سوڭعى قۇجاتتارىن اقتارىڭىز. اقتارساڭىز – ول قۇجاتتاردان تايعا باسقانداي اپ-انىق كورسەتىلگەن مىنانداي دەرەكتەرگە كوزىڭىز تۇسەدى: ماسەلەنكي، جەكەمەنشىككە ساتىلۋعا ءتيىستى مەملەكەت قاراماعىنداعى كوپتەگەن نىسانداردىڭ ىشىندە... مەملەكەتتىك ءتىلدى مەڭگەرۋ جونىندەگى ورتالىقتار (تسەنترى پو يزۋچەنيۋ گوسدارستۆەننوگو يازىكا) دا بار ەكەن. «ورتالىقتار» دەپ وتىرعان سەبەبىمىز – مۇنىڭ بۇكىل ەلىمىز بويىنشا وبلىستىق، قالالىق جانە اۋداندىق بولىمشەلەرى بار. وسىلاردىڭ بارلىعى دا ادەمىلەپ تۇزىلگەن ءتىزىم بويىنشا جەكەمەنشىككە ساتىلماقشى! سوندا دەيمىز-اۋ، وسىناۋ ورتالىقتاردىڭ بارلىعى... ءبىرى قالماي جەكەمەنشىككە ساتىلىپ كەتسە، مەملەكەتتىك ءتىلىمىز ساتىلۋعا ءتۇستى دەگەنىمىزدىڭ ءوزى وسى ەمەس پە! ال ەندى بۇلار ء«تۇپ-تۇقيانىمەن» جەكەگە كەتسە، ونسىز دا قالت-قۇلت ەتىپ، مەملەكەتتىك دارەجەگە جەتە الماي كەلە جاتقان «مەملەكەتتىك ءتىلىمىز» مۇلدە مۇردەم كەتپەي مە؟ جاقسىلى-جاماندى بولسىن، مەملەكەتىمىزدىڭ مەملەكەتتىك قىزمەتىندەگى مەملەكەتتىك ءتىلدى بىلمەيتىن «شالا ساۋاتتى» قىزمەتكەرلەرىنىڭ «ساۋاتىن اشۋعا» از دا بولسا سەپتىگىن تيگىزىپ جاتقان وسىناۋ ورتالىقتار جەكەگە كەتسە، مەملەكەتتىك مەكەمەلەردەگى قازىرگى «اقساق-توقساق» ازىن-اۋلاق قازاق تىلىمەن جىلاپ كورىسەتىن شىعارمىز؟!

راس، رەسمي مالىمەتتەرگە جۇگىنەتىن بولساق، جەكەمەنشىككە ساتىلعان كۇننىڭ وزىندە دە اتالمىش نىسانداردى ساتىپ العاننان كەيىن قوجايىن بەلگىلى ءبىر تالاپتار بويىنشا اتالمىش نىساندار ىشىندە مەملەكەتتىك ءتىلدى ۇيرەتۋ ماسەلەلەرىنە شەكتەۋ قويماۋعا ءتيىس كورىنەدى. جارايدى، ءجون-اق دەيىك مۇنى دا. ال سوندا بۇعان دەيىن مەملەكەتتىك ءتىلدى ىقىلاسى اۋعان كەز-كەلگەن ادامعا سۋ تەگىن ۇيرەتىپ كەلگەن ورتالىق پەن ونىڭ بولىمشەلەرىندەگى قىزمەت جەكەمەنشىك قوجايىن كەلگەن سوڭ، البەتتە، اقىلى نەگىزگە كوشەدى. بۇل ەندى ايتپاسا دا تۇسىنىكتى نارسە. دەمەك، مۇنداي جاعدايدا مەملەكەتتىك ءتىلدى ۇيرەنگىسى كەلگەندەردىڭ سانى كۇرت ازايادى دەگەن ءسوز. مەملەكەتتىك ءتىلدى ۇيرەتىپ-وقىتىپ كەلە جاتقان كاسىبي مامان-وقىتۋشىلاردىڭ ىقىلاسى كۇرت تومەندەيدى دەگەن ءسوز. ەڭبەكاقى ازايىپ، قاجەتتى ادىستەمەلىك وقۋ قۇرالدارى دا كوزدەن بۇل-بۇل ۇشادى دەگەن ءسوز.

تاعى ءبىر ماسەلە:

ۇكىمەتتىڭ اتالمىش قۇجاتتارىنا سەنەتىن بولساق، مەملەكەتتىك ءتىلدى مەڭگەرۋ جونىندەگى ورتالىقتاردى جەكەشەلەندىرۋ ماسەلەسى 2016 جىلى تولىق اياقتالۋعا ءتيىس كورىنەدى، دەمەك، بۇل ماسەلەنى قايتا قاراپ، وڭ شەشىم شىعارىپ ۇلگەرۋگە ۋاقىت بار، ءبىزدىڭ ويىمىزشا. الدە ءماسىموۆ ۇكىمەتى وسىلايشا... مەملەكەتتىك ءتىلدى جايلاپ-جايلاپ... تىرسەكتەن قاعا بەرە مە؟ بۇل بولمايتىن تىرلىك، ءسوزدىڭ توقەتەرى.

مارات ماداليموۆ.

Abai.kz