وتكەن جىلدىڭ جەلتوقسان ايىنىڭ باسىندا ساۋاپتى ىستەردىڭ باسى-قاسىنان كورىنىپ جۇرگەن زەردەلى  ازامات، ىشكى ىستەر سالاسىنىڭ ارداگەرى اپلاتىن جۇرمانبەتوۆ تەلەفون ارقىلى حابارلاستى. اعامىز سالعان جەردەن: «29 قاراشا كۇنى "ەگەمەن قازاقستان" گازەتىندە شىققان قر پارلامەنتى ءماجىلىسىنىڭ دەپۋتاتى ە.بەكتۇرعانوۆتىڭ كەڭەس وداعىنىڭ باتىرى ۇشقىش پليس نۇرپەيىسوۆ جونىندەگى ماقالاسىن وقىدىڭ با؟» - دەدى. مەن ونىمەن تانىسىپ شىققانىمدى جانە پ.نۇرپەيىسوۆتىڭ تاعدىرىنان بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىنداعى بىرەن-ساران جاريالانىمداردان  حابارىم بارىن  ايتتىم. ءسوزىن ءارى قاراي جالعاستىرعان ابەكەڭ باتىردىڭ سىر ءوڭىرىنىڭ تۋماسى ەكەنىنە توقتالا وتىرا، نۇرپەيىس اۋلەتىنىڭ اتاتەك شەجىرەسى مەن ءومىر جولىنىڭ جاي-جاپسارى جونىندە ءبىرشاما مالىمەتتەر كەلتىردى. باتىردىڭ قاراقالپاقستاننان 2001 جىلى الماتى قالاسىنا كوشىپ كەلگەن تۋعان ىنىسىنەن  اعاسى تۋرالى ماتەريالداردىڭ كوشىرمەسىن الدىرتاتىنىن دا جەتكىزدى. 1941-1945 جىلدارداعى كسرو - گەرمانيا اراسىنداعى سوعىسقا قاراقالپاقستاننان شاقىرىلعان پ.نۇرپەيىسوۆتى سوڭعى ون جىل كولەمىندە بىرنەشە رەت كوتەرىلگەن قازاقستاندىق باتىرلار ساناتىنا قوسۋ ماسەلەسىنىڭ ءالى شەشىمىن تاپپاي كەلە جاتقانىنا قىنجىلىسىن دا جاسىرعان جوق. «وسى كەلەلى باستاماعا ءۇن قوسۋ ازاماتتىق پارىزىمىز» دەپ ءسوزىن قورىتىندىلادى اپلاتىن اعامىز.

سودان بەرگى بىرنەشە ايدا ك.ادىربەكۇلىنىڭ «جۇرەك جۇتقان» اتتى دەرەكتى پوۆەسىن (الماتى، 2009), رەسپۋبليكالىق ءباسپاسوز بەتتەرىندە ءار جىلدارى جاريالانعان م.تولەپبەرگەن، ك.ادىربەكۇلى، ا.تاجۋتوۆ، ق.ءادىل، م.قۇرمانوۆ، ءا.سماعۇلۇلىنىڭ ماقالالارىن، ينتەرنەت جەلىسىنىڭ ماتەريالدارىن زەردەلەپ، پ.نۇرپەيىسوۆتىڭ ءومىر جولى مەن مايدانداعى ەرلىك ىستەرىنىڭ قىر-سىرىنا تەرەڭدەي بويلادىم. 1928 جىلى تۋعان ءىنىسى نۇرپەيىسوۆ يۋسۋپتىڭ ء(جۇسىپباي) ۇزاق جىلدار بويى جيناقتاعان قۇجاتتارىمەن دە تانىسۋدىڭ ءساتى ءتۇستى. وسى ورايدا، كەڭەس وداعىنىڭ باتىرى اتانعان ءۇش قازاق ۇشقىشىنىڭ ءبىرى پ.نۇرپەيىسوۆتى ءوز وتانداستارىمىزدىڭ قاتارىنا قوسۋ ماسەلەسىنە قاتىستى ويلار مەن دەرەكتى دايەكتەردى ورتاعا سالماقپىن.

ءبىرىنشى، باتىر - سىر ءوڭىرىنىڭ پەرزەنتى. بۇنداي تۇجىرىم جاساۋ ءۇشىن ەڭ اۋەلى باتىردىڭ اتا-تەگىن ءبىلۋ ماڭىزدى. شەجىرە العا قويعان ماقساتقا قول جەتكىزۋدىڭ نەگىزگى كىلتى ىسپەتتى. جۇرتشىلىققا ءمالىم شەجىرە ءتىنى: شومەكەي – بوزعۇل بي – كەلدىباي باتىر – ءسويىن بي –  بەكەت بي – ىرىسىمبەت بي – شىبىنتاي بي – قوجامبەردى – شوقاي – قارساق – قويگەلدى – نۇرپەيىس – ءبىلىس بولىپ تارقاتىلادى. ءبىلىستىڭ التىنشى باباسى شىبىنتاي بي (XVIII ع. باسى مەن 70-جىلدارى) ابىلقايىر حاننىڭ زامانداسى. رەسەي دەرەكتەرىندە (1748 ج.) شىبىنتاي (چەبەنتاي) سىردىڭ تومەنگى اعىسىن مەكەندەيتىن رۋ-تايپالاردى باسقاراتىن بەدەلدى تۇلعالار قاتارىندا اتالادى. زامانىمىزدىڭ زاڭعار جازۋشىسى ءا.كەكىلباەۆتىڭ «ەلەڭ-الاڭ» رومانىنان دا ءبىز جەلدەر ء(سويىن) اتالىعىنىڭ ءتورت بۇيدا ۇستارى: شىبىنتاي، جادىك، المان، كەنجە بولعانىن كورەمىز. ت.قارتاەۆانىڭ «سىر ءوڭىرىنىڭ قازاقتارى: تاريحي-ەتنوگرافيالىق زەرتتەۋ» اتتى مونوگرافياسىندا (الماتى: قازاق ۋنيۆەرسيتەتى، 2014. ت. 1. 106-109 بب.) قازالى ۋەزىندەگى شىبىنتاي-تورىباي رۋلارى 1911 جىل دەڭگەيىندە 245 شاڭىراقتى قۇرايتىنى جانە ولاردىڭ تەك قاراباستوعاي بولىسى اۋماعىندا  تۇراتىنى ناقتى كورسەتىلگەن. باتىردىڭ اناسى الپەش نازارقىزى قارماقشى اۋدانىنىڭ 10–اۋىلىنىڭ (قازىرگى تۇرماعامبەت اۋىلى) تۋماسى. ياعني، ءبىلىستىڭ اتا-بابالارى مەن ناعاشى جۇرتى سىر جەرىنىڭ بايىرعى تۇرعىندارى.

ەكىنشى، باتىردىڭ ازان شاقىرىپ قويىلعان ەسىمى - ءبىلىس. كەيبىر اۆتورلار ونى وزەن اتاۋىنا بايلانىستى قويىلعان دەپ جازىپ ءجۇر. بۇل جاڭساق مالىمەت. دۇرىسى - ءبىلىس رۋدىڭ اتاۋى. ءسوزىمىز دالەلدى بولۋ ءۇشىن رەسەي دەرەكتەرىنە جۇگىنەيىك. ولاردا (1820 ج.، 1897 ج.) جاعالبايلىنىڭ مىرزا جانە لەز تارماقتارىنىڭ ىرعىز، ور، ەلەك وزەندەرىنىڭ بويىن جايلايتىنى،  قۇماق، ور، سۇيىندىك، ىرعىز، قارت وزەندەرىنىڭ ماڭىندا قىستايتىنى جازىلعان. سونىمەن قاتار، مىرزادان 7 ۇل تارايتىنى، ولاردىڭ ۇلكەنىنىڭ اتى ءبىلىس ەكەنى كورسەتىلگەن.

سول ءبىلىستىڭ ءبىر ۇرپاعى اسا داۋلەتتى بيسەن قاجى جاڭاداريا مەن قۋاڭداريا ارالىعىن مەكەن ەتكەن قويگەلدىنىڭ ء(بىلىستىڭ باباسى) اقسۇيرىك دەگەن قىزىنا قۇدا ءتۇسىپ، ۇلى مۇقانعا قوسادى. كەيىننەن اقسۇيرىك مەزگىلسىز دۇنيە سالعان سوڭ ونىڭ ارتىندا قالعان شيەتتەي بالالارىنا قامقور بولسىن دەپ قويگەلدى 1918 جىلى كۇزدە مۇقانعا ەكىنشى قىزى جاس جانسۇيرىكتى ۇزاتادى. سالت-داستۇرگە ساي كامەلەتكە تولماعان قىزىمەن بىرگە ۇلى نۇرپەيىس پەن اياعى اۋىر كەلىنى الپەشتى جىبەرەدى. ايى-كۇنى جەتكەن الپەش قازىرگى اقتوبە وبلىسىنىڭ ايتەكە بي اۋدانى جەرىندەگى اقتاستىدا بوسانىپ (1919 جىلدىڭ باس كەزى), ۇلدى بولادى. قۇدالارىنىڭ قۇرمەتىنە نارەستەنىڭ اتىن ءبىلىس قويادى. تاعدىردىڭ جازۋى وسىلايشا بولعانىمەن باتىردىڭ ءيىسى الاشقا ورتاق سىر بويىندا ءپىدا بولعانى، ونىڭ قاسيەتتى توپىراعىنان جارالعانى زەردەلى قاۋىم اراسىندا داۋ  تۋدىرماسا كەرەك.

1920-1922 جىلداردا ازامات سوعىسىنىڭ اۋىرتپالىعىنان (زورلىقپەن استىق جيناۋ، سان الۋان سالىقتار) جانە تابيعي اپات - جۇت سالدارىنان حالىقتىڭ اشارشىلىق قاسىرەتىن كورگەنى جاسىرىن سىر ەمەس. 1919 جىلى كۇزدە اۋلىنا ورالعان نۇرپەيىستىڭ وتباسى 1921 جىلى ەل ىشىندە ورىن العان اشتىقتىڭ تاۋقىمەتىنە شىداماي قاراقالپاقستاننىڭ پەترو-الەكساندروۆسكي (تورتكول) قالاسىنا  قونىس اۋدارادى. سونداعى ازاماتتىق حال اكتىلەرىن جازۋ مەكەمەسىنىڭ قىزمەتكەرلەرى بىلىسكە تۋ تۋرالى كۋالىك تولتىرۋ كەزىندە اتى-ءجونىن پليس كويگەلديەۆيچ نۋرپەيسوۆ ء(بىلىس نۇرپەيىسۇلى قويگەلديەۆ بولۋى ءتيىس ەدى) دەپ، تۋعان جەرى رەتىندە پەترو-الەكساندروۆسكيدى جازىپ جىبەرەدى. كەڭەستىك داۋىردە قانداستارىمىزدىڭ اتى-ءجونىن، ولارعا قاتىستى باسقا دا مالىمەتتەردى بۇرمالاپ جازۋ كەڭ ەتەك العانى شىندىق. بۇعان ارامىزداعى اعا بۋىن وكىلدەرى كۋا.

ەندى ءبىلىستىڭ ءور تۇلعاسى قالاي قالىپتاستى دەگەن سۇراققا قىسقاشا توقتالساق. ول ا.لۋناچارسكيي اتىنداعى مەكتەپتىڭ ءتورت سىنىبىن بىتىرەدى (1931 ج.); تۇركىمەنستان رەسپۋبليكاسى چاردجوۋ قالاسىنداعى ورتا ازيا كەمە شارۋاشىلىعىنىڭ كاسىپتىك-تەحنيكالىق (فزو) مەكتەبىن 1935 جىلى بىتىرگەن سوڭ قىسقا ۋاقىت ءامۋداريا پاروحودستۆوسىنا قاراستى «الباتروس» كاتەرى كاپيتانىنىڭ كومەكشىسى بولادى; 1935-1937 جج. تورتكول قالاسىنداعى قاراقالپاق مەملەكەتتىك مۇعالىمدەر ينستيتۋتىنىڭ (قازىرگى نۇكىس مەملەكەتتىك پەدينستيتۋتى) فيزيكا-ماتەماتيكا فاكۋلتەتىندە وقىپ، ۇزدىك بىتىرەدى; 1937-1939 جج. تورتكول مەديتسينا ۋچيليششەسىندە، تاقتاكوپىر اۋدانى ۆ.لەنين اتىنداعى ورتا مەكتەپتە مۇعالىم; 1940 جىلدىڭ باسىندا اسكەرگە شاقىرىلىپ، كوپ ۇزاماي ۋكراينانىڭ مەليتوپول قالاسىنداعى ۇشجىلدىق ۇشقىش-شتۋرماندار دايارلايتىن اسكەري-اۋە ۋچيليششەسىنىڭ كۋرسانتى اتانادى. وقۋىن اياقتاماي جاتىپ، 1941 جىلدىڭ كۇزىندە  كسرو-گەرمانيا اراسىنداعى سوعىس قيمىلدارىنا قاتىسادى. ءبىلىستىڭ مايدانداعى جولىن ءبىر ماقالا شەڭبەرىندە سۋرەتتەۋ مۇمكىن ەمەس، ءارى بۇل تاقىرىپ كوپتەگەن جاريالانىمدارعا ارقاۋ بولعاندىقتان، ءبىز جەرلەسىمىزدىڭ العان ناگرادالارى مەن ماراپاتتارىنا عانا توقتالعاندى ءجون سانادىق.

جوعارعى باس كوماندوۆانيە رەزەرۆىندەگى №47 گۆارديالىق الىسقا ۇشاتىن اۆياتسيالىق بارلاۋ پولكىنىڭ ۇشقىش-بارلاۋشىسى، اعا لەيتەنانت پ.نۇرپەيىسوۆ 1944 جىلعى 21 شىلدەدە 17 رەت اۋەگە كوتەرىلىپ، نەمىس-فاشيستەرىنىڭ الىس تىلىندا اسكەري بارلاۋدى تابىستى ورىنداعانى ءۇشىن جاۋىنگەرلىك قىزىل تۋ وردەنىمەن; 1944 جىلى 15 تامىزدا 14 رەت ۇشىپ الىس اسكەري بارلاۋدى ۇزدىك ورىنداعانى ءۇشىن ەكىنشى جاۋىنگەرلىك قىزىل تۋ وردەنىمەن; 1944 جىلعى 12 جەلتوقساندا 19 رەت ۇشىپ الىس اسكەري بارلاۋدى ۇزدىك ورىنداعانى ءۇشىن I دارەجەلى وتان سوعىسى وردەنىمەن ناگرادتالعان. بۇلارعا قوسا II دارەجەلى وتان سوعىسى وردەنى دە بولسا كەرەك. اۆياتسيا مارشالى ا.نوۆيكوۆ ونى ارنايى التىن ساعاتپەن ماراپاتتاعان. اسكەري كوماندوۆانيەدەن العان العىستارى ءوز الدىنا ءبىر توبە.

ۋكراينا مەن بەلورۋسسياداعى پارتيزان قۇرامالارىنىڭ باسشىلارىن (س.كوۆپاك، ا.فەدوروۆ، ت.ب.) اۋەمەن ماسكەۋگە جانە كەرى قاراي تاسۋ سىندى وتە جاۋاپتى اسكەري تاپسىرمالاردى ورىنداۋ - ونىڭ ۇشقىشتىق قىزمەتىنىڭ ءبىر سالاسى.

جيناقتاعان تاجىريبەسى، ماشىعى مەن داعدىسى، ءبىلىمى مەن بىلىگى، تاپقىرلىعى مەن شەبەرلىگى ۇشقىش بىلىسكە  مايدان اسپانىندا نەمەسە جەردە  كەزدەسپەي تۇرمايتىن سىندارلى ساتتەر مەن شىتىرمان جاعدايلار (اسكەرلەر، سوعىس نىساندارى، تەحنيكالاردى سۋرەتكە ءتۇسىرۋ مەن جويۋ، جەردەگى زەنيتكالاردىڭ اتقىلاۋى، فاشيست سايىپقىراندارىمەن اۋەدەگى جەكپە-جەكتەر، نەمىس اسكەرلەرى تىلىنا ماجبۇرلىكپەن قونۋ، پارتيزاندار وتريادى وپەراتسيالارىنا قاتىسۋ) كۇرمەۋىنىڭ شەشىمىن شۇعىل ءارى شىعارماشىلىقپەن تابۋعا مۇمكىندىك بەرىپ وتىرعان. باتىر تۋرالى قولدا بار ماتەريالدار قوسىنىمەن تانىسۋ بارىسىندا بۇعان كوزىمىز ابدەن جەتتى.

كەڭەس اسكەرىنىڭ بەرلين باعىتىنداعى وپەراتسيالارىن جۇزەگە اسىرۋ ىسىنە اتسالىسۋ - ونىڭ باتىرلىق ەپوپەياسىنىڭ جارقىن بەتتەرى. ەرلىككە تولى وقيعالار جەلىسىنە پ.نۇرپەيىسوۆكە كەڭەس وداعىنىڭ باتىرى اتاعىن بەرۋ تۋرالى 1945 جىلعى 5 ساۋىردەگى ۇسىنىستان قانىعا تۇسەمىز. رەسمي قۇجاتتا: «1945 جىلى 22 ناۋرىزدا ول بەرلينگە كەزەكتى ءۇشىنشى رەت ۇشىپ، قالا ءۇستىن ءۇش رەت كەسىپ ءوتتى. زەنيت ارتيللەرياسىنىڭ كۇشتى اتقىلاۋىنان امان ءوتىپ، بەرليندى فوتوسۋرەتكە ءتۇسىرۋ تاپسىرماسىن ۇزدىك باعاعا ورىندادى.

1945 جىلدىڭ 26 ناۋرىزىندا پ.نۇرپەيىسوۆ ەكيپاجىنا بەرلين ماڭىنداعى ەكى جاۋ اەرودرومىنا بارلاۋ جاساپ قايتۋ تاپسىرىلدى. ول بۇل تاپسىرمانى دا ۇزدىك باعاعا ورىنداپ، قايتار جولىندا ءوزىنىڭ باستاماسىمەن بەرلين قالاسىنىڭ ورتالىعىنا ۇشتى. زەنيت ارتيللەرياسىنىڭ ۇزدىكسىز اتقىلاۋىنان جانە يسترەبيتەلدەردىڭ ورنالاسۋىنان قورىقپاي قالا ورتالىعىنىڭ باتىس جاق بولىگىن فوتوپلەنكاعا ءتۇسىردى. سوڭىنان قۋعىنعا تۇسكەن يسترەبيتەلگە تاكتيكالىق ءادىس-ايلا جاساي وتىرىپ، ۇشاقتى زەنيت وعىنان امان-ەسەن الىپ شىقتى. يسترەبيتەلدەردىڭ قۋعىنداۋىنان سىتىلىپ شىعىپ، كوماندوۆانيەگە قارسىلاستار جونىندە اسا ماڭىزدى مالىمەتتەر جەتكىزدى. ول فوتوسۋرەتكە ءتۇسىرۋ ارقىلى 279 تەمىر جول ەشەلونىن، 10338 ۆاگوندار مەن پلاتفورمالار، 50 پاروۆوز، 5796 اۆتوكولىك، 11 اەرودرومداعى 422 ۇشاقتى جانە سونىمەن قاتار بەرلين قالاسىمەن سول اۋدانداعى اۋە شابۋىلىنا قارسى قورعانىس جۇيەلەرىن اشىپ بەردى.

الىس قاشىقتىقتاعى جاۋ تىلىنا 100 رەت ۇشىپ بارىپ، جاۋىنگەرلىك تاپسىرمالاردى ويداعىداي ورىنداۋدا ەرلىك پەن باتىلدىق كورسەتكەنى ءۇشىن پ.نۇرپەيىسوۆ ۇكىمەتتىڭ ەڭ جوعارى ناگراداسى - كەڭەس وداعىنىڭ باتىرى اتاعىن، لەنين وردەنى مەن «التىن جۇلدىز» مەدالىن قوسا الۋعا لايىقتى» دەلىنەدى.

جوعارى باس كوماندوۆانيە بەكىتكەن بەرليندى ستراتەگيالىق شابۋىلداۋ وپەراتسياسىنىڭ 19 ساۋىردە باستالعان 2-كەزەڭىندە فاشيستەردىڭ استاناسى تولىقتاي قورشالىپ، اسكەرلەرى بولشەكتەنگەنى ايان. تىكەلەي بەرليندى الۋ شابۋىلدارىن (وپەراتسيانىڭ 3-كەزەڭىن) باستاۋ مەرزىمى 25 ساۋىرگە مەجەلەنگەنى دە بەلگىلى. پ.نۇرپەيىسوۆ قىزمەت ەتەتىن پولك ەكيپاجدارىنىڭ بارلاۋعا ۇشاتىن سوڭعى كۇنى 23 ءساۋىر بولىپ بەلگىلەنۋى، ايتىلعاندارعا تىكەلەي بايلانىستى.  سول كۇنى قۇرامىندا پ.نۇرپەيىسوۆ بار ەكيپاج (كومانديرى - ك.دۋناەۆسكي، راديست-اتقىشى - ا.ۆولكوۆ) بەرلين ۇستىنە ءۇش رەت ۇشۋ بارىسىندا الدىن الا بەرىلگەن تاپسىرماعا سايكەس قالانىڭ قورعانىس جۇيەلەرىن ءتۇسىرىپ قايتادى. ك.دۋناەۆسكي مەن پ.نۇرپەيىسوۆ جوسپاردان تىس ءتورتىنشى مارتە ۇشۋعا وزدەرى سۇرانادى. پولك كومانديرى ت.ر.تيۋرين كەزەكتى ەكيپاجداردى ۇشىرۋ قاجەتتىگىن، راديست-اتقىش ا.ۆولكوۆتىڭ ناۋقاستانىپ قالعانىن سىلتاۋراتىپ، بىرنەشە رەت رۇقساتىن بەرمەيدى. باتىر ۇشقىشتار دەگەنىنە جەتپەي قويمايدى، اقىرى. اسپانعا سامعاعان «تۋ-2» ۇشاعى بەرلين ۇستىندە زەنيتكا اتقىلاۋىنان زاقىمدانىپ، ىلە قۋالاعان يسترەبيتەل وقتارىنان جانا باستايدى. ەكيپاج كومانديرى ك.دۋناەۆسكيدىڭ پاراشيۋتپەن سەكىرۋ تۋرالى ۇسىنىسىنان پ.نۇرپەيىسوۆ پەن س.كونوۆ (ا.ۆولكوۆتىڭ ورنىنداعى) ءۇزىلدى-كەسىلدى باس تارتادى. ۇشاق قالاداعى اەرودرومعا قاراي بۇرىلا قۇلديلاپ، سونداعى اسكەري تەحنيكامەن بىرگە وتقا ورانادى. ەسىل ەرلەردىڭ سوڭعى ساپارلارىندا دا فاشيستەرگە وراسان شىعىن كەلتىرگەنى سول كەزدەگى ۇشقىشتاردىڭ رەسمي باياناتتارى مەن تۇسىرگەن فوتوسۋرەتتەرى، قارۋلاستار ەستەلىكتەرى نەگىزىندە  قۇجاتتالعانىن ايتۋعا ءتيىسپىز.

باتىرلاردىڭ قابىرعانى قايىستىرار قازاسىنىڭ ءمان-جايى وزەكتى ورتەر وكىنىشكە تولى: 26 جاستاعى ءبىلىستىڭ ءبىر باسىن ەكەۋ ەتە الماي، ۇرپاقسىز كەتۋى; ك.دۋناەۆسكيدىڭ ۋادە بايلاسقان قالىڭدىعىنىڭ كوز جاسىنا قاراماي  ۇشۋى; س.كونوۆتىڭ ەكيپاجعا كەزدەيسوق قوسىلۋى، ت.س.س.

بۇل قازانىڭ ۇرپاق ءۇشىن تاعىلىمى دا مول. ەڭ نەگىزگىسى – وتانشىلدىقتىڭ عيبرات-ۇلگىسىن كورسەتۋى، وسى جولدا اقىلعا قونىمسىز ارەكەتتەر، ولشەمگە كەلمەيتىن قادامدار ارقىلى ولاردىڭ ارقايسىسىنىڭ كوزسىز باتىرلىققا بارۋى. تاعى ءبىر ونەگەسى، كەڭەس وداعىنىڭ باتىرى اتاعىنا ۇسىنىلعاندارىن بىلە تۇرا (پ.نۇرپەيىسوۆ، ك.دۋناەۆسكي), توقمەيىلسىمەي، جوعارى اتاقتىڭ شاپاعاتىنا بولەنۋدى ويلاماي ساپارعا وزدەرى سۇرانۋى. ۇتىمدى ءومىر سۇرۋگە بەيىمدەلگەن بۇگىنگى قوعام مۇشەلەرىنىڭ كەيبىرى بۇنى تۇيسىنە بەرمەيتىن دە شىعار. 

ءبىلىس الاساپىران كەزەڭدە دۇنيەگە كەلىپ، ناۋبەت-زوبالاڭ زاماندا ەر جەتتى. ەل-حالقىنىڭ مۇڭ-مۇقتاجىن جاستاي تۇيسىنگەن ونىڭ مۇراتى ءبىلىمدى ازامات بولۋ ەدى. بۇل جولدا بىلىكتى باعلاندى  تامىرىن تەرەڭنەن تارتقان وجەتتىك، وتكىرلىك، قايسارلىق، نامىسقويلىق، مارتتىك، ۇلتجاندىلىق، ت.ب. ءبىر بويىندا ۇيلەسىمىن تاپقان قاسيەتتەر العا يتەرمەلەگەنى انىق. امان جۇرسە،  ەلگە بەلگىلى عالىم نەمەسە قوعام قايراتكەرى اتانۋى ۋاقىت ەنشىسىندە بولاتىن. بىراق، ول تاريحتا ۇلى بابالارىنىڭ باتىرلىق ءداستۇرىن جالعاستىرعان قاھارمان رەتىندە قالدى. ميلليونداردى جالماعان سۇم سوعىستا سانالى تۇردە  جانقيارلىق ەرلىكتىڭ تاماشا ۇلگىسىن كورسەتىپ، وپات بولعان ءبىلىس باتىردىڭ داڭقى ماڭگى وشپەك ەمەس.

XX عاسىردىڭ ەنشىسىنە تيگەن ادامزات تاريحىنداعى ەڭ سۇراپىل سوعىستا قازاقتان 97 كەڭەس وداعىنىڭ  باتىرى شىعىپتى. قازىرگى كۇنى بۇل كورسەتكىش باسقا ەلدەرگە تەلىنىپ كەلگەن باتىر قانداستارىمىزدى قاتارىمىزعا قوسۋ ەسەبىنەن 103-كە جەتىپ وتىر. باتىرلارىمىزدى ناسيحاتتاۋ، ولاردىڭ رۋحى مەن مۇراسىن قاستەرلەۋ وسكەلەڭ ۇرپاقتىڭ بويىندا وتانسۇيگىشتىك سەزىمدى تاربيەلەۋدىڭ نەگىزگى ۇستىنى. ولاي بولسا، ماڭگىلىك ەل باعدارىن ۇستانعان مەملەكەتىمىز ءۇشىن ۇلت قازىناسى بولىپ تابىلاتىن باتىرلارىمىزدى  دارىپتەۋ ىسىنە سەرگەك قاراعانىمىز ابزال.

ۇلى جەڭىستىڭ 70 جىلدىق مەرەيتويى كارساڭىندا ءبىلىس نۇرپەيىسوۆتىڭ ەسىمىمەن قىزىلوردا قالاسىندا ءبىر كوشەنى اتاۋ  ونى قازاقستاندىق باتىرلار ساناتىندا رەسمي تانۋدىڭ بىردەن ءبىر جولى. سونىمەن قاتار بۇل قادام جەرلەسىمىزدى ودان ءارى ۇلىقتاۋ شارالارىنىڭ العىشارتى بولار ەدى.                                                                 

قالي وماروۆ، قر تاريح جانە قوعامدىق عىلىمدار  اكادەمياسىنىڭ مۇشەسى

Abai.kz