دىبىستاردى ايتقان كەزدە، ونىڭ قالاي جاسالعانىنا، ياعني اۋانىڭ اۋىز قۋىسىنان قالاي شىققاندىعىنا ءمان بەرىڭىز دەپ جازادى اتالعان سايتتا ءتىل ماماندارى.. ماسەلەن، «ن» دىبىسىن ايتىڭىز دا، ونى دىبىستاعان كەزدە، اۋىز قۋىسىندا بولعان ارەكەتتەردى سيپاتتاڭىز. ياعني ءتىلدىڭ ۇشى تىسكە تيەدى.

ال ەندى «ڭ-دى» ايتىپ كورىڭىز. ءتىل كەرى (ارتقا قاراي) شەگىنەدى.

دىبىستاردىڭ جاسالۋىنىڭ وزىندە ەداۋىر ايىرماشىلىق بار.

دىبىستاردى جەكە-جەكە تاعى دا قايتالاپ ايتىڭىز. جانە دە مۇقيات ءوز داۋىسىڭىزدى تىڭداڭىز. «ن» دىبىسىن ايتقاندا، «ن-نان» كەيىن «ى» دىبىسى قوسارلانا ەستىلەدى. ياعني «نى» تۇرىندەگىدەي، بۇل جازىلۋى ەمەس، ەستىگەنىمىز.

ال «ڭ» دىبىسىن ايتقان كەزدە، كەرىسىنشە «ى» دىبىسى «ڭ-نىڭ» الدىنا شىعىپ كەتەدى. ياعني «ىڭ» تۇرىندە. «ى» دىبىسىنىڭ كومەگىمەن دىبىستاردى وڭاي اجىراتۋعا بولادى دەگەن ءسوز.

كەيبىر ادىستەردە «ڭ» دىبىسى سوزدەردە از كەزدەسەدى، سول سەبەپتى مۇنداي سوزدەردى جاتتاپ الىپ-اق ۇيرەنۋگە بولادى دەپ جاتادى. بۇل دا دۇرىس شىعار. دەگەنمەن بارلىق ءسوزدى ەمەس، سول ءسوزدىڭ ءتۇبىرىن عانا جاتتاپ الساڭىز، جەتىپ جاتقانى. سول تۇبىردەن وربىگەن سوزدەردىڭ ماعىناسى بىردەي بولماعانىمەن، دىبىستالۋى بىردەي كەلىپ، ءبىر ءسوزدىڭ قايتا قايتالانۋىن كورىپ وتىراسىزدار.

مىسالى، جاڭا – جاڭالىق، جاڭاشا، جاڭاشىل;

جەڭ – جەڭىل، جەڭىلدىك، جەڭىلتەك، جەڭىس، جەڭىمپاز، جەڭگە;

تىڭ – تىڭدا، تىڭدالىم، تىڭشى، تىڭايت، تىڭايتقىش، تىڭعىلىقتى جانە ت.ب.

تاڭ – تاڭعى، تاڭەرتەڭ، تاڭشولپان، تاڭبا، تاڭداي، تاڭعاجايىپ، تاڭدا، تاڭداۋ جانە ت.ب.

اباي-اقپارات