رەدكتسيادان: قر پارلامەنتى ءماجىلىسىنىڭ اگرارلىق كوميتەتىندە تالقىلانىپ جاتقان جەر رەسۋرستارىن باسقارۋعا قاتىستى زاڭدارعا وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزۋ تۋرالى زاڭ جوباسىنا قاتىستى قوعام بەلسەندىلەرى مەن زاڭگەرلەردىڭ ۇسىنىسىن جالعاستىرىپ بەرىپ وتىرمىز. باسى مىنا سىلتەمەدە: http://abai.kz/post/54988 . قۇرمەتتى، وقىرمان، اتالعان زاڭ جوباسىنا قاتىستى ايتار ويىڭىز بەن ۇسىنىس - تىلەگىڭىز بولسا، ءسىز دە ورتاعا سالىڭىز، جاريالاۋعا ءازىرمىز.

 ەڭ الدىمەن زاڭدى وزگەرتپەي جانە سول زاڭنىڭ تولىقتاي ورىندالۋىن قاتاڭ قاداعالاماي جەردى قورعاپ، ساقتاپ قالۋ مۇمكىن ەمەس ەكەنى بەلگىلى.

سوناۋ 2003  جىلى قابىلدانعان قر جەر كودەكسى بۇگىنگە دەيىن 85 رەت وزگەرىسكە ۇشىراپ، سونىڭ سالدارىنان قازاق جەرى ۇستاعاننىڭ قولىندا، تىستەگەننىڭ اۋزىندا كەتىپ جاتقانى ءمالىم.

سوندىقتان، قر پارلامەنتى ءماجىلىسىنىڭ اگرارلىق كوميتەتىندە تالقىلانىپ جاتقان جەر رەسۋرستارىن باسقارۋعا قاتىستى زاڭدارعا وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزۋ تۋرالى زاڭ جوباسىنا ۇسىنعان وزگەرىستەرىمىزدى ەل بولىپ، جۇرت بولىپ ودان ءارى تالقىعا سالايىق.

وتكەن اپتادا قر جەر كودەكسىنىڭ 23-بابىنىڭ 4-تارماعىن وزگەرتۋ تۋرالى ۇسىنىسىمىزدى نازارلارىڭىزعا ۇسىنعان بولاتىنبىز. بۇگىن سونى ودان ءارى جالعاستىرايىق.

قولدانىستاعى قر جەر كودەكسىنىڭ 23-بابىنىڭ 4-تارماعىنىڭ 2- ابزاتسىندا «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ شەكارالىق ايماعىندا جانە شەكارالىق بەلدەۋىندە ورنالاسقان جەر ۋچاسكەلەرىن شەتەلدىكتەرگە، ازاماتتىعى جوق ادامدارعا جانە شەتەلدىك زاڭدى تۇلعالارعا جەكە مەنشىككە بەرۋگە جول بەرىلمەيدى.» (نە دوپۋسكاەتسيا پرەدوستاۆلەنيە زەمەلنىح ۋچاستكوۆ، راسپولوجەننىح ۆ پوگرانيچنوي زونە ي پوگرانيچنوي پولوسە رەسپۋبليكي كازاحستان، ۆ چاستنۋيۋ سوبستۆەننوست ينوسترانتسام، ليتسام بەز گراجدانستۆا ي ينوستراننىم يۋريديچەسكيم ليتسام.),-دەپ جازىلىپ تۇر.

ءبىز بۇل باپتى بىلاي وزگەرتۋ تۋرالى ۇسىنىس جاساپ وتىرمىز:

«قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ اۋىل شارۋاشىلىق ماقساتىنداعى جەرلەر، پايدالى قازبالار، كەن ورىندارى شەتەلدىكتەرگە، ازاماتتىعى جوقتارعا، شەتەلدىك زاڭدى تۇلعالارعا، سونىمەن بىرگە قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ زاڭدارىنا سايكەس قۇرىلعان شەتەلدىكتەردىڭ ۇلەسى بار زاڭدى تۇلعالارعا جەكە مەنشىككە جانە جەر پايدالانۋ قۇقىعىنا (جالعا بەرۋ) بەرۋگە جول بەرىلمەيدى» (نە دوپۋسكاەتسيا پرەدوستاۆلەنيە زەمەلنىح ۋچاستكوۆ، سەلسكوحوزيايستۆەننوگو نازناچەنيا، مەستوروجدەني پولەزنىح يسكوپاەمىح، رەسپۋبليكي كازاحستان، ۆ چاستنۋيۋ سوبستۆەننوست ي نا پراۆە زەملەپولزوۆانيا ينوسترانتسام، ليتسام بەز گراجدانستۆا ي  ينوستراننىم يۋريديچەسكيم ليتسام، ا تاكجە سوزداننىە ۆ سووتۆەتستۆي س زاكونوداتەلستۆوم رەسپۋبليكي كازاحستان يۋريديچەسكيم ليتسام  س  ينوستراننىم ۋچاستيەم).

شەتەلدىك جەكە نەمەسە زاڭدى تۇلعالارعا، ازاماتتىعى جوقتارعا قازىر دە اۋىل شارۋاشىلىعى ماقساتىنداعى جەرلەر جەكە مەنشىككە بەرىلمەيدى. بىراق، اقمولا وبلىسىندا جالعىز قۇرىلتايشىسى رەتىندە گەرمانيا ازاماتى روبەرت شۋماحەر تىركەلگەن  «اق قۇلىن» سەرىكتەستىگىنە 34 155 گەكتار جەرگە پايدالانۋ قۇقىعى بەرىلىپ، ونىڭ ءبىراز بولىگى جەكە مەنشىككە ءوتىپ كەتكەنىن، شىعىس قازاقستان وبلىسى، ءۇرجار اۋدانىندا «ءباتۋا» سەرىكتەستىگى جالعا العان 91 432,5 گەكتار جەردىڭ ءبىراز بولىگىن جەكە مەنشىككە ساتىپ العانىن بىلەمىز. ول جەردە نەگىزگى ماسەلە - سەرىكتەستىكتەردەگى جەرلەردىڭ شەتەلدىكتەردىڭ ۇلەسىنىڭ بولۋىندا.

سەبەبى، شەتەلدىكتەردىڭ ۇلەسى بار، بىراق قازاقستاندا تىركەلگەن زاڭدى تۇلعالارعا زاڭدى اينالىپ ءوتۋدىڭ ءتۇرلى قۇيتىرقى جولدارى جاسالعان. ءبىز بۇعان توسقاۋىل قويۋعا ءتيىسپىز.

بۇل جەردە قر «زاڭدى تۇلعالاردى مەملەكەتتىك تىركەۋ جانە فيليالدار مەن وكىلدىكتەردى ەسەپتىك تىركەۋ تۋرالى» زاڭىنا دا وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزۋ قاجەتتىلىگى تۋىندايدى.

سونىمەن بىرگە بيلىك كەن ورىندارىن دا شەتەلدىكتەرگە جالعا بەرمەسەك شەتەلدىك  ينۆەستيتسيادان قاعىلامىز دەگەن ءۋاج ايتۋى مۇمكىن. شەتەلدەن ينۆەستيتسيا تارتۋ ءۇشىن مىندەتتى تۇردە جەردى جالعا بەرۋ كەرەك پە؟ جەردى بەرمەسەك ينۆەستيتسيا كەلمەي قالا ما؟ بيلىكتىڭ ۋاجىنە قانداي قارسى پىكىر ايتۋعا بولادى؟

بۇل جاعدايدا بالكىم كەيiنگi جەر پايدالانۋ (قوسالقى جالداۋ) قۇقىعىن بەرۋدى ۇسىنۋ كەرەك شىعار؟

وسى ماسەلەنى جان-جاقتى تالقىلاپ، پىكىر بىلدىرۋلەرىڭىزدى سۇرايمىز. جەردى قورعاۋ مەن ساقتاۋعا باعىتتالعان زاڭداردى ءوز اۋزىمىزبەن تالقىلاپ، ءوز قولىمىزبەن وزگەرتەيىك. سول ارقىلى ارقايسىمىز جەردى قورعاۋعا، ساقتاۋعا ءوز ۇلەسىمىزدى قوسايىق!

قۇرمەتپەن،

ماقسات نۇرىپباي   

ءۋاليحان قايساروۆ

ايدىن ەگەۋباەۆ

قايىرلى ومار

 Abai.kz