قازاق ءالىپبيىن كيريليتسادان لاتىنشاعا كوشىرۋ ءىسى بويىنشا ءماجىلىس ءوز جۇمىسىن باستادى. العاشقى وتىرىس 11-قىركۇيەكتە وتەدى.

تالقىنىڭ تاقىرىبى - «مەملەكەتتىك ءتىلدى لاتىن گرافيكاسىنا كوشىرۋ بويىنشا ءالىپبيدىڭ بىرىڭعاي ستاندارتىن ەنگىزۋ ماسەلەسى» ەكەن. ءالىپبيدى ازىرلەپ جاتقان ا.بايتۇرسىنوۆ اتىنداعى ءتىل ءبىلىمى ينستيتۋتى مەن ش.شاياحمەتوۆ اتىنداعى رەسپۋبليكالىق ءتىل دامىتۋ ورتالىعىنىڭ باسشىلارى، رەكتورلار مەن عالىمدار دا بۇل جيىنعا شاقىرىلعان.

جيىنعا ءماجىلىستىڭ توراعاسى نۇرلان نىعماتۋلين باستاعان قوس پالاتانىڭ دەپۋتاتتارى قاتىسادى. ۇكىمەتتىڭ وكىلى رەتىندە پرەمەر-ءمينيستردىڭ ورىنباسارى ەربولات دوساەۆ تاڭدالىپتى. بۇل –  ماجىلىستىڭ ءباسپاسوزى تاراتقان اقپارات.

ەندى ەرەكەڭە ورالايىق، ەربولات اسقاربەكۇلى دوساەۆتى ايتامىن. ول ۇكىمەت باسشىسىنىڭ ورىنباسارى. ىسكەر جىگىت ەكەنىن ەلباسى دا ەسكەرتتى.  دەسە دە، دوساەۆ تۋرالى ەل ىشىندە نە قيلى پىكىرلەر ايتىلىپ ءجۇر. اسىرەسە، ساعىنتاەۆ ۇكىمەتىندە دوساەۆ نەگاتيۆتى پەرسوناج دەيتىندەر كوپ.

لاتىنشاعا كوشۋ تۋرالى جيىنعا ءدال وسى دوساەۆتىڭ تاڭدالىپ جىبەرىلۋى نەنى اڭعارتادى؟ نەگە دوساەۆ؟

پرەزيدەنت نازارباەۆ پارلامەنتتىڭ بىرلەسكەن وتىرىسىنا قاتىسىپ، VI-شاقىرىلىم دەپۋتاتتارىنىڭ ءۇشىنشى جۇمىس سەسسياسىن اشىپ بەردى. دەمالىستان «دەگدىپ» كەلگەن دەپۋتاتتارعا ءدال وسى ەرەكەڭدى ماقتادى.

«ناعىز ىسكەر ازامات، دجەنتەلمەن جىگىت» دەدى. ەلباسىنىڭ ەرەكشە ماقتاۋىن ەستىگەن ەرەكەڭدە نە ارمان بار؟! ەرەكەڭدەي ەكونوميسكە قارىق بولعان ۇكىمەتتە نە ارمان بار؟!

سويتكەن دجەنتەلمەننىڭ كارەراسىنا كوز جۇگىرتسەك، ونىڭ ەسىم - سويى ەرەكشە ەكى وقيعامەن «دارالانىپ» شىعا كەلەدى ەكەن. 2004 - 2006 جىلدارى ول دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگىن باسقاردى. 2006 جىلى جازدا وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسىندا ەكپە جۇمىسى دۇرىس جۇرمەي، 20-30 ءسابي اتى جامان اۋرۋ جۇقتىرىپ (سپيد), باۋداي ءتۇستى. ەربولات اسقاربەكۇلىنا، بىراق، ەشتەڭە دە بولعان جوق، وتستاۆكاعا كەتتى. 2016 جىلى ول ۇلتتىق ەكونوميكا ءمينيسترى اتانىپ ءجۇردى. تاپ سول ۋاقىتتا  جەر داۋى بۇرق ەتە قالدى. جەر داۋىن بۇرق ەتكىزگەننىڭ نەگىزگى سەبەپكەرى ءبىزدىڭ بۇگىنگى كەيىپكەرىمىز ەكەنىن ەل ۇمىتا قويعان جوق. ەندى سونىڭ جاي-جاپسارىنا توقتالايىق.

ەرەكەڭنىڭ ۇلتتىق ەكونوميكا مينيسترلىگىن باسقارىپ تۇرعان كەزى، قىزدى-قىزدىمەن ءبىر كۇنى ول «جەردى اۋكتسيون ارقىلى ساتامىز» دەدى. وسىدان كەيىن قازاقستان حالقى جاپپاي ميتينگتەرگە شىعىپ، ۇكىمەتتىڭ بۇل شەشىمىنە نارازىلىق ءبىلدىرىپ جاتتى. ونداعان مىڭ ادامدى الاڭعا الىپ شىققان دوساەۆتىڭ دوبالداي ەتىپ ايتا سالعان جالعىز اۋىز ءسوزى ەدى... سول كەزدەگى جەرگە اراشا تۇرعان ازاماتتاردىڭ كەيبىرى كۇنى بۇگىندە جازالارىن تەمىر توردا وتەپ جاتىر.

(قايىربەك وسكەنباەۆ ەرەكەڭنىڭ ەكس-زامى)

ءتىپتى، ەرەكەڭ مەن سول كەزدەگى ونىڭ ورىنباسارى قايىربەك وسكەنباەۆ وزدەرىنىڭ دۇرىس جۇمىس جاساماعانىن تۇسىنسە كەرەك، الدە بىرەۋ-مىرەۋ ىمداپ جەتكىزدى مە، ەكەۋى دە وتستاۆكاعا كەتكەن.  جەر داۋى كەزىندە قايىربەك وسكەنباەۆ «Abai.kz» اقپاراتتىق پورتالىنا سۇرانىپ ءجۇرىپ سۇحبات بەردى. بۇل حالىقتىق تولقۋلار بولاردان 2 كۇن بۇرىن، كەشكى ساعات 19:00 شاماسىندا بولعان جايت ەدى. قايىربەك وسكەنباەۆتىڭ وسى جولداردىڭ اۆتورىنا بەرگەن سۇحباتىندا ۇلتتىق ەكونوميكا مينيسترلىگىنىڭ بىلىقتىرعان بارلىق ءىسى تۋرالى اشىق ءارى تسەنزۋراسىز اڭگىمە بولدى.

2016 جىلعى مامىرداعى اقوردادا وتكەن جيىندا پرەزيدەنت نازارباەۆ ۇلتتىق ەكونوميكا ءمينيسترىنىڭ جەر كودەكسىمەن جۇمىس جاساي الماعانىن ايتتى، سوكتى. ەربولات دوساەۆ سول جيىندا ءسوز سۇراپ، «نۇرسۇلتان ءابىشۇلى، بولعان جايتتاردى، قوعامدا بولىپ جاتقان وقيعالار مەن پىكىرلەردى ەسكەرە وتىرىپ، مەنىڭ وتستاۆكاعا كەتۋىمە رۇقسات بەرىڭىزشى» دەگەن ەدى. كەشەگى جيىندا پرەزيدەنتتىڭ ايتقانى ونىڭ وسى «دجەنتەلمەندىگى» بولسا كەرەك دەپ تۇيدىك. سول  كەتكەننەن بار-جوعى 11 كۇن «جۇمىسسىز» وتىرعان ەرەكەڭ «بايتەرەككە» بارىپ قونجيدى. حولدينگتى باسقاردى. ءسويتىپ ءجۇرىپ، ۇكىمەتكە قايتا شاقىرتۋ الدى.

مىنە، ەرەكەڭنىڭ بار «ەرلىگى» - وسى. ەكونوميكالىق ساۋاتتىلىعىنا داۋ كەلتىرە المايمىز. كاسىبي بىلىگى جوعارى مامان. ال ۇلتتىق ماسەلەلەرگە كەلگەندە دوساەۆتىڭ پەرسوناجى كىسى قىزىعارلىق ەمەس. دوساەۆ دەگەن ورىسشا ايتقاندا، "دجەنتەلمەن نەۋداچي", ياعني قىرسىق جولدى دجەنتەلمەن.

ساعىنتاەۆ ۇكىمەتىنىڭ قازاق جازۋىن لاتىن گرافيكاسىنا كوشىرۋ سەكىلدى مەملەكەتتىك ماڭىزدى ماسەلەگە ەربولات دوساەۆتى ارالاستىرۋىندا نە گاپ بار؟  پرەزيدەنتتىڭ پارمەنى مە، الدە ەكونوميست دوساەۆتىڭ لينگۆيستيكالىق ءبىلىمى وزگەلەردەن گورى جوعارى ما؟

لوگيكاعا سالساق، دوساەۆتىڭ بۇل كەلىسىنىڭ دە اياعى داۋمەن اياقتالماسىنا كىم كەپىل؟ پرەزيدەنت نازارباەۆ سوڭعى سۇحباتتارىنىڭ بىرىندە، لاتىنشاعا كوشۋ قازاق تىلدىلەردەن باسقاعا مىندەتتى ەمەس ەكەندىگىن ايتتى. بۇل ءبىر ەلدە ەكى ءالىپبي بولادى دەگەنى. ورىس ءتىلدى اۋديتوريا مەن قازاق ءتىلدى اۋديتوريانىڭ اراسى الشاقتاي تۇسەرى انىق بۇل پروتسەسستىڭ ۋاقىتشا تەجەلە تۇرعانى استاناداعى اقساۋساقتارعا كەرەك-اق. ال ونى كىم تەجەيدى دەگەندە، جەر داۋى قايتا ەسىمىزگە تۇسەدى. ەرەكەڭ بار عوي. بۇل ەرەكەڭنىڭ قولىنان كەلەتىن ءىس. ءيا، قيسىندى. ال ءسىز نە دەيسىز؟

نۇرگەلدى ابدىعانيۇلى

Abai.kz