ءبيسميللاھير راحمانير راحيم!

وتاندىق جۋرناليت انار تولەۋحانقىزىنىنىڭ: ء"سىزدىڭ ەلدەگى تەڭىزى بار دامىعان شىعىستان گورى بىزگە گەوگرافيالىق تۇرعىدا ءسىزدىڭ ەلدىڭ باتىسى جاقىن، ال جۋڭگو جۇرتىندا باتىس ءوڭىردى دامىتۋعا كوپتەگەن جۇمىستار اتقارىلىپ جاتقانىن سىچۋان پروۆينتسياسىنا بارعاندا كوردىك. وسى رەتتە  شىڭجاڭدى دامىتۋدا قانداي باعىتتار بارلىعىن جəنە ونداعى قازاقتاردىڭ قۇقىعى بۇزىلۋدا دەگەن اقپارات جايىندا نە ايتار ەدىڭىز؟" دەپ قويعان ساۋالىنا، قىتايدىڭ ەلىمىزدەگى توتەنشە جəنە وكىلەتتى ەلشىسى چجان حانحۋەي:

"يا شىعىس ايماعى باتىسقا قاراعاندا دامۋى جوعارى. مەملەكەت باتىسقا وتە كوپ كوڭىل ءبولىپ، قارجى اعىنىن سولاي قاراي باعىتتاۋدا. جəنە بəرىنەن دە كوبىرەك سۇارعا بولۋدە. سوڭعى ۋاقىتتا سۇار ءۇشىن كوپتەگەن ماڭىزدى جوبالار اتقارىلدى. حالىقتىڭ تۇرمىس جاعدايىنىڭ جاقسارۋىنا، دەنساۋلىق، ءبىلىم سالالارىنا قارجى كوپتەپ ءبولدى. قازاقتاردىڭ شوعىرلانعان وڭىرلەرى-ەرتىس، التاي مەن ءۇرىمشى. بۇل جەرلەردىڭ ينفراقۇرىلىمدارى دا، كليماتتىق جاعدايلارى دا ءبىرشاما جاقسى، مەملەكەت دامۋىنا قارجى بولۋدە. ال قۋدالاۋعا كەلسەك XIX سەزد قارساڭىندا سۇار ايماعىندا ادامداردى تەكسەرۋ قاتتى جۇرگىزىلدى. جəنە تەك قازاقتار عانا ەمەس حانزۋلار دا، بارلىق وزگە ۇلت وكىلدەرى دە سودان ءوتتى. قازاققا دەگەن ەشقانداي جامان كوزقاراس جوق. بىراق تەكسەرەمىز دەپ شامادان ارتىق كەتىپ قالعان جايتتار بولعان. جوعارىدان سەزد ەشبىر ۋ-شۋسىز وتەتىن بولسىن دەپ تۇسكەن نۇسقاۋدى ورىندايمىز دەگەن قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىنىڭ قىزمەتكەرلەرى شامادان تىس قيمىلداپ، تومەندەگى جەكەلەگەن قىزمەتكەرلەر اقىلعا سىيمايتىن شەشىمدەرگە بارعان. ءتىپتى ۇرمشىگە بارىپ ءبىزدىڭ ەلشىلىكتىڭ ديپلوماتتارى قوناقۇيگە ورنالاسا المادى. ولاردان كۋəلىك سۇراعان، ال ءبىزدىڭ قىزمەتكەرلەردە تەك ديپپاسپورت قانا بار. ءسويتىپ بەيجىڭنەن حابارلاسىپ بۇلارىڭ دۇرىس ەمەس دەگەندە بارىپ ورىن بەردى. كەي قىزمەتكەرلەردىڭ ميلارىنىڭ ورنىنا بۇلشىق ەتتەرىن عانا قيمىلداتۋىنىڭ كەسىرى ءتيىپ، ادامدار قۇقىعى بۇزىلعان جايتتار بار. ولار ورنىنا كەلۋدە. بەيجىڭگە حابارلانىپ، ۇرىمشىدەگى جوعارى بيلىككە جەتىپ وڭ شەشىمىن تابۋدا. بۇل مەملەكەت تاراپىنان جاسالعان ساياسات ەمەس، جەكە مەمقىزمەتكەرلەردىڭ ءجونسىز كەتكەن جۇگەنسىزدىگى.

ەگەر وسىنداي فاكت تاعى ورىن السا ازاماتتاردىڭ ەلشىلىككە كەلىپ مəن-جايدى ايتۋىن سۇرايمىن. ونداي اقپاراتتى ساۋداعا سالىپ جەلكىلدەتۋ مəسەلەنى شەشپەيدى، قايتا ەكى ەل اراسىندا تۇسىنبەۋشىلىك تۋعىزۋى مۇمكىن. سوندىقتان جولسىزدىق ورىن السا حابارلاسسىن، مەن ءوزىم ارالاساتىن بولامىن", دەپ جاۋاپ بەرىپتى.

«ەلدەستىرمەك ەلشىدەن» دەپ، قىتايدىڭ ەلىمىزدەگى توتەنشە جانە وكىلەتتى ەلشىسى چجان حانحۋەي مىرزانىڭ قىتايداعى قازاق ماسەلەسىنە قاراتا بەرگەن بۇ جاۋابى كوڭىلگە ەرەكشە ءۇمىت ۇيالاتتى.

ەندى مۇنداعى قىتايدان كەلىپ قازاقستان ازاماتتىعىن العان ازاماتتار وسى جاۋاپتى ەرەكشە كوزدە ۇستاعانى ءجون.

قىتايدىڭ ەلىمىزدەگى توتەنشە جانە وكىلەتتى ەلشىنىڭ وسى جاۋابىنا سۇيەنە وتىرا قازاقستان ازاماتتىعىن العان ازاماتتاردىڭ قىتاي ەلشىلىگىنە، وزدەرىنىڭ قازاقستان ازاماتتىعىن العاندىقتارى سەبەبىنەن قىتايدا زارداپ شەگىپ جاتقان تۋىستارى تۋرالى اشىق ارىزدارىن، بەتالباتى شۋلاماي، مىنە وسى قازاقستانداعى قىتاي ەلشىلىگىنە بەرگەندەرى ەڭ دۇرىس.

قۇل-كەرىم ەلەمەس

Abai.kz