بۇل تۋرالى بۇگىن ءمəجىلىس قۇقىق قورعاۋ قىزمەتىنىڭ پروتسەسسۋالدىق نەگىزدەرىن جاڭعىرتۋ مəسەلەلەرى جونىندەگى زاڭ جوباسىن قاراۋ بارىسىندا باس پروكۋرور جاقىپ اسانوۆ ايتتى، دەپ حابارلايدى اباي اقپارات.

جاقىپ اسانوۆ تەرگەۋ ورگاندارى قىلمىستى تەز اشامىز دەپ ارتىق كەتۋى مۇمكىن ەكەندىگىن جەتكىزدى.

«تەرگەۋ بارىسىندا قۇقىققورعاۋ ورگاندارىنىڭ بيلىگى، قۇزىرەتى كوپ. ول ادامنىڭ جاڭگىمەسىن جاسىرىن تىڭداي الادى، ءجۇرىس-تۇرىسىن شەكتەيدى، قاماي الادى، اڭديدى، مۇلكىنە تىيىم سالادى. مۇنداي بيلىك كەز كەلگەن مەملەكەتتە بار. بىراق قۇقىققورعاۋ ورگاندارى قىلمىستى اشامىز دەپ ارتىق كەتىپ قالۋى مۇمكىن. سوندىقتان زاڭنىڭ باستى مىندەتى – وسىنداي زاڭسىزدىققا توسقاۋىل بولۋ. ادامنىڭ قۇقىعىن جانە قىلمىسپەن كۇرەسۋ اراسىنداعى بالانستى ۇستاپ تۇرۋ كەرەك. سول سەبەپتى ەلدەگى احۋالعا بايلانىستى قىلمىستىق زاڭعا ءار مەملەكەت وزگەرىس ەنگىزىپ تۇرادى. مىسالى، اقش-تا تەرروريزم كوبەيدى. سول ءۇشىن پاتريوتيزم اكتىسى دەگەن ارنايى زاڭ قابىلدادى. ول ارقىلى قۇقىققورعاۋ ورگاندارىنىڭ قۇزىرەتىن كۇشەيتتى، فبر-عا، تسرۋ-عا بىراق وكىلەتتىك بەردى. ەۋروپا ەلدەرى دە ءتيىستى شارا قولدانادى»، - دەدى ول.

سونداي-اق، باس پروكۋرور 20 جىل بۇرىنعى كورسەتكىشپەن سالىستىرعاندا، ەلىمىزدە اسا اۋىر قىلمىس كورسەتكىشى ازايعانىن مالىمدەدى.

«90 جىلدارى قىلمىس ءورشىپ تۇردى. سوندا ءبىز قۇقىققورعاۋ ورگاندارىن كۇشەيتتىك. ەلباسى قىلمىسپەن كۇرەسۋدى ءوز قولىنا الدى. سونىڭ ناتيجەسىندە 96 جىلدان باستاپ ادامعا قارسى جاسالاتىن اسا اۋىر قىلمىستار جىل سايىن ازايىپ كەلەدى. مىسالى، 80 جىلداردى كەڭەس كەزەڭىندەگى ەڭ كەرەمەت كەزى دەپ ەسەپتەيمىز. قازىر سول كورسەتكىشپەن سالىستىرعاندا، كىسى ءولتىرۋ ەكى ەسە ازايدى. 90 جىلدارى كسرو كولونيالارىندا 105 مىڭ ادام وتىرسا، قازىر ءۇش ەسە قىسقارىپ، 35 مىڭ ادام وتىر. سول جىلدارى الەمدە ءجۇز مىڭ ادامعا شاققاندا ءۇشىنشى ورىندا بولدىق. قازىر 70-ورىندا تۇرمىز»، - دەدى جاقىپ اسانوۆ.

باس پروكۋرور بۇرىن اقپارات جابىق بولعاندىقتان، قىلمىس از بولىپ كورىنگەن. قازىر ەشكىم جاسىرمايدى، سول سەبەپتى قىلمىس تا كوپ بولىپ كورىنەدى.

«ەلىمىزدىڭ قۇقىققورعاۋ سالاسىندا جاقسى وزگەرىستەر بولىپ كەلەدى. بىراق بارلىعى قازىر قىلمىس كوپ، بۇرىن از ەدى دەپ ەسەپتەيدى. سەبەبى، قازىر قىلمىس تۋرالى اقپارات تەز تارايدى. ويتكەنى قازىر ءبارى – اشىق، بۇرىن جابىق ەدى. حالىق كوپ نارسەنى بىلمەيتىن. ءبىر قىلمىس بولسا، ينتەرنەتتە جىلدام تاراپ، ەل بولىپ تالقىلايمىز.

ال، ەندى ەكىنشى جاعىنان. ستاتيستيكا باياعىداي وتىرىك ەمەس. بۇرىن اسا اۋىر قىلمىستى جاسىرسا، ءارى كەتسە، سوگىس بەرەتىن. قازىر ول ءۇشىن سوتتايدى. تالاي ارىپتەسىمىز سوتتالدى. سوندىقتان قازىر وعان كوپ بارا بەرمەيدى. مەنىڭ ايتايىن دەگەنىم، قازاقستاندىقتاردىڭ ءومىرى قاۋىپسىزدىك جاعىنان جىلدان جىلعا جاقسارۋدا. كىسى ءولتىرۋ، دەنساۋلىققا اۋىر زيان كەلتىرۋ سياقتى اۋىر قىلمىستار ازايىپ جاتىر»، - دەپ تۇيىندەدى ول.

Abai.kz