كەڭەس بارىسىندا سالانىڭ باسەكەگە قابىلەتتىلىگى مەن اگرارلىق ءونىم ەكسپورتىن ودان ءارى ارتتىرۋ، اۋىل شارۋاشىلىعى كووپەراتيۆتەرىن دامىتۋ، اۋىل شارۋاشىلىعىن تسيفرلاندىرۋ، اگرارلىق عىلىمي زەرتتەۋلەرگە ينۆەستيتسيالار كولەمىن كوبەيتۋ، سونداي-اق، اۋىل شارۋاشىلىعى تەحنيكاسىن جاڭارتۋ ماسەلەلەرى تالقىلاندى.

جامبىل وبلىسىنىڭ اكىمى كارىم كوكىرەكباەۆ وڭىردە اوك دامىتۋ تۋرالى باياندادى. 2017 جىلى ءوڭىردىڭ اۋىل شارۋاشىلىعىن دامىتۋعا 16 ملرد-تان استام تەڭگە ءبولىندى. وتاندىق اۋىل شارۋاشىلىعى وندىرۋشىلەرىنە مەملەكەتتىك قولداۋ كورسەتۋ ارقاسىندا 2017 جىلدىڭ 10 ايىندا وبلىستا ءوندىرىس كولەمى وتكەن جىلدىڭ وسى كەزەڭىمەن سالىستىرعاندا 3,6%-عا ءوستى. 2025 جىلعا قاراي ءوڭىردىڭ ءجوو-دە اۋىل شارۋاشىلىعى ۇلەسىن 25%-عا دەيىن ۇلعايتۋ كوزدەلگەن.

اكىمنىڭ ايتۋىنشا، جىل باسىنان بەرى ءوڭىردىڭ اوك سالاسىنا 14 ملرد تەڭگە ينۆەستيتسيا تارتىلعان. وبلىستا 181 اۋىل شارۋاشىلىعى كووپەراتيۆى قۇرىلعان، ءۇش مىڭنان استام ادام جۇمىس ورنىمەن قامتاماسىز ەتىلگەن.
اۋىل شارۋاشىلىعى ءبىرىنشى ۆيتسە-ءمينيسترى قايرات ايتۋعانوۆ 10 ايدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا اوك دامىتۋ مەملەكەتتىك باعدارلاماسىن ىسكە اسىرۋ تۋرالى باياندادى. جالپى، رەسپۋبليكا بويىنشا اۋىل شارۋاشىلىعى سالاسىندا وڭ قارقىن بايقالادى — ءوسىم 2,1%-دى قۇرايدى.

بيىل جۇرگىزىلگەن اۋىل شارۋاشىلىعى داقىلدارىنىڭ ەگىس القاپتارىن ءارتاراپتاندىرۋ جۇمىستارى سۇرانىسقا يە داقىلداردىڭ القابىن 1 ملن 348 مىڭ گا-عا ۇلعايتۋعا مۇمكىندىك بەردى. وسىلايشا باستىرىلعان ءداندى-داقىلدار كولەمى 2,7%-عا ءوسىپ، 22,1 ملن توننانى قۇرادى.

قازاقستاندا 56 مىڭنان استام جەكە قوسالقى جانە ۇساق شارۋاشىلىقتاردى قامتۋ ارقىلى 745 كووپەراتيۆ (جوسپاردا — 326) قۇرىلعان. 44 مىڭ توننادان ءسۇت جانە 13 مىڭ توننادان استام ەت دايىندالعان، بۇل بيىلدىققا كاسىپورىنداردىڭ ءسۇت وڭدەۋ بويىنشا جۇكتەمەسىن 60-تان 65%-عا دەيىن، ەتتى 55-تەن 60%-عا دەيىن ۇلعايتۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.

سونداي-اق، بارلىق وڭتۇستىك وڭىرلەردە مال شارۋاشىلىعى ءونىمى ءوندىرىسىنىڭ ءوسىمى بايقالادى. بۇگىنگى تاڭدا 10,4 مىڭ توننا ەت، 34,5 مىڭ توننا ءسۇت جانە 12,3 مىڭ توننا جەمىس-كوكونىس ونىمدەرى دايىندالعان. 10 ايدا وڭتۇستىك وڭىرلەر بويىنشا نەگىزگى ازىق-تۇلىك ونىمدەرىنىڭ ءوندىرىس كولەمى 0,7%-دان 200%-عا دەيىن ارتقان.

ءوز كەزەگىندە اگرارلىق بيزنەس تاراپىنان اۋىل شارۋاشىلىعى ءوندىرىسىن ءارتاراپتاندىرۋ جانە قانت قىزىلشاسى ءوندىرىسىن مەملەكەتتىك قولداۋ ماسەلەلەرى بويىنشا «كەڭ دالا» شارۋا قوجالىعىنىڭ باسشىسى قاليبەك الپىسباەۆ، ەت ءوندىرىسى مەن ەكسپورتىن ۇلعايتۋ تۋرالى «مەركە ەت» جشس ديرەكتورى بەرىك ەگەمبەرديەۆ، اۋىل شارۋاشىلىعى كووپەراتيۆتەرىن دامىتۋ كەلەشەگى جايىندا قازاق اوك ەكونوميكاسى جانە اۋىلدىق اۋماقتاردى دامىتۋ عزي بولىمشەسىنىڭ مەڭگەرۋشىسى عاليا اكىمبەكوۆا، اۋىل شارۋاشىلىعىن نەسيەلەندىرۋدى جەتىلدىرۋ جانە اۋىل شارۋاشىلىعى داقىلدارىنىڭ ءوسىپ-ءونۋىن مەحانيكالاندىرۋدى ۇلعايتۋ ماسەلەسى بويىنشا «اقتوبە جانە ك» جشس ديرەكتورى نۇرلان ىزدىباەۆ ءسوز سويلەدى.
وڭىرلەردە اوك دامىتۋدىڭ وزەكتى ماسەلەلەرى بويىنشا الماتى وبلىسى اكىمىنىڭ ورىنباسارى سەرىكجان بەسكەمپىروۆ، جامبىل وبلىسى اكىمىنىڭ ورىنباسارى مادەن مۇساەۆ، وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسى اكىمىنىڭ ورىنباسارى دارحان ساتىبالدى، قىزىلوردا وبلىسى اكىمىنىڭ ورىنباسارى سەرىك قوجانيازوۆ باياندادى.

مەملەكەت باسشىسى حالىققا جولداۋىندا اوك ەكونوميكانىڭ جاڭا درايۆەرىنە اينالۋى كەرەكتىگىن ايتتى. باستى مىندەت — قازاقستاندى الەمدە ءىرى اگرارلىق ەكسپورتتىق ءونىم وندىرۋشىلەردىڭ ءبىرى ەتۋ. وسىعان وراي اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ باسىمدىقتى باعىتتارىن دامىتۋ كارتالارى ازىرلەندى، ولاردى ىسكە اسىرۋدا نەگىزگى ءرول جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگاندار مەن اۋىل شارۋاشىلىعى تاۋارىن وندىرۋشىلەرگە جۇكتەلگەن.

ەرعالي بەرىكۇلى

جامبىل وبلىسى 

Abai.kz