استانا جاستاردىڭ كوزىمەن
مەن ءۇشىن استانا — ەڭ الدىمەن، شەكسىز مۇمكىندىكتەر مەكەنى جانە اسقاق ارماندار مەن بيىك ماقساتتاردىڭ التىن كىلتى دەر ەدىم. بولاشاعىن ەلوردامىز استانامەن بايلانىستارعان ادامنىڭ الدىنان ەكى بىردەي ەسىك اشىلادى: ءبىرى — عىلىم-بىلىمگە دەگەن، كەلەسىسى — جاڭا ورتا، جاڭا مۇمكىندىكتەر مەن جاڭا يدەيالارعا تولى جارقىن بولاشاققا دەگەن باستاۋ. بۇل ۇلكەن قالادا ۇنەمى قايناعان تىرشىلىك، اينالاڭدا جانتالاسىپ-جاعالاسىپ جۇرگەن ءبىر ادام، ياعني باسەكەلەستىك وتە جوعارى، ال باسەكەلەستىك بار جەردە عانا العا جىلجۋعا، دامۋعا مۇمكىندىك بار.
ءبىز سياقتى جاستار ءۇشىن ماحابباتتىڭ، جاسامپازدىقتىڭ، دوستىقتىڭ، سۇلۋلىقتىڭ سيمۆولى ىسپەتتى استانادا ساۋلەت ونەرىنىڭ تەڭدەسسىز ۇلگىلەرى سانالاتىن كەشەندەر بوي كوتەرۋدە. ون توعىز جىلدا سۇيىكتى ەلوردامىز عاجايىپ شاھارعا اينالدى، الەم الدىندا بەدەلى كۇن ساناپ ارتىپ كەلەدى.
ەل پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ «بولاشاققا باعدار: رۋحاني جاڭعىرۋ» اتتى ماقالاسىندا ايتىلعانداي، استانا — بۇگىنگى كۇنى ءۇش تىلدىلىكتىڭ دە دامىعان ورتاسى، ونداعى جاستاردىڭ كوبى ءۇش ءتىلدىڭ دە قاجەتتىلىگىن، ماڭىزدىلىعىن جەتە تۇسىنەدى.
مەن — لەۆ گۋميلەۆ اتىنداعى ەۋرازيا ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ جۋرناليستيكا جانە ساياساتتانۋ فاكۋلتەتىنىڭ 2-كۋرس ستۋدەنتىمىن. تەك ءبىر ۋنيۆەرسيتەتىمنىڭ ءوزى ماعان بۇگىنگە دەيىن كوپ نارسە بەردى جانە مۇنداعى ءتۇرلى عىلىم-ءبىلىمنىڭ اسقار شىڭىن باعىندىرعان ۇستازدارىمىزدان ءتالىم الۋ — كەز كەلگەن ستۋدەنتتىڭ وزىنە دەگەن سەنىمىن كۇشەيتىپ، بيىكتەردى باعىندىرۋعا ۇمتىلدىرادى.
«استانادا نە بار؟ استانانىڭ وزگە قالالاردان قاي جەرى ارتىق؟» دەگەن ساۋالعا مەن بىلاي دەپ جاۋاپ بەرگەن بولار ەدىم: «استانادا جانىڭا نە كەرەكتىڭ ءبارى بار جانە ونىڭ ارتىقشىلىقتارىن كورە ءبىلۋ جانە ونى مۇمكىندىك رەتىندە پايدالانا ءبىلۋ — ءار ادامنىڭ ءوز قولىندا». سەبەبى، استانا — ىزعارى مەن جىلىلىعى، سۋىعى مەن سۇلۋلىعى قاتار جۇرەتىن جۇمباق قالا بولعانمەن، شەشۋىن تابا بىلگەن جاننىڭ باسىنا قونعان باق شىعار.
ءوز باسىم وتانىمنىڭ استاناسى استانانى ەشتەڭەگە تەڭگەرمەيمىن، دۋمانى مول ستۋدەنتتىك شاقتىڭ، جالىندى جاستىقتىڭ ورداسى ءاردايىم جۇرەگىمنىڭ تۇكپىرىندە. استانام! وزىڭە ءبارى ءۇشىن شەكسىز العىس جاۋدىرامىن! تۋعان كۇنىڭ قۇتتى بولسىن! قازاققا قۇتتى مەكەن بول!
قارلىعاش قۇرامىسوۆا،
ل. ن.گۋميلەۆ اتىنداعى ەۋرازيا ۇلتتىق
ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ 2-كۋرس ستۋدەنتى.
كوڭىلگە شاتتىق سىيلايدى
اقتوبەدەن ەلورداعا ارمان قۋىپ 2012 جىلى كەلدىم. رەسپۋبليكالىق «حابار» تەلەارناسىنا بەلگىلى جۋرناليست زەيىن الىپبەك شاقىرعان بولاتىن. «حاباردىڭ» سارىارقا كوشەسىندە ورنالاسقان ەسكى عيماراتىندا وتكىزىلگەن كاستينگكە دەمىمدى ىشىمە تارتىپ، كىشكەنە جۇرەكسىنىپ بارعانىم ءالى ەسىمدە. كوپ ۇزاماي «تاڭعى جاڭالىقتارعا» جۇرگىزۋشى ەتىپ جۇمىسقا قابىلدادى. ال جۋرناليستىك جولىم «قازاقستان-اقتوبە» تەلەارناسىنان باستالدى. وڭىرلىك ارنا ۇلكەن مەكتەپ، ۇستاحانا بولدى. ونداعى جيناقتاعان تاجىريبەمنىڭ، بىلگەن-تۇيگەنىمنىڭ كەيىن استاناداعى جۇمىسىمدا ءوزىمدى كاسىبي مامان رەتىندە كورسەتۋىمە سەپتىگى ءتيدى. مىنە، سودان بەرى بەس جىلعا جۋىقتادى. «حابار» ارناسىندا اۋەلى «تاڭعى جاڭالىقتاردى» جۇرگىزدىم، ودان كۇندىزگىسىنە اۋىستىق. ۋاقىت وتە كەلە كەشكى «قورىتىندى جاڭالىقتاردى» جۇرگىزۋدى سەنىپ تاپسىردى. اۆتورلىق باعدارلامالاردى جۇرگىزدىم. پروديۋسەرلىك قىزمەتتى دە قاتار الىپ ءجۇردىم. ءبىر جارىم جىلدان بەرى «قورىتىندى جاڭالىقتاردىڭ» اۆتورى ءارى جۇرگىزۋشىسىمىن. كاسىبىم وزىمە ۇنايدى. استانا وسىلاي مەنىڭ جولىمدى اشتى.
ءبىز كورگەلى استانا دا جىل سايىن قۇلپىرىپ كەلە جاتىر. اسىرەسە كەشكىلىك جۇمىستان قايتقاندا تۇنگى شامدارى سامالاداي جارقىراعان شاھاردىڭ كەلبەتى ادام تانىماستاي وزگەرەدى. ەسىلدىڭ سول جاعالاۋىنىڭ كوركىنە كوز تويمايدى، كەشكىسىن وسىنداي ۋاقىتتا وتباسىممەن سەرۋەندەگەندى ۇناتامىن. جاقىندا ەكسپو قالاشىعىنا بارىپ، ءبىراز تاماشانى كورىپ قايتتىق. الەمدىك دەڭگەيدەگى اۋقىمدى شارانىڭ باس قالامىزدا ءوتىپ جاتقانى، ارينە، قۋانتادى. 120 ەلدىڭ پاۆيلونىن تۇگەل كورىپ شىعۋ ءۇشىن ءبىر كۇن ازدىق ەتەدى ەكەن. ءبارىن قالدىرماي ارالاپ شىعۋعا كەمىندە ەكى كۇن كەتەدى. وزىمىزگە دە ۇنادى، بالالارىم ءبىر قۋانىپ قالدى. كورمەدەگى كوپ دۇنيە بالالارعا ارنالعان سياقتى.
ال تۋىپ-وسكەن جەرىم اقتوبەگە جىل سايىن بارىپ تۇرامىن. تۇلەپ ۇشقان جەرىڭدى ساعىنىپ-اق تۇراسىڭ…. ونىڭ ۇستىنە تۋعان باۋىرلارىم دا سوندا. بۇل جىلى دا ءساتىن سالسا، بارىپ-قايتۋ ويدا بار.
عاني وتەپبايۇلى، رەسپۋبليكالىق
«حابار» تەلەارناسىنىڭ تەلەجۇرگىزۋشىسى.
مەنىڭ سۇيىكتى قالام
استانا قالاسىندا تۇرىپ جاتقانىما 8 جىل بولىپتى. ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ حالىقارالىق قاتىناستار فاكۋلتەتىن بىتىرگەنمىن. استانادا جوعارى ءبىلىمدى مامان بولسىن، ءتىپتى ماماندىعى جوق ادام بولسىن ءوزىنىڭ ويىنان شىعاتىنداي جۇمىس تاۋىپ الۋىنا مول مۇمكىندىك بار. مەن دە ءارتۇرلى مەكەمە-كومپانيالاردا قىزمەت ەتتىم. قازىر «بيۋرو ۆەريتاس كازاحستان» جشس-ىندا (Bureau Veritas Kazakhstan —حالىقارالىق شەتەلدىك كومپانيا، باس كەڭسەسى پاريج قالاسىندا) ساتىپ الۋ مەن لوگيستيكا بويىنشا مامان بولىپ قىزمەت ىستەيمىن.
استانا، اسىرەسە، جاستارعا قاتتى ۇنايدى. استانانىڭ تۋعان كۇنىندە جىل سايىن «استانا وپەرا»، ۇلتتىق مۋزەي، «بارىس» حوككەي كلۋبى، «حان شاتىر»، تاۋەلسىزدىك سارايى سياقتى نەبىر جاڭا عيماراتتار بوي كوتەرىپ، شاھاردىڭ ءسان-سالتاناتىن اسىرىپ كەلەدى. بيىلعى جاعداي مۇلدە بولەك، حالىقارالىق «ەكسپو-2017» كورمەسى وتۋدە. جۇزدەگەن مەملەكەت وزدەرىنىڭ كورمەلەرىن حالىق نازارىنا ۇسىنۋدا. ەكسپو كەشەنىندەگى ءتۇرلى ەلدەردىڭ كورمەلەرىن ءبىر كۇندە ارالاپ شىعۋ مۇمكىن ەمەس. كورمە تەك قانا «بولاشاق ەنەرگياسى» تاقىرىبىنا ارنالماعان، وزگە جۇرتتاردىڭ ۇلتتىق ەرەكشەلىكتەرىمەن، مادەنيەتىمەن جاقىن تانىسۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. ءار ەل — ءبىر الەم، بەينەبىر افريكا، ءۇندى، تاعى دا باسقا ەلدەرگە قۇددى بارىپ كەلگەندەي اسەر الاسىڭ.
ارينە، ەكسپو-نىڭ ەلىمىزدە وتكىزىلۋىنە قاتىستى كەيبىرەۋلەر جاعىمسىز پىكىرلەر ايتتى، ءبىز ءىس جۇزىندە مۇنداي وتە اۋقىمدى شارانىڭ جاقسى ۇيىمداستىرىلعانىنا، ونىڭ ءساتتى ءوتىپ جاتقانىنا كۋا بولىپ ءجۇرمىز، سول ءۇشىن قۋانامىز.
استانانىڭ قوعامدىق-ساياسي، مادەني ءومىرى قىز-قىز قايناپ جاتادى. ەلوردا بولعان سوڭ مەملەكەتتىك اۋقىمداعى شارالار تاۋسىلمايدى. قايدا بارام دەپ ويلانىپ جاتپايسىڭ. «استانا وپەرا»، ق.قۋانىشباەۆ اتىنداعى قازاق دراما تەاترى، م.گوركي اتىنداعى مەملەكەتتىك اكادەميالىق ورىس دراما تەاترى، جاستار تەاترى، قالالىق قۋىرشاق تەاترى، ءتۇرلى كونتسەرتتەر، كينواپتالىقتار كۇندە بولىپ جاتادى.
سپورتتىق شارالار دا سولاي.
ال استانانىڭ قاتال تابيعاتى دا جۇمسارىپ، اۋا رايى دا جىلدان-جىلعا جىلىنىپ كەلە جاتقان سياقتى. اقىرعان ايازى مەن وكپەك جەلى قازىر بۇرىنعىداي اسەر ەتپەيدى، مۇمكىن، ءبىز ۇيرەنىسكەن شىعارمىز.
استانادا ءومىر ءسۇرۋ وزىمە ۇنايدى، بولاشاعى بار قالا، جاستاردىڭ تالابىن ۇشتايدى، ولاردىڭ ارماندارىن جۇزەگە اسىرۋىنا مۇمكىندىك بەرەدى. بىزگە سونىسىمەن ىستىق، سونىسىمەن قىمبات.
ماليكا قۇرمانالينا.
استانا.
زاماناۋي ءارى جاس قالا
نازارباەۆ ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ عىلىم جانە تەحنولوگيا مەكتەبى، بيولوگيا عىلىمدارى فاكۋلتەتىندە وقىپ جاتقانىما 4 جىلدان استى.
العاشقى جىلدارى استانا قالاسى ءوزىمنىڭ تۋعان قالام اقتوبەگە مۇلدە ۇقسامايتىن سياقتى كورىنەتىن، جىلدار وتە كەلە ولاردىڭ ءوزارا ۇقساستىقتارىن اڭعارا باستادىم. وقۋعا كەلەردە ماعان تانىستارىم استانانىڭ قىسىنىڭ قاتتى بولاتىنىن، ول كەزدە كوشەدە قىدىرۋ مۇمكىن ەمەستىگىن ايتقان ەدى. كەيىن قاراسام، كليماتىنىڭ جانعا جايلى ءارى اقتوبەدەن ايىرماشىلىعى شامالى بولىپ شىققانىنا تاڭعالدىم. استانانىڭ اۋا رايىنىڭ مەنى تاعى ءبىر قايران قالدىرعانى — اسپانىنىڭ كەڭدىگى بولدى. وعان قالانىڭ جازىقتىقتا ورنالاسۋى سەبەپ بولسا كەرەك. نازارباەۆ ۋنيۆەرسيتەتى قالانىڭ شەت جاعىندا بولعاندىقتان، كۇندە كەشكىسىن جاتاقحانا تەرەزەسىنەن كۇننىڭ ۇياسىنا باتىپ بارا جاتقانداعى كەرەمەت كورىنىسكە قىزىعا قارايمىز.
ماعان استانانىڭ جاڭا قالاسىنىڭ ارحيتەكتۋراسى ەرەكشە ۇنايدى. مۇنداعى عيماراتتار ەشكىمگە ۇقسامايتىن وزگەشە تۇرىمەن قالاعا كورىك بەرىپ تۇر ءارى ونىڭ ۇزدىكسىز دامۋ مەن وزگەرۋ ۇستىندە ەكەنىن ايعاقتاپ تۇرعانداي. ۇدايى قوزعالىستاعى، ءوسۋ ۇستىندەگى قالاعا كەلگەلى مەنىڭ كوز الدىمدا كوپ نارسە كۇنبە-كۇن وزگەرىپ جاتىر. مۇندا ستۋدەنتتەردىڭ زەرىگەتىن ۋاقىتى جوق، ءتۇرلى شارالارعا قاتىسىپ، ۋنيۆەرسيتەتكە كەلگەن سيااساتكەرلەرمەن، نوبەل سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتتارى سياقتى نەبىر تۇلعالارمەن كەزدەسىپ، كوپ نارسەنى كوكەيگە ءتۇيىپ جاتىرمىز. ءبىزدىڭ ۋنيۆەرسيتەتتىڭ كوپتەگەن ستۋدەنتتەرى ەكسپو-دا ەرىكتىلەر بولىپ جۇمىس جاساۋدا. ءوز باسىم ۋنيۆەرسيتەتتە عىلىمي جۇمىسپەن اينالىسىپ ءجۇرمىن.
عالىم يسماعۇلوۆ،
نازارباەۆ ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ 4-كۋرس ستۋدەنتى
Abai.kz