جاقىن ارادا ءدىن ىستەرى جانە ازاماتتىق قوعام ءمينيسترى ن.ب. ەرمەكباەۆ جۋرناليستەرگە بەرگەن سۇقباتىندا ەلىمىزدە جەكەمەنشىك مەكتەپتەردىڭ اشىلۋىنا قولدانىستاعى زاڭنامالار بويىنشا قانداي دا ءبىر كەدەرگى جوق دەپ سانايتىنىن مالىمدەدى.

وسىدان كەيىن كەيبىر باق قۇرالدارى مەن جەكەلەگەن ازاماتتار الەۋمەتتىك جەلىلەردە وسى اقپاراتتى دۇرىس تۇسىنبەستەن، جەكەمەنشىك مەكتەپتەر ءدىني نەگىزدە وقىتا الادى دەگەن پىكىر تاراتا باستادى.

بۇل شىندىققا جاناسپايتىن اقپارات ەكەنىنە نازار اۋدارعىم كەلەدى.

بىرىنشىدەن، ءدىن ىستەرى جانە ازاماتتىق قوعام ءمينيسترى ن. ب. ەرمەكباەۆ وسى ءسوزى ارقىلى حيدجاب كيەتىن اتا-انالاردىڭ مەملەكەت تاراپىنان ءبىلىم الۋعا قاتىستى قوسىمشا بالامالى نۇسقا ۇسىنۋىن تالاپ ەتىپ جاتقاندىعىن ەسكەرە وتىرىپ جەكەمەنشىك مەكتەپتەردى اشۋدىڭ مۇمكىندىكتەرىن قاراۋعا بولاتىنى تۋرالى پىكىرىن ايتتى.

ەكىنشىدەن، قولدانىستاعى زاڭنامالاردا جەكەمەنشىك مەكتەپتەردىڭ اشىلۋىنا كەدەرگى جوق دەگەنىمەن، ونداي مەكتەپتەردە تەك قانا ءدىندار قىزدار عانا وقيدى دەپ ايتپادى. سەبەبى، زاڭنامالارعا سايكەس كەز كەلگەن وقۋشى قىز تۇرعىلىقتى جەرى بويىنشا ورنالاسقان ءبىلىم ورىندارىندا وقۋعا قۇقىلى. ولاردى ورامال تاعاتىندار جانە ورامال تاقپايتىندار دەپ بولۋگە بولمايدى.

ۇشىنشىدەن، جەكەمەنشىك مەكتەپتەردە قىزدار ورامالمەن ساباققا كەلە الادى دەگەن جوق. كەرىسىنشە، مۇنداي مەكتەپتەردە دە «ءبىلىم تۋرالى» زاڭعا سايكەس ءبىلىم جانە عىلىم ءمينيسترىنىڭ 2016 جىلعى 14 قاڭتارداعى №26 بەكىتىلگەن بۇيرىعىنىڭ تالاپتارى ورتا جانە جالپى ورتا ءبىلىم بەرۋ، مامانداندىرىلعان جالپى ءبىلىم بەرۋ جانە ارنايى وقۋ باعدارلامالارىن جۇزەگە اسىراتىن كەز-كەلگەن وقۋ ورىندارىنا بىردەي قاتىستى.

تاعى ءبىر بالاما رەتىندە قاشىقتان ءبىلىم بەرۋ ءتاسىلىن زەرتتەۋگە بولاتىنىن ءبىلدىردى.

مۇقيات قاراعان ادام ءمينيستردىڭ وسى ەكى ءتاسىلدى تاعى دا زەرتتەۋ كەرەك ەكەندىگىنە نازار اۋدارعانىن، ياعني، مىندەتتى تۇردە شەشىلەدى دەپ ايتپاعانىن اڭعارار ەدى.

سوندىقتان، كەيبىر ءدىندار ازاماتتاردىڭ مينيستر نۇرلان بايۇزاقۇلىنىڭ وسى سوزدەرىنەن كەيىن وزدەرىنىڭ قويعان تالاپتارىن ورىنداتقانداي ەتىپ كورسەتۋلەرى تۇسىنىكسىزدىك تۋدىرادى.

وسىعان وراي، جەكەمەنشىك مەكتەپتەر اشىلعان كۇننىڭ وزىندە ولاردىڭ ءبىلىم بەرۋ باعدارلامالارى ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترلىگى بەكىتكەن تالاپتارعا ساي بولۋى كەرەك. سونداي اق، ساباق بەرەتىن ۇستازدارعا قويىلاتىن تالاپتار دا وقىتۋشىلاردىڭ بىلىكتىلىگىنە قاراي رەتتەلۋى كەرەك. جانە دە ونداي مەكتەپتەردە دە قىز-بالالاردىڭ ساباققا ورامال تاعىپ كەلۋىنە جول بەرىلمەيدى.

ەشقانداي ءدىني كومپونەنتتەر وقىتىلمايدى جانە تەك قانا ءدىندارلاردان قۇرالمايدى. سونداي اق. مينيسترلىك جەكەمەنشىك مەكتەپتەر اشىلعان جاعدايدا، سونداي ءبىلىم بەرۋ مەكەمەسىندە وقيمىن دەگەن قىز بالالارعا شەكتەۋ قويىلۋى مۇمكىن دەپ سانايدى. مىسالى، تەك 9-شى سىنىپتى بىتىرگەن سوڭ عانا قابىلدانۋى مۇمكىن. وعان دەيىن مەملەكەتتىك ءبىلىم بەرۋ مەكەمەلەرىندە وقۋى ءتيىس.

سونىمەن قاتار، جەكەمەنشىك مەكتەپتەردى سالۋ ازاماتتاردىڭ نەمەسە جەكەلەگەن كاسىپكەرلەردىڭ وزدەرىنىڭ قارجىسىنا الىنۋى ورىندى بولادى.

وسىعان قوسىمشا، تاعى ءبىر ماسەلەگە نازار اۋدارعىم كەلىپ وتىر. ەگەر قىز بالالار 1-ءشى سىنىپتان باستاپ بولەك وقيتىن بولسا ولار قوعامنان وقشاۋلانىپ، جاتىرقاپ قالۋى مۇمكىن. ناتيجەسىندە، كەلەشەكتە قوعامنىڭ تولىققاندى مۇشەسى بولىپ قالىپتاسۋىنا كەرى اسەرى بولادى. سونىمەن قاتار، قىز بالالار مەن ەر بالالار بولەك وقۋى مۇمكىن بولعانىمەن، بۇل مىندەتتى تۇردە 1-ءشى سىنىپتان باستاپ بولەك وقۋعا بولادى دەگەندى بىلدىرمەيدى. مىسالى، ولارعا تەك 9-شى سىنىپتان كەيىن عانا بولەك مەكتەپتە وقۋلارىنا رۇقسات بەرىلۋى مۇمكىن. مەملەكەت ونداي تالاپتاردى قويا الادى.

حالىقارالىق تاجىريبەلەردى الىپ قارايتىن بولساق، كوپتەگەن دامىعان ەلدەردە جەكەمەنشىك مەكتەپتەر جانە قاشىقتان وقىتۋ تاجىريبەسى بار ەكەنىن كورۋگە بولادى. ەۆروپا ەلدەرىندە جەكەمەنشىك مەكتەپتەر بولعانىمەن ول جەرلەردە ءارتۇرلى ءدىن وكىلدەرىنىڭ بالالارى ءبىلىم الىپ جاتادى.

جالپى، مەكتەپتەردە ورامال نەمەسە حيجاب كيۋ سىرتقى كورىنىستەر بولۋىمەن قاتار، ءدىني تالاپتاردى ۇستەم ەتۋگە ۇمتىلىستىڭ كورىنىسى بولىپ تابىلادى. ال، كونستيتۋتسيادا ءبىزدىڭ ەلىمىز زايىرلى مەملەكەت بولىپ تابىلاتىندىعى اتاپ كورسەتىلگەن. زايىرلى مەملەكەتتە زاڭ ءدىني تالاپتاردان جوعارى تۇرادى. سوندىقتان، الەۋمەتتىك قارىم-قاتىناستار، ونىڭ ىشىندە ءبىلىم بەرۋ، دەنساۋلىق ساقتاۋ، وتباسى جانە نەكە ينستيتۋتتارى ءدىني نورمالارمەن ەمەس، زايىرلى مەملەكەتتىڭ زاڭناماسىمەن رەتتەلەدى.

ال، ورامالىن شەشپەيمىن دەگەن قىز بالالار بالامالى نۇسقا رەتىندە مەدرەسەلەردە وقۋىن جالعاستىرۋلارىنا ەشقانداي كەدەرگى جوق. ونىڭ وزىندە، ولار 9-شى سىنىپتى بىتىرگەن سوڭ عانا بولۋلارى كەرەك. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ «ءدىني قىزمەت جانە ءدىني بىرلەستىكتەر تۋرالى» زاڭىنىڭ 3-بابىندا دا ءدىني ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارىن قوسپاعاندا، قازاقستان رەسپۋبليكاسىندا بiلiم بەرۋ مەن تاربيەلەۋ جۇيەسى ءدىن مەن ءدىني بىرلەستىكتەردەن بولiنگەن جانە زايىرلى سيپاتتا بولادى دەپ كورسەتىلگەن.

بالعابەك ابدىقايىمۇلى مىرزاەۆ، قر ءدىن ىستەرى جانە ازاماتتىق قوعام مينيسترلىگى ءدىن ىستەرى كوميتەتى توراعاسىنىڭ ورىنباسارى

Abai.kz