الماتى. 12 قاڭتار. قازتاگ - قازاقستان جۋرناليستەر وداعى مەن ءسوز بوستاندىعىن قورعاۋ حالىقارالىق «ءادىل ءسوز» قورى باس پروكۋرور قايرات مامي مەن جوعارعى سوت توراعاسى مۇسابەك الىمبەكوۆكە اشىق حات جازىپ، سوتتاردىڭ باق-تاردان مورالدىق شىعىن ءوندىرىپ الۋدى قولدانۋ تاجىريبەسىنە تالداۋ جاساۋدى سۇرادى.

«بۇگىندەرى سوتتاردى باسپاسوزگە قىسىم كورسەتۋ تەتىگى رەتىندە قولدانادى. زاڭنامادا باق-تاردان وندىرىلەتىن مورالدىق شىعىن مولشەرىنىڭ جوقتىعى وسىعان اكەلدى»، - دەدى «ءادىل ءسوز» قورىنىڭ پرەزيدەنتى تامارا كالەەۆا سارسەنبى كۇنگى ءباسپاسوز ءماسليحاتىندا.

«سونىڭ ناتيجەسىندە ليبەرالدى ءباسپاسوز الاڭى ۇنەمى تارىلىپ كەلەدى. جاقىندا ول الاڭ تولىعىمەن تازارتىلادى. كوپ جاعدايدا ول بيلىكتەن، شەنەۋنىكتەردەن باستالىپ وتىر»، - دەپ ونىڭ ايتقانىن قازاقستان جۋرناليستەر وداعىنىڭ توراعاسى سەيتقازى ماتاەۆ قولدادى.

«ءسوز بوستاندىعى ازاماتتاردىڭ ار-وجدانى سياقتى كونستيتۋتسيانىڭ 20-شى بابىندا بەكىتىلگەن مىزعىماس قۇقىعى ەكەنىن ەسكەر وتىرىپ، بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارى مەن جۋرناليستەردەن مورالدىق شىعىندى ءوندىرىپ الۋدى قولدانۋ تاجىريبەسىن جيناقتاپ جانە تالداۋ جاساۋلارىڭىزدى سۇرايمىز»، - دەلىنگەن قۇجاتتا.

حاتتا مورالدىق شىعىندى ءوندىرىپ الۋ تاجىريبەسىن ءجيى قولدانۋ، زاڭدى شىعىپ تۇرعان باسىلىمداردى جويۋدىڭ ءبىر تاسىلىنە اينالعانى اتاپ كورسەتىلەدى. سونىڭ ناتيجەسىندە ول «ازاماتتاردىڭ ءسوز بوستاندىعىنا، اقپارات الۋ مەن تاراتۋعا دەگەن كونستيتۋتسيالىق قۇقىقتارىن ورەسكەل بۇزۋعا» سوقتىرادى.

الماتى. 12 قاڭتار. قازتاگ - قازاقستان جۋرناليستەر وداعى مەن ءسوز بوستاندىعىن قورعاۋ حالىقارالىق «ءادىل ءسوز» قورى باس پروكۋرور قايرات مامي مەن جوعارعى سوت توراعاسى مۇسابەك الىمبەكوۆكە اشىق حات جازىپ، سوتتاردىڭ باق-تاردان مورالدىق شىعىن ءوندىرىپ الۋدى قولدانۋ تاجىريبەسىنە تالداۋ جاساۋدى سۇرادى.

«بۇگىندەرى سوتتاردى باسپاسوزگە قىسىم كورسەتۋ تەتىگى رەتىندە قولدانادى. زاڭنامادا باق-تاردان وندىرىلەتىن مورالدىق شىعىن مولشەرىنىڭ جوقتىعى وسىعان اكەلدى»، - دەدى «ءادىل ءسوز» قورىنىڭ پرەزيدەنتى تامارا كالەەۆا سارسەنبى كۇنگى ءباسپاسوز ءماسليحاتىندا.

«سونىڭ ناتيجەسىندە ليبەرالدى ءباسپاسوز الاڭى ۇنەمى تارىلىپ كەلەدى. جاقىندا ول الاڭ تولىعىمەن تازارتىلادى. كوپ جاعدايدا ول بيلىكتەن، شەنەۋنىكتەردەن باستالىپ وتىر»، - دەپ ونىڭ ايتقانىن قازاقستان جۋرناليستەر وداعىنىڭ توراعاسى سەيتقازى ماتاەۆ قولدادى.

«ءسوز بوستاندىعى ازاماتتاردىڭ ار-وجدانى سياقتى كونستيتۋتسيانىڭ 20-شى بابىندا بەكىتىلگەن مىزعىماس قۇقىعى ەكەنىن ەسكەر وتىرىپ، بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارى مەن جۋرناليستەردەن مورالدىق شىعىندى ءوندىرىپ الۋدى قولدانۋ تاجىريبەسىن جيناقتاپ جانە تالداۋ جاساۋلارىڭىزدى سۇرايمىز»، - دەلىنگەن قۇجاتتا.

حاتتا مورالدىق شىعىندى ءوندىرىپ الۋ تاجىريبەسىن ءجيى قولدانۋ، زاڭدى شىعىپ تۇرعان باسىلىمداردى جويۋدىڭ ءبىر تاسىلىنە اينالعانى اتاپ كورسەتىلەدى. سونىڭ ناتيجەسىندە ول «ازاماتتاردىڭ ءسوز بوستاندىعىنا، اقپارات الۋ مەن تاراتۋعا دەگەن كونستيتۋتسيالىق قۇقىقتارىن ورەسكەل بۇزۋعا» سوقتىرادى.

مىسالى، 1998 جىلى ار-وجدانىن قورعاۋ جانە جاۋاپ بەرۋشىلەردىڭ مۇمكىندىكتەرىنەن اسىپ كەتەتىن مورالدىق شىعىندى وتەۋ تۋرالى سوت شەشىمىمەن «دات» گازەتى جابىلعان بولاتىن.  2002-ءشى جىلى سوت «Assandi Times» گازەتىنەن ت50 ملن ءوندىرۋ تۋرالى شەشىم شىعارىپ، ول گازەتتىڭ بانكروت بولىپ، جابىلۋىنا سوقتىردى. كەيىن وسىنداي جاعدايعا «ءسوز»، «رەسپۋبليكا. دەلوۆوە وبوزرەنيە»، «تاسجارعان» گازەتتەرى دۋشار بولدى.

قازىرگى جاعدايدا «ۆزگلياد» گازەتى جابىلۋ الدىندا تۇر. وعان سوت جەكە تۇلعامەن ازاماتتىق ءىس بويىنشا مورالدىق شىعىن رەتىندە ت15 ملن تولەۋدى مىندەتتەپ وتىر.

«بارلىق جاعدايدا دا كوپتەگەن ميلليوندىق سوما ءوندىرىپ الۋ تۋرالى سوت شەشىمدەرى الدىن الا ورىندىلمايتىندىعىنا، ويتكەنى رەداكتسيادا ونداي قاراجاتتىڭ جوقتىعىنا، ول تۋرالى سوتقا دالەلدەر كەلتىرىلگەنىنە ءسىزدىڭ نازارىڭىزدى اۋدارعىمىز كەلەدى. وسىلايشا، مورالدىق شىعىندى ءوندىرىپ الۋ تۋرالى شەشىم ءاۋ باستا باق-تاردى جويۋ ماقساتىن كوزدەگەن»، - دەيدى جۋرناليستىك ۇيىم جەتەكشىلەرى.