قۇرمەتتى Abai.kz اقپاراتتىق پورتالىڭ وقىرماندارى! پورتالىمىزدا ءشارىپحان قايسار ەسىمدى ءجۋرناليستىڭ  "باقاۋوۆ ەل مەن ەلباسىنىڭ سەنىمىن اقتاي الدى ما؟" اتتى ماقالاسى 8-اقپان كۇنى جاريا بولعان ەدى. ماقالا اجەپتاۋىر وقىلدى، ونداعى جازىلعان ماتەريالدىڭ مازمۇنى قىزۋ تالقىلاندى.

ءسويتىپ، پاۆلودار وبلىسىنىڭ  اكىمى بولات جۇمابەكۇلى باقاۋوۆتىڭ ءباسپاسوز قىزمەتى اتالعان ماقالاعا تەرىستەمە بەرگەن بولاتىن. ءبىز باقاۋوۆ مىرزانىڭ ءباسپاسوزى ۇسىنعان تەرىستەمەنى پورتالىمىزدا جاريالادىق. تەرىستەمە تالقىسى دا قىزۋ بولدى.

بۇگىن رەداكتسيامىزعا ءتىل جاناشىرى، قوعام بەلسەندىسى، كەرەكۋدەگى رۋزا بەيسەنبايتەگى حابارلاسىپ، اتالعان داۋلى ماقالاعا ءۇن قوسۋدى ءجون كورگەنىن ايتتى. ايتارى بار ەكەن. بولات باقاۋوۆ مىرزانىڭ ءباسپاسوزى تاراتقان ءوزى جايلى اقپاراتتىڭ شىندىققا ساي كەلمەيتىنىن ايتتى.

قۇرمەتتى Abai.kz پورتالى، وقىرمان قاۋىم! پاۆلودار وبلىسى اكىمىنىڭ ءباسپاسوز قىزمەتى ماقالاسى بويىنشا پىكىرىم مىناۋ:

«ستاليندىك قۋعىن-سۇرگىن جانە اشارشىلىق قۇرباندارىن ەسكە الۋعا ارنالعان جيىندا ايماق باسشىسى قازاق جانە ورىس تىلدەرىندە سويلەدى».  بىلتىر، تاستاردىڭ جانىنداعى العىسوز، جانە گۇل قويۋ راسىمىندە بولعانىمدا، ب.بوكاۋوۆتىڭ 1 مينۋت قازاق تىلىندە، 4 مينۋت ورىس تىلىندە سويلەگەنى سەبەپتى ، «نەلىكتەن ءسويتتىڭىز، بارلىعى وسىدان باستالادى عوي» دەپ ايتقان سوزدەرىمدى جانە ونىڭ قاي پيعىلمەن ايتقانى بەلگىسىز، «راحمەت» دەپ ايتقانىن دا ءوزىمنىڭ فەيسبۋكتەگى پاراقشاما جازعان بولاتىنمىن.

ال جيىنعا كەلەر بولساق، ونداي جيىنعا مەن سياقتىلار شاقىرىلمايدى. سوندىقتان، ونىڭ قالاي وتكەنىن بىلمەيمىن. بىراق، تەلەارنالاردا بەرىلەتىن ورىس ءتىلدى باعدارلامالاردا اكىمنىڭ ءوزىنىڭ سويلەپ وتىرعانىن، ال قازاقتىلدى جاڭالىقتاردا كوبىنە جورنالشىلاردىڭ سوزىمەن ايتىلاتىندىعىن كورگەن سوڭ، «بەلگىلى عوي» دەدىك.

«قازاق ءتىلى دەپ اۋىزدارىڭدى اشۋشى بولماڭدار»

«بولات جۇمابەكۇلى ستاليندىك قۋعىن-سۇرگىن قۇرباندارىنا قۇران باعىشتاۋعا رۇقسات بەرگەن جوق دەگەنىنە ايتارىمىز»: ب.باكاۋوۆ قالا اكىمى بولىپ تۇرعان كەزدە، قۇران باعىشتاۋعا رۇقسات بەرمەي، جانىندا تۇرعان مەنىڭ: «قانداي سەبەپتەن، بۇل زيرات باسى دا ەمەس پە» دەگەنىمە، جانىنداعى ءنايلا دەگەن كەلىنشەككە (سول كەزدە ىشكى ساياسات باسشاسى، قالا), «ءتۇسىندىرىپ بەرىڭىزشى» دەپ سىلتەي سالعان. ول دا «بولمايدى» دەدى. سوندا جاعامىزدى ۇستاعان ەدىك. باسقا ادامدار دا قاسىمىزدا تۇرعان. اتى ەسىمدە جوق، سول جيىندا بولعان جەرلەسىمىزدىڭ بۇل تۋرالى ماقالاسى رەسپۋبليكالىق باق-تا جارىق كورگەن. ىزدەگەن ادام عالامتوردان تابادى. بالكىم سول كەزدەگى ماقالا مەن مەنىڭ اۋلەمەتتىك جەلىدە جانە باسقا جەرلەردە ايتقان پىكىرىمنىڭ دە سەپتىگى تيگەن بولۋى كەرەك، قازىر قۇران باعىشتاۋعا رۇقسات بار. سوندىقتان، اكىمدەر سىن ايتقاندارمەن ۇستاسپاي، وسىلاي تۇزەلىپ وتىرسا، ونىڭ نەسى جامان؟ ماسەلەنى كوتەرگەن جورنالشىلارعا، قوعامعا، كەرىسىنشە راحمەت ايتۋ كەرەك قوي؟ بۇل، ويلاعان ادامعا، اكىمنىڭ بەدەلىنە نۇسقاۋ كەلتىرەتىن ءبىر كورىنىستەن بولسا دا ارىلۋعا سەپ قوي؟ وسى ورايدا ايتا كەتەيىن،  كەزىندە ب.ساعىنتاەۆ اكىم بولىپ تۇرعان كەزدە، «تاۋەلسىزدىكتىڭ 20 جىلدىعىنداعى كەرەكۋدەگى تىلدىك جاعداي» دەگەن ماقالا شىققان، اكىمنىڭ پورترەتىمەن. كوپ سالالار قامتىلعان بولاتىن. باس كىنالى وبلىس اكىمى دەگەن ماعىنادا بولدى-اۋ دەيمىن. 25 ادامنىڭ قولى دا بولدى. قول جيناۋدىڭ سەبەبى، (جاڭادان كەلگەن، ساعىنتاەۆتىڭ قاتىسى جوق ەكەنىن ناقتىلى ايتا الامىن), كوپ جىلدار شەگىندە رىستى ماگاۋيانوۆنا جۋمابەكوۆانىڭ: «قازاق ءتىلى دەپ اۋىزدارىڭدى اشۋشى بولماڭدار» دەگەن ءسوزى شەگەدەي قاعىلىپ قالعان. ونىڭ ۇستىنە ورىس ءتىلدى كەيبىر ماڭگۇرت دەڭگەيىندەگى اكىمدەردەن كوز اشا الماعان اكىمشىلىكتىڭ باسشى قىزمەتكەرلەرىنىڭ ءىسى دەپ ويلايمىن. ماعان ءبىر جاناشىرىمنىڭ: «رۋزا، سىني بىردەڭە جازار بولساڭ، قولداردى ال، ايتپەسە سەنى جىندى دەپ كورسەتكىسى كەلەتىن ادامدار بارشىلىق» دەگەنى سەپ بولعان.

ماقالاعا ورالساق، وبلىستىق ىشكى ساياسات، ورىس تىلىنەن ءبىر تايمايتىن كوپەنوۆتىڭ (دۇرىس اتاماسام، كەشىرىم سۇرايمىن) ورىنباسارى، شاقىرىپ الىپ: «بۇل نە دەگەن سۇمدىق، اكىمدى قارالاعانىڭىز نە؟» دەگەنىنە، مەنىڭ: «مىندا بارلىعى قامتىلماعان، ساعىنتاەۆ ءالى مەنەن تاياق جەيدى» دەگەن جاۋابىمدى، ساعىنتاەۆقا جەتكىزگەن بولۋى كەرەك، ول كىسى مەنى قۋدالامادى، كەرىسىنشە بارشا باسقارما باسشىلارىن جيناپ الىپ، ءتىلدىڭ ماسەلەسىن كوتەرگەنىنەن بىلەمىن. بىراق، ءبىرازدان كەيىن استاناعا كەتتى. ارينە، قازىر ۇكىمەت وتىرىستارىن ورىسشا وتكىزىپ جۇرگەنىنە قاتتى نارازىمىن. جانە ۇلتىن ساقتاعىسى كەلگەن ءار قازاق نارازى دەپ ويلايمىن. ويتكەنى ءتىلسىز-ۇلتتىڭ جوقتىعى اكسيوما.

«رۋزا زايكەنقىزى بەيسەنبايتەگىمەن بولعان جاعدايعا كەلەتىن بولساق، ول اپايىمىز ترامۆايدا مەملەكەتتىك تىلدە حابارلاندىرۋ جاسالمادى دەپ داۋ شىعارعانىنا قاتىستى وقيعانى ءتۇسىندىرىپ وتەيىك. وبلىس ورتالىعىنداعى، ەكىباستۇز، اقسۋ مونوقالالارىنادعى قوعامدىق كولىكتەردىڭ بارىندە، ترامۆاي نەمەسە اۆتوبۋس بولسىن، ايالدامالاردىڭ اتاۋلارى مەن ءتۇرلى حابارلاندىرۋلار اۆتوماتتى تۇردە ەك تىلدە حابارلانادى.

رۋزا زايكەنقىزى ۇلتى ورىس كوندۋكتورعا انا تىلىمىزدە سۇراق قويىپ، وعان جاۋاپ الماعان سوڭ ترامۆايدىڭ الدىنا شىعىپ تۇرىپ العان. جول كەپتەلىسىن جاساپ، ترامۆاي جولاۋشىلارىنىڭ اشۋ-ىزاسىن تۋدىرعان رۋزا بەيسەنبايتەگىن وقيعا ورنىنا ترامۆاي جۇرگىزۋشىسى قوڭىراۋ شالعاننان كەيىن كەلگەن قالالىق جەرگىلىكتى پوليتسيا وكىلدەرى ەكى تاراپتان تۇسىنىكتەمە الىپ، رۋزا زايكەنقىزىنىڭ ىسىندە قۇقىق بۇزۋشىلىق قۇرامى جوق دەپ تاۋىپ، ونى بوساتىپ جىبەرەدى.»

وي، وي، وي، كەشىرىڭىزدەر، مۇلدە باسقاشا بولعان. بىرىنشىدەن، داۋ 80 پايىز جاعدايدا قازاق تىلىنە قارسى تاراپتان شىعادى. 20 پايىزى تىم ورەسكەل جاعدايدا ەموتسيانى قوساتىندىعىمنان. نە تىلگە قاتىستى زاڭبۇزۋشىلىقتارعا الدىندا كونستيتۋتتسيادان باستاپ، قولدانىستاعى زاڭنامالىقتاردى العا تارتىپ، بىرنەشە رەت ايتىلىپ كەتكەن. بىراق تۇزەتىلمەگەن جاعدايلاردا: «نەگە، قالاي؟» دەپ باستايمىن.

ويلاڭىزدارشى، قاي وزبەك، فرانتسۋز، ەستون ءوز مەملەكەتىندە بۇلاي جاسايدى؟ ورىس ءتىلىنىڭ ۇستەمدىگىنە كونەدى؟

بۇلاردىڭ مەملەكەتتەرى كەرىسىنشە، باياعىدا-اق، ءوز تىلىندە تولىقاندى ءومىر ءسۇرۋ جاعدايىن جاساپ قويعان! تىلگە قاتىستى جاعدايلاردىڭ 40 پايىزىنا دەيىنگىسى اۋلەمەتتىك جەلىگە دە، باق-تارعا دا جەتە بەرمەيدى.. كوبىنەسە سالىم سۋعا كەتىپ وتىرعاندىقتان، ءوزىمدى كەيدە الپاۋىت اجداھانىڭ الدىندا قۇرتتاي، ۇستاعان قىلىشىمدا قۇرتتاي ەكەنىن سەزىنگەندىكتەن شىعار، بالكىم. بىراق، ەڭسەمدى كوتەرىپ تاعى «شۋلايمىن» (جاريالايمىن، ايتامىن) شىداي الماعاندىعىمنان... مەنىڭ بارشامەن قازاقشا سويلەسەتىندەگى ماقساتىم – قازاق ءتىلىنىڭ ورىس ءتىلدى ورتادان ويىپ ورىن الۋى. كوپ جىلعى تاجىريبەمنەن كورگەنىم: قازاق ءتىلىن ەستي بەرگەندەر (جالعىز ءوز تارابىمنان بولسادا), العاشىندا شاپشىعاندارىمەن، باسىم كوپشىلىكتىڭ بىرتە قۇلاق ەتى ۇيرەنىپ سەنى «تەررورشى» رەتىندە قابىلداۋدىن بەرى ىعىساتىندىعى راس. «...قوعامدىق كولىكتەردىڭ بارىندە، ترامۆاي نەمەسە اۆتوبۋس بولسىن، ايالدامالاردىڭ اتاۋلارى مەن ءتۇرلى حابارلاندىرۋلار اۆتوماتتى تۇردە ەكى تىلدە حابارلانادى.» بۇنى نە سول كولىكتەردە جۇرمەيتىن، نە اكىمدى اقتاپ الۋدا، جارتىلاي شىندىق تا جارايدى دەگەنىڭ تىرشىلىگى، رەنجىسەڭىزدەر دە سول.

ويتكەنى قانشا اۆتوبۋستا، ترامۆايدا اۆتوينفورماتورلاردىڭ جوق ەكەنىن، بارلىعى ىستەن شىققاندا نە بولاتىنىن نەگە مىسالعا كەلتىرمەيسىزدەر؟ مارشرۋتكالاردا مۇلدە جوق ەكەنىن جانە 27 جىل تاۋەلسىزدىك ىشىندە بىردە ءبىر كوندۋكتوردىڭ قازاقشا ەكى ءسوزدىڭ باسىن قوسىپ، «جول اقىسىن تولەڭىزدەر» دەپ جاتتاپ الماۋىن نەگە اتستپايسىزدار؟!

وسى جونىندە، وبلىستىق نۇر وتان، وبلىستىق پروكۋراتۋرا، وبلىستىق ىشكى ساياسات، تىلدەر ءبولىمى، پوليتسياعا دەيىن شاقىرىپ، 2016 ج. تۇكش-تە جيىن وتكىزدىم. وبلىستىق پروكۋراتۋرا، قالالىق ىشكى ساياسات، وبلىستىق نۇر وتان كەلمەدى. تىلدەن بولەك، وسى وتىرىستا: وبلىستىق ىشكى ساياساتتان: «نەگە كەيبىر قالا كولىكتەرىندە گەورگي لەنتالارىمەن بەزەندىرىلگەن، نەگە ءبىزدىڭ كوگىلدىپ لەنتانى ناسيحاتتالمايدى»، دەگەن سۇراعىما، سوندا وتىرعان بارشا اۆتوپارك باسشىلارىنا: «2015ج. ساۋىردە 9 مامىرعا قاتىستى سيمۆول رەتىندە قر كوگىلدىر لەنتا بەكىتىلدى. ال گەورگي لەنتاسى جەكە سيمۆول رەتىندە 2006ج. رف قولدانىسقا ەڭگىزىلدى. ونىڭ قر-عا ەش قاتىسى جوق، سول كەزدەگى لەنتالار دا قىزىل بولاتىن» دەپ ايتۋدىڭ ورنىنا، «مەن باسشىمىزعا ايتايىن» دەگەنىن نە قىلارسىزدار؟ شەكتەن اسقان بەيشارالىقپەن، اكىمشىلىك ءوز تارابىنان قوعامدى ەكى، قاراما-قايشى پىكىردە بولۋعا قالىپتاستىرىپ وتىرعانداي؟ ءار كوزى اشىق، رۋحى مىقتى قازاق، اتا-بابالارىنىڭ ارۋاعىن قورلايتىن لەنتاعا نارازى بولۋى كەرەك.  4 جىلداي بولعان شىعار، : «وتارشىلىقتا قازاق (جالعىز قازاق ەمەس) جەرلەرىن جاۋلاپ الۋداعى ماراپاتتار «زا ۆزياتيە گ.چيمكەنتا»، «زا پوحودى ۆ تسەنترالنۋيۋ ازيۋ»، ت.ت. گەورگي لەنتالارىنا تاعىلعانىن، قازىرگى ۋكرايناعا بايلانىستى جاعدايدا: ءار مەملەكەتتىڭ ءوزى لەنتاسى، پايدا بولدى دەگەن جانە ارۋاقتى قورلاتپايتىن قازاقتىڭ نارازىلىعىنان، سالدارىنان بولۋى مۇمكىن ۇلتارالىق سىنادان ساقتانۋ كەرەك دەگەن اقپارات تاراتقانمىن. ونىمدى ۇقك، ىشكى ساياساتتان باستاپ بارلىعىنا جىبەردىم.

تىلگە ورالساق: ماعان جازعان جاۋاپ حاتتارىندا دا، مىندا دا: «اكىمشىلىك جۇمىس جاساپ وتىر، تەگىن كۋرستار» دەگەننەن تايمايسىزدار! سول جيىندا مەن: «جىلدار بويى جازعان حاتتارىما، كۋرستار وتكىزىلىپ كەلەدى دەگەن سايقىمازاق حاتتاردى الامىن. ناتيجەسى 0! جيىندا وتىرعاندارعا: 2 ءسوزدى جاتتاتايىقشى كوندۋكتورلارعا، جاتتاي الماسا، قالتاسىنا سالىپ بەرىڭىزدەر، وقىپ ايتسىن» دەگەن ەم. كوبى كەلىسكەن. ۇيات قايدا؟! بۇكىل اكىمشىلىك بولىپ 2 ءسوز جاتتاتا المايدى دەگەن بەيشارالىققا كىم سەنەدى؟ بۇل ناعىز، قازاق ءتىلىنىڭ وڭىردە قانات جايماۋىنا ىستەپ وتىرعان قاستاندىق!

دالەلدەردىڭ بەينەجازباسى جەتىپ ارتىلادى. ونى قالالىق اكىمشىلىكتەگى اكىمگە جازىلۋ بولىمىنەن دە، تۇكش-تەن دە، باستىسى بەينەجازبالارىمنان دا كورە الاسىزدار. بىرنەشە جىل ايتىپ تا، جازىپ تا كەلەمىن. جىل سايىنعى تەندەرلەردىڭ تەحسپەتسيفيكاتسيالارىنا، مەيلى كولىك، مەيلى مەديتسينا (وندا دا، مى وبسلۋجيۆاەم تولكو نا رۋسسكوم يازىكە دەگەن «بومبالار» بارشىلىق), تاعى قايسى، قىزمەت كورسەتۋ مىندەتتى تۇردە مەملەكەتتىك تىلدە دەگەن جازىلمايدى؟.. اكىمشىلىكتەگىلەر، وزدەرىڭىزگە دە ايتقانمىن (قالا اكىمشىلىگىندەگى، اكىمنىڭ قاتىسۋىمەن وتىرىستا بارشاعا، الدىندا دا تۇكش-گە، بىرنەشە رەت), قازىر دە ايتامىن: پاراعا ساتتىڭىزدار ما، قازاق تىلىندەگى قىزمەتتى؟

«ۋكراينۋ ۋسترويت چتو-لي»

«رۋزا زايكەنقىزى ۇلتى ورىس كوندۋكتورعا انا تىلىمىزدە سۇراق قويىپ، وعان جاۋاپ الماعان سوڭ ترامۆايدىڭ الدىنا شىعىپ تۇرىپ العان». سايىپ بولعاندا، ورىستىڭ قازاقشا تۇسىنبەگەنى كىنالى ەمەس، رۋزا كىنالى دەپ وتىرعاندارىڭىز تۇسىنىكتى. بىرىنشىدەن، ولاردىڭ بارشاسى دەۋگە بولادى، مەنىڭ ءتۇرىمدى دە جاتقا بىلەدى. ۆاتساپ ارقىلى تاراتقان ءبىر-بىرىنە، كەرەك دەسەڭىزدەر. ەكىنشى، قازاقشا دەگەن سوزدەن بەلگىلى عوي، نەنى تالاپ ەتىپ تۇرعانىم؟ ايتقانىم: «قازاقشاسى قايدا؟». الدىندا، ءدال وسىنداي تالابىمنان كەيىن ترامۆاي جۇرگىزۋشىسىنىڭ، ترامۆايدى توقتاتىپ، «زناكومتەس، ەتا گلاۆنايا ناتسيوناليستكا گ.پاۆلودار، ەە زوۆۋت رۋزا» دەگەندە سالونداعى بۇكىل شوۆينيستەر قالاي جابىلعانىن كورۋ كەرەك ەدى... «ۆى ناتسيوناليستكا، ۆى پروۆوكاتور، ۆسەح دوستالي ۋجە سو سۆويم كازاحسكيم»، «مى پوسترويلي ەتوت گورود، ەششە دولجنى نا ۆاشەم يازىكە گوۆوريت»-تەن باستاپ، «ۋكراينۋ زاحوتەلي چتو-لي»-گە دەيىن ايتىلاتىندىعىن؟ قاي مەملەكەتتە، مەملەكەت تىلىندە قىزمەت تالاپ ەتكەنىڭ ءۇشىن وسىندايعا جول بەرىلەدى؟!

ايتەۋىر «توقتاتقانىمنان» 3 اپتا بۇرىن ترامۆاي باسقارماسىنا دا، اكىمشىلىككە دە، تاعى وسىنداي ورەسكەلدىك قايتالانسا، ترامۆاي جولىندا تۇرعاننان باسقا شارانىڭ قالماعانىن ايتقانمىن. اكىمشىلىك قىزمەتكەرىنىڭ جاۋابى، «سوتتالاسىز» بولعان. ال مەنىڭ ۇندەمەي قالمايتىنىمدى ولار بەس ساۋساقتاي بىلەدى. ءبىرشاما جەردە جازعان بولاتىنمىن، وسىعان قاتىستى 50-دەن استام ترامۆاي باسقارماسى مەن حاتتار بار. اكىمشىلىكتىڭ جاۋاپتارى جىل بويى ەش ناتيجە بەرمەگەن سوڭ، باسقا امالىم قالمادى. جانە بۇل جولى دا ترامۆاي ءوزى توقتادى. ايالدامانىڭ ورتاسىندا.

«ۋكراينۋ ۋسترويت چتو-لي» دەگەن سوڭ، ۆيدەوعا ءتۇسىرىرىپ باستاعانىمدى، بۇكىل سالون، ونداعى جولاۋشىلار، سوزدەرى، مەنىڭ سوزدەرىم، بارلىعى تۇر مەندە. سول جولاۋشىلار ترامۆاي توقتاپ، پوليتسيا شاقىرعاندا ەسىك اشىلىسىمەن سالوننان تۇرا قاشتى. ويتكەنى ءبىرشاما سوزدەرى جازىلىپ قالدى عوي... سوندىقتان، ترامۆايدى توقتاتقاندا جولاۋشىلار شوكتا بولدى دەگەن ءسوز 100 پايىز وتىرىك! سونى تەلەارنادان ايتقىزىپ قويدىڭىزدار. مۇندا وزدەرىڭىز دە جازىپ وتىرسىزدار! شوكتا، كەزەكتى رەت مەن بولدىم.

«بۇل حۋليگاندىق ءىس، ءسىزدى سوتتايمىز»

ەندى سوڭعى، «رۋزا زايكەنقىزىنىڭ ىسىندە قۇقىق بۇزۋشىلىق قۇرامى جوق دەپ تاۋىپ، ونى بوساتىپ جىبەرەدى» تۋرالى.

ءجايدان-ءجاي سولاي بولا قويعان جوق. باسىن ايتىپ كەتتىم، جالعاسى: الدىندا ءتىل جونىندە: «قايدا بارسا قورقىتتىڭ كورى». مۇمكىن، بارلىعىن جيىپ-تەرىپ ولب. اكىمىن سوتقا بەرەتىن كەز بولاما دەگەن ماعىنادا باسىلعان سوزىمنەن كەيىن شىعار، جىلدار بويى قالىپتى ىستەپ تۇرعان تەلەفونىم، 8701-182-52-65, ءجوندى ەستىلمەي، 5-7 مينۋت سايىن ءوشىپ قالاتىن بولدى. ەكىنشى، ءاۋ باستان، وبل. اۋلەمەتتىك پوليتسيا باسشىسى كايىروۆ دەگەن: «بۇل حۋليگاندىق ءىس، ءسىزدى سوتتايمىز» دەدى. وسى تۋرالى بىرنەشە جەردە جازعان بولاتىنمىن. جانە ادەتتەگىدەي، مەملەكەتتىك مۇددەدە قاراپ قالمايتىن، قازاق ءتىلدى، ءور رەسپۋبليكالىق باق-تار دا جازدى بۇل تۋرالى. ءتىپتى اناۋ-مىناۋعا بۇرىلمايتىن قازاقستان تەلەارناسى دا ۇندەمەي قالمادى. «ءتىل ءۇشىن ترامۆايدىڭ الدىندا تۇرعان رۋزا بەيسەنبايتەگىن كورشى كەرەكۋدە سوتتاماق» دەپ جازدى. پوليتسيانىڭ سوتتاۋعا تولتىرعان حاتتاماسىن ءوزىم قولىممەن ۇستاپ، وقىعانىمدى ا.قاپتاەۆ، جانە قول استىنداعى راحات دەگەن ۋچاسكوۆىيلارى دا وتىرىككە شىعارا المايتىن شىعار. ءتىپتى باس پروكۋراتۋرا تارابىنان دا توسقاۋىل بولدى.

ەڭ سوڭىندا كەڭ بايتاق ەلىمىزدىڭ تۇكپىر-تۇكپىرىنەن قولداۋشى ازاماتتار دا كەلمەك بولدى. استانادان ب.ازانوۆ دەگەن ادۆوكات (ەش شاقىرۋىمسىز) كەلدى سوت بولايىن دەپ جاتىر-دىڭ بارىسىندا. اللاعا شۇكىر، قاراپايىم ادامداردان، جورنالشىلاردان باسقا، مەملەكەت باسىنداعى ادامداردىڭ دا قانى سۇيىلىپ قالماعانى كوڭىلگە مەدەت! وسى جەردە تاعى بارشالارىڭىزدىڭ الدىندا باسىمدى ءيىپ راحمەتىمدى ايتامىن! قورعاپ قالعان جالعىز مەن ەمەس، «ءوز ءتىلى ءۇشىن سوتتاپ جاتىر» دەگەن ماسقارا اتاقتان قۇتقارۋ، ناعىز مەملەكەتشىلدىكتەرىعوي، كەسەك، تەكتى ادامداردىڭ! سوندىقتان، بىلدەي رەسپۋبليكالىق پورتالعا جازۋ ءۇشىن دە جاۋاپكەرشىلك كەرەك. امبە ەمەس، اكىمنىڭ ءباسپاسوز قىزمەتى! ايتپاقشى، بىرنەشە جىل بۇرىن، بەيسەنباي تەگى رۋزانىڭ تاراتقان اقپاراتىنا سەنبەڭىزدەر دەگەن ۇرانمەن دە شىعىپ ەدىڭىزدەر عوي... شاتاسپاسام، بايدالاداعى جالعىز قازاق مەكتەبىنە اراشا تۇسكەنىم بولاتىن. سول جىلى اراشالاپ الساقتاعى، كەلەسى جىلى جاۋىپ تاستادىڭىزدار... تاعى ايتپاعىم، بۇرىنعى باسپاسوزدەرمەنمەن ءبىراز بولسا دا، ءتىل تابىسىپ ءجۇرۋشى ەدىك. ال سىزدەردىڭ ارەكەتتەرىڭىز وسىدان باستالدى... اتتەڭ، تاۋەلسىزدىگىمىزدەگى كەرەكۋدىڭ 26, 27 جىلدىقتارىنداعى دەگەن ماقالا جازۋعا قۇنتتامادىم... كوپ نارسەنى قامتۋعا بولۋشى ەدى...

يندۋستريا سالاسىنا كەلسەك. «ماقالا اۆتورى جازىپ وتىرعان وبلىس باسشىلارىنىڭ رەيتينگىنە كەلەتىن بولساق، «Sayasat.org» اقپاراتتىق پورتالى جاساعان رەيتينگ قورىتىندىسى بويىنشا وبلىس اكىمىنىڭ جۇمىسىنا قاتىستى سىن پىكىرلەرمەن قاتار، وڭ وزگەرىستەردى دە كەلتىرىلەدى. ماسەلەن، بۇعان دەيىنگى باسشىلار شەشە الماي كەلگەن اۋىل-ايماقتاردى سۋمەن قامتۋ ماسەلەسى وڭ شەشىمىن تاپتى. ياعني، رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتتەن قوماقتى قاراجات ءبولىنىپ، الداعى ءۇش جىل ىشىندە وبلىستاعى اۋىل-ايماقتاردىڭ 50 پايىزى ساپالى اۋىز سۋمەن قامتىلاتىن بولادى»: ەستۋىمشە، وبلىس اكىمى سۋمەن قامتاماسىز ەتىلمەگەن اۋىلداردىڭ 300-دەن استام تۇرعىنى بارىن، قاپەرگە الماعان. سوندىقتان 50 پايىز دەگەن شىعىپ وتىر. اقپارات بويىنشا، سۋمەن قامتۋ جاعىنان رەسپۋبليكا بويىنشا ەڭ تومەگى قاتاردامىز. بۇنىڭ ناقتىسى قانشاما ەكەنىن ءوز كوزىممەن كورمەگەندىگىمنەن ايتا الماي وتىرمىن. قاجەت دەپ تاپقاندارعا بۇنىڭ دا انىق قانىعىن بىلۋگە بولادى عوي. قالعان كەلتىرىلگەن مالىمەتتەر تۋرالى ەشتەڭە ايتا المايمىن. ايتپاساڭ ءسوز ولەدى. ونىمەن بىرگە ءبىراز شىندىقتار... ۇزىن سونارىمدى كەشىرىڭىزدەرشى، وقىعاندارىڭىز.

رۋزا بەيسەنبايتەگى

ارنايى «Abai.kz» ءۇشىن

كەرەكۋ

Abai.kz