جۇما, 1 قاراشا 2024
انىق-قانىعى 4810 16 پىكىر 18 مامىر, 2018 ساعات 10:50

"كسرو قازاقتىڭ تەرريتورياسىن سىزىپ بەردى" دەگەن نە ساندىراق!

"قازاقتى قاتارعا قوسىپ، قالا سالىپ بەرگەن", "وتىرىقشى ەل ەتكەن", "قازاقتىڭ قازىرگى مەملەكەتتىك تەرريتورياسىن سىزىپ بەرگەن - ماسكەۋ" دەپ كەلەتىن تاريحي قاتە سوزگە ۇرىنىپ، ال، ۇلتتىق، ادامزاتتىق تۇرعىدان وزبىر ساياساتتىڭ سويىلىن سوعىپ جۇرگەندەرگە اسحات قاسەنعالي الەۋمەتتىك جەلىدەگى جازباسىندا ناقتى دەرەكتەرمەن كەزەكتى رەت قارسى جاۋاپ بەردى. اسحاتتىڭ  جازباسىندا كەلتىرىلگەن ستاتيستيكانى ءار قازاق قانا ەمەس، قازاق جەرىن مەكەندەپ ءومىر ءسۇرىپ جاتقان دياسپورا وكىلدەرى تەگىس جاتقا ءبىلۋى كەرەك شىعار. اسحات بىلاي دەيدى:

"1916 جىلعى سوعىستان 500 مىڭ قازاق وپات بولىپ، جۇزدەگەن مىڭى وزگە ەلگە بوسىپ كەتتى. 1918-22 جىلدارداعى ازامات سوعىسىندا تاعى وسىنشا حالىق قىرىلىپ قالدى. 1921-22 جىلدارداعى اشتىقتان 1 ميلليون قازاق قازا تاپتى. 1928- دەن باستاپ تاركىلەۋ باستالىپ، قازاقتى قىناداي قىردى. كونبەگەنىن اتتى، يت جەككەنگە ايدادى. 1931-33 جىلدارى سۇمدىق اشتىق پەن قاساقانا جاسالعان گەنوتسيد 2,7 ميلليون قازاقتىڭ ءومىرىن جالمادى. ميلليوننان استامى بوسىپ كەتتى. 1937-38 جىلدارى بارلىق زيالى قاۋىمدى قۋدالاپ، قىرىپ سالدى. رەسمي ستاتيستيكا 27 مىڭىن اتتى دەيدى، بەيرەسمي دەرەكتەر ءجۇز مىڭنان استام دەيدى. 1941-دە قازاققا قاتىسى جوق سوعىسقا (ورىس وتارلاماسا نەمىسپەن سوعىسىپ نەمىز بار) ايداپ تىعىپ، 600 مىڭ ەركەكتى جۋساتىپ سالدى. 1949 جىلى اتوم بومباسىن سىناۋدى باستاپ، تاعى قىرعىن سالدى.
كسرو قۇرىلعاننان كەيىن، ورتا ەسەپپەن ءار بەس جىل سايىن قازاقتىڭ باسىنا ناۋبەت كەلىپ وتىردى. وسىنىڭ ءبارىن كورىپ وتىرىپ، "كسرو قازاقتىڭ جۇزدەرىنىڭ باسىن قوسىپ ۇلت جاسادى، تەرريتورياسىن سىزىپ، مەملەكەت ەتتى" دەگەن نە ساندىراق؟!"

اسحات قاسەنعالي

Abai.kz

16 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

سىني-ەسسە

«تالاسبەك سىيلىعى»: تالقاندالعان تالعام...

اباي ماۋقاراۇلى 272
بىلگەنگە مارجان

«شىعىس تۇركىستان مەملەكەتى بەيبىت تۇردە جوعالدى»

ءالىمجان ءاشىمۇلى 401
ءبىرتۋار

شوقاننىڭ ءازىل-سىقاقتارى

باعدات اقىلبەكوۆ 266