قر سەناتىنىڭ دەپۋتاتى داريعا نازارباەۆا حانىم سوڭعى كەزدەرى قازاق ەلى قابىلداي قويمايتىن ءبىرتۇرلى باستامالار كوتەرەتىن بولىپ ءجۇر. بىلتىر ول «وتە تاياۋ ۋاقىتتا بارىمىزگە قىتاي ءتىلىن دە ۇيرەنىپ الۋعا تۋرا كەلەدى» دەپ مالىمدەمە جاساعان ەدى. وسى سوزدەن كەيىن ەل اراسى الاتايداي ءبۇلىنىپ، قارسى پىكىرلەر كوبەيىپ كەتكەن. ول شۋدى شىبىن شاققان قۇرلى كورمەگەن داريعا نۇرسۇلتانقىزى بيىل تاعى ءبىر تۇيىتكىلدى ماسەلەنىڭ استىنا شوق سالىپ، ۇرلەمەككە ىڭعاي تانىتتى. ول - قىتايدى ۆيزاسىز ەلگە كىرگىزۋ ماسەلەسى.

"حانزۋلاردى ەلگە ۆيزاسىز كىرگىزەيىك" دەگەن باستاما قازاق قوعامىنىڭ تاراپىنان قابىلدانباسى انىق. بىراق، سوڭعى كۇندەردەگى "قىتايدىڭ حالقى قازاقستانعا ۆيزاسىز كىرەتىن بولىپتى" دەگەن داقپىرتتىڭ استارىندا وعان ەلدىڭ قۇلاعىن ەپتەپ ۇيرەتە بەرۋ ساياساتى جاتقانىن كەشەگى داريعا نۇرسۇلتانقىزىنىڭ سوزىنەن بايقاپ قالدىق.

كەشە Abai.kz اقپاراتتىق پورتالىندا "داريعا نازارباەۆا ازيالىق «Silk viza» شەنگەنىن ەنگىزۋدى ۇسىندى" دەگەن ماقالا جاريالاندى. بۇل بىرەۋلەرگە جاي عانا اقپارات بولىپ كورىنۋى مۇمكىن. بىراق، ولاي ەمەس. سول ماقالادا داريعا حانىم بىلاي دەيدى. "ورتالىق ازيانىڭ بارلىق كورنەكتى جەرلەرىن كورگىسى كەلەتىن شەتەل تۋريستەرىنىڭ ءبىزدىڭ ەلدەرگە كەلۋىن ىنتالاندىرۋ ماڭىزدى. سوندىقتان دا ازيالىق «Silk viza» شەنگەنىن قالىپتاستىرۋىمىز كەرەك". 

داريعا حانىم، شەتەل تۋريستەرىنىڭ قامىن ويلاپ تۇر ما، جوق الدە قىتايدىڭ با؟ ازيالىق «Silk viza» شەنگەنى ەنگىزىلەر بولسا، ول ەلدەر تىزىمىندە قىتاي مىندەتتى تۇردە بولاتىنى انىق جاي. بۇل يدەيا - تەك قازاققا ەمەس، بۇكىل ورتالىق ازياعا قاۋىپ توندىرەدى.

"شەنگەن" سوزىنە قىسقاشا تۇسىنىكتەمە بەرە كەتسەك، ارتىق بولماس. شەنگەن دەگەن - «ەۋروپا وداعىنىڭ بىرقاتار ەلدەرى اراسىندا تولقۇجاتتىق جانە كەدەندىك باقىلاۋدى الىپ تاستاۋ تۋرالى كەلىسىم». 1985 جىلى 14 ماۋسىمدا شەنگەن قالاشىعىندا قول قويىلعان. قازىر شەنگەن ۆيزاسى 23 مەملەكەتتە راسىمدەلەدى.

ءدال سول سياقتى ازيالىق «Silk viza» شەنگەنىن قالىپتاستىرامىز دەۋگە قازاقستان عانا ەمەس، تۇتاس ورتالىق ازيا ەلدەرىنىڭ الەۋمەتتىك احۋلى سايكەسپەيدى. بۇل -  بىرىنشىدەن.

ەكىنشىدەن، ەۋرازيالىق وداقتى قۇرعانداي بۇيرەكتەن سيراق شىعارىپ الىپ، سوسىن ودان قۇتىلا الماي جۇرەتىن بولامىز.

ۇشىنشىدەن، داۋرەنى ءجۇرىپ تۇرعان جاننىڭ ءسوزىن زاڭ دەپ قابىلدايتىن تابانىندا ءبۇرى جوق شەندىلەرىمىز جەتەرلىك. ولار دا قۇر قيالعا بەرىلىپ، وسى يدەيا نەگىزىندە قىتاي مەن رەسەيگە ەتەگىمىزدى ءبىرجولا اشا سالۋى ابدەن مۇمكىن.

قوش! داريعا دەدى ەكەن دەپ، كونە سالۋعا قازاق بەيىلدى ەمەس. دەسە دە، استىرتىن ايتىلعان ويدىڭ ۇشتىعىن شىعارۋ - بىزگە پارىز دەپ بىلەمىز.

ءشارىپحان قايسار

Abai.kz