ءازىمباي عالي. ەلباسى قىتايعا بارعاندا قازاق ماسەلەسىن كوتەردى دەپ ويلايمىن
پرەزيدەنتتىڭ قىتايعا ساپارى تەك كرەديت الۋ، ەكونوميكاعا قارقىن بەرۋ ماقساتىندا بولعان جوق. مەنىڭشە، وسى جولى ەلباسى قازاق ماسەلەسىن كوتەردى دەگەن ويىم بار.
قىتاي ءوز ىشكى ىستەرىنە ارالاسۋدى جاقتىرمايدى. بىراق سودىر ساياسات جۇرگىزگەن شىڭجانداعى بيلەۋشى ءوز بيلىك تاراپىنان قاتتى سىنالدى دا، ورنىنان الىندى. قانداستارىنىڭ شىڭجاندا جانشىلۋى قازاقستان تاراپىنان دا ادەكۆاتتى باعالاۋ الدى. سىرتقى ىستەر مينيسترلىگى تاراپىنان قىتايعا ديپلوماتيالىق نوتا تاپسىرىلدى. الماتىدا بىرنەشە بەيرەسمي پروتەستىك اكتسيالار دا بولدى. قازاق، قىرعىز ءھام ۇيعىر تاراپتارىنان دا بەيرەسمي ساياسي پروتەستىك شارالار وتكىزىلدى. سول سياقتى حالىقارالىق ينستيتۋتتارعا جەرگىلىكتى ۇلتتاردىڭ جانشىلۋى تۋرالى ارىز-شاعىمدار مەن وتىنىشتەر جىبەرىلدى. ال اقش پەن ەۋروپالىق وداق بۇل قۇجاتتاردى پايدالانىپ قىتايعا قوسىمشا سانكتسيالار سالۋ ىقتيمالدىعى بار.
مۇنىڭ ءبارى ول جاقتاعى قازاقتى جانشۋ ساياساتىن جۇمسارتادى-اۋ دەپ ويلايمىن. قىتاي - كوممۋنيستىك جۇيەدەن پالەندەي قايتپاعان مەملەكەت. ونىڭ ۇستىنە ونىڭ يمپەريالىق دامەسى دە بار. قىتاي ۇلتتىق ازشىلىقتار ماسەلەسىن تۇپكىلىكتى قىتايلاندىرۋ ارقىلى شەشپەك. باسقا ۇلتتىق ازشىلىقتاردىڭ ءبىرازىن جۇتىپ ۇلگەرگەن، بىراق مۇسىلمانداردى قىتايلاندىرۋ اسسيميلياتسيالاۋ جولىن ءالى تاپقان جوق. ءتىپتى تيبەتتىكتەردى دە سىڭىرە العان جوق. مۇمكىن وعان ۇزاق كەزەڭ كەرەك سياقتى.
قىتايدىڭ دامۋ قارقىنى الدا باسەڭدەي تۇسەدى: ەكونوميكالىق قارقىن 12%- دەن 6%- عا ءتۇستى. ءبىزدىڭ ويىمىزشا، قىتايدىڭ ەكونوميكالىق ءوسۋىنىڭ استارىندا سوتسياليزمگە ءتان "قوسىپ جازۋ" دەرتى بار سەكىلدى. بولاشاقتا قىتايدا نارىقتىق ءھام ساياسي ليبەراليزم ، قۇقىق پەن ءوزىن ءوزى باسقارۋ جۇيەسىنەن تايۋ ءۇردىسى قارقىن الادى. ياعني، بۇگىنگىندەي از ۇلتتاردى جانشۋ ساياساتى جۇرگىزىلە بەرسە، ءتۇبى تىعىرىققا تىرەلەدى.
تۇبىندە قىتاي كسرو-نىڭ كەيپىن كيەدى، داعدارىسقا ءتۇسىپ ىدىرايدى. قىتاي جاقىن بولاشاقتا بىرقاتار مەملەكەتتەرگە اگرەسسيۆتى پيعىل كورسەتۋى مۇمكىن. سونىمەن بىرگە، قىتايدىڭ ساياسي داستۇرىندە ءوزى جىبەرگەن قاتەلىكتەرىن ءوزى باتىل مويىندايتىن ءداستۇرى دە بار. سوندىقتان قاۋىپ پەن ءۇمىت قاتار ورىلەر زامان تۋدى.
Abai.kz