6 ماۋسىم كۇنى “ەگەمەن قازاقستان” گازەتىندە “ناۋرىزباي باتىردىڭ بەيىتى تابىلدى” دەگەن ماقالا جاريالانىپتى. مۇنى وقىعاندا ەرىكسىز تاڭعالدىق. ويتكەنى، ناۋرىزباي باتىردىڭ بەيىت-كەسەنەسى الماتى وبلىسىنىڭ تارعاپ اۋىلىنان وڭتۇستىككە قاراي قوزىباسى تاۋىنداعى باس با¬تىر، دەگەرەس ايماعىنا اپاراتىن جولدىڭ جاعا¬سىندا تۇر. مەن زەرتتەۋشى رەتىندە بۇل كەسەنەنى ءسال بۇزىلا باستاعان كەزىندە – 1996 جىلى تامىز ايىندا كورگەن ەدىم.

6 ماۋسىم كۇنى “ەگەمەن قازاقستان” گازەتىندە “ناۋرىزباي باتىردىڭ بەيىتى تابىلدى” دەگەن ماقالا جاريالانىپتى. مۇنى وقىعاندا ەرىكسىز تاڭعالدىق. ويتكەنى، ناۋرىزباي باتىردىڭ بەيىت-كەسەنەسى الماتى وبلىسىنىڭ تارعاپ اۋىلىنان وڭتۇستىككە قاراي قوزىباسى تاۋىنداعى باس با¬تىر، دەگەرەس ايماعىنا اپاراتىن جولدىڭ جاعا¬سىندا تۇر. مەن زەرتتەۋشى رەتىندە بۇل كەسەنەنى ءسال بۇزىلا باستاعان كەزىندە – 1996 جىلى تامىز ايىندا كورگەن ەدىم.
شاپىراشتى ناۋرىزباي باتىر كەسەنەسى كەيىن جوندەلىپ، ستەلا ورناتىلىپ، 2003 جىلى كۇزدە تارعاپ اۋىلىندا قازاقتىڭ تالاي بەتكە ۇس¬تار مايتالمان تاريحشىلارى، جازۋشىلارى قا¬تىسقان عىلىمي كونفەرەنتسيا وتكىزىلىپ، اس بەرىل¬گەن-ءدى. بۇدان ءسال بۇرىن ءال-فارابي اتىنداعى قازاق مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىندە دە عىلىمي- تەوريالىق كونفەرەنتسيا وتكىزىلىپ، ونداعى بايان¬دامالار جەكە جيناقتا جاريالانعان. مەن دە زەرتتەۋشى رەتىندە شاپىراشتى ناۋرىزباي باتىر تۋرالى رەسەي ارحيۆتەرىندەگى كەيبىر دەرەكتەردى العاش رەت جاريالاپ، عالىمدار، باتىر ۇرپاقتارى تاراپىنان ريزالىق ەستىپ، قولقالاۋ بولعان¬دىق¬تان تاريحي دەرەكتى رومان جازا باستاعان ەدىم. بۇل روماننىڭ قولجازباسى ۇعا تاريح جانە ەت¬نولوگيا ينستيتۋتىندا، جازۋشىلار وداعى تاريح¬شى عالىمداردان، باتىر ۇرپاقتارىنان، جازۋشى¬لاردان قۇرالعان كوميسسيادا تالقىلانىپ، ما¬قۇل¬دانعان ەدى. بىرنەشە جىلعا سوزىلعان زەرتتەۋ بارىسىندا شاپىراشتىدان شىققان اتاقتى التى ناۋرىزباي بار ەكەندىگى بەلگىلى بولعان. سولاردىڭ بىرەۋى رەتىندە سارقان اۋدانىنداعى ناۋرىزباي بي قابىرى دە ءسوز ەتىلگەن. مەن بۇل جايىندا رو¬مان¬نىڭ العىسوزىندە جازعانىممەن، ناۋرىزباي باتىردىڭ ۇرپاقتارى بۇل جاي وقىرمانداردى شاتاستىرادى دەگەن نيەتپەن الىپ تاستاپتى. ءسىرا، ولار اتاقتى قاراكەرەي قابانباي باتىر¬دىڭ مولاسى 9 جەردە دەگەن ءسوز كوپ كەدەرگى بول¬عاندىعىن ەسكەرگەن شىعار. اتاقتى التى ناۋرىز¬بايدىڭ اراسىندا شەشەن دە، بي دە، ءتىپتى اقىن دا بار ەكەندىگىن ايتا كەتكەن ءجون. جالپى، ناۋ¬رىزباي ەسىمى قازاقتىڭ ءار اۋىلىنان-اق تابىلادى. ال سارقاندىق ازامات جانتاس راشاتوۆ ءوز سۇحباتىندا اعا سۇلتان سوك ابىلايحانۇلى باستاعان 20 سۇلتان مەن ءبيدىڭ مورلەرى باسىلىپ، تاڭبالارى قويىلىپ، بارون ۆرانگەلگە 1848 جىلى جازىلعان حاتتان “ۋيۋسۋنوۆسكي ۆولوستي يز وتدەلەنيا چاپىراشلى بي ناۋرىزباي كوچۋيا س ۆولوستيامي مەجدۋ اكسۋ ي لەپسويۋ زدەس ۋمەر، ي پو ەگو يمەنەم نازىۆاەتسيا ودنا رەچكا – ناۋرىزباي كاراسۋ... موگيلا ناۋرىزبايا پودنەس ۆيدنا نا گ.كاراۋل-توبە” دەپ جازعانىن داۋسىز دەرەك رەتىندە ساناپ، بي مەن باتىردى شاتاس¬تىرادى. جاقسى ءىس جولىندا جۇرتتى جاڭىل¬دىرىپ، شاپىراشتى ناۋرىزباي باتىردى اقسۋ مەن لەپسىنىڭ اراسىندا كوشىپ جۇرگەن ناۋرىزباي بيمەن الماستىرىپ المايىق. ماسەلەنىڭ بايىبىنا بارايىق، اعايىن!

باقىتيار ابىلداۇلى، جازۋشى، “شاپىراشتى ناۋرىزباي باتىر” رومانىنىڭ اۆتورى
«ەگەمەن قازاقستان» گازەتى 10 ماۋسىم 2009 جىل