قازىرگى كەزدە قالالاردا، اۋدان ورتالىقتارىندا ءتىپتى اۋىلداردا كوشەلەردە ساقال جىبەرگەن، ۇزىن كويلەك كيگەن ادامداردى ءجيى كورۋگە بولادى. ولار تۋرالى بىلمەيتىن ادامدار جامان ويلاۋى مۇمكىن. ءتىپتى كەيبىر قۇدايدان قورىقپايتىن باۋىرلارىمىز ولاردى زياندى اعىمداردىڭ قاتارىنا قوسىپ وزدەرىنشە پاتۋە شىعارىپ جاتادى. ءتىپتى كەيبىر تۇسىنىگى تومەن باۋىرىرلارىمىز جەرگىلىكتى اكىم-قارالاردىڭ پاتۋەسىنە سۇيەنەدى. كەيبىرەۋلەر ءتىپتى قايداعى ءبىر الەكس دەگەن يسلامنىڭ جاۋىنىڭ پاتۋەسىن العا تارتادى. بىراق قازاقستان مۇسىلماندارى ءدىني باسقارماسى تاراپىنان بۇلار تۋرالى ەشقانداي «زياندى» دەگەن پاتۋە شىعارىلماعان. زاڭ جۇزىندە دە ولاردىڭ جۇمىستارىنا تىيىم سالىنباعان. رەسەي بارلاۋ قىزمەتىنىڭ مالىمدەۋى بويىنشا بۇلاردىڭ تاريحىندا ەشقانداي سوعىسقا، جانجالعا، شەرۋگە ءتىپتى بەيبىت شەرۋگە دە قاتىسپاعانى انىقتالعان.

قازىرگى كەزدە قالالاردا، اۋدان ورتالىقتارىندا ءتىپتى اۋىلداردا كوشەلەردە ساقال جىبەرگەن، ۇزىن كويلەك كيگەن ادامداردى ءجيى كورۋگە بولادى. ولار تۋرالى بىلمەيتىن ادامدار جامان ويلاۋى مۇمكىن. ءتىپتى كەيبىر قۇدايدان قورىقپايتىن باۋىرلارىمىز ولاردى زياندى اعىمداردىڭ قاتارىنا قوسىپ وزدەرىنشە پاتۋە شىعارىپ جاتادى. ءتىپتى كەيبىر تۇسىنىگى تومەن باۋىرىرلارىمىز جەرگىلىكتى اكىم-قارالاردىڭ پاتۋەسىنە سۇيەنەدى. كەيبىرەۋلەر ءتىپتى قايداعى ءبىر الەكس دەگەن يسلامنىڭ جاۋىنىڭ پاتۋەسىن العا تارتادى. بىراق قازاقستان مۇسىلماندارى ءدىني باسقارماسى تاراپىنان بۇلار تۋرالى ەشقانداي «زياندى» دەگەن پاتۋە شىعارىلماعان. زاڭ جۇزىندە دە ولاردىڭ جۇمىستارىنا تىيىم سالىنباعان. رەسەي بارلاۋ قىزمەتىنىڭ مالىمدەۋى بويىنشا بۇلاردىڭ تاريحىندا ەشقانداي سوعىسقا، جانجالعا، شەرۋگە ءتىپتى بەيبىت شەرۋگە دە قاتىسپاعانى انىقتالعان.

سوندا ول ساقالدىلار كىمدەر؟ ولار  حالىق اراسىندا «تابليع جاماعات» دەگەن اتاۋمەن بەلگىلى توپتىڭ داۋعاتشىلارى. «تابليع جاماعاتى» دەگەن ءدىني ۇيىم ەش قانداي ەلدە تىركەلمەگەن، ويتكەنى  ولار جاي عانا ىنتالى توپ .«داۋعات» ءسوزى «شاقىرۋ» دەگەن ماعىنا بەرەدى. داۋعات،ناسيحات، دەگەن بىردەي ماعىنالى سوزدەر. ءبىزدىڭ قازاقستانداعى يمام اعزام مازھابى بويىنشا يسلام ءدىنىن ناسيحاتتاپ جۇرگەن جۇرگەن جالعىز توپ وسىلار. ولار ەشقانداي ءدىني اعىمعا جاتپايدى. وزدەرىنىڭ جەكە ۇستانىمدارى جوق. يمام اعزام مازھابىمەن جۇرەدى.. توپ بولعان سوڭ ولاردىڭ وزدەرى بەلگىلەگەن شاريعاتقا ساي تارتىپتەرى بار. ول تارتىپتەرىنىڭ بارلىعى تەك ناپسىگە قارسى باعىتتالعان. داۋعاتشىلار مىنا ءتورت نارسەگە ارالاسپايدى 1. ساياساتقا، 2. مازھابتاردىڭ ماسەلەسىنە، 3.حالىقتىڭ سالت-داستۇرىنە ، مەشىتتىڭ ىشكى-سىرتقى  ىستەرىنە.

داۋعاتشىلار داۋعاتتى اۋەلى وزدەرىنەن باستايدى، سونان سوڭ وتباسىن شاقىرادى. ودان كەيىن جاقىندارىن شاقىرادى. داۋعاتقا 10 شاقتى ادام بولىپ شىعادى. وسى 10 شاقتى ادامنىڭ اراسىندا 2-3 ادامنىڭ ءدىني ءبىلىمى بولۋى شارت، قالعاندارى ءدىندى ۇيرەنۋشىلەر. مۇشەلىك جانە مۇشەلىك  جارنا دەگەن جوق. كەز-كەلگەن  ءدىندى ۇيرەنگىسى كەلگەن ىنتالى ادام شىعا الادى. ءتىپتى ولاردىڭ اراسىنان ءبىلىمدى مەشىت يمامدارىن كەزدەستىرۋگە بولادى. داۋعاتقا شىعۋدىڭ وزىندىك شارتتارى بار. ونىڭ شارتتارى قاجىلىققا بارۋدىڭ شارتتارىنداي. داۋعاتقا تەك حالال اقشامەن، حالال ۋاقىتتا، ياعني  ەشكىم ىزدەمەيتىن ۋاقىتتا شىعادى. جانە دە وتباسىنىڭ كەلىسىمىمەن شىعادى. وتباسىڭىز ماتەريالدىق تارشىلىقتا قالماۋى كەرەك. 3 كۇنگە، 40 كۇنگە، 4 ايعا شىعۋ ەشقانداي ماقسات ەمەس. جانە دە قاتىپ قالعان قاعيدا ەمەس. ماقسات ءوزىڭىزدىڭ ءناپسىڭىزدى تاربيەلەۋ، ءوزىڭدى، ادامداردى حاققا شاقىرۋ، ءدىندى ۇيرەنۋ، ءىلىم ۇيرەنۋ. ۇزىن كويلەك كيۋ دە شارت ەمەس، ول تەك سۇننەت. پايعامبارىمىزدىڭ ( س.ا.ۋ.) سۇيىكتى كيىمى كويلەك بولعان ەكەن.

ولار شاريعات ماسەلەسىمەن ايلانىسپايدى، تەك ادامدارعا  كاليمانى جەتكىزەدى، اللاھتىڭ نىعىمەتتەرى تۋرالى ايتادى، ءدىنىڭ پايداسى تۋرالى ايتادى جانە مەشىتكە شاقىرادى. قالعان جۇمىس مەشىت يمامدارىنىڭ شارۋاسى. وسىنى تۇسىنگەن كەيبىر ساۋاتتىدا، پاراساتتى مەشىت  يمامدارى ولارمەن بىرلەسىپ جۇمىس ىستەۋدە. كەيبىر كوزى اشىق، كوكىرەگى وياۋ اۋىل اكىمدەرى دە ولاردىڭ جۇمىسىنا قولداۋ كورسەتۋدە. داۋعاتشىلار حالىق اراسىندا ۇلكەن بەدەلگە يە، اسىرەسە اۋىلدىق جەرلەردە.ولار اۋىلعا بارعاندا اۋىلداعىلار اتا- بابالارى ءتىرىلىپ كەلگەندەي قۋانادى.

ءدىن ناسيحاتپەن تارايدى. اسىل ءدىنىمىزدى ناسيحاتتاۋعا وسى باۋىرلارىمىزدىڭ قوسىپ جۇرگەن ۇلەسى زور. مەشىتتەردىڭ جاماعاتقا تولۋى دا وسى باۋىرلارىمىزدىڭ قۇرباندىقتارىنىڭ ارقاسى دەسەكتە ارتىق ەمەس. كەيبىرەۋلەر ولاردىڭ كەمشىلىكتەرىن جاريالاۋعا جانتالاسىپ جۇرەدى. بىرەۋدىڭ كەمشىلىگىن كورۋدەن بۇرىن اۋەلى ءوز باسىڭا قارا دەيدى. ءبىر اللا عانا كەمشىلىك اتاۋلىدان پاك ەمەسپە.

ەندى سول داۋعاتتىڭ بىزگە بەرەر قانداي پايداسى بار دەسەك. ەڭ اۋەلى يمانىڭىز تۇزەلەدى، وتباسىڭىزعا ءدىن كەلەدى. ءوزىنىڭ اكە - شەشەسىنە، ايەلىنە، تۋعان بالاسىنا ناماز وقىتا الماي جۇرگەن قانشاما باۋىرلارىمىز بار، داۋعاتتا قىيسىق عيباداتتارىڭىز تۇزەلەدى، جۇرەگىڭىز جۇمسارادى، ءىلىمىڭىز ارتادى، ءدىننىڭ اقيقاتىن تۇسىنەسىز، كورەكەم مىنەز قالىپتاسادى، ناعىز مۇسىلماندىق سىيپات قالىپتاسادى. رۋحىڭىز تازارادى، جانە بارشا ادامزاتقا دەگەن مەيىرىم- ماحابباتىڭىز ويانادى.

احمەت ياسساۋي بابامىز ايتقانداي « يمان تۇزەلسە، ورتا تۇزەلەدى، ورتا تۇزەلسە قوعام تۇزەلەدى» ءوزىمىزدى، وتباسىمىزدى جانە قوعامدى تۇزەتۋگە بارشامىز اتسالىسايىق. ءوزىمىز ىستەمەسەكتە بۇل جۇمىستى ىستەپ جۇرگەن باۋىرلارعا قولداۋ كورسەتەيىك.