2018-2019 وقۋ جىلىنا دايىندىق تۋرالى ءباسپاسوز ءماسليحاتىنا قاتىسقان قازاقستان رەسپۋبليكاسى ءبىلىم جانە عىلىم ءمينيسترى ەرلان ساعاديەۆ بىرقاتار مالىمدەمەلەر جاسادى.

ءمينيستردىڭ سوزىنە قاراعاندا،  جاڭارتىلعان ءبىلىم بەرۋ مازمۇنى بويىنشا ساباق بەرەتىن 205 مىڭ (67%) مۇعالىمنىڭ جالاقىسى 30%-عا كوبەيدى. جانە بيىل پەداگوگتاردى اتتەستاتتاۋدىڭ جاڭا جۇيەسى ەنگىزىلدى. ول بىلىكتىلىك ساناتتارى ءۇشىن لاۋازىمدىق جالاقىعا 30-دان 50%-عا دەيىن قوسىمشا ۇستەماقىنى قاراستىرادى.

اتتەستاتتاۋعا مامىر ايىندا 60 مىڭعا جۋىق مۇعالىم قاتىسىپ، ولاردىڭ ىشىنەن 36 مىڭنان استامى اتتەستاتسيادان ءوتتى. ولار 63%-دى قۇرادى. وسى جىلدىڭ قىركۇيەك ايىنان باستاپ جاڭا اتتەستاتسيا تارتىبىنەن وتكەن مۇعالىمدەرگە كاتەگوريالارىنا سايكەس قوسىمشا اقى تولەنەدى.

بۇدان بولەك ۇستازدار قاۋىمىنىڭ ارقاسىنا ايازداي باتاتىن قاعازباستىلىق ماسەلەسى دە ءوز شەشىمىن تاپپاق.

"مينيسترلىك ءوز تاراپىنان پەداگوگتار تولتىرۋعا ءتيىس قۇجاتتاردىڭ تىزبەسىن العاش رەت بەكىتتى. ول تەك 5 قۇجات، ودان باسقا مۇعالىمدەردەن ەشقانداي ەسەپ، ەشقانداي قاعاز سۇرالماۋى ءتيىس. جاڭا وقۋ جىلىنان باستاپ ۇبت-عا قاتىسۋ مىندەتىنەن مۇعالىمدەردى بوساتۋ تالقىلانۋدا. مينيسترلىك ونى قولدايدى. مۇعالىم تەك ساپالى ءبىلىم بەرۋمەن اينالىسۋى كەرەك. مەكتەپتەردىڭ ۇبت بويىنشا رەيتينگىن دە الىپ تاستادىق" - دەيدى مينيستر.

مينيستر وقۋ باعدارلاماسىندا دا وزگەرىستەر ورىن العانىن ايتتى. «تسيفرلىق قازاقستان» باعدارلاماسىنىڭ اياسىندا ينفورماتيكا ساباعى كەلەسى جىلدان 1-2-ءشى سىنىپتاردان ەنگىزىلەدى. ال بيىل بۇل ءپان 3-سىنىپتان باستاپ وقىتىلادى.

سونىمەن قاتار ە. ساعاديەۆ «رۋحاني جاڭعىرۋ» باعدارلاماسى اياسىندا 5-7-ءشى سىنىپتارعا «ولكەتانۋ» كۋرسى بيىل العاش رەت ەنگىزىلەتىنىن اتاپ ءوتتى. وقۋلىقتار مازمۇنى وڭىرلەردە قۇرىلعان اۆتورلىق توپتارمەن بىرگە جاسالدى. بۇگىنگى كۇنى وقۋلىقتار دايىن.

ودان دا ماڭىزدىسى بيىل ساپاسى سىن كوتەرمەيتىن وقۋلىقتار بولمايدى دەپ سەنۋگە بولاتىن سەكىلدى. سەبەبى، بيىل وقۋلىقتاردىڭ ساپاسى جوعارى بولادى دەپ ءمينيستردىڭ ءوزى ايتتى. وسى جىلى جاڭا وقۋلىقتار ۇلكەن قوعامدىق باعالاۋ مەن عىلىمي-پەداگوگيكالىق ساراپتامادان ءوتتى.

"ورتا بىلىمگە وتكەن جىلى ەڭ كوپ كوڭىل ءبولىندى. بۇل دەڭگەيدە كەستەگە سايكەس جاڭارتىلعان مازمۇنعا كوشۋ جۇمىستارى جالعاسۋدا. جاڭا وقۋ جىلىنان باستاپ 3, 6, 8-ءشى سىنىپتار مازمۇنى جاڭارتىلعان باعدارلامامەن وقي باستايدى. 4, 9, 10-شى سىنىپتاردا اپروباتسيا باستالادى. كەزەڭ-كەزەڭىمەن كوشىپ وتىرمىز. مۇعالىمدەر مەن وقۋلىقتار دايىن. قازىرگى كۇنى رەسپۋبليكا بويىنشا وقۋلىقتاردى مەكتەپتەرگە جەتكىزۋ 99,5 پايىزدى قۇرادى. وسى باعىتتاعى جۇمىستاردى كۇن سايىن باقىلاپ وتىرمىز. الداعى ەكى كۇندە بارلىق وقۋلىقتار جەتكىزىلەتىن بولادى", - دەدى مينيستر.

ەرلان ساعاديەۆ مەكتەپكە دەيىنگى بالالاردى بالاباقشامەن قامتاماسىز ەتۋ بويىنشا اتقارىلىپ جاتقان ىستەر تۋرالى دا ايتتى. ونىڭ ايتۋىنا قاراعاندا، مەملەكەتتىك–جەكەمەنشىك ارىپتەستىك وسى دەڭگەيدە ەڭ جاقسى دامىعان.

"جەكەمەنشىك بالاباقشالار ۇلەسى 30%-دان استى. ال 3-6 جاستاعى بالالاردى بالاباقشامەن قامتۋدى 93%-عا جەتكىزدىك. «بالاپان» باعدارلاماسى ارقىلى بالاباقشالارداعى جالپى ورىن سانى حالىقتىڭ سۇرانىسىنان استى. بىراق بۇل رەسپۋبليكا بويىنشا. ايماقتاردا ديسبالانس بار. ول ميگراتسياعا بايلانىستى. ءىرى قالالاردا، اسىرەسە الماتى مەن استانادا بالاباقشانىڭ جەتىسپەۋشىلىگى جوعارى دەڭگەيدە" - دەيدى مينيستر.

سونىمەن قاتار، ول بالاباقشاعا تىركەلۋ ماسەلەسىن ەلەكتروندى تۇردە جۇرگىزۋگە كوشۋ كەرەكتىگىن ايتتى.

"تاعى ءبىر ماڭىزدى جۇمىس – بالاباقشاعا كەزەككە تۇرۋ مەن جولداما بەرۋدى تولىعىمەن ەلەكتروندى فورماتقا اۋىستىرۋ. سوندا كەزەك جاريا تۇردە جانە تەز جىلجيتىن بولادى" - دەيدى ول.

مينيستر 0-ءشى سىنىپتاردىڭ وقۋشىلارى مەن ۇستازدارىن دايارلاۋ ماسەلەسى تۋرالى ايتتى.

"كەلەسى جىلدان باستاپ 0-ءشى سىنىپ تاربيەشىلەرى مەن مۇعالىمدەردى دايىنداۋعا كىرىسەمىز. لاتىنشا «الىپپە» جانە كيريليتسادا «بۋكۆار» بازالىق وقۋلىقتارىن دايىنداۋ جۇمىسى ءجۇرىپ جاتىر. وقۋلىقتار 2020-2021 وقۋ جىلىنا دايىن بولادى" - دەيدى ەرلان ساعاديەۆ.

سونىمەن قاتار، مينيستر ەلەكتروندى قۇجاتتاردى كەڭ جولاقتى ينتەرنەتى جوق مەكتەپتەردە عانا قاعاز تۇرىندە تولتىرۋعا رۇقسات بەرىلەتىندىگىن ايتتى. ەرلان ساعاديەۆ الداعى ۋاقىتتا ەلىمىزدىڭ بارلىق وڭىرىندە IT-ليتسەيلەرىن اشۋ جوسپارلانىپ وتىرعاندىعىن ايتتى.

"تسيفرلاندىرۋ، ياعني IT تەحنولوگيالار مەن روبوتو-تەحنيكانى دامىتۋ ءۇشىن قوسىمشا ءبىلىم بەرۋدىڭ مۇمكىندىكتەرىن پايدالانۋ كەرەك. جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگاندار روبوتو-تەحنيكا، باعدارلامالاۋ، 3D-پرينتينگ كلاستارىن اشۋدا. قازىرگى ۋاقىتتا ءبىر جارىم مىڭ (1500) مەكتەپتە وسىنداي كلاستار بار. ءارى قاراي سونىمەن قاتار بارلىق وڭىرلەردە IT-ليتسەيلەرىن اشۋ جوسپارلانۋدا. ول ءۇشىن ءبىز ءتيىستى ءنورماتيۆتى دايىنداپ بەردىك" - دەدى ول.

Abai.kz