كومسومول-قاسقىرعا قوي باقتىرعان زامان-اي...
كومسومولدىڭ 100 جىلدىعىن دۇركىرەتىپ تويلاعان لاۋازىمدى تۇلعالاردى كورگەندە جاعامىزدى ۇستادىق. قازاقتا «سەنگەن قويىم سەن بولساڭ، كۇيسەگەن اۋزىڭدى ۇرايىن» دەگەن ءسوز بار.. 27 جىلدان بەرى جىلى ورنىن سۋىتپاعان بيلىكتەگى اپكە-كوكەلەرىمىز دەنى ءالى كۇنگە كومسومول ەكەنىن بىلدىك.
عۇلاما سارىشولاق بورانبايۇلى:
«بي بولماس، بەلىن جالپاق بۋعانمەنەن،
تازارماس ءاسىلى ارام جۋعانمەنەن» دەمەكشى، سوندا ەلباسىنىڭ «رۋحاني جاڭعىرۋ» دەگەن باعدارلاماسى قايدا؟ قالدى.
كەزىندە اقيقاتتى ايتقان ارىستارىمىز ايىپتى بولىپ، الدى اتىلىپ، ارتىنداعىلار يتجەككەنگە ايدالىپ، كومۋسىز قالعان ەدى. سونىڭ سالدارىنان 1991 جىلى تاۋەلدىلىكتەن قۇتىلىپ، زامانا كوشىنە دەربەس ەل بولىپ قوسىلعان العاشقى كۇننەن باستاپ، تاۋەلسىز ءومىر ءسۇرۋدىڭ قالاي بولاتىنىن جانە وعان قالاي قول جەتكىزۋ كەرەكتىگىن ەل بولىپ ويلاسىپ، ناقتى شەشكەن جوقپىز. ورتاق مۇددەنى كوزدەگەن ۇلتتىق باعدارلامانىڭ بولماعانىنىڭ ايعاعى مىنە، كومسومولدىڭ 100 جىلدىعىندا انىق كورىندى.
27 جىل بۇرىن "تاۋەلسىز ەلمىز" دەپ جابىلا ۇرانداعانىمىزبەن، ءىس جۇزىندە بۇرىنعى قالىپتاسقان تاۋەلدى تىرلىگىمىزدىڭ قايماعىن بۇزباي، سول كۇيى قالدىرىپ، وتارلاۋشىلار ورناتقان جۇيەنى ەشقانداي وزگەرىسسىز ءارى قاراي جالعاعان ەكەنبىز. ەلدە جاپپاي سانانى وتارسىزداۋ ءىسى قولعا الىنباپتى. قالىڭ بۇقارا بۇرىنعىسىنشا ورىنداۋشى قالپىندا قالا بەرىپتى. تاۋەلسىزدىك الىپ بەرگەن مول مۇمكىنشىلىكتى ورنىمەن پايدالانا الماي وتىر ەكەنبىز.
ءبارىمىز دە رەسەيگە قۇلدىق ۇرعان، سول ساياساتتىڭ قامشىسى ءوتىپ كەتكەن، سونىمەن كۇن كورىپ، قالىپتاسقان جالتاق ەكەنبىز.
ودان قالا بەردى قاراپايىم حالىق ەكى قولعا ءبىر كۇرەك جۇمىس تابا الماي، بازار مەن ۆوكزالدى جاعالاپ ءجۇر. قولىندا ازىن-اۋلاق قارجىسى بارلار جاپاتارماقاي بيلىككە ۇمتىلىپ جاتىر.
27 جىلدان بەرى جاس ۇرپاقتىڭ بويىنا ۇلتتىق رۋح سىڭىرە المادىق. بۇعان ساپالى ءبىلىم بەرۋگە ءتيىستى وقۋ ورىنداردىڭ وڭتايلاندىرۋداعى وراشولاقتىقتارى مەن ساناسىن وياتاتىن اقپارات قۇرالدارىنىڭ الدەكىمدەرگە تاۋەلدىلىگىن قوسىڭىز. ءار بىردەن سوڭ، ادىلەت تۋىن كوتەرىپ، ءوز يدەياسى ءۇشىن تالماي كۇرەسىپ، توڭىرەگىنە ۇلتشىلداردى توپتاستىرا الاتىن ساياساتكەر ءىرى تۇلعالاردىڭ بولماۋى - تاعى قاسىرەت.
ءماشھۇر ءجۇسىپ كوپەيۇلى «ەڭ جامان ادام اكەسىن ولتىرگەنمەن دوس بولادى، ەڭ ازعىن ادام ءوز ايەلىمەن اشىنا بولعان اداممەن دوس بولادى» دەگەن ەكەن. وسىدان كەيىن نە ايتۋعا بولادى؟ تاۋەلسىز ەلدە وزگە يدەولوگيانىڭ تويىن تويلاۋ بارىپ تۇرعان سوراقىلىق. ەسىل دەرتى رەسەيدىڭ ايتقانىمەن جۇرەتىن سونىڭ شىرماۋىنان شىعا المايتىن وپاسىز ءۇردىس. جەلوكپە كوبىككە بەلشەسىنەن باتقان قازاق ەلى اتا-بابامىزدى قىناداي قىرعان كسرو-نىڭ قولشوقپارى بولعان كومسومولدار تويىن اتاپ ءوتۋى تاۋەلسىزدىكتى مويىنداماۋ دەگەن ءسوز. وسىنداي ولشەۋسىز دە شەكتەۋسىز ادىلەتسىزدىك پەن جۇگەنسىزدىك تمد ەلدەرىنىڭ ءبىر دە بىرەۋىندە جوق.
ۇلتتىق سانانى ۋلاۋعا ەرەكشە قۇشتارلىقپەن الدىنا جان سالمايتىن بەلسەندىلەردىڭ نە ويى بار ەكەنى اقىلعا قونىمسىز. ءارى قاراي نە بولاتىنى ءبىر اللاعا ايان.
جۇمامۇرات ءشامشى
Abai.kz