2009 جىل قازاق انيماتسياسىنىڭ جاڭا ءدəۋىرى باستالعان جىل رەتىندە ەستە قالماق. دəل وسى جىلى ەلباسى نۇرسۇلتان نازارباەۆ شəكەن ايمانوۆ اتىنداعى "قازاقفيلم" كينوستۋدياسىنا كەلگەن ساپارىندا اتالمىش كينوستۋديانىڭ جاي-كۇيىمەن تانىسا كەلىپ، قازاق كينوسىنا جاڭا سەرپىن بەرۋ ماسەلەلەرىن كوتەردى. سونىڭ ىشىندە جاس ۇرپاقتى وتانشىلدىق رۋحتا تاربيەلەۋدە بالالار كينوسىنىڭ ورنى ەرەكشە ەكەندىگىنە ايرىقشا توقتالىپ، انيماتسيالىق فيلمدەر ءوندىرىسىن قولداۋعا، دامىتۋعا پəرمەن بەردى.

سول-اق ەكەن جۇمىس قىزىپ سالا بەرگەن. قاراۋسىز قالعان ەسكى مۋلتفيلم تسەحى قايىرا جوندەۋدەن وتكىزىلىپ، قايتا جاڭارتىلىپ، زاماناۋي تالاپتارعا ساي قۇرال جابدىقتارمەن، قاجەتتى تەحنيكالارمەن جابدىقتالدى. "قازاقفيلم" ءوندىرىس كومپلەكسى عيماراتىنىڭ ءبىر قاناتى انيماتسيا شارۋاشىلىعىنا بەرىلىپ "انيماتسيالىق كينو" شىعارماشىلىق، وندىرىستىك بىرلەستىگى قۇرىلدى. ەندى تەك ساپالى مۋلتفيلم ءتۇسىرۋ قالعان ەدى...

Əرينە، بۇرىنعى انيماتسيالىق كينو ماماندارى قايتا جاڭعىرعان بىرلەستىكتە باس قوسىسىپ، وزدەرىنىڭ انيماتسيالىق جوبالارىن جانداندىرىپ، جۇزەگە اسىرا باستاعان. الايدا زامان تالاپتارىنا ساي جاڭاشا مۋلتفيلمدەر ءتۇسىرۋ ءۇشىن وزىق تەحنولوگيالاردىڭ ءتىلىن بىلەتىن، جاڭا كوزقاراستاعى جاس مامان، ەڭ باستىسى تالانتتى رەجيسسەرلەر كەرەك ەدى.

ونداي جاس كوپ كۇتتىرگەن جوق، ول - جۇرگەنوۆ اتىنداعى ونەر اكادەمياسىنىڭ تۇلەگى، اتالمىش اكادەميانى "انيماتسيالىق كينو رەجيسسەرى" ماماندىعى بويىنشا تəمامداعان اداي ءƏبدىلدا ەدى. جاس رەجيسسەر "قازاقفيلمگە" كەلە سالا بىردەن ىسكە كىرىستى. ءسويتىپ ءوز زامانداستارىنىڭ اراسىنان العاشقىلاردىڭ ءبىرى بولىپ سۋىرىلىپ شىعىپ، قازاق انيماتسياسىنا تىڭنان تۇرەن سالدى. كەزىندەگى Əمەن قايداروۆ ۇستازى سياقتى جاڭا زامان انيماتسياسىنىڭ كوشىن باستادى.

سونىڭ ايعاعىنداي، كەلەسى ياعني 2010 جىلى جاس رەجيسسەردىڭ "اڭشى" ءمۋلتفيلمى كوگىلدىر ەكران جۇزىندە جارق ەتتى. (بۇل فيلم تاتارستاندا وتكەن "قازان كينوفەستيۆالىندە" جۇلدە الدى). جاس رەجيسسەردىڭ شىعارماشىلىق قارىمىن بايقاعان "قازاقفيلم" باسشىلىعى اداي Əبىلداعا تاعى ءبىر تىڭ جوبانىڭ تىزگىنىن ۇستاتتى. ستسەناريىن مارقۇم تالاسبەك Əسەمقۇلوۆ، زيرا ناۋرىزباەۆا، تامارا مۇقانوۆا جازعان "وتتان جارالعاندار" ءفيلمى 2011 جىلى جارىققا شىقتى. ابىلاي حاننىڭ اتاقتى "كوكبالاق" تۇلپارى جايلى اڭىزدىڭ جەلىسىمەن تۇسىرىلگەن بۇل قىسقامەتراجدى مۋلتفيلم ادايدىڭ رەجيسسەرلىك قولتاڭباسىن انىق تانىتقان انيماتسيالىق فيلم بولۋىمەن ەرەكشەلەندى.

كۇللى دۇنيەنى ۇمىتىپ، تازا شىعارماشىلىققا دەن قويعان ەڭبەكقور رەجيسسەر 2013 جىلى "جەرۇيىق", 2014 جىلى ۇيعىر حالىق ەرتەگىسىنىڭ جەلىسىمەن تۇسىرىلگەن "بەرگيز تۋرالى اڭىز" مۋلتفيلمدەرىن جارىققا شىعاردى.

اراسىندا جاس رەجيسسەرلەر: تۇردىبەك مايدان، جəنىبەك نۇربەكۇلى، تىلەك تولەۋعازى، ءدىلشات راحماتۋلليندەي زامانداس-əرىپتەستەرىنىڭ شىعارماشىلىق جوبالارىنا قول ۇشىن بەرىپ، اتسالىسىپ، اقىل-كەڭەسىن ايتا ءجۇرىپ، ءوز بۋىنىنىڭ كوش باسشىسى بولا ءبىلدى.

2017 جىلى اداي ءƏبىلدا ءوزى ارمانداعان "كۇلتەگىن" تولىقمەتراجدى ءفيلمىن تۇسىرۋگە قول جەتكىزدى. ايى وڭىنان تۋعان ول قۋانىشى قوينىنا سىيماي، جاڭا تۋىندىنى تۇسىرۋگە زور ىنتا، كۇش-جىگەرمەن بىلەك سىبانا كىرىسىپ كەتتى. الايدا ونىڭ جولىنا كوپتەگەن قيىندىقتار كيلىكتى. سونىڭ ءبىرى اتالعان ءفيلمدى سول جىلعى ەكسپو كورمەسىنە ۇلگەرىپ، كورسەتۋ ەدى. توتەن تالاپ، قيسىنسىز قيىندىققا اداي مويىمادى. جانىنا جيعان وڭكەي سايدىڭ تاسىنداي انيماتور قىرىق قىز-جىگىتىمەن كۇنى-ءتۇنى بەل شەشپەي ەڭبەك ەتتى. تۋرا كۇلتەگىن جازۋىنداعىداي "كۇندىز وتىرمادى، تۇندە ۇيىقتامادى". اقىرى اسا اۋقىمدى ءبىر ساعاتتىق ءفيلمدى سەگىز ايدىڭ ىشىندە اياقتاپ ۇلگەرىپ، ۇكىمەت الدىنداعى ۋəدەسىندە تۇردى.

شىنىندا دا بۇل رەكوردتىق كورسەتكىش ەدى. مəسەلەن əلەمگە əيگىلى ديسنەي ستۋدياسى اتاقتى "ارىستان پاتشا" (كورول لەۆ) ءمۋلتفيلمىن جارىققا شىعارۋعا 5 جىل ۋاقىت جۇمساعان ەكەن. جəنە بۇل فيلمدە ديسنەيدىڭ مىڭعا جۋىق ۇزدىك انيماتور ماماندارى ىركىلىسسىز ەڭبەك ەتكەن. Əرينە "قازاقفيلم" مەن əلەمگە əيگىلى ديسنەيدىڭ əلەۋەتىن سالىستىرۋعا əستە بولماس. دەگەنمەن، وسىدان-اق اداي ءƏبىلدانىڭ قانداي جانكەشتىلىككە بارعانىن باعامداي بەرىڭىز. مەن əلگى "100 ەسىم" دەگەن اتىشۋلى جوباعا وسى اداي ءƏبىلدا، كورەرمەن جىلى قابىلداعان "مۇزبالاق" ءمۋلتفيلمىن تۇسىرگەن "تۇردىبەك مايدان، تىلەك تولەۋعازى سياقتى جاس سۋرەتكەر، رەجيسسەرلەردىڭ نەگە ىلىكپەيتىنىنە قايرانمىن... وسىلار عوي، ناعىز جاڭا ەسىمدەر!

جə، "كۇلتەگىنگە" كەلەيىك. قىسقاشا تۇيىندەسەك، "كۇلتەگىن" - ارعى بابالارىمىز قۇرعان تۇرىك قاعاناتىنىڭ (552-744) كۇلتەگىن، بىلگە مەن قاپاعان قاعاندار زامانىنداعى ايشىقتى وقيعالاردى انيماتسيا تىلىمەن شەبەر بەينەلەگەن، ناعىز تۇركىلىك رۋحتا، كونە سارىن جەلىسىمەن 3D فورماتىندا تۇسىرىلگەن كوركەم تۋىندى. (وسى ورايدا 3D فورماتىن وتە كۇردەلى تەحنولوگيا ەكەنىن، ونى يگەرىپ، ىسكە جەگۋدىڭ اسا قيىندىعىن ايتقىم كەلەدى. دەسەك تە اداي ءƏبىلدا باستاعان جاس بۋىن انيماتسيا شەبەرلەرىنىڭ بۇل تەحنولوگيانى مەڭگەرىپ ۇلگەرگەن جايى بار.)
"كۇلتەگىن" - تəۋەلسىزدىك جىلدارى شىعارماشىلىق تۇلعاسى، وزىندىك وي-پىكىرلەرى قالىپتاسقان جاستاردىڭ ەرەن ەڭبەگىنىڭ جەمىسى. "كۇلتەگىن" - ازات سانانىڭ كورىنىسى! "كۇلتەگىن" - جاس ۇرپاقتىڭ تۇركىلىك ساناسىن وياتۋدى كوزدەيدى...

مىنە، اعايىن، كوپتەن كۇتكەن سول "كۇلتەگىننىڭ" بۇگىن تۇساۋى كەسىلمەك!
"كۇلتەگىن" تولىقمەتراجدى انيماتسيالىق ءفيلمىنىڭ كورسەتىلىم پرەمەراسى بۇگىن، 19.11.18 ترتس "گلوبۋس " (ابايا-Əۋەزوۆ داڭعىلى) "بەكمامبەتوۆ سينەما" كينوتەاترىندا 18:00 دە بولادى.
بالالارىڭىزبەن - ءبىزدىڭ بولاشاق ەل ازاماتتارىمەن كەلىڭىزدەر، فيلم سول جەتكىنشەكتەرىمىزدىڭ تاريحي ساناسىن جاتقا، جاۋعا بەرمەۋ ءۇشىن ءتۇسىرىلدى عوي... كورىڭىزدەر، باعاسىن بەرىڭىزدەر، اعايىن!

ەرلان تولەۋتايدىڭ

Facebook-تەگى جازباسى

Abai.kz