مەن سۋىق حاباردى جۇمىستا ءجۇرىپ ەستىدىم. سودان كەيىن-اق جۇمىسىما قولىم بارماي قويدى. …مەن الاڭعا كەلگەندە ونداعى قاراقۇرىم حالىقتى كوردىم. الاڭدا قانشا تۇرعانىمىزدى، ۋاقىتتىڭ قانشا بولعانىن بىلمەيمىز. ءبىر كەزدە الاڭنىڭ ءبىر بۇيىرىندەگى حالىق دۇركىرەسىپ، ايقاي-شۋدان توڭىرەك ازان-قازان بولدى. وسىنى پايدالانىپ، سولداتتار دا بىزگە قاراي لاپ قويدى. كەنەت سول اياعىمنىڭ تىزەسىنە قاتتى سوققى ءتيدى. ەت قىزۋىمەن ءبىراز جەرگە دەيىن بارعان بولدىم. سودان كەيىن-اق اياعىمدى باسا الماي تۇرىپ قالدىم. بىراق جاراقاتقا قارايتىن شاما قايدا؟ الگى ماشينالار سۋ شاشىپ كەلەدى ەكەن. ءبىر جاعىمىزدان – سولداتتار، ەكىنشى جاعىمىزدان ماشينالار تىقسىرىپ، ابدەن ساستىق. ءسويتىپ جۇرگەندە، اياعىم تايىپ، شالقالاي قۇلادىم. مەنى قۇتقارۋعا ۇمتىلعان ەكى-ءۇش جىگىتتى ارتتارىنان ۇرعان سۋدىڭ ەكپىنى مۇرتتاي ۇشىردى. ايتەۋىر بىرەۋلەر مەنى جاتاقحاناعا الىپ كەلىپتى. تىزەم دومبىعىپ ءىسىپ كەتكەن. اياقتارىم مۇز بولىپ قاتىپ قالىپتى. ءۇستى-باسىمنىڭ ءبارى مالمانداي سۋ.

ەرتەسىندە، ياعني 17-جەلتوقساندا جۇمىسقا بارايىن دەپ ايالداماعا كەلسەم، كوشەدە جينالىپ جاتقان جاستاردى كوردىم. توپقا مەن دە قوسىلدىم. الاڭعا ەرتەلەپ جينالعان جاستار توبى كوبەيىپ قالعان ەكەن. بىراق الدىمىزدى باقايشاقتارىنا دەيىن مۇزداي قارۋلانعان جاساقتار توبى بوگەدى. ولار بىزدەردى اياۋسىز ساباۋعا كىرىستى. قارۋسىز، قورعانسىز جاستار كەيىن قاراي دۇرلىگە قاشۋدا. كەيىنشەكتەپ بارا جاتىپ، بىرەۋلەرگە سوقتىعىسىپ قالدىم. سويتسەم جولدى كەسە-كولدەنەڭ وڭشەڭ قىزدار قۋعىنشىلاردىڭ جولىن بوگەمەك بولىپ وتىرا قالىپتى. قىزداردى ۇرمايدى دەپ ويلاسا كەرەك. بىراق كوزدەرى قانعا تولعان جاندايشاپتار ولاردى اياعان جوق. جان-جاقتان سىلتەنگەن سويىلدار ارۋلارىمىزدىڭ باسىنا جاۋىپ كەتتى. ولارعا اراشا تۇسپەككە ءبىز دە ۇمتىلعان ەدىك. قاتتى تيگەن ءبىر سوققىدان قاباعىم جارىلىپ، قان سورعالاپ ءجۇر. باسىنداعى جاۋلىعى سىپىرىلىپ يىعىنا تۇسكەن ءبىر قىز الدەنەنى ايتىپ تۇسىندىرمەكشى ەدى، تۋرا شەكەسىنەن قاتتى تيگەن سوققىدان ۇشىپ ءتۇستى. بەت-اۋزىن قان جۋىپ كەتتى. سوققىلار بۇدان كەيىن دە تيىلمادى. الگى قىز قىبىرسىز قالدى.

24-جەلتوقساندا مەنى قاماۋعا الدى. بەس جىل بەرىپ، قوستانايعا جونەلتتى.

قۇتتىبەك ايماحانوۆتىڭ ەستەلىگىنەن

Abai.kz