سەنبى, 23 قاراشا 2024
46 - ءسوز 4163 4 پىكىر 28 قاراشا, 2018 ساعات 10:48

استانادان قازاق ۇلتتىق كلاسسيكالىق ونەر اكادەمياسىن اشۋ كەرەك!

ۇلى دالانىڭ جەتى قىرىن وقىعان سوڭ!

ماقالا ءسوز جوق ءجون تابا الماي ايدىڭ، كۇننىڭ امانىندا اداسىپ جۇرگەن باسشىسىماقتارعا شامشىراق ەكەن! مۇندا ۇلتتىق ونەرگە قاتىستى ايتىلعان دۇنيەلەر كەرەمەت! وسىنى پايدالانىپ مەندە ءوز ويىمدى ورتاعا سالعاندى ءجون كوردىم.

تاۋەلسىزدىك العانىمىزعا تابانى كۇرەكتەي 27 جىل بولدى. وسى ۋاقىت ارالىعىندا ۇلتتىق ونەر، ءبىر گۇلدەپ، ءبىر سولىپ، باسىن تاۋعا دا، تاسقا دا ۇرىپ تۇراقسىزدىقتىڭ سالدارىنان سەندەلىپ جۇرگەنى راس!

ەگەر باسشىلىق ءتيىمدى پايدالانسا بۇل ماقالا، وسى ۇلتتىق ونەردەگى تۇراقسىزدىقتىڭ كوزىن جويىپ، كەمەلدەنۋىنە باستاۋ بولارى ءسوزسىز. ول ءۇشىن ەلىمىزدىڭ جۇرەگى استانادان قازاق ۇلتتىق كلاسسيكالىق ونەر اكادەمياسىن اشۋ كەرەك!!! بۇنداي ءبىر عانا ۇلتتىق ونەردى وقىتىپ، باعىت-باعدار بەرەتىن وقۋ ورىنى كوپتەگەن ەلدە بار! مىسالى كورشى رەسەيدە. جانە وندا تەك قانا ۇلتتىق مۋزىكا مەن ء(ان، كۇي، جىر، ايتىس، بي) ۇلتتىق قول ونەر عانا سالتانات قۇرۋى ءتيىس! سونداي-اق، وسى ورتالىقتىڭ ىشىندە ۇلتتىق ونەردى زەرتتەيتىن ارنايى لابوراتوريا جاساقتالۋى ءتيىس. ونىڭ جۇمىس باعىتى - ەل اراسىنان جانە شەت ەلدەن قازاققا قاتىستى مادەني مۇرالاردى (سونداي-اق، تۇركى دۇنيەسىنە ورتاق مۇرالاردى دا وسىندا قامتۋعا بولادى)جيناقتاپ، ۇلتتىق اسپاپتاردى بۇگىنگى قوعامعا ساي كونتسەرتتىك دەڭگەيدە دامىتۋ، ءان ماتىندەرىن ءبىر جۇيەگە كەلتىرەتىن تەكستولوگتار مەن ءانشى-كۇيشى كومپوزيتورلارعا قاتىستى داۋلى ماسەلەلەرگە نۇكتە قوياتىن ونەر زەرتتەۋشىلەرىن ءبىر جەرگە توعىستىرۋ بولۋى كەرەك!

انشىلەردىڭ داۋىسىن ۇلتتىق ناقىشىن بۇزباي تاربيەلەپ، جەتىلدىرۋ. سەبەبى بۇگىنگى تاڭدا دومبىرامەن ءان سالىپ جۇرگەن انشىلەردىڭ باسىم بولىگى اكادەميالىق (وپەرالىق) ۆوكال ۇلگىسىندە داۋىسىن شىڭداپ، تابيعاتىنان اۋىتقىپ ءجۇر! جالپى ورتاق ساباق بەرۋ مەتوديكاسىن دايارلاپ جولعا قويۋ. ۇيتكەنى قازىرگى ۋاقىتتا ۇلتتىق ءاندى ۇيرەتەتىن مەتوديكا جوق! ءار مۇعالىم ءوز بىلگەنىن، ءوز دەڭگەيىندە ۇيرەتىپ كەلەدى. كەشەگى امىرە، ماناربەك، جۇسىپبەك، عاريفوللا سىندى ساڭلاقتار نەگىزىن سالعان ۇلتتىق وپەرانى قايتا جانداندىرۋ. ونى قازاق ۇلت اسپاپتار وركەسترىمەن سۇيمەلدەۋدى تاجىريبە رەتىندە بايقاپ كورىپ، ءساتتى شىعىپ جاتسا جۇيەگە ەنگىزۋ.

جانە ونەرپازداردىڭ ساxناعا كيىپ شىعاتىن كيىم ۇلگىلەرىندە جاس ەرەكشەلىگىنە ساي جۇيەگە قويۋ. كىم-كورىنگەنگە كيىم تىكتىرە بەرمەي، ۇلتتىق كيىم تاريxىن بىلەتىن ديزاينەرلەردى دە وسىندا جۇمىلدىرۋ قاجەت.

قازاق كۇي ونەرىنىڭ تابيعاتىن تەرەڭنەن ءتۇسىندىرىپ، ءتىلىن ۇقتىرا بىلەتىن ماماندار دا وسى جەردە توعىسۋى كەرەك. سەبەبى قازىرگى قازاق قوعامى كۇي تابيعاتى تۇگىلى كۇيدىڭ ءتىلىن دە، اۋەنىن دە قابىلداي المايدى! بۇنىدا وسى اكادەميا ارقىلى رەتكە كەلتىرۋگە بولادى. جانە ۇلتتىق ونەردى مەيلىنشە جان-جاقتى ناسيxاتتاۋ كەرەك! بارلىق تەلە-راديو ارنالاردى قازاقتىڭ ۇلتتىق ونەرىن ناسيxاتتاۋعا مىندەتتەۋ كەرەك! وسى رەتتە، ءبىر عانا ارنا مىندەتىن ءتيىستى اتقارىپ كەلەدى. ول، قازاقستان ۇلتتىق ارناسى، قازاق، شالقار راديوسى.

قىسقاسى، باس قالامىز استانادان قازاق ۇلتتىق كلاسسيكالىق ونەر اكادەمياسىن اشۋ كەرەك!!! قازاقتىڭ ۇلتتىق ونەرىنىڭ شاڭىراعى اشىلىپ، ءان، كۇي، جىر ونەرى وزگە ونەردىڭ بوداندىعىنان قۇتىلعاندا عانا قازاق تولىق ازات بولماق! بۇل مەنىڭ عانا ارمان-تىلەگىم ەمەس! ۇلتتىق ونەردى ۇلىقتاپ، ومىرلىك سەرىك ەتكەن ونەرپازداردىڭ جانە ۇلت ونەرىن ءوز جانىنان ارتىق كورەتىن تىڭدارماننىڭ مۇرات-ماقساتى!

قول استىنداعى قىزىمەتكەرلەرىنىڭ ساناسىنا ساڭىلاۋ ءتۇسىرىپ، باعىتىن ايقىنداپ بەرگەن ەلباسى - نۇرسۇلتان ءابىشۇلىنا مىڭ العىس ايتامىن!

ەرلان رىسقاليدىڭ facebook پاراقشاسىنان

Abai.kz

4 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

سىني-ەسسە

«تالاسبەك سىيلىعى»: تالقاندالعان تالعام...

اباي ماۋقاراۇلى 1464
بىلگەنگە مارجان

«شىعىس تۇركىستان مەملەكەتى بەيبىت تۇردە جوعالدى»

ءالىمجان ءاشىمۇلى 3231
ءبىرتۋار

شوقاننىڭ ءازىل-سىقاقتارى

باعدات اقىلبەكوۆ 5340