قازاقتا «ارىق سويلەپ، سەمىز شىق» دەگەن اتالى ءسوز بار. بۇل ماتەلدى بەرند شتورك مىرزا ەستىدى مە، الدە ەستىمەدى مە، ول جاعى بىزگە بەيمالىم. الايدا جانىندا جانى اشيتىن بىرەۋ بولسا، «قازاقتا وسىنداي قاناتتى ءسوز بار» دەپ وعان ەسكەرتۋى كەرەك ەدى. بىراق نەمىس مامانى ۇنەمى «سەمىز سويلەپ، ارىق شىعىپ» ءجۇر. انگليادان ەكى مارتە جانە بەلارۋستان ءبىر مارتە ويسىراي ۇتىلعانى ويىندا جوق، كەشەگى ويىن قارساڭىندا ول: «ءبىز ۋكرايناعا «توسىن سىيلىق» ازىرلەپ جاتىرمىز» دەپ تاعى دا كوپىرە سويلەدى. ال ناتيجەسى قالاي بولدى دەيسىز عوي؟...
ۋكراينا – قازاقستان 2:1
گولدار: نوسەرباەۆ 17, نازارەنكو 33, 47
ۋكراينا: بوگۋش، ماندزيۋك، تيموششۋك، چيگرينسكي، رۋسول، گاي، روتان (كالينيچەنكو 82), ۆورونين (سەلەزنەۆ 68), شەۆچۋك، ميلەۆسكي، نازارەنكو
قازاقستان: موكين، كيروۆ (يريسمەتوۆ 70), ابدۋلين، كيسليتسىن، كارپوۆيچ، نوسەرباەۆ (تراۆين 63), سكورىح، حيجنيچەنكو، كوكەەۆ، لوگۆينەنكو، ەربەس (اۆەرچەنكو 73)
ەسكەرتۋ: نوسەرباەۆ 32
تورەشى: برۋنۋ پايشاۋ، جوزە راماليۋ، سەرافيم نوگەيرا (پورتۋگاليا)

قازاقتا «ارىق سويلەپ، سەمىز شىق» دەگەن اتالى ءسوز بار. بۇل ماتەلدى بەرند شتورك مىرزا ەستىدى مە، الدە ەستىمەدى مە، ول جاعى بىزگە بەيمالىم. الايدا جانىندا جانى اشيتىن بىرەۋ بولسا، «قازاقتا وسىنداي قاناتتى ءسوز بار» دەپ وعان ەسكەرتۋى كەرەك ەدى. بىراق نەمىس مامانى ۇنەمى «سەمىز سويلەپ، ارىق شىعىپ» ءجۇر. انگليادان ەكى مارتە جانە بەلارۋستان ءبىر مارتە ويسىراي ۇتىلعانى ويىندا جوق، كەشەگى ويىن قارساڭىندا ول: «ءبىز ۋكرايناعا «توسىن سىيلىق» ازىرلەپ جاتىرمىز» دەپ تاعى دا كوپىرە سويلەدى. ال ناتيجەسى قالاي بولدى دەيسىز عوي؟...
ۋكراينا – قازاقستان 2:1
گولدار: نوسەرباەۆ 17, نازارەنكو 33, 47
ۋكراينا: بوگۋش، ماندزيۋك، تيموششۋك، چيگرينسكي، رۋسول، گاي، روتان (كالينيچەنكو 82), ۆورونين (سەلەزنەۆ 68), شەۆچۋك، ميلەۆسكي، نازارەنكو
قازاقستان: موكين، كيروۆ (يريسمەتوۆ 70), ابدۋلين، كيسليتسىن، كارپوۆيچ، نوسەرباەۆ (تراۆين 63), سكورىح، حيجنيچەنكو، كوكەەۆ، لوگۆينەنكو، ەربەس (اۆەرچەنكو 73)
ەسكەرتۋ: نوسەرباەۆ 32
تورەشى: برۋنۋ پايشاۋ، جوزە راماليۋ، سەرافيم نوگەيرا (پورتۋگاليا)
ءشۇۋ دەگەننەن ۋكراينا قۇراماسى ءۇش بىردەي شابۋىل ۇيىمداستىردى. الەكسەي گاي شىرەنە تەپكەن دوپقا ءبىزدىڭ قورعاۋشىلار توسقاۋىل قويىپ ۇلگەردى. ارتەم ميلەۆسكيدىڭ ەكى رەت ەسەپ اشۋعا مۇمكىندىگى بولدى. العاشقى سوققىسى باعانادان ءسال بيىك كەتسە، ودان كەيىنگىسىندە دوپ قورعاۋشىعا ءتيىپ، الاڭنىڭ سىرتىنا شىعىپ كەتتى. الەكسەي ميحايليچەنكونىڭ شاكىرتتەرى «قازاقتاردى وڭاي-اق قالپاقپەن ۇرىپ الامىز» دەپ ويلاسا كەرەك، العاشقى مينۋتتاردا ۇنەمى شابۋىل وتىندە ءجۇردى. سول ءۇشىن كوپ ۇزاماي سىباعالارىن الدى. 17-مينۋتتا ۆياچەسلاۆ شەۆچۋكتان قاشىپ قۇتىلعان جامبىل كوكەەۆ دوپتى ايىپ الاڭىنا اۋەلەتىپ بەردى. ونى كەرى قايتارماق بولعان اندرەي رۋسول قاتەلىككە بوي الدىردى. سول مەزەتتە تاڭات نوسەرباەۆ دوپتى تورعا سىلق ەتكىزدى – 1:0.
ماتچ وسىنداي ستسەناري بويىنشا ءوربيدى دەپ ۋكراينا فۋتبولشىلارى ەش ويلاماسا كەرەك. ەندى ولار بارلىق كۇشپەن العا ۇمتىلدى. ۇزىلىسكە دەيىنگى ۋاقىتتا قازاقستاندىقتار ءبىر مارتە عانا قاۋىپتى سوققى جاساسا، الاڭ يەلەرى قاقپاشى الەكساندر موكين مەن قورعاۋشىلاردىڭ كەمىندە 10 مارتە زارە-قۇتىن ۇشىردى. سەرگەي نازارەنكو، رۋسلان روتان، ارتەم ميلەۆسكي، اندرەي ۆورونين، ۆيتالي مادزيۋك باعىتتاعان دوپتى كەرى قايتارۋ ءبىزدىڭ ويىنشىلار ءۇشىن وڭاي بولعان جوق.
33-مينۋتتا ەسەپ تەڭەستى. موكين قورعاعان قاقپادان 25 مەتر قاشىقتىقتان سەرگەي نازارەنكو ايىپ دوبىن ءمىنسىز ورىندادى – 1:1. 44-مينۋتتا قوناقتاردىڭ العا شىعاتىنداي ءجونى بولدى. ايىپ دوبىن ورىنداۋ بارىسىندا ۋكراينالىق قورعاۋشى قاتەلەسىپ، دوپ تۋرا ۆياچەسلاۆ ەربەستىڭ الدىنا كەلدى. جاس فۋتبولشى ساسقالاقتاپ قالىپ، بوس قاقپانى ءدال كوزدەي المادى.
ەكىنشى كەزەڭنىڭ ەكىنشى مينۋتىندا ارتەم ميلەۆسكيدىڭ ادەمى پاسىنان كەيىن سەرگەي نازارەنكو ۋكراينا قۇراماسىن العا شىعاردى – 2:1. سودان كەيىن دە الما-كەزەك شابۋىل جالعاستى. كوبىنە-كوپ ۇستەمدىك ۋكراينا جاعىندا ەدى. ولار ءبىزدىڭ ويىنشىلارعا قاراعاندا الدەقايدا شيراق قيمىلداپ، ۇنەمى الدىمىزدى وراپ وتىردى. الايدا ابىروي بولعاندا، قورعاۋشىلارىمىز دەر كەزىندە قاۋىپتىڭ بەتىن قايتارىپ وتىردى. دەسەك تە قازاقستاندىقتار دا قاراپ قالعان جوق. قوناقتاردىڭ دا تارازى باسىن تەڭەلتۋگە بىرنەشە مۇمكىندىگى بولدى. اسىرەسە، جامبىل كوكەەۆ بەلسەندىلىگىمەن تانىلدى. ال 85-مينۋتتا ەۆگەني اۆەرچەنكو 10 مەتردەي جەردەن ءدال الدىنداعى قاقپانى كوزدەي الماي، دوپتى اسپانعا اتتى. ءسويتىپ، بۇل ماتچ 2:1 ەسەبىمەن ۋكراينا قۇراماسىنىڭ پايداسىنا شەشىلدى.
كەزدەسۋدەن كەيىنگى ءباسپاسوز ءماسليحاتىندا ۋكراينا قۇراماسىنىڭ باس باپكەرى الەكسەي ميحايليچەنكو حورۆاتيامەن بولعان اسا تارتىستى كەزدەسۋدەن كەيىن ويىنشىلاردىڭ ءوز-وزدەرىنە كەلە الماعانىن، سونىڭ سالدارىنان قاتەلىككە كوپ بوي الدىرعانىن ايتتى. ال شتورك مىرزا بىلاي دەدى: «مەن كوماندانىڭ بۇگىنگى ويىنىنا ريزامىن. ۋكراينادان ءسال عانا ەسەپ ايىرماشىلىعىمەن جەڭىلۋ – ءبىز ءۇشىن جاقسى ناتيجە. ءبىز العا قادام جاسادىق، ءبىزدىڭ ۇستانعان باعىتىمىز دۇرىس. بىزدەر ءوز كوماندامىزدى ماقتان تۇتۋىمىز كەرەك».
ال ەندى جارىس كەستەسىندەگى جاعدايعا توقتالايىق. وسى كۇنگە دەيىن الەم چەمپيوناتىنىڭ ىرىكتەۋ ويىندارىندا جەتى كەزدەسۋ وتكىزىپ ۇلگەرگەن قازاقستاننىڭ ەنشىسىندە ءبىر عانا جەڭىس بار. سونىڭ وزىندە كارتادان لۋپامەن ازەر كورىنەتىن اندورراعا عانا ءالىمىز جەتتى. قالعان التى ويىندا جەڭىلدىك. انگليادان ەكى مارتە ويسىراي ۇتىلدىق (1:5, 0:4). الماتىدا ءوز جانكۇيەرلەرىمىزدىڭ كوز الدىندا بەلارۋس قۇل-تالقانىمىزدى شىعاردى (1:5), ەكى رەت ۋكرايناعا ەسە جىبەردىك (1:3, 1:2). ءبىر مارتە حورۆاتياعا تىزە بۇكتىك (0:3). جەتى كەزدەسۋدە جەتى گول سوعىپ، 22 رەت ويىندى الاڭ ورتاسىنان باستاۋعا ءماجبۇر بولدىق. ەنشىمىزدە نەبارى 3 ۇپاي. جارىس كەستەسىندە بەسىنشى ورىندا كەلەمىز. الەم چەمپيوناتىنا جولداما الماق تۇرماق، ونى ويلاۋعا دا مۇمكىندىك بولمادى. قارت قۇرلىقتىڭ كوماندالارى الدىندا تىم دارمەنسىزبىز. سوندا ءبىز نەسىنە جەتىسىپ ماقتانۋىمىز كەرەك، شتورك مىرزا؟!

عالىم سۇلەيمەن
«ايقىن» گازەتى، 12 ماۋسىم 2009 جىل