اشىق حات: قازاقستانداعى بارلىق ءدىني ۇيىمداردىڭ جەتەكشىلەرىنە
قازاقستان مۇسىلماندارى ءدىني باسقارماسىنىڭ ءمۋفتيى شەيح ءابساتتار دەربىسالى قاجىعا
قازاقستانداعى بارلىق وزگە يلانىمداعى ءدىني ۇيىمداردىڭ جەتەكشىلەرىنە
قازاقستانداعى بارلىق ساياسي پارتيالاردىڭ، قوعامدىق جانە مەملەكەتتىك ەمەس ۇيىمداردىڭ باسشىلارى مەن مۇشەلەرىنە
قازاقستانداعى بارلىق جەرگىلىكتى بيلىك ورگاندارىنا
قازاقستان حالقىنا
اشىق حات
قادىرلى ءدىني قىزمەتشىلەر، قوعام قايراتكەرلەرى، حالايىق! الدىمەن سىزدەردىڭ نازارلارىڭىزدى مىنا جايتكە تاعى ءبىر اۋدارۋعا رۇقسات ەتىڭىزدەر.
قازاق ەلى وتارشىل پاتشا وكىمەتىنىڭ وزبىرلىعى سالدارىنان جوعالتقان مەملەكەتتىلىگىن 1917 جىلعى قازان توڭكەرىسى ناتيجەسىندە، كەڭەستىك تۇرپاتتا جاڭعىرتتى. كەڭەستىك قازاق رەسپۋبليكاسى جۇرتتى جاپپاي ساۋاتتاندىرىپ، ەكونوميكاسى مەن مادەنيەتىن دامىتتى، اقىرى، كەڭەستەر وداعىن قۇراعان وداقتاس رەسپۋبليكالاردىڭ ءبىرى رەتىندە، 1991 جىلى مەملەكەتتىك تاۋەلسىزدىككە قول جەتكىزدى. الايدا مۇنىڭ ءبارى سول جەتىستىكتەردىڭ تاساسىندا قالعان حالىق قايعىسىن ۇمىتۋعا جەلەۋ بولا المايدى.
قازاقستان مۇسىلماندارى ءدىني باسقارماسىنىڭ ءمۋفتيى شەيح ءابساتتار دەربىسالى قاجىعا
قازاقستانداعى بارلىق وزگە يلانىمداعى ءدىني ۇيىمداردىڭ جەتەكشىلەرىنە
قازاقستانداعى بارلىق ساياسي پارتيالاردىڭ، قوعامدىق جانە مەملەكەتتىك ەمەس ۇيىمداردىڭ باسشىلارى مەن مۇشەلەرىنە
قازاقستانداعى بارلىق جەرگىلىكتى بيلىك ورگاندارىنا
قازاقستان حالقىنا
اشىق حات
قادىرلى ءدىني قىزمەتشىلەر، قوعام قايراتكەرلەرى، حالايىق! الدىمەن سىزدەردىڭ نازارلارىڭىزدى مىنا جايتكە تاعى ءبىر اۋدارۋعا رۇقسات ەتىڭىزدەر.
قازاق ەلى وتارشىل پاتشا وكىمەتىنىڭ وزبىرلىعى سالدارىنان جوعالتقان مەملەكەتتىلىگىن 1917 جىلعى قازان توڭكەرىسى ناتيجەسىندە، كەڭەستىك تۇرپاتتا جاڭعىرتتى. كەڭەستىك قازاق رەسپۋبليكاسى جۇرتتى جاپپاي ساۋاتتاندىرىپ، ەكونوميكاسى مەن مادەنيەتىن دامىتتى، اقىرى، كەڭەستەر وداعىن قۇراعان وداقتاس رەسپۋبليكالاردىڭ ءبىرى رەتىندە، 1991 جىلى مەملەكەتتىك تاۋەلسىزدىككە قول جەتكىزدى. الايدا مۇنىڭ ءبارى سول جەتىستىكتەردىڭ تاساسىندا قالعان حالىق قايعىسىن ۇمىتۋعا جەلەۋ بولا المايدى.
ستالينيزم داۋىرلەگەن كەزەڭدە سان-مىڭ جان جازىقسىز قۋعىن-سۇرگىنگە ۇشىراعان بولاتىن: جەكە باسقا تابىنۋ اشكەرەلەنگەننەن بەرى 340 مىڭنان استام ازامات اقتالدى. تەك ۇلكەن تەررور جىلدارى 120 مىڭداي ادام رەپرەسسيالانىپ، ونىڭ 25 مىڭدايى اتىلىپ كەتكەن ەدى. وسى سوراقىلىقتاردى ايىپتاپ ەسكە الۋ كەزىندە، بولشەۆيزم تۇسىندا ەلىمىزدە ورىن العان باسقا ءبىر مەملەكەتتىك قىلمىس ونىڭ تاساسىندا قالىپ قالىپ ءجۇر. كەڭەس وكىمەتى تۇسىندا كوشپەندى قازاق حالقى ءۇش دۇركىن جاساندى اشارشىلىقتى باستان كەشىپ، بۇرىن-سوڭدى بولماعان ۇلتتىق اپاتقا ۇرىنعان بولاتىن: 1917-19, 1921-23, 1931-33 جج. جالپى ادام شىعىنى 4 ملن.، ىقتيمال تابيعي ءوسىمدى ەسەپتەگەندە 10 ملن. جاننان استى. قازاق حالقى ءوز ەلىندە ۇلتتىق ازشىلىققا اينالىپ، وتكەن عاسىردىڭ ەلۋىنشى جىلدارى بارلىق تۇرعىنداردىڭ ۇشتەن بىرىنە دە جەتپەي قالدى.
ۇلتتىق سانانىڭ كەمباعالدانۋىنا اپارىپ سوققان مۇنداي ازالى كەزەڭدەردى وسكەلەڭ ۇرپاق بىلۋگە ءتيىس. قاسىرەتتى وتكەنىمىزدى ۇمىتپاۋ جانە ونى بولاشاق ۇرپاق زەردەسىنە قۇيىپ وتىرۋ - ءبىزدىڭ ادامي، تاريحي پارىزىمىز. «ادىلەت» تاريحي-اعارتۋ قوعامى 2008 جىلى - جاساندى اشارشىلىقتىڭ اياقتالعانىنا 75 جىل تولۋىنا وراي: «قازاقستانداعى 30-جج. اشارشىلىق: اۋقىمى، سەبەپتەرى، سالدارى»، 2009 جىلى - «ادىلەت» قوعامىنىڭ ۇيىمداسقانىنا 20 جىل تولۋىنا وراي: «ادىلەت» تاريحي-اعارتۋ قوعامى: توتاليتارلىق تاريحتان - دەموكراتيالىق بولاشاققا» اتتى ارنايى رەسپۋبليكالىق، 2010 جىلى - «ستالينيزم: رەپرەسسيالانعان قازاقستان» اتتى حالىقارالىق عىلىمي-پراكتيكالىق كونفەرەنتسيالار وتكىزدى. سولاردىڭ بارىندە تاريحتىڭ كومەسكى بەتتەرىن زەرتتەۋدى جالعاستىرىپ، جەر-جەردەگى ولكەتانۋ مۇراجايلارىنان ستالينيزم كەلەڭسىزدىكتەرىن اشكەرەلەيتىن بۇرىشتار اشۋ، جازىقسىز جازالانعاندار مەن اشارشىلىق قۇرباندارى كومىلگەن ورىنداردى انىقتاپ، باستارىنا بەلگى قويۋ ءىسىن جالعاستىرا بەرۋ كەرەكتىگى ايتىلىپ، ءتيىستى قارارلار مەن ۇندەۋلەر قابىلداندى.
سول ۇندەۋلەردە رەپرەسسيالانعانداردى ۇلىقتاۋ ىستەرىمەن قاتار، ساياسي قۋعىن-سۇرگىن قۇرباندارىن ەسكە الۋ كۇنى (31 مامىر) قارساڭىنداعى جۇمادا ءار جىل سايىن جاساندى اشارشىلىقتا كوز جۇمعان بوزداقتار رۋحىنا مەشىتتەر مەن شىركەۋلەردە، وزگە دە عيباداتحانالاردا، اشتىق قۇرباندارىنا قويىلعان بەلگىلەر باسىندا ارۋاقتارعا دۇعا باعىشتاپ، وقۋ ورىندارىندا، مەكەمەلەر مەن ۇيىمداردا ارنايى جيىندار وتكىزۋدى داستۇرگە اينالدىرۋ قاجەتتىگى تۇجىرىمدالعان ەدى. وسىنى ەندى سوزدەن ىسكە اينالدىراتىن كەز كەلدى دەپ ساناعان «ادىلەت» قوعامى وتكەن جىلى وزدەرىڭىزگە ناقتى ۇسىنىستار بىلدىرگەن بولاتىن. سوعان بايلانىستى، قازاقستان مۇسىلماندارىنىڭ ءدىنباسى ءابساتتار قاجى باس بولىپ، ەلىمىزدەگى بارلىق مەشىتتەردە بىلتىرعى ساياسي قۋعىن-سۇرگىن قۇرباندارىن ەسكە الۋ كۇنى قارساڭىنداعى جۇمادا - 28 مامىردا - جۇما نامازىنىڭ ۋاعىزى وسى قاسىرەتتى تاقىرىپقا ارنالدى. سول كۇنى الماتى قالاسى اكىمدىگىنىڭ قولداۋىمەن احمەت بايتۇرسىنوۆ مۇراجايى الاڭىندا ميتينگ ءوتىپ، قاراعايلى باقتاعى اشارشىلىق قۇرباندارىنا ەسكەرتكىش تۇرعىزىلاتىن ورىنعا قويىلعان تاس بەلگىگە گۇل شوقتارى قويىلدى.
بىلتىر ناقتى باستاۋ العان وسى ساۋاپتى ءىس ەلىمىزدە جىل سايىن 31 مامىردا اتاپ وتىلەتىن ساياسي قۋعىن-سۇرگىن قۇرباندارىن ەسكە الۋ كۇنى قارساڭىنداعى جۇمادا - بۇل كۇن ۇستىمىىزدەگى جىلى 27 مامىرعا سايكەس كەلەدى - بيىل دا جالعاسىن تاۋىپ، اشارشىلىق قۇرباندارى رۋحىنا دۇعا باعىشتاۋ داستۇرگە اينالسا قۇبا-قۇپ بولار ەدى. ءولى رازى بولماي - ءتىرى بايىمايدى دەگەن دانا حالقىمىز!
قۇرمەتتى قازاقستان مۇسىلماندارىنىڭ ءدىنباسى شەيح ءابساتتار قاجى! وتكەن جىلى ەلىمىزدەگى بارلىق مەشىتتەر اشارشىلىق اپاتىن ەسكە ۇستاۋدى ۋاعىزدايتىن جۇما نامازىن ارناعان يگىلىكتى شارۋا بيىلعى 27 مامىردا جالعاسىن تاپسا جانە ءار جىلعى مامىردىڭ سوڭعى جۇماسىندا مىندەتتى تۇردە اشتىق قۇرباندارىنا دۇعا باعىشتاۋ ساياسي قۋعىن-سۇرگىن قۇرباندارىن ەسكە الۋ اۋقىمىندا وتكىزىلەتىن داعدىلى ءىس-شاراعا اينالسا، سولاي بولۋىنا ءوزىڭىز تىكەلەي قامقورلىق كورسەتسەڭىز دەگەن ءوتىنىشىمىز بار.
قۇرمەتتى حريستيان ءدىنى تارماقتارى (پراۆوسلاۆيە، كاتوليك، ت.ب.) ۇيىمدارىنىڭ ءدىني قىزمەتشىلەرى! وسىنداي ءوتىنىشتى سىزدەرگە دە ارناپ ايتامىز. بۇل - بارشا حالقىمىزدى ۇلى مۇرات جولىندا بىرىكتىرۋدى كوزدەيتىن، يمانعا نەگىزدەلگەن ءادىل دە ساۋاپتى شارا.
قۇرمەتتى ساياسي پارتيالاردىڭ، قوعامدىق جانە مەملەكەتتىك ەمەس ۇيىمداردىڭ باسشىلارى مەن مۇشەلەرى! مەملەكەت قىزمەتشىلەرى! قادىرلى قاۋىم! قۇجاتتارىمىزدا كوپتەن ايتىلعانمەن، جۇرتشىلىقتان ناقتى قولداۋ تاپپاي، تەك بىلتىر عانا تۇڭعىش رەت كوپ بولىپ قولعا الۋ ارەكەتى جاسالعان يگىلىكتى باستامامىزدىڭ سىزدەردىڭ تاراپتارىڭىزدان كەڭ قولداۋ تاباتىنىنا ءبىز سەنەمىز!
بارلىق قالالار مەن ەلدى مەكەندەردەگى ازالى ورىندارعا ساياسي قۋعىن-سۇرگىن قۇرباندارىن ەسكە الۋ كۇنى قارساڭىنداعى جۇمادا - 27 مامىردا - گۇل شوقتارىن قويىپ ارنايى جيىندار وتكىزۋگە، جاساندى اشارشىلىقتاردان شەيىت بولعان بوزداقتار رۋحىنا باس يۋگە شاقىرامىز!
قۇرمەتپەن،
قازاقستان «ادىلەت» تاريحي-اعارتۋ قوعامىنىڭ مۇشەلەرى اتىنان:
ساكەن سەيفۋللين - «ادىلەت» قوعامىنىڭ توراعاسى، بەيبىت قويشىباەۆ -توراعانىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى، ايدوس سارىم - توراعانىڭ ورىنباسارى، ساۋلە ايتمامبەتوۆا، ءنازيرا جاقاۋوۆا، اجار جاندوسوۆا - تورالقا مۇشەلەرى، سايات جانسۇگىروۆ، ءنادىر ازىرباەۆ، ءالي جاندوسوۆ، گەننادي زەمەل، مارات نۇرپەيىسوۆ، تولەگەن جۇكەەۆ - باسقارما مۇشەلەرى، توقتار بەيىسقۇلوۆ، قىزعالداق جۇبانوۆا، رايحان جۇماباەۆا، ازاليا احمەتوۆا، ۆەنەرا قۋانىشباەۆا - اقساقالدار القاسىنىڭ مۇشەلەرى.
