جەكسەنبى, 24 قاراشا 2024
جاڭالىقتار 2436 0 پىكىر 15 ماۋسىم, 2009 ساعات 06:56

«اۋىلداعىنىڭ اۋزى ساسىق». ەكونوميكامىز رەسەي مەن قىتاي ەكسپانسياسىنان قاشان قۇتىلادى؟

 

 

«اسپاننان كيىز جاۋسا دا، قۇلعا ۇلتاراق تا تيمەيدى» دەگەندەي، كۇندىز-ءتۇنى كوك جاشىكتەن جاق جاپپاي سايرايتىندار «ەلىمىزدىڭ ەكونوميكاسى  قارىشتاپ دامىپ جاتىر، نارىقتىق قاتىناستارعا تەرەڭدەپ ەنە باستادىق» دەگەنىمەن، ماڭعىستاۋلىق كاسىپكەرلەردىڭ باسىنا  شىراق ءبىر جانباي-اق قويدى. «شىراق جانادى» دەگەنىڭىز نە، ولار ءتىپتى  اۋزىنداعى نانىنان ايىرىلىپ قالعان جەتىم بالاداي كۇي كەشىپ، ءوز ۇكىمەتىنە وگەي ۇلداي كوزتۇرتكى بولىپ وتىر. وعان مىسالدى الىستان ىزدەپ كەرەگى جوق. ءبارىن بىردەي تىزبەلەمەي-اق، ءبىر عانا دەرەكتى كەلتىرسەك تە، جەتكىلىكتى. ويتكەنى وسى ءبىر عانا جاعداي ارقىلى قازىرگى تاڭداعى قازاقستاندىق كاسىپكەرلەردىڭ باسىنان كەشىپ وتىرعان حال-احۋالدى قاپىسىز اڭعارا الاسىز. رەسەيدىڭ «لۋكويل» ۇلتتىق كومپانياسىنىڭ ەنشىلەس كاسىپورنى «يۋگو-ۆوستوچنايا سەرۆيسنايا گرۋپپا» جشس-ءنىڭ قازىرگى تاڭداعى قارەكەتىنە قاراپ-اق وسىنداي وي تۇيۋگە بولادى. «لۋكويلدىڭ» پەرم ولكەسىندەگى ەڭ ءىرى مەردىگەرى، 6 مىڭداي ادام جۇمىس ىستەيتىن، رەسەيدە، قازاقستاندا جانە وزبەكستاندا ورنالاسقان 13 بىردەي وندىرىستىك كاسىپورىنداردى بىرىكتىرەتىن ءىرى حولدينگ «نەفتسەرۆيسحولدينگ» (بۇدان ءارى نسح) 2007 جىلى قازاقستاننىڭ «وڭتۇستىكمۇنايگاز» بۇرعىلاۋ كومپانياسىن ساتىپ الىپ، قازاقستان نارىعىنا شىقتى. ءسويتىپ، ماڭعىستاۋ جانە اقتوبە وبلىستارىندا نسح-نىڭ بەل بالاسى «يۋگو-ۆوستوچنايا سەرۆيسنايا گرۋپپا» (بۇدان ءارى يۋۆسگ) جشس-ءنىڭ ارنايى سەرۆيستىك ورتالىعى قۇرىلىپ، وندىرىستىك قىزمەت كورسەتۋ بازاسى جاساقتالدى. 23.01.2007 ج. №8048-1943-توو (يۋ) ءنومىرلى تىركەۋ كۋالىگىن يەلەنگەن، يگور شەرستنيوۆ باسقاراتىن بۇل جشس قازىرگى تاڭدا اقتاۋ قالاسىنىڭ ىرگەسىندەگى وندىرىستىك ايماقتا ورنالاسقان. قازاقستاننىڭ باسقا بانكى قۇرىپ قالعانداي، رەسەي «سبەربانكىنىڭ» فيليالىنان ەسەپشوت اشىپ، ءوزىنىڭ قىزمەتىن وركەندەتىپ، ءجۇرىپ جاتىر.
مەيلى عوي، ءوزىنىڭ جەكە مۇددەسىمەن قوسا ەلىمىزدىڭ ەكونوميكاسىن دامىتۋعا دا ۇلەس قوسارلىقتاي يگى ءىس تىندىرىپ، زاڭدى تۇردە ىڭ-شىڭسىز جۇمىسىن جاساپ جاتسا، قازاقستان جاعى بۇل كومپانياعا العىستان باسقا ەشتەڭە ايتپاس ەدى. الايدا قازىرگى جاعداي ولاي بولماي تۇر. وسى جشس-ءنىڭ كەلۋىمەن بىرگە قازاقستاندىق بىرنەشە سەرۆيستىك مەكەمە قارا تاقىرعا وتىردى. ولاردىڭ قاتارىندا ۇڭعىلارعا اعىمداعى جانە كۇردەلى جوندەۋ جۇرگىزۋمەن اينالىساتىن «كاپرەمسەرۆيس» جشس، «Catkaz Limited» جشس، «كەزبي» جشس، «كاسپيان ۆەن سەرۆيس» جشس، «مۇنايفيلتسەرۆيس» جشس، «فورتەك» جشس، «ماڭعىستاۋگەولوگيا» اق، «پوليكامسەرۆيس» جشس، «ءبيبىسارا» جشس، «اقىرىس» جشس، «كرۋز» جشس، «ابونيا» جشس، «دريللينگ سەرۆيس ltd» جشس، «بۇرعىلاۋ» جشس، «جوندەۋ» جشس، «ەۆرازيا دريللينگ» جشس، «مايكس» جشس ت.ب. ونداعان كاسىپورىندار بار. ياعني رەسەيلىك الپاۋىت كومپانيا ءدال وسىنداي سەرۆيستىك قىزمەت كورسەتۋمەن اينالىساتىن بىرنەشە ماڭعىستاۋلىق كاسىپورىنداردىڭ نانىن تارتىپ جەپ جاتىر. قالايشا؟
مارات كامالوۆتىڭ 2007 جىلعى 2 تامىز كۇنگى «نەفتيانىە ۆەدوموستي» بيۋللەتەنىندە «يسحولدينگ» پريوبرەل بۋروۆۋيۋ كومپانيۋ» دەپ جالپاق جۇرتتان ءسۇيىنشى سۇراپ جازعانىنداي، بۇل كومپانيانىڭ قولىنداعى ليتسەنزيالىق پاكەت ۇڭعىلارعا اعىمداعى جانە كۇردەلى جوندەۋلەردى جۇرگىزۋگە، ولارعا وندىرىستىك-گەوفيزيكالىق زەرتتەۋلەر جۇرگىزۋگە، سونداي-اق مۇناي ونەركاسىبى قۇرال-جابدىقتارىمەن جەر ۇستىندە سەرۆيستىك قىزمەت كورسەتۋگە رۇقسات بەرەدى. ال سوندا ءدال وسىنداي سەرۆيستىك كاسىپورىن قازاقستاندا قۇرىپ قالىپ پا؟ اتاعى دارداي رەسەيلىك كومپانيانىڭ الدىندا باسىمىزدى ءيىپ، باعىنىشتى بولىپ، اتتاي قالاپ، الىستان شاقىراتىنداي بىزگە نە كۇن تۋدى؟
اڭگىمەنىڭ ءتۇپ-توركىنى تۇسىنىكتى بولۋى ءۇشىن ءبارىن باسىنان باستايىق.
بيىلعى جىلدىڭ كوكتەمىندە (12.03.09) قازاقستاندىق «كاپرەمسەرۆيس» جشس-ءنىڭ ديرەكتورى زامير تەمىرتاسوۆتىڭ قازاقستاننىڭ «اتامەكەن» وداعى» ۇلتتىق ەكونوميكالىق پالاتاسىنىڭ توراعاسى ازات پەرۋاشەۆقا جازعان حاتىندا ءبىراز شىندىقتىڭ بەتى اشىلىپ، تالاي نارسەنىڭ بۇگە-شىگەسىنە دەيىن باياندالدى. «باقسام، باقا ەكەن» دەمەكشى، 2004 جىلى قۇرىلعان، 2007 جىلدىڭ اقپان ايىنان بەرى سولتۇستىك بوزاشى كەن ورنىندا ۇڭعىلارعا كۇردەلى جوندەۋدىڭ ەڭ اۋىر دا قاۋىپتى جۇمىستارىن اتقارىپ كەلگەن «كاپرەمسەرۆيس» جشس 2008 جىلدىڭ قىركۇيەك ايىندا كەن ورنىنىڭ باس وپەراتورى، قىتاي-رەسەي بىرلەسكەن كاسىپورنى – «بۋزاچي وپەرەيتينگ لتد» كومپانياسىنىڭ فيليالى ۇيىمداستىرعان №TSC08/029/O اشىق تەندەرگە قاتىسىپ، قاراۋلىقتىڭ كەسىرىنەن وڭباي «ۇتىلادى». الدىمەن وبلىستىق «وگني مانگيستاۋ» گازەتىندە جاريالانعان حابارلامادا (04.11.2008 ج.، №175) «تەندەر وتپەگەن» دەپ تانىلادى. سونداي-اق 24.11.2008 ج. كۇنگى «بۋزاچي وپەرەيتينگ لتد» كومپانياسىنىڭ فيليالى جولداعان №تو2-506/24.11. حاتىندا №1, №3 لوتتاردىڭ وتپەگەندىگى جونىندە ايتىلادى. تەندەردىڭ وتپەي قالۋىنا بايلانىستى بۇعان دەيىن جاسالعان «كاپرەمسەرۆيس» جشس مەن «بۋزاچي وپەرەيتينگ لتد» كومپانياسىنىڭ فيليالى اراسىنداعى كەلىسىم-شارتتى ۇزارتۋدى سۇراپ جازعان ز.تەمىرتاسوۆتىڭ حاتتارىنا وپەراتور-كومپانيادان («بۋزاچي وپەرەيتينگ لتد») ەشقانداي جاۋاپ بولمايدى. ز.تەمىرتاسوۆ 2009 جىلدىڭ 21 قاڭتارىندا «بۋزاچي وپەرەيتينگ لتد» كومپانياسى فيليالىنىڭ باس مەنەدجەرى تيان كەتسزيانمەن كەزدەسكەندە، ول بۇل ماسەلە بويىنشا جاۋاپ جازۋدى ءوزىنىڭ ورىنباسارى ۆ.ەجوۆقا تاپسىرعانىن ايتادى. ال ۆ.ەجوۆ بولسا توبەدەن تۇسكەندەي قىلىپ «كاپرەمسەرۆيس» جشس-ءنىڭ تەندەردەن ۇتىلعانىن، 2009 جىلدىڭ 1 ساۋىرىنەن باستاپ سولتۇستىك بوزاشىداعى ۇڭعىلارعا كۇردەلى جوندەۋ جۇمىستارىن تەندەردە بارلىق لوتتاردى جەڭىپ العان «يۋگو-ۆوستوچنايا سەرۆيسنايا گرۋپپا»  جۇرگىزەتىنىن، ونىڭ سەبەبى، «كاپرەمسەرۆيس» جشس-ءنىڭ تەندەرگە ۇسىنعان باعالارى رەسەيلىك كومپانياعا قاراعاندا اناعۇرلىم جوعارى بولعانىن ايتادى.  
ز.تەمىرتاسوۆتىڭ تەندەرگە قاتىسىپ وتىرعان ەكى كومپانيا ەكى مەملەكەتتىكى ەكەنىن، سوندىقتان قر يندۋستريا جانە ساۋدا مينيسترلىگىنىڭ 30.01.2007 ج. كۇنگى №30 بۇيرىعىمەن بەكىتىلگەن، جەر قويناۋىن پايدالانۋداعى قىزمەت كورسەتۋدە «قازاقستاندىق مازمۇندى» قاتاڭ ەسكەرۋ جونىندەگى ادىستەمەگە سايكەس، قازاقستاندىق كومپانياعا باسىمدىق بەرىلىپ، وسى ەرەجەگە بايلانىستى شەتەلدىك (رەسەيلىك) كاسىپورىنعا قاتاڭ تالاپ قويىلۋى كەرەكتىگىن ايتىپ، شىر-پىر بولعان داۋسىن ەشكىم قۇلاققا دا ىلمەيدى. بۇل جەردە «جەر قويناۋى جانە جەر قويناۋىن پايدالانۋشىلار تۋرالى» قر زاڭىنىڭ 63-2-بابىنىڭ 3-تارماعى ورەسكەل بۇزىلعاندىعى دا ەسكەرىلمەيدى.
وسىنداي زاڭسىزدىقتاردى اشىپ ايتىپ، اتاپ كورسەتكەن ز.تەمىرتاسوۆتىڭ جان-جاققا جازعان حاتتارىنان ەشقانداي قايران بولمايدى. «بۋزاچي وپەرەيتينگ لتد» كومپانياسىنىڭ فيليالى تىرس ەتىپ تۇسىنىك بەرمەستەن جاتىپ الادى. زاڭدىلىقتىڭ ساقتالۋىن قاداعالاۋشى ورگان – پروكۋراتۋرا دا شەتەلدىك كومپانيانىڭ الدىندا دارمەنسىزدىك تانىتىپ، بۇل ماسەلەنى سوت ارقىلى شەشۋ جونىندە كەڭەس بەرۋمەن عانا شەكتەلەدى. ماڭعىستاۋ وبلىستىق اكىمشىلىگىنىڭ «بۋزاچي وپەرەيتينگ لتد» كومپانياسىنىڭ فيليالىمەن جۇرگىزبەك بولعان كەلىسسوزدەرىنەن ەشقانداي ناتيجە شىقپايدى. كومپانيا فيليالى ورتاق ءتىل تاۋىپ، تۇسىنىستىك تانىتۋعا نيەت تە بىلدىرمەيدى (مۇنىڭ ءوزى ولاردىڭ جەرگىلىكتى بيلىكتى مەنسىنبەي، مۇرنىن ءشۇيىرىپ قارايتىندىعىن كورسەتەدى). ز.تەمىرتاسوۆ بۇل جەردە تەندەردى ۇيىمداستىرۋشى «لۋكويل وۆەرسيز حولدينگ لتد» كومپانياسىنىڭ پرەزيدەنتى مەن تەندەردىڭ جەڭىمپازى «يۋۆسگ» جشس اراسىندا جەڭ ۇشىنان جالعاسقان قۇپيا بايلانىس بار ەكەندىگىنە كۇدىكتەنەتىنىن جاسىرمايدى. ويتكەنى «لۋكويل وۆەرسيز حولدينگ لتد» كومپانياسىنىڭ پرەزيدەنتى اندرەي كۋزياەۆ – بۇعان قوسا، «پەرمسكايا پرويزۆودستۆەننو-فينانسوۆايا گرۋپپا» ووو ديرەكتورلار كەڭەسىنىڭ توراعاسى. ال «يۋۆسگ» جشس-ءنىڭ جالعىز قۇرىلتايشىسى –  «نەفتسەرۆيسحولدينگ» وسى «پەرمسكايا پرويزۆودستۆەننو-فينانسوۆايا گرۋپپا» ووو-نىڭ قۇرامىنا كىرەدى. ياعني «بۋزاچي وپەرەيتينگ لتد» كومپانياسىنىڭ فيليالىندا قازاقستان زاڭدارىن كوپە-كورنەۋ بەلدەن باسىپ وتكىزىلگەن تەندەردى شىرماۋىقشا شىرماپ جاتقان ءجىپتىڭ ءبىر ۇشىن وسى جەردەن ىزدەۋ كەرەك.
ەڭ سوراقىسى سول – ز.تەمىرتاسوۆتىڭ حاتىنا جاۋاپ جازعان «لۋكويل وۆەرسيز حولدينگ لتد» كومپانياسى قازاقستاندىق فيليالىنىڭ ديرەكتورى ي.ن.ناسىروۆ تەندەردىڭ وتە دۇرىس وتكەندىگىن ايتا كەلىپ، بەتى شىلپ ەتپەستەن «يۋۆسگ» جشس – قازاقستان زاڭدارىنا سايكەس قۇرىلعان، ماڭعىستاۋ وبلىسىندا جۇمىس ورنىن اشىپ، ەل قازىناسىنا سالىعىن تولەپ وتىرعان قازاقستاندىق كاسىپورىن» (؟) دەپ سوققان. ونىڭ ايتۋىنشا، بۇل كومپانيانىڭ ەشقانداي جەرگىلىكتى زاڭداردىڭ تالابىنا قاراماستان، تاۋار ساتىپ الۋ مەن قىزمەت كورسەتۋ ءۇشىن قاجەتتى قاراجاتتى ءبىر عانا كوزدەن الۋعا تولىق قۇقى بار جانە بۇل «لۋكويل وۆەرسيز حولدينگ لتد-نىڭ» ساياساتىنا تولىق ساي كەلەدى. سونداي-اق بۇل ءۇشىن وعان ەشكىمنىڭ دە نارازىلىق بىلدىرۋگە حاقى جوق. 
وسى جەردە ورايى كەلىپ تۇرعاندا ايتا كەتۋ كەرەك، «لۋكويل وۆەرسيزدىڭ» مۇنداي ساياساتى بۇل كومپانيانىڭ قاتىسى بار بارلىق كەن ورىندارىندا جۇرگىزىلىپ كەلەدى. ايتالىق، «قاراقۇدىق» كەن ورنىنداعى ۇڭعىلارعا اعىمداعى جانە كۇردەلى جوندەۋ جۇرگىزۋمەن، بۇرعىلاۋ جۇمىستارىمەن اينالىساتىن، 100 پايىز اكتسياسى «لۋكويل وۆەرسيز حولدينگ لتد»-نىڭ مەنشىگىندەگى مەردىگەرلىك كومپانيا – «قاراقۇدىقمۇناي» جشس-ءنىڭ قىزمەتىن دە سول باياعى يۋۆسگ جۇزەگە اسىرىپ وتىر.
ءسويتىپ، اينالىپ كەلگەندە، يۋۆسگ-نىڭ ارتىندا تۇرعان قىتايلىقتار مەن رەسەيلىكتەر وزدەرىن «قازاقستاندىق كاسىپورىن» رەتىندە كورسەتىپ، سىرتى جىلتىراعان، ءىشى قالتىراعان ارام پيعىلدى ەكىجۇزدى ساياساتىن بەتكە ۇستاپ،  جوعارىدا اتاپ وتكەن «قازاقستاندىق مۇددەنى» (نەمەسە «قازاقستاندىق مازمۇن») كوزدەگەن ەل ساياساتىن قولجاۋلىق قىلدى.
تاعى ءبىر مىسال. ناۋرىز ايىنىڭ باسىندا ماڭعىستاۋ ولكەسىنە ارنايى ىسساپارمەن كەلگەن ءبىرىنشى ۆيتسە-پرەمەر ومىرزاق شوكەەۆتىڭ قاتىسۋىمەن بىرقاتار كاسىپورىن مەموراندۋمدارعا قول قويدى. سول جولى سۋىرىلىپ ءسوز سويلەگەن ءو.شوكەەۆ بۇل مەموراندۋمداردىڭ قۇر ءسوز كۇيىندە قالمايتىنىن، الداعى ۋاقىتتا ءاربىر كاسىپورىنمەن جەكە-دارا كەلىسىم-شارتتار جاسالاتىنىن جاريا ەتتى. ماڭعىستاۋ وبلىسىنىڭ اكىمى ق.كوشەرباەۆتىڭ ىقپالىنان شىقپايتىن وبلىستاعى جالعىز تەلەارنا «قازاقستان-اقتاۋ» مەن بيلىككە باعىنىشتى باسقا دا بارلىق بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارى مۇنى «وتاندىق كاسىپورىندار ۇلكەن جۇمىس كولەمىنە يە بولدى! جەرگىلىكتى جەردە جۇزدەگەن جۇمىس كوزدەرى اشىلاتىن بولدى!» دەپ جارىسا جازىپ، جاسالماعان شارۋانىڭ جارناماسىن كۇمپىلدەتىپ جاتتى.
دەمەك، بۇل – «2008 جىلدىڭ جەلتوقسان ايىندا ەلباسى نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ شەتەلدىك ينۆەستورلارلار كەڭەسىنىڭ وتىرىسىندا قاداپ تۇرىپ ايتقان «قازاقستاندىق مۇددە» ماسەلەسى اياقاستى بولدى» دەگەن ءسوز. وندا شەتەلدىك كومپانيالارمەن جاسالاتىن كەلىسىم-شارتتاردا قازاقستاندىق كاسىپورىنداردىڭ مۇددەسىن كوبىرەك كوزدەپ، تاۋار ساتىپ الۋ مەن قىزمەت كورسەتۋ جانە مامانداردى قايتا دايارلاۋ ماسەلەسىندە قازاقستاندىق ۇلەستى ارتتىرۋ جايى قاتاڭ ەسكەرتىلگەن بولاتىن. بۇل نە سوندا؟ ەلدى سىيلاماۋ ما؟ ال وسىنى جاقسى بىلەتىن ايار شەتەلدىكتەر كەز كەلگەن ۋاقىتتا ساتىپ الۋعا بولاتىن ءبىزدىڭ ارسىز شەنەۋنىكتەرىمىزدى ءوز ماقساتتارىنا شەبەر پايدالانىپ، ەلدى كەلەمەج قىلىپ وتىر. بۇعان «رەسپۋبليكا» سياقتى رەسەيلىك ساياساتتىڭ ىقپالىنداعى ونداعان بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىن قوسىڭىز. (قاراڭىز: «رەسپۋبليكا» گازەتى، 2009 جىل، 10 ءساۋىر كۇنگى №13 (148) سانى، كسەنيا بوندال «تو لي داۆلەنيە، تو لي پروستو نەپروفەسسيوناليزم؟»).
«اۋزىمدى اشقان سوڭ، كومەكەيىمدى نەگە كورسەتپەيىن؟» دەگەندەي، اقىرى ايتقان سوڭ، اقيقاتتى اياعىنا دەيىن ايتايىق، قىتايلىق جانە رەسەيلىك كومپانيالاردىڭ كوپە-كورنەۋ وزبىرلىعى تەك مۇنىمەن عانا بىتپەيدى. ءبىز تەك ءبىر عانا مىسال كەلتىردىك. ال قازاقستاننىڭ بۇكىل باتىس ءوڭىرى – ماڭعىستاۋ، اتىراۋ، باتىس قازاقستان، اقتوبە وبلىستارىنىڭ مۇناي-گاز سالاسىن، جالپى ورتالىق ازيانىڭ ەكونوميكاسىن قولدارىنا «تولىقتاي العان» رەسەيدىڭ «لۋكويل»، «روسنەفت»، «گازپروم» سياقتى الپاۋىت كومپانيالارى سوڭعى كەزدە بۇرىنعى – بۇرىنعى ما، ەندى ءتىپتى كۇشەيىپ، وزدەرىنىڭ جەرگىلىكتى وكىمەتپەن جاساعان كەلىسىم-شارتتارىنداعى الەۋمەتتىك باعدارلامالاردىڭ ءبارىن جاپپاي قىسقارتۋعا كوشتى. ونىڭ ىشىندە وزدەرى جۇمىس جاساپ جاتقان جەرگىلىكتى جەرلەردە الەۋمەتتىك نىساندار سالىپ، جەرگىلىكتى حالىقتىڭ ءال-اۋقاتىن كوتەرۋدەن باستاپ، قول استىنداعى قازاقستاندىق جۇمىسشىلاردى قايتا دايارلاۋدان وتكىزۋ، ولاردى وندىرىستىك كومپانيادا جۇمىس ىستەگەنى ءۇشىن بەرىلۋگە ءتيىستى تاماقپەن، كيىممەن قامتاماسىز ەتۋ سياقتى «ۇساق-تۇيەكتەرگە» دەيىن بار. قازىر وسىنىڭ ءبارى قىسقارتىلىپ، ۇلتى قازاق نەمەسە قازاقستاندىق جۇمىسشىلار جاتتىڭ قولىندا جالشى بولىپ، ءوز ەلىندە وگەي بالاداي كۇي كەشىپ ءجۇر.
ماسەلەن، ءسىز قانداي مىقتى مامان بولساڭىز دا، اقش-قا نەمەسە قىتايعا ياكي ەۋروپا مەملەكەتتەرىنە بارىپ، جۇمىسقا ورنالاسۋىڭىز قيىنعا تۇسەدى. ويتكەنى دامىعان ەلدەردە ەڭ الدىمەن ءوز ەلىنىڭ ازاماتتارىن جۇمىسپەن قامتاماسىز ەتەدى. ال ءسىزدىڭ وي-ءورىسىڭىز بەن ءبىلىم-بىلىگىڭىز، كاسىبي دارەجەڭىز امەريكالىق نەمەسە قىتايلىق ازاماتتاردان ون جەردەن جوعارى بولىپ تۇرسا دا، ول ەلدىڭ كاسىپورىندارى الدىمەن ءوز ەلىنىڭ مامانىن جۇمىسقا الادى.
ال بىزدە ءبارى كەرىسىنشە. ەگەر ءسىز قازاقستاندا تۋىپ، قازاقستاندا تۇراتىن، ونىڭ ىشىندە قازاق بولساڭىز، قانشا جەردەن جەتى ءتىل تۇگىل، جەتپىس ءتىل ءبىلىپ، زاماناۋي ءبىلىم مەن عىلىمنىڭ جەتىستىكتەرىمەن جان-جاقتى قارۋلانعان ۆۋندەركيند بولساڭىز دا، ءوز-ورنىڭىزعا لايىق مەكەمەدە قىزمەت جاساپ، ءوز ەلىڭىزدىڭ ەكونوميكاسىن وركەندەتۋ ىسىنە ۇلەس قوسۋىڭىزعا، ونى ايتاسىز، وزىڭىزگە تيەسىلى ناپاقاڭىزدى ءتيىستى جولمەن تابۋىڭىزعا دا مۇمكىندىگىڭىز بار ما؟ ەسەسىنە، ءسىزدىڭ لاقتىرعان تاياعىڭىزدى الىپ كەلە المايتىن، قولىڭىزعا سۋ قۇيۋعا دا جارامايتىن، شالا ساۋاتتى، دۇمبىلەز ورىس پەن قىتايدىڭ ءسىزدىڭ توبەڭىزدەن ءتونىپ، اڭگىرلەپ ءامىرىن جۇرگىزىپ، قالاعان باعىتىنا مالداي قايىرىپ ايداپ، قاي شارۋاسىنا دا قۇلشا جۇمساۋعا قۇقىعى بار.


راسۋل جانتايۇلى

ماڭعىستاۋ  وبلىسى
«جاس قازاق» گازەتى، №23, 12.06.2009

0 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

سىني-ەسسە

«تالاسبەك سىيلىعى»: تالقاندالعان تالعام...

اباي ماۋقاراۇلى 1499
بىلگەنگە مارجان

«شىعىس تۇركىستان مەملەكەتى بەيبىت تۇردە جوعالدى»

ءالىمجان ءاشىمۇلى 3269
ءبىرتۋار

شوقاننىڭ ءازىل-سىقاقتارى

باعدات اقىلبەكوۆ 5652