قازاق بيدايى سۋ تەگىنگە ساتىلىپ جاتىر؟
ەلىمىزدىڭ پرەمەر-ءمينيسترى اسقار مامينگە «Nur Otan» مەن «اق جول» پارتياسى ءھام قازاقستان حالىقتارى اسسامبلەياسىنان سايلانعان 14 حالىق قالاۋلىسى ورتالىق ازيا ەلدەرىندەگى قازىرگى ورىن الىپ الىپ وتىرعان ۇن ەكسپورتىنىڭ وڭىنان شەشىلۋى ءۇشىن دەپۋتاتتىق ساۋال جولدادى.
2013 جىلى الا تاقيالى كورشىلەرىمىز ءوز تەرريتورياسى ارقىلى وتەتىن قازاق ۇنىنىڭ اكتسيزدىك سالىعىنىڭ تاريفىن كوتەرىپ جىبەرگەن بولاتىن. وسىنىڭ ارقاسىندا وزبەك بيزنەسى ءوز ەلىنەن قازاق وندىرۋشىلەرىن تولىقتاي ىعىستىرىپ شىعارىپ، ءبىزدىڭ بيدايدان وزدەرىندە ۇن شىعارۋدى كەڭىنەن جولعا قويدى. ءسويتىپ وزبەك اكالار اۋعان جەرىنە ساتىلاتىن ۇن ونىمدەرىنىڭ باعاسىنا باسى ءبۇتىن قوجالىق ەتۋگە قول جەتكىزدى.
وسىنىڭ كەسىرىنەن 1 ملن تونناعا دەيىن قازاق استىعى ەش توسقاۋىلسىز وزبەكستانعا اسىپ جاتىر. ال، وزبەكتەر ىشكى سۇرانىسىن 500 مىڭ توننا ۇن ساتىپ الۋعا دەيىن قىسقارتتى. قالعان سۇرانىسىن وزدەرى وندىرۋمەن قاناعاتتارىپ جاتىر. وسىدان ۇلگى العان تاجىكستان دا، قىرعىزستان دا قازاق ۇنىن الۋدى قىسقارتىپ، ونىڭ ەسەسىنە ءبىزدىڭ بيدايدى وزدەرىندە تارتىپ، ۇن ءوندىرۋدى جولعا قويا باستادى.
ەلىمىزدىڭ ۇن وندىرۋشىلەرى ءبىر جىلدا 5,5 ملن توننا ءونىم شىعارادى. ونىڭ 1,8 ملن تونناسى ىشكى سۇرانىستى وتەيدى. ەگەر ۇن ءوندىرۋشى كاسىپورىندار تولىق قۋاتىندا جۇمىس ىستەسە، وندا 9,5 ملن تونناعا دەيىن وندىرە الادى.
ۇن ءونىمىن وندىرۋشىلەر اۋعانستان، وزبەكستان، قىتاي، تۇركىمەنستان، قىرعىزستان نارىقتارىندا وزدەرىندە جاقسى جاعىنان كورسەتە ءبىلدى دەيدى دەپۋتاتتار ءوز ساۋالىندا. 2016-2018 جىلدار ارالىعىندا ۇن وندىرۋشىلەرىمىز جىل سايىن 2,3 ملن توننا ۇندى ەكسپورتقا شىعارعان ەكەن.
دەپۋتاتتىق ساۋالدا جاڭا تاريفتە وسىنىڭ ءبارى ەسكەرىلىپ، قازاق اگرارلارى مۇددەلەرى قورعالۋى قاجەتتىلىگى ايتىلعان. اۋىلشارۋاشىلىعىمىزدىڭ وركەندەۋى ءۇشىن زور سەرپىلىس جاساۋ قاجەت. سوندىقتان دا، شەت ەلگە قازاقستان بيدايىن ەمەس، ۇنىن ساۋدالايتىن جۇيە قالىپتاسۋى كەرەك.
ءابىل-سەرىك الياكپار
Abai.kz