تيمۋر مەن دينارا قۇلىباەۆتار «حالىق بانكتەگى» اكتسيالارىن ساتۋدى ويلاي باستاپتى. بۇل تۋرالى قازاقستاندىق قارجى ينستيتۋتىنىڭ «Kase.kz» پورتالى حابارلادى.

«قازاقستاننىڭ حالىق بانكى» (قازاقستاننىڭ حالىقتىق جيناقتاۋشى بانكى اق) المەكس حولدينگى اق-نا قاتىستى 2 مامىر كۇنى مالىمدەمە جاساعان ەكەن.

«المەكس حولدينگى اق كوپتەگەن ينۆەستورلىق بىرلەستىكتەردىڭ سۇراۋى بويىنشا «حالىق بانكىنىڭ» اكتسيالارىنىڭ وتىمدىلىگىن ارتتىرۋ ءۇشىن ءتۇرلى امالداردى، سونىڭ ىشىندە قۇندى قاعازدار نارىعىندا اكتسيالاردى بولشەكتەپ ساتۋ جولدارىن قاراستىراتىنىن حابارلايدى. كەز كەلگەن ۇسىنىس قولايلى نارىقتىق كونيۋنكتۋراعا ساي قارالادى. ال المەكس «حالىق بانكتەگى» اكتسيالاردىڭ باقىلاۋ پاكەتىن ساقتايدى» دەپتى حابارلامادا.

بۇل حابارلامادان تۇسىنگەنىمىز، تيمۋر مەن دينارا قۇلىباەۆتار «حالىق بانكتەگى» ءوز اكتسيالارىن ساتۋعا قام جاساعان ەكەن. بولشەكتەپ السا – بولشەكتەپ، بۇتىندەي السا – بۇتىندەي ساتپاق كورىنەدى. وزدەرى جازىپ وتىر. «كەز كەلگەن ۇسىنىستى قارايمىز» دەيدى. ەندى تارقىتىپ، ءتۇسىندىرىپ جازايىق...

سونىمەن «حالىق بانك» اكتسيالارى كىمدەرگە تيەسىلى؟ قازاقستانداعى ەكىنشى دەڭگەيلى  ەڭ ءىرى بانككە كىمدەر قوجالىق ەتىپ وتىر؟

1. المەكس حولدينگىنە – 75,0%;

2. جدق ۇستاۋشىلارى – 15,8%;

3. زەينەتاقى قورىنا – 6,1%;

4. باسقالارى – 3,1%.

بۇل 2019 جىلدىڭ 1 قاڭتارىنداعى مالىمەت. «حالىق بانكتىڭ» 74,50% اكتسياسى جاڭاعى ساتىلىمعا شىعارىلعان المەكس دەيتىن حولدينگكە تيەسىلى. ال المەكس حولدينگىنە تيمۋر مەن دينارا قۇلىباەۆتار قوجالىق ەتەدى.

«حالىق بانك» قازاقستانداعى ەكىنشى دەڭگەيلى بانكتەر ىشىندە № 1-بانك. قازاقستاننان بولەك قىرعىزستان، وزبەكستان، تاجىكستان، رەسەي مەن گۇرجىستاندا دا فيليالدارىن اشقان. 10 ميلليونعا جۋىق تۇتىنۋشىسى بار بانك. «حالىق بانكتىڭ» قازىرگى اكتسيالارى 11 تريلليوننان اسىپ جىعىلادى. ونىڭ 9 تريلليونعا جۋىعى قۇلىباەۆتارعا تيەسىلى. ەستەرىڭىزدە بولسا، 2017 جىلى «كازكوممەرتسبانكتىڭ» 96,81% اكتسيالارىن ساتىپ العان. وسىدان كەيىن «حالىق بانكتىڭ» قورجىنىنا 185 ميلليارد تەڭگە، قۇلىباەۆتاردىڭ قالتاسىنا (المەكس-كە) 65 ميلليارد تەڭگە تۇسكەن.

سويتكەن بانكتىڭ باس اكتسيونەرلەرى ەندى ءوز اكتسيالارىن ساتۋعا قويىپتى. قۇلىباەۆتاردىڭ بۇل ساۋداسى تۋرالى الەۋمەتتىك جەلىدە ءارتۇرلى اقپارات ءجۇر. بىرەۋلەر «قۇلىباەۆتار قازاقستاننان قاشۋدىڭ قامىنا كىرىستى» دەيدى. ەندى بىرەۋلەرى «ولاردىڭ اكتسيالارىن قىتايلىقتار ساتىپ العان» دەيدى. قايسى وتىرىك، قايسى شىن ءبىلىپ كورىڭىز... دەسە دە جۇرتتى شاتاستىرۋعا حاقىمىز جوق. بىرىنشىدەن، قۇلىباەۆتار اكتسيالارىن ءالى ساتقان جوق، ساتىلىمعا شىعاردى. ال جۇرت قاۋىپتەنگەندەي قىتايلىق ينۆەستورلار ول اكتسيالاردى ساتىپ الۋى ابدەن مۇمكىن. ەستەرىڭىزدە بولسا، «حالىق بانكى» ءوز قۇرامىنا قوسىلعان «التىن بانكتىڭ» 60% اكتسياسىن قىتايلىق ينۆەستورلارعا ساتقان ەدى. 2018 جىلدىڭ 24 ساۋىرىندە «التىن بانكتىڭ» 50,1%-ىن قىتايلىق China CITIC Bank Corporation Limited, قالعان 9,9%-ىن China Shuangwei Investment Co.، Ltd. ساتىپ العان.

ايتپاقشى، «حالىق بانكتىڭ» باسقارما توراعاسى ءۇمىت شاياحمەتوۆا قۇلىباەۆتاردىڭ بۇل ساۋداسى تۋرالى پىكىر ايتىپتى. بانكيردىڭ ايتۋىنشا «حالىق بانك» اكتسيالارىن ستراتەگيالىق ينۆەستورعا ساتۋى نەعايبىل-مىس. ونىڭ ايتۋىنشا، قازىرگى تاڭدا بانكتىڭ 25% اكتسياسى ەركىن اينالىمدا كورىنەدى. ونىڭ 17-18%-ى دەپوزيتتىك قولحاتتار تۇرىندە لوندون بيرجاسىندا جانە اكتسيا تۇرىندە KASE-تە ساۋدالانۋدا. ال 6,11%-ى زەينەتاقى قورىندا. ياعني، ەركىن اينالىمدا بار بولعانى 17-18% عانا بار. بۇل ينۆەستورلاردىڭ قىزىعۋشىلىعىن تۋدىراتىن سوما ەمەس.  سوندىقتان، المەكس-ءتىڭ عانا اكتسيالارىن ساتىلىمعا شىعارۋ مۇمكىن.

«ەگەر باقىلاۋ پاكەتىن ءبىر قولعا ساتپاق بولسا، وندا جارناما جاساپ، حابارلاندىرۋ جازبايتىن ەدى. المەكس جاريا تۇردە حابارلاعاندىقتان، مەنىڭشە نارىققا شىعۋ ويلارى بار. كەلىسىپ قاي الاڭدا بولاتىنىن ازىرگە بولجاپ ايتا المايمىن» دەپتى.

دينارا قۇلىباەۆا 3 100 000 000$

دينارا ءوزىنىڭ اپكەسى مەن سىڭىلىسىنە قاراعاندا جولى بولعان ادام. ونىڭ شوتىندا 3,1 ميليارد دوللار بار. قايسى ءبىر جىلى امەريكالىق «فوربستىڭ» تىزىمىنە ەنگەن ورتالىق ازياداعى جالعاز ايەل كاسىپكەر اتاندى. كۇيەۋىمەن بىرگە المەكس حولدينگىن، Steppe Capital Pte Ltd  مەن «كيپروس» جشس-نە قوجالىق ەتەدى.  نۇرسۇلتان نازارباەۆ اتىنداعى ۇلتتىق قوردى قۇرۋشى جانە باسقاراتىن جالعىز ادام. «قازاق-بريتان تەحنيكالىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ» ديرەكتورلار كەڭەسىنىڭ توراعاسى.

تيمۋر قۇلىباەۆ 3 100 000 000$

تيمۋر دا جاڭاعى ديناراعا تيەسىلى كومپانيالاردىڭ قوجايىنى. ەكەۋى بىرگە باسقارادى. «كاسپي مۇناي» اق اقپاراتىنشا، تيمۋر 2017 جىلى اتىراۋ وبلىسىنداعى ايرانكول كەنىشىنىڭ 100% قوجايىنى اتانعان. قازىر «اتامەكەن» ۇلتتىق كاسىپكەرلەر پالاتاسىن باسقارادى. ۇلتتىق وليمپيادا كوميتەتىنىڭ پرەزيدەنتى. ازيا وليمپيادا كەڭەسىنىڭ ۆيتسە-پرەزيدەنتى. رەسەيدەگى «گازپروم» ديرەكتورلار كەڭەسىنىڭ مۇشەسى.

تيمۋر ايەلى ەكەۋى الەم بايلارىنىڭ تىزىمىندە 715 ورىندا تۇر. ارقايسىسىندا 3,1 ميلليارد دوللاردان اقشالارى بار. سالىستىرمالى تۇردە ايتساق، بىلتىر اقش پرەزيدەنتى دونالد ترامپتتىڭ قالتاسى 3,1 ميلليارد دوللار دەپ باعالاندى.

ءتۇيىن. تيمۋر مەن دينارا قۇلىباەۆتار «حالىق بانكتەگى» ءوز اكتسيالارىن ساتىلىمعا شىعاردى. بۇل دەگەنىڭىز «حالىق بانكتىڭ» 75% اكتسياسى. قازاقستاننىڭ بانك سەكتورىنىڭ 60 %-ى. «حالىق بانك» اكتيۆتەرى جاعىنان 28 بانكتىڭ ىشىندە 1 ورىندا تۇرعان بانك. ونىڭ 10 ميلليون تۇتىنۋشىسى بار.

ەندى مىنا ءبىر دەرەككە كوز جۇگىرتىڭىز، بىلتىرعى جىلدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا ەلدەگى ەڭبەككە قابىلەتتى 8,5 ميلليون ادام بولسا، سونىڭ 5,1 ميلليونى ەكىنشى دەڭگەيلى بانكتەرگە بەرەشەك ەكەن. ءتىپتى 1,5 ميلليونى نەسيەلەرىن تولەي الماي تەنتىرەپ جۇرگەندەر ەسەبىندە تۇر. ال ولاردىڭ نەشەسى «حالىق بانككە» قارىز؟ قۇلىباەۆتاردىڭ بۇل ساۋداسىنىڭ سوڭى نەمەن اياقتالادى؟ قۇلىباەۆتاردىڭ اشىق ساۋداعا قويعان اكتسيالارىن كىم ساتىپ الادى؟  قۇلىباەۆتار اكتسيالارىن جاپپاي ساتۋى – ەلدەن كەتۋدىڭ قامى ما؟ سۇراق كوپ. جاۋاپ...جاۋاپ جوق!

نۇرگەلدى ابدىعانيۇلى

Abai.kz